Malatya

Koordinatlar: 38°21′0.65″K 38°19′0.01″D / 38.3501806°K 38.3166694°D / 38.3501806; 38.3166694

<tr class_"mergedrow">

Malatya
  İl & Büyükşehir  

Soldan Sağa: Çevreyolu, Ulu Cami (Yeni Cami), Sıtmapınarı, Sivas Caddesi, Kanalboyu.

Malatya'nın Türkiye'deki konumu
Koordinatlar: 38°21′0.65″K 38°19′0.01″D / 38.3501806°K 38.3166694°D / 38.3501806; 38.3166694
Ülke Türkiye
Bölge Doğu Anadolu Bölgesi
İdari birimler
Yönetim
 - Belediye Başkanı Ahmet Çakır (AK Parti)
 - Vali Mustafa Toprak[1]
Yüzölçümü
 - Toplam 12,146 km2 (4,7 mi2)
Rakım 977 m (3.205 ft)
Nüfus (2015)
 - Toplam 772,904
 - Yoğunluk 63/km² (163,2/sq mi)
Zaman dilimi DAZD (+2)
 - Yaz (YSU) DAZD (+3)
Posta kodu 44000
Alan kodu (+90) 422
Plaka kodu 44
İnternet sitesi: www.malatya.bel.tr

Malatya, Türkiye'de yer alan şehir ve ülkenin 81 ilinden biri. Ülkenin en kalabalık 27. şehri olan Malatya, 2015 itibarıyla 772.904 nüfusa sahiptir.[2]Doğu Anadolu Bölgesi'nin en büyük şehridir[3] ve bölgenin Yukarı Fırat Bölümü’nde bulunur. Güney ve orta Anadolu bölgelerinin hemen hemen kesişme noktasında bulunması nedeniyle sosyal yapısı çeşitlilik ve zenginlik gösterir.[4][5] İlk olarak Hitit döneminde kurulmuştur. O günden bugüne el değiştirerek yıkılıp yeniden yapılarak günümüze kadar gelmiştir.[6]

Malatya, kayısı diyarı olarak bilinir. İlde yetişen kayısılar, dünya genelinde ünlüdür ve kuru kayısı üretiminin % 80'ini Malatya Ovası’nda bulunan kayısı bahçeleri sağlar.[7] Büyükşehir yasası ile 2014 yerel seçimlerinin ardından büyükşehir statüsüne kavuşmuştur. Aynı zamanda Malatya 2 Cumhurbaşkanı çıkarmış tek şehirdir, bu kişiler, İsmet İnönü ve Turgut Özal'dır.

Etimoloji

Malatya'nın adı Kültepe tabletlerinde Melita olarak, Hitit tabletlerinde "Maldia" olarak geçmektedir. Malatya'nın isim kökü Hititçede bal anlamına gelen "melid"den türediği ve Hitit kitabelerinde "öküz başı ve ayağı" ile ifade edildiği belirtilmiştir. "Melit+ava" ise "bal ülkesi" anlamına gelmektedir.[8] Sonra bu isim "Meliddu", "Melide", "Melid", "Milid", "Milidia", "Melitea" olarak kitabelerde geçmiştir. Malatya'yı ele geçiren Araplar, şehre "Malatiyye" ismini vermişlerdir. Türklerin Malatya'yı fethetmesiyle isim bugünkü halini almıştır ve 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla ismi Malatya olarak resmileşti.

Eski çağ coğrafyacılarından Strabon, Malatya'yı, kesin olarak belirtmemekle birlikte, Kommagene sınırında Kapadokya Krallığı’nın (MÖ 280-212) on valiliğinden biri olarak göstermiştir.[9]

Tarihçe

Türkiye Osmanlı İmparatorluğu Dulkadiroğulları Timur Devleti Anadolu Selçuklu Devleti Danişmendliler Bizans İmparatorluğu Bizans İmparatorluğu Doğu Roma İmparatorluğu Persler Medler Asurlular Urartular Asurlular Hititler Hattiler

