Soğomon Tehliryan

Soğomon Tehliryan

Tehlirian in 1921
Doğum 2 Nisan 1897(1897-04-02)
Osmanlı İmparatorluğu Erzincan, Osmanlı Devleti
Ölüm 23 Mayıs 1960 (63 yaşında)
Amerika Birleşik Devletleri San Francisco, ABD

Soğomon Tehliryan (Ermeni: Սողոմոն Թեհլերյան, 2 Nisan 1897 - 23 Mayıs 1960), Ermeni komitacı ve suikastçı.

Ermeni Tehciri

Haziran 1915'te, Tehliryan, annesi, üç kız kardeş, kız kardeşinin kocası, iki kardeşi ve iki yaşındaki yeğeni ile birlikte tehcir edildi.[1][2] Ermeni Devrimci Federasyonuna katıldı.[3]

Talat Paşa suikastı

Osmanlı İmparatorluğu'nu terkeden İttihatçı lider Talat Paşa'yı 15 Mart 1921'de Almanya'nın başkenti Berlin'in Charlottenburg semtinde gündüz vakti ensesinden vurup öldürmüştür. Bu suikast Taşnak Partisi'nin Nemesis Operasyonu adını verdikleri planın bir parçasıydı.

Tehliryan, Talat Paşa'ya suikastından önce Osmanlı Ordusunda askeri doktor olan ağabeyini ve yengesini de vurarak öldürmüştür.

New York Times makalesinin başlığı. (16 Mart 1921)

Yargılanması

Tehliryan, Berlin mahkemesinde cinayetten yargılandı. Tehliryan'ın duruşması o dönemin sansasyonel bir olayı idi. Tehliryan mahkemede üç savunma avukatı tarafından savunuldu. Savunma avukatları, Tehliryan'ın bir adamı öldürmüş olduğunu kabul ettiklerini, ama Tehliryan'ın zihinsel durumunun karmaşık olduğunu, yapılan Ermeni Kırımının intikamını almak için Talat Paşa'yı öldürdüğünü ve geçici delilik geçirdiğini ileri sürerek savunma yaptılar ve 'suçlu değil' kararını bir saatte sağlamak için jüri üyelerini etkilediler. Sonuçta Tehliryan adam öldürdüğü kabul edilmesine rağmen beraat etti. Alman mahkemesinin beraaat kararında, savaş sonrası koşullarındaki Almanya'nın İttihatçı liderlerin hatalarından uzak olduğu izlenimini verme isteğinin etkisi olduğu ileri sürülmüştür.

Sonraki yaşamı

Tehlirian suikastden sonra, Sırbistan'a taşındı ve 3 yıl sonra Erzincan'lı Anahit Tatikian ile evlendi.[4] Sırbistan'da kaldığı günlerde, atış kulübünün bir üyesi oldu ve yetenekli bir nişancı olarak kabul edildi. Evli çift, Belçika'ya taşındı ve 1945 yılına kadar orada yaşadılar ve sonra birlikte ABD'nin San Francisco kentine taşındılar. Tehliryan 1960 yılında öldü ve Fresno, Kaliforniya'da, Ararat Mezarlığı'na gömüldü. Tehliryan'nın anıt mezarında altın kaplama kartal ve üstünde yılan figürü bulunan bir dikilitaş bulunmaktadır.

Tehliryan'ın birkaç heykeli Ermenistan'da inşa edilmiştir. Ermenistan'da ilk heykeli Mastara köyünde 1990 yılında açıldı.

Günümüz kültürüne etkisi

Tehliryan ve özellikle gerçekleştirdiği Talat Paşa suikastı hakkında iki film bulunmaktadır. Assignment Berlin, Ermeni Hrayr Toukhanian'ın tek filmidir.

Kaynakça

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/18/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.