Refik Saydam

İbrahim Refik Saydam
4. Türkiye Başbakanı
Görev süresi
25 Ocak 1939 - 8 Temmuz 1942
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü
Yerine geldiği Celâl Bayar
Yerine gelen Şükrü Saraçoğlu
Türkiye İçişleri Bakanı
Görev süresi
11 Kasım 1938 - 25 Ocak 1939
Başbakan Celâl Bayar
Yerine geldiği Şükrü Kaya
Yerine gelen Faik Öztrak
Türkiye Sağlık Bakanı
Görev süresi
4 Mart 1925 - 25 Ekim 1937
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiği Mazhar Germen
Yerine gelen Ahmet Hulusi Alataş
Türkiye Sağlık Bakanı
Görev süresi
30 Ekim 1923 - 21 Kasım 1924
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiği Rıza Nur
Yerine gelen Mazhar Germen
TBMM Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili
Görev süresi
10 Mart 1921 - 20 Aralık 1921
Başbakan Fevzi Çakmak
Yerine geldiği Adnan Adıvar
Yerine gelen Rıza Nur
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri
Görev süresi
25 Ocak 1939 - 12 Kasım 1941
Genel Başkan İsmet İnönü
Yerine geldiği Şükrü Kaya
Yerine gelen Faik Öztrak
Türkiye Büyük Millet Meclisi
1., 2., 3., 4., 5. ve 6. dönem milletvekili
Seçim Bölgesi 1920 – Doğubayazıt
1923 – İstanbul
1927 – İstanbul
1931 – İstanbul
1935 – İstanbul
1939 – İstanbul
Kişisel bilgiler
Doğum İbrahim Refik
8 Eylül 1881
İstanbul, Osmanlı Devleti
Ölüm 8 Temmuz 1942 (60 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Partisi Cumhuriyet Halk Partisi
Bitirdiği okul Kuleli Askeri Lisesi, Gülhane Askerî Tıp Akademisi
Mesleği Doktor, Asker
Dini İslam
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Osmanlı (1892-1919)
 Türkiye (1919-1926)
Hizmet yılları 1892-1926
Rütbesi Tabip Binbaşı
Çatışma/savaşları Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı, Türk Kurtuluş Savaşı
Ödülleri

İbrahim Refik Saydam (8 Eylül 1881, İstanbul - 8 Temmuz 1942, İstanbul) Türk hekim ve siyasetçi. Türkiye Cumhuriyeti'nin 4. başbakanıdır.

Yaşamı

8 Eylül 1881 günü İstanbul'un Fatih ilçesinde, Çırçır Mahallesi'nde dünyaya geldi[1]. Mahalle mektebinin ardından 1892 yılında Fatih Askeri Rüştiyesi'ne ve 1896 yılında İstanbul Kuleli Askeri İdadisi'ne girdi.

22 Ekim 1905 tarihinde Askeri Tıbbiye'den Tabip Yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu. Üç yıl Gülhane Askerî Tıp Akademisi'nde Embriyoloji ve Histoloji bölümlerinde çalıştı. 1910 yılında eğitim için yurt dışına gitti. Almanya'da Berlin askeri tıp akademisinde Brandenburg, Danzig, Spandou ve Scharite'te eğitim gördü. Balkan Savaşı'nın çıkacağı belli olunca 1912 yılında İstanbul'a döndü.

Balkan Savaşı yılları

Balkan Savaşı'nda Antalya'da ve Çatalca cephesinde Kolera hastalığını önleyici çalışmalar yaptı. 1914 yılında atandığı sahra genel sağlık müfettiş muavinliği sırasında bakteriyoloji enstitüsünü örgütleyerek tifo, dizanteri, veba ve kolera aşılarının, tetanos ve dizanteri serumlarının burada üretilmesini ve I. Dünya Savaşı boyunca ordu ihtiyacının karşılanmasını sağladı. Salgın hastalıklarla mücadelesini Hasankale'de cephe hizmetinde sürdürdü.

Tifüse karşı hazırladığı aşı tıp literatürüne geçti ve I. Dünya Savaşı'nda Alman ordusunda ve Kurtuluş Savaşı'nda kullanıldı.