Genel tarih

Malatya, Doğu Anadolu'nun ve Fırat Nehri'nin en stratejik konumunda yer alan bir yerleşim yeridir. Bu konumu nedeniyle ilk yerleşmeler MÖ 6000'lere gitmektedir.[10] Ayrıca bölge önemli ticaret yolları üzerinden olduğundan dolayı sürekli savaşılmış bir yerdir. Sürekli iki devlet arasında çekişmelere neden olmuştur. Bu durum sonrası şehir her savaş sonrası yağmalanmış, savunma ve istilalardan korunmak için şehir merkezi 2 kez değişim geçirmiştir. Bu gibi nedenlerden dolayı Malatya'nın tarihinin araştırılması çok zordur.[11]

Malatya'nın sınırları içerisinde birçok höyük bulunmaktadır.[12] Bunlardan en eski yerleşmenin görüldüğü yer ve ayrıca Malatya'nın ilk yerleşim alanı olan Arslantepe Höyüğüdür. İlk yerleşim alanı suyun kenarına kurulmuş bir verimli tarım alanıdır. Yaklaşık 6000 yıl kullanıldı. Yaklaşık olarak 35250 m2'lik bir alandır. Bugün ilk yerleşim yeri olan Arslantepe Höyüğü, Orduzu beldesinin Arslantepe mahallesinde bulunmaktadır.

Malatya'nın tarihi ana hatlarıyla dört büyük döneme ayrılabilir:

Arslantepe Höyüğü'de bulunan Hitit kralı, Tarhunva'nın Ankara'daki, Anadolu Medeniyetleri Müzesinde bulunan heykeli

Erken dönem

Malatya 5 milyon yıl önce denizdi.[13] Hititler MÖ 2000 yıllarının başında bu bölgede hüküm sürmeye başlamışlardır. MÖ 1750 yıllarında Kuşsara Kralı Anitta, Anadolu'yu tek bir yönetim altında toplayarak siyasi birliği sağlamış ve Malatya'yı da bu birliğe dâhil etmiştir. II. Murşili, Muvattalli ve III. Hattuşili dönemlerinde Malatya, Hitit merkezine bağlı kalmıştır. Asur Kralı Sanherib (MÖ 705-MÖ 681) döneminde Asur egemenliğine giren Malatya, daha sonra Med ve Perslerin hâkimiyetine girmiştir.

MÖ 4. yüzyılda Makedonya Kralı İskender'in Anadolu'yu ele geçirmesinden sonra, Malatya Helenistik kültürün etkisinde kalmıştır. Bu tarihten sonra Malatya sırasıyla, Medlerin, Perslerin, Romalıların, Bizanslıların, Selçukluların egemenliği altına girmiştir.

İlk Anadolu uygarlıkları

Kuruluş ve isim itibarıyla başlangıçtan zamanımıza kadar büyük bir değişikliğe uğramadan gelen Anadolu şehirlerinden birisidir. Kültepe vesikalarında "Melita" şeklinde görülen Malatya'dan Hitit vesikalarında "Maldia" olarak bahsedilmektedir. Asur İmparatorluk devri vesikalarında ise Meliddu, Melide, Melid, Milid, Milidia olarak geçmektedir. Urartu kaynaklarında ise Melitea denilmektedir. Malatya kelimesinin Hititçe "bal" anlamına gelen "Melid"den türediği anlaşılmaktadır.[14] Hitit hiyeroglif kitabelerinde Malatya şehri, bir öküz başı ve ayağı ile ifade edilmektedir.

Osmanlı dönemi

1515 yılından itibaren Osmanlı yönetimi altına giren Malatya, Harput Vilayeti’ne bağlı iken, Cumhuriyetle birlikte (20 Nisan 1924 Anayasası 89. maddesi ile) il olmuştur. İl olduktan sonraki ilk belediye başkanı, Hasanbey Caddesi'ne de ismi verilen son Osmanlı beyi Hasan Derinkök'tür.[15]

Cumhuriyet dönemi

Malatya ili 1927-1931 yıllarında; Adıyaman, Kâhta, Arapgir, Akçadağ, Hekimhan, Pütürge ve Kemaliye (Eğin) ilçelerinden oluşuyordu. Toplam nüfusu 258.331 olup merkez nüfusu köylerle birlikte 56.528’di. Vali Mehmet Tevfik Bey, belediye başkanı Mehmet Naim Karaköylü idi. Belediye binası Emir Ahmedoğlu Hanı’ndaydı.

