Çocuk Haçlı Seferleri

Haçlı Seferleri
Kronoloji · Birinci · 1101 Haçlı Seferi  · İkinci · Üçüncü · Livonya · 1197 · Dördüncü · Albigeois · Çocuklar · Beşinci · Prusya · Altıncı · Yedinci · Shephardler · Sekizinci · Dokuzuncu · Aragones · İskenderiye · İzmir · Niğbolu · Kuzey · Hussite · Varna
"Çocuk Haçlı Seferi" - Fransız ressam Gustave Dore'nin gravürü

Çocuk Haçlı Seferleri, 1212'de genellikle dinsel tabakalar tarafından Müslümanlara karşı kışkırtılan alt sınıftan halkın, özellikle genç çocukların, Haçlı Seferlerine giden şövalyeleri taklit ederek, Filistin'deki Kutsal Ülkelere giderek Kudüs'ün tekrar Hristiyanların eline geçmesini sağlamaya çalışma uğraşlarından biridir. Bu seferler hemen hemen 1212'de aynı dönemde, yani Dördüncü Haçlı Seferi ile Beşinci Haçlı Seferi arasındaki dönemde, Almanya ve Fransa'da başlayan iki büyük kalabalık çocuk ve halk grubunun Kudüs'e gitmek üzere karadan uzun yürüyüşlerle Avrupa'nın sahillerine gitmesidir.

Bu seferler 19. yüzyılda ve 20. yüzyılda tarihçilerin, siyasetçilerin, romancıların ve diğer sanatçıların çok dikkatlerini çekmiştir. Fakat 20. yüzyılın ortasından itibaren, özellikle ciddi tarihçiler, o zamana kadar söylenen ve yazılan olayların gerçekten daha değişik olduğunu kabul ettiren araştırmalar yapmışlardır.

Çocuk Haçlılar seferleri 20. yüzyılda görsel sanatçılar ve edebiyatıcılarin ilgisini çekmiş ve bu konu üzerinde çok sayıda sanat eseri hazırlanmıştır.

Geleneksel açıklamalar

Almanya'da organize olan çocuk sayısı 7.000 civarında olup liderleri "Nicholas" adlı bir çocuktu. Fransa'da organize olan çocukların başında "Stephen" adlı bir çocuk bulunmaktaydı ve 30.000 kadar sayıda çocuk bu organizasyona katılmayı kabul etmişti. Bu organize olan çocuk grupları karadan Avrupa'daki Akdeniz sahillerine yürümüşler; sahilde peygamber Musa gibi denizin yarılıp Kudüs'e yol açılmasını beklemişlerdir. Ama deniz yarlamamış Kutsal Toprakların yakınlarına bile varamadan ortadan kaybolmuşlardır. Büyük bir kısım çocuklar yürüyüş yolunda hayatlarına kaybetmişler; küçük bir kısmı ailelerine geri dönmüşler; diğerleri yolda bulunan hristiyanların yanlarına yerleşmişler; diğerleri ya deniz kazasından ya da açlıktan ölmüşlerdir. Bir kısmını bekleyen en fena akıbet ise Venedikli tacirler vasıtasıyla Mağrıp'e, Mısır'a, hatta Irak'a götürülerek köle olarak satılmaları olmuştur.

Çocukların Haçlı Seferi yapma organizasyonlarından haberdar olan Papa III. İnnocentius bu çocuk organizayonlarını Haçlı seferine katılmayan daha yaşlıların değersizliğini tanrının kınamasının bir nişanesi olarak yorumlamıştı.[1]

Almanya Çocuk Haçlı Seferi

Çocuk Haçlı Seferi, 1843. Ressam: Johann Sporschi

Alman Çocuk Haçlı seferini organize eden ve başı çeken 12 ile 14 yaşında Nlcolas adlı bir çoban erkek çocuktu.[2] Bu çoban Rhineland'in bir köyünde büyümustu. 1212 yılının Paskalya haftasından hemen sonra Köln şehrinde bulunan "Üç Krallar" adlı mevkide vaaz vermeye başladı. Nicholas kendisine rüyasında bir meleğin geldiğini ve kutsal Hristiyan mezarlarını Arapların elinde kurtarmasını istediğini vaazlara bir neden saydığıni açıklamaktaydı. Aynı zamanda meleğin kendisine aynen firavundan kaçan peygamber Musa gibi mucizevi olarak denizi yarma yeteneği verdiğini ve ordusu ile Genova'da Akdeniz sahillerine yetiştiği zaman bir mucize olarak denizin yarılarak ona Filistin'e karadan gitme imkanın sağlanacğini da vaazlarinda belirtmekteydi. Nicholas'un vaazlarındaki diğer bir tema da kendisi ve ordusunun müslüman olan Arapları dinlerinden vazgeçirip Hristiyanlığa döndürme yeteneklerinin olduğu idi. O zamanlar "Treves Kroniği" yazarları Nicholas'ın boyuna bir istavroz gibi bağlanmış bir ip taktığını ve böylece melekeler tarafından seçilmiş olduğunu göstermek istediğini yazmışlardır.[3]

Çok geçmeden tüm Rhineland bölgesinin her yerine bu vaiz çocuk hakkında haber erişti. Nicholas'ın vaazları o kadar etkiliydi ki onu duyanlar yanından ayrılmak istememekteydiler. Ayrıca Nicholas kendi gibi iyi vaaz veren küçük yaşlı cocukları da tesiri almıştı ve onları da etraftaki köy, kasaba ve şehirlere göndererek mesajını yaygın olarak duyurmaya başladı. Birkaç hafta içinde içinde Nicholas'ın etrafına Haçlı seferine çıkmak üzere çok sayıda çocuk ve digerleri toplanmaya başladı.[2]

Nicholas etrafında toplanan Haçlı çocuk ordusu 12 yaşında küçük çocukları ihtva ettiği gibi yetişkin olmadığı hukuken kabul edilen daha da büyük yaşlı çocukları da kapsamaktaydı. Kurulan Haçlı çocuk ordusunda çok sayıda soylu tabakadan erkek çocuk bulunmaktaydı. Ayrıca toplanan orduda işsiz güçsüz takımından daha yaşlı erkekler, hatta hayat kadınları da bulunmaktaydı.[2]

Nicholas'ın başlarında bulunduğu Alman çocuk Haçlı ordusu yaklaşık 20.000 kişi olarak Köln'den Rhine Nehrini takip ederek ayrıldı. Bu çocuk Haçlı ordusunun güzergahı çeşitli Yazma Kroniklerde bulunan girdi maddeleri incelenerek yaklaşık olