Polonya Kongre Krallığı

Polonya Kongre Krallığı Królestwo Kongresowe Polskie
←   ← 1815–1916 →
Bayrak Arma
Almanca bir haritada açık griyle gösterilen Polonya Kongre Krallığı, Koyu siyah çizgi bölüşümünden önce Lehistan-Litvanya Birliği'nin sınırlarını gösterir.
Başkent	Varşova
Dil(ler)	Lehçe, Rusça
Tarihi
- Viyana Kongresi	1814-1815
- 1905 Polonya Krallığı Devrimi	1905
- Birinci Dünya Savaşı	1914-1918

Polonya Kongre Krallığı (Lehçe: Królestwo Kongresowe Polskie ya da Kongresówka, Polonya Kongresi olarak da bilinir (Lehçe: Królestwo Kongresowe)), Napoléon Savaşları'nın sonunda, Viyana Kongresi'yle oluşturulan Polonya devleti (3 Mayıs 1815). I. Dünya Savaşı'nda yıkılıncaya değin Rus imparatorlarınca yönetildi.

Eski Varşova Düklüğü'nün büyük bir bölümünü (127.470 km²) kaplayan Polonya Krallığı, kuzeyde ve batıda Prusya'nın Doğu Prusya, Poznań ve Silezya eyaletleri, güneyde Avusturya'nın Galiçya eyaleti ve doğuda Rusya İmparatorluğu ile çevriliydi. Kralın kişiliğinde Rusya ile birleşmiş görünen Polonya'nın özerkliği Kongre'nin güvencesi altındaydı. Krallıkta Ulusal Meclis'le (Sejm) ordunun kurulmasını ve medeni hakların tanınmasını öngören anayasa 27 Kasım 1815'te İmparator I. Aleksandr'ın onayıyla yürürlüğe girdi. Ama 1830-31'deki Polonya Ayaklanması'nın ardından İmparator I. Nikolay bu anayasayı kaldırdı ve yerine, krallıkla Rusya İmparatorluğu arasındaki birliği pekiştiren ve Sejm'le orduyu dağıtan Temel Yasa'yı uygulamaya koydu. Ayrıca Polonya'da askeri bir diktatörlük oluşturdu.

1863'teki ayaklanma üzerine İmparator II. Aleksandr Kongre Krallığı'nın idarî özerkliği iptal edilerek Rusya İmparatorluğu'nun bir eyaletine dönüştürdü. Adı Vistül Ülkesi olarak değiştirilen Polonya'nın devlet yapısı yeniden düzenlendi ve Rus genel valisinin başkanlığında bütünüyle Rus görevlilerden oluşan yarı askeri bir yönetim kuruldu. Müsâdereler yoluyla ekonomik yönden zayıflatılan soyluların önderlik konumunun sona erdirilmesi, kilisenin nüfuzunun kırılması, manastırların kapatılması, ruhbanın Vatikan’la irtibatının yasaklanması, din dersleri dışında kalan diğer eğitimin Rusça yapılması ve Ruslaştırma siyaseti uygulanması, yerleşim bölgelerindeki yapısal değişiklikler yoluyla Polonya halkının dağıtılması ve eritilmesi gibi tedbirlere tevessül edildi.^[1]

I. Dünya Savaşı'nın ilk senelerindeki başarılar ve Rusya işgalindeki Polonya topraklarının alınması neticesinde buralarda Avusturya-Macaristan ve Almanya’nın ortak bildirimiyle müstakil bir Polonya Krallığı kurulduğu ilân edildi (5 Kasım 1916).

Kaynakça

1. Kemal Beydilli, "Polonya", TDV İslam Ansiklopedisi