Şehirde Cumhuriyet Halk Partisi, Türk Ocağı, Türk Hava Kurumu, Kızılay kurumlarının birer şubesi bulunmaktaydı.[16]

2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile Malatya'da sınırları il mülki sınırları olan büyükşehir belediyesi kuruldu ve 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesi çalışmalarına başladı.[17]

Coğrafya ve çevre

Coğrafi konum

Arazi yapısı

Malatya, Dogu Anadolu bölgesinin bati bölümünde yer almaktadır. Doğuda Elâzığ (98 km) ve Diyarbakır (251 km), güneyde Adıyaman (185 km), batıda Kahramanmaraş (219 km), kuzeyde Sivas (245 km) ve Erzincan (363 km) illeri ile çevrilidir.

İl genelinde yer alan dağların başlıcaları Malatya Dağları, Nurhak Dağları, Akçababa Dağları, Yama Dağı iken, başlıca akarsular Söğütlü Çayı, Morhamam Çayı, Kuruçay, Tohma Suyu, Sultansuyu, Sürgü Suyu, Beylerderesi, Mamıhan ve Şiro Çayı'dır.

Ayrıca Beydağları'nın o muazzam görüntüsü, o uzantısı şehre ayrı bir güzellik katmaktadır. İl, İç Anadolu, Akdeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin arasında tampon bir bölge olma özelliğini de taşımaktadır.

Malatya ili, deprem kuşağı bakımından ikinci büyük fay kuşağında yer alır. Bölgenin dağlık ve dinamik bir yer hareketliliğine maruz kalması sonucu depremler sık sık meydana gelir. Yani kıvrımlı bir arazi şekli yaygındır. Malatya'nın deniz seviyesinden yüksekliği 960 metredir (merkez).

İklim

Malatya ilinde karasal iklim koşulları hüküm sürer. Evvel çok çetin kış ayları yaşanıyor olsa da, Malatya'daki su potansiyeli sebebiyle son yıllarda inşa edilen barajlar il genelinde iklimi fazlaca yumuşatmıştır. Bölge iklim koşullarına göre oldukça ılıman bir iklim hüküm sürmektedir.

 Malatya iklimi 
Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıl
En yüksek sıcaklık rekoru,  °C 14,2 18,9 27,2 33,7 36,0 40,0 42,5 41,5 38,8 34,4 25,0 18,0 42,5
Ortalama en yüksek sıcaklık, °C 3,4 5,6 11,7 18,5 23,9 29,6 34,0 33,8 29,1 21,3 12,5 5,6 19,0
Ortalama sıcaklık, °C −0,1 1,5 6,8 13,1 18,1 23,2 27,4 27,1 22,4 15,4 7,7 2,2 13,7
Ortalama en düşük sıcaklık, °C −3 −2 2,3 7,7 11,9 16,3 20,0 20,0 15,6 10,0 3,9 −0,6 8,5
En düşük sıcaklık rekoru,  °C −19,2 −21,2 −13,9 −6,6 0,1 4,9 10,0 10,9 5,7 −1,2 −12 −22,2 −22,2
Ortalama yağış, mm 40,9 38,0 50,9 56,4 48,6 18,2 1,9 1,5 6,9 36,7 42,1 40,5 382,6
Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü[18]

Akarsular ve göller

Orduzu-Pınarbaşı gölleri meşhurdur; piknik ve dinlenme merkezidir. Ayrıca Fırat'ın büyük bir bölümü de Malatya'nın doğusundan geçmektedir. Pütürge ilçesinin Şiro Çayı da meşhur akarsularındandır ve bu akarsu balığıyla ünlüdür.