Milli Mücadeleye katılması

1919'da 9. Ordu Sağlık Müfettiş Muavinliği görevi ile Mustafa Kemal Paşa'nın yanında Samsun'a çıktı. Erzurum'da Mustafa Kemal Paşa'nın karargâhı dağıtıldıktan sonra Erzurum askeri hastanesi bulaşıcı hastalıklar servisi şefliğine atandı. Fakat bu görevi kabul etmeyerek ordudan ayrıldı. Erzurum ve Sivas kongrelerine katıldı.

Siyaset yaşamı

1920 yılında TBMM'ye Doğubayazıt mebusu olarak seçildi. Aynı zamanda Millî Savunma Vekaleti'ne bağlı Sıhhiye Dairesi Başkanı olarak görev yaptı. TBMM'nin II. döneminden itibaren İstanbul mebusu olarak görev yaptı. 10 Mart 1921 tarihinde TBMM tarafından Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekilliği görevine seçildi. Bu görevini 20 Aralık 1921 tarihine kadar sürdürdü.

Türkiye Cumhuriyeti'nin ilanından sonra 30 Ekim 1923 tarihinde 1. İsmet Paşa Hükûmeti'nde Sağlık Bakanı olarak görevlendirildi. Bu görevini 2. İsmet Paşa Hükûmeti'nde de 21 Kasım 1924 tarihine kadar sürdürdü. 4 Mart 1925 tarihinde 3. İsmet Paşa Hükûmeti'nde yeniden Sağlık Bakanlığı görevine atandı. Bu görevini 25 Ekim 1937 tarihine kadar sürdürdü.

Kesintilerle 14 yıl süren Sağlık Bakanlığı döneminde sağlık hizmetlerinin temellerini attı. 1924 yılında Ankara'da ve daha sonra Erzurum, Diyarbakır, Sivas ve diğer birçok ilde memleket hastaneleri, doğum ve çocuk bakım evleri açtı. Ayrıca bu konuda nitelikli eleman yetiştirilmesine önem vererek sağlık kursları, tıp öğrenci yurtları 1928 yılında Hıfzısıhha Enstitüsü ve Mektebi'ni, İstanbul ve Ankara'da veremle savaş dispanserlerini kurdu.

Soyadı Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden sonra Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından "Saydam" soyadı verildi. 1931-1938 yılları arasında zaman zaman Millî Eğitim ve Maliye Bakanlıklarına vekalet etti. Atatürk'ün ölümünden sonra İçişleri Bakanlığı, CHP Genel Sekreterliği ve 15 yıl Kızılay Başkanlığı yaptı.

1939-1942 yılları arasında Türkiye Başbakanı olarak görev yaparken, sağlık konusuna bakanlığı dönemindeki gibi önem verdi. Devlet idaresi A'dan Z'ye bozuktur, düzeltmek ister. diyerek devlet yönetiminde köklü bir reform taraftarı olduğunu dile getirdi. 8 Temmuz 1942 tarihinde İstanbul'da besin sorununun düzenlenmesi için yaptığı inceleme gezisinde hayatını kaybetti. Mezarı Cebeci Asri Mezarlığı'ndadır.

Kaynakça

Siyasi görevi
Önce gelen:
Celâl Bayar
Türkiye Başbakanı
25 Ocak 1939 - 8 Temmuz 1942
Sonra gelen:
Şükrü Saraçoğlu
Önce gelen:
Şükrü Kaya
Türkiye İçişleri Bakanı
11 Kasım 1938 - 25 Ocak 1939
Sonra gelen:
Faik Öztrak
Önce gelen:
Reşit Galip
Türkiye Millî Eğitim Bakanı (vekil)
13 Ağustos 1933 - 26 Ekim 1933
Sonra gelen:
Yusuf Hikmet Bayur
Önce gelen:
Cemal Hüsnü Taray
Türkiye Millî Eğitim Bakanı (vekil)
17 Eylül 1930 - 26 Eylül 1930
Sonra gelen:
Esat Sagay
Önce gelen:
Mazhar Germen
Türkiye Sağlık Bakanı
4 Mart 1925 - 25 Ekim 1937
Sonra gelen:
Ahmet Hulusi Alataş
Önce gelen:
Rıza Nur
Türkiye Sağlık Bakanı
30 Ekim 1923 - 21 Kasım 1924
Sonra gelen:
Mazhar Germen
Önce gelen:
Adnan Adıvar
TBMM Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili
10 Mart 1921 - 20 Aralık 1921
Sonra gelen:
Rıza Nur
Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Şükrü Kaya
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri
25 Ocak 1939 - 12 Kasım 1941
Sonra gelen:
Faik Öztrak
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/2/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.