Sezyum

Başlığın diğer anlamları için Kaan Sezgin sayfasına bakınız.

Sezyum (Cs)
H Periyodik cetvel He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba   Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra   Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Uut Fl Uup Lv Uus Uuo     La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu   Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Temel özellikleri
Atom numarası	55
Element serisi	Alkali metaller
Grup, periyot, blok	1, 6, s
Görünüş	gümüşümsü sarı
Atom ağırlığı	132.9054519 g/mol
Elektron dizilimi	[Xe] 6s^1
Enerji seviyesi başına Elektronlar	2, 8, 18, 18, 8, 1
CAS kayıt numarası	7440-46-2
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hâli	katı
Yoğunluk	1.93 g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu	1.843 g/cm³
Ergime noktası	301.59 °K 28.44 °C
Kaynama noktası	944 °K 671 °C
Ergime ısısı	2.09 kJ/mol
Buharlaşma ısısı	63.9 kJ/mol
Isı kapasitesi	32.210 J/(mol·K)
Atom özellikleri
Kristal yapısı	Hacim Merkezli Kübik Kafes
Yükseltgenme seviyeleri	1
Elektronegatifliği	0.79 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi	375.7 kJ/mol
Atom yarıçapı	265 pm
Atom yarıçapı (hes.)	pm
Kovalent yarıçapı	244±11 pm
Van der Waals yarıçapı	343 pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci	205 n nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik	35.9 W/(m·K)
Isıl genleşme	97 µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı	m/s ('de)
Mohs sertliği	0.2
Vickers sertliği	MPa
Brinell sertliği	0,14 MPa

Renksiz transparan bir metal (Pollucite), bir Sezyum minerali

Sezyum (sembol: Cs) bir alkali metal dir.

• Atom numarası: 55
• Atom ağırlığı: 132.90545 g/mol
• Yarılanma süresi: Yaklaşık 30 Yıl.
• Yoğunluğu: 1,90 gr/cm3
• 28 °C de eriyen, 705 °C de kaynayan ve doğada ender rastlanan bir element (simgesi Cs)
• Oda koşullarında (25 °C = 298 K): Gümüşümsü altın renkli metalik katı
• s-blok elementi

Bu metal, Robert Wilhelm Bunsen ve Gustav Robert Kirchoff tarafından 1860 yılında mineral suda keşfedildi.

Sezyum'un saf olarak eldesi bilinen sıradan sodyum eldesi gibi değildir. Sıvı sezyum klorürün elektrolizi ile oluşan sezyum metalinin eriyik tuz içerisinde çözünürlüğü fazladır.

• Katot : Cs⁺(s) + e^- → Cs (s)
• Anot : Cl^- (s) → ½ Cl₂ (g) + e^-

Bunun yerine sıcak sezyum klorür eriyiğinin metalik sodyum ile reaksiyonundan elde edilir.

Na + CsCl → Cs + NaCl Sezyum uzayabilen ve çok yumuşak bir metaldir (Sertlik 0,2). Havada çabucak kırmızı mor alevle yanar. Bu nedenle vakumda saklanır. Sezyum soy olmayan, tepkimeye çok istekli bir metaldir. Hemen hemen bütün elementlerle şiddetle veya alev çıkartarak birleşir. Suyla bilinen en güçlü bazı oluşturur (CsOH).^[1]

Sezyum atom saatlerinin çalışmasında da kullanılır. Sezyum atomunun periyodu hesaplanmış ve saniye olarak tanımlanmıştır. Bakınız : Saniye

Kaynakça

1. Römpps Chemie-Lexikon