Bitki örtüsü

Malatya il topraklarının % 54’ü çayır ve meralarla, % 31’i ekili ve dikili arazi ile kaplıdır. Ormanı azdır, ormanlık alanı % 10’dur. Geniş Malatya Ovası, bozkır görünümündedir. Akarsu çevreleri orman gibi uzayan kayısı bahçeleri ile kaplıdır. Malatya Toroslarında en çok meşe, vadi yamaçlarında ardıç ağaçlarına rastlanır. Platolar çayır bakımından zengindir.

Malatya alüvyal topraklar

Bu topraklar, akarsular tarafından taşınan, depolanan materyaller üzerinde oluşan genç topraklardır. Üzerlerindeki bitki örtüsü iklime bağlıdır. Bulundukları iklime uyabilen her türlü kültür bitkisinin yetiştirilmesine elverişli ve üretken topraklardır.

Alüvyal topraklar Malatya ilinde daha çok Fırat Nehri ile Tohma Çayı boyunca uzanmaktadır. Toplam alanları 20.236 hektardır. Bunun 19.703 hektarı birinci sınıf, 442 hektarı yetersiz drenajlı ve ikinci sınıf, 95 hektarı ise kötü drenajlı üçüncü sınıf arazilerden oluşmaktadır.

Malatya bazaltik topraklar

Bu topraklar genellikle orta derin veya sığdır. Ağır killi topraklardır ve profilleri iyi gelişmemiştir. Malatya’da bu topraklar Kürecik bucağının batısında ve güneyinde ve Arapgir ile Arguvan arasında bulunurlar. 75.080 hektarlık ölçümleri ile ilde % 6,1′lik yer tutan Bazaltik toprakların %26’sı toprak işlemeli tarıma uygundur. %66′lık kısmı meradır.

Nüfus

Malatya il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
1965[19] 452.624 27
  %32     147.040
305.584     %68  
1970[20] 510.979 29 %13
  %35     179.647
331.332     %65  
1975[21] 574.558 27 %12
  %37     215.250
359.308     %63  
1980[22] 606.996 25 %6
  %40     241.560
365.436     %60  
1985[23] 665.809 29 %10
  %46     307.623
358.186     %54  
1990[24] 702.055 28 %5
  %54     379.188
322.867     %46  
2000[25] 853.658 24 %22
  %59     499.713
353.945     %41  
2007[26] 722.065 29 -%15
  %64     462.569
259.496     %36  
2008[27] 733.789 29 %2
  %67     492.411
241.378     %33  
2009[28] 736.884 29 %0
  %64     468.310
268.574     %36  
2010[29] 740.643 29 %1
  %65     480.144
260.499     %35  
2011[30] 757.930 28 %2
  %66     498.588
259.342     %34  
2012[31] 762.366 28 %1
  %66     504.793
257.573     %34  
2013[32] 762.538 28 %0
  %100     
     %0  
2014[33] 769.544 27 %1
  %100     
     %0  
2015[34] 772.904 27 %0
  %100     
     %0  

Ekonomi

Malatya, ekonomik olarak bölgenin en gelişmiş şehridir. Ekonomi başlıca kayısıya dayanır. Malatya'da bulunan birçok kayısı fabrikası istihdam sağlar. Bunun yanında, tekstil fabrikaları ekonomiye can verir. Malatya'da iki organize sanayi bölgesi bulunmaktadır ve üçüncü organize sanayi bölgesinin altyapı ihaleleri tamamlanmıştır. Ayrıca Malatya'nın teşvik paketi kapsamında bazı büyük şirketler, bölgeye yatırım yapmışlardır. Buna Eczacıbaşı'nın yapım aşamasında olan nükleer tıp fabrikası örnektir. Ayrıca Malatya'da sanayi sitelerinde bulunan küçük işletmeler de Malatya ekonomisine can verir. İnönü Üniversitesi de ticaretin ve kentin büyümesinde etkili olmuştur. Malatya'da birden fazla hidroelektrik santralleri bulunmaktadır. Bunlardan biri Karakaya Barajı'ndadır.

Tarım

Tarım genelde Malatya Ovası’nda yapılır ve başlıca ürün kayısıdır. Dünyanın kayısı ihtiyacının yüzde 80'i Malatya'dan karşılanmaktadır. Dağlık kesimlerde küçük ve büyük baş hayvancılığı yapılmaktadır ancak şehrin ekonomisine fazla bir katkısı olmamakla birlikte damızlık koyun keçi yetiştiricileri birligi ve süt birliği ve damızlık sıgırcılık birligi de bulunmaktadır

Kültür

Malatya Kayısısı

Malatya, bölge için önemli bir kültür sanat merkezidir. Buna müze ve sonradan açılan alışveriş merkezi büyük ölçüde katkıda bulunmuştur. Ayrıca, devlet tiyarosunun açılması, kültür ve kongre merkezinin açılması, Malatya kültür ve sanatını önemli ölçüde değiştirmiştir.

Camiler

Malatya merkezinde yaklaşık 100 yıllık tarihi olan bir cami bulunmaktadır. Adı Hacı Yusuf Taş Cami olan eser halk arasında Yeni Cami olarak bilinir. Son yıllarda restore edilmiştir. Bir diğer cami de Ulu Cami'dir.

Müzeler

Arkeolojik alanlar

Mutfak

İçli köfte, analı kızlı, kayısı tatlısı, ekşili köfte, mercimekli köfte, kulak çorbası, tavşanlı yufka, kaburga dolması, tava, kâğıt kebabı, kalbur hurması, bilik, pirpirim cacığı, yapraklı köfte, kiraz yaprağı köftesi, saç kavurması, kürt sarması, ıspanaklı ekmek, baklalı pilav.

Turizm

Kentin ilçelerinden biri olan Battalgazi’de ise Selçuklular ve Osmanlılar döneminden kalma eserler bulunmaktadır. Devlet tiyatroları Malatya şubesinin açılmasıyla Malatya bölgedeki kültür alanında da önemli bir aşama kaydetmiş ve çevre illerden gelen sanatseverler sayesinde kültür turizmi önemli bir ivme kazanmıştır. Gürpınar Şelalesi de ülkemizdeki sayılı doğa harikalarından birisi ve turistlerin uğrak mekânlarındandır.

Spor

Malatyaspor ve Yeni Malatyaspor, ildeki etkin spor kulüplerindendir.

Yönetim

İlçeler

Valilik

Malatya'nın ilk valisi Vehbi Bey'dir. Vehbi Bey'den bu yana ilde 39 vali idarede olmuştur. Şu an görevde olan yeni vali Mustafa Toprak'tır. Malatya Valiliği, 1925 yılında yapılan binada hizmet vermektedir. Bu bina Malatya'da bulunan İnönü Kapalı Çarşısı'nın üst tarafındadır.[6]

Eğitim

Ülkenin önemli üniversitelerinden olan İnönü Üniversitesi başta olmak üzere birçok ilk ve ortaokul mevcut olup Fatih projesiyle birçok okula akıllı tahta ve öğrencilere verilen tablet bilgisayarlarla desteklenen eğitim modernizyasyonu tüm ülkede olduğu gibi Malatya eğitimine projenin ilk yılından büyük katkı sağlamıştır. Ayrıca 91.000 Dev Öğrenci Projesi ile daha da iyi eğitim verilmeye başlanan Malatya'da il halkının ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde okul vardır. Halkın eğitim düzeyi iyi derecededir.

Ayrıca ikinci bir üniversite ile ilgili çalışmalar başlamıştır.

Altyapı

Ulaşım

Karayolu

Malatya'da karayolu ulaşımı TCK tarafından yapılan şehirler arası devlet yollarından sağlanmaktadır. Bu yollardan en önemlisi Kayseri'den gelen ve Elâzığ'a giden D 300 karayoludur. Bunun dışında Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki konumundan dolayı üç bölgeye komşu kavşak noktasındadır. Bu nedenle her yöne açılan yolları vardır.Ayrıca uluslararası havalimanıyla Almanya'nın frankfurt ve diğer Avrupa şehirlerine ulaşım sağlanmaktadır. Her gün İstanbul, Ankara ve İzmir'e uçuş bulunmakla beraber yaz sezonlarında Antalya uçuşları mevcuttur.

Bu yollar:

Havayolu

Malatya'da havayolu ulaşımı Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından Malatya Akçadağ da bulunan Erhaç Havalimanı ile sağlanmaktadır.

Demiryolu

Malatya'da demiryolu ulaşımı TCDD tarafından yapılan demiryolları ile sağlanmaktadır. Dört ilçede TCDD garı bulunmaktadır.

Bu ilçeler:

Ayrıca demiryolu güzergahları:

Malatya - Elâzığ demiryolu hattında bulunan Fırat demiryolu köprüsü Türkiye'nin en uzun köprüsü olmakla beraber önemi büyüktür.

Kardeş şehirler

Kaynak:[39]

Galeri

Kaynakça

Özel
  1. Ntv.com.tr, Valiler Kararnamesi Yayımlandı, Erişim:01 Haziran 2016
  2. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr
  3. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı (Malatya)". TÜİK. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDHQlDb. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  4. http://ahmetalgul.blogcu.com/malatya-nin-sosyal-kulturel-siyasal-ve-ekonomik-yapisi/9376466
  5. http://www.eskimalatya.com/malatyada-sosyal-yapi.html
  6. 1 2 Yine ekonomiside bölgenin en büyüklerindendir.Toplamda 772.000'e yakın nüfusu vardır. Malatya yine nüfusu her yıl artmakta olan şehirlerdendir. 2011 TUİK verilerine göre büyükşehir olma nüfus barajını geçmiştir. Malatya eğitim, sağlık, güvenlik ve ulaşım altyapısı iyi olan bir şehirdir. Malatya kültürü ,tarihi, kayısısı ve özellikle yetiştirdiği ünlülerle tanınmış bir şehirdir.Malatya Valiliği sitesi
  7. malatyaguncel.com Haberi
  8. Bilim ve Teknik Dergisi, Ocak 2007, Sayı: 470, Sayfa: 117
  9. http://abidkav.blogspot.com.tr/2008/12/etimoloji-ve-tarih.html
  10. Malatya İlke
  11. Sadece önemli devletler listeye alınmıştır. Tarihler yuvarlama hesabına göre yazıldı.
  12. Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü
  13. Maden Teknik Arama Enstitüsü 4. Bölge Müdürlüğü MALATYA WEB sayfası 29 Mayıs 2010 tarihinde erişildi.
  14. "(ESKİ) MALATYA ADININ ASLI". 28 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160528173758/http://www.battalgazi.bel.tr/tarih_detay.asp?id=127. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2016.
  15. Malatya Belediyesi eski başkanları
  16. T.C. Devlet Salnamesi 1926, ANKARA 1927
  17. "Kanun No. 6360". 15 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150815144927/http://www.resmigazete.gov.tr:80/eskiler/2012/12/20121206-1.htm. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2014.
  18. "Resmî İstatistikler - Malatya". Meteoroloji Genel Müdürlüğü. 9 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151109201237/http://www.mgm.gov.tr:80/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=MALATYA. Erişim tarihi: 4 Haziran 2016.
  19. "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BspuDuUx. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  20. "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btni9152. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  21. "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtqPKmGT. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  22. "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btunr2ou. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  23. "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btwru4mg. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  24. "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyWLpxX. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  25. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0hrYkq. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  26. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu265ajH. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  27. "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3upejz. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  28. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuE7HVEG. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  29. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuFji3eG. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  30. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuH0wZGt. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  31. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxp047Z. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  32. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPV7zLbD. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  33. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFDHQlDb. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  34. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  35. http://www.eskieserler.com/
  36. Haberler.com Aslantepe Höyüğü Haberi
  37. http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=8967773
  38. http://www.milliyet.com.tr/malatya-belediyesi-kirgizistan-in-batken-malatya-yerelhaber-63603/
  39. www.malatyahakimiyet.com Malatya belediyesi
Genel

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/1/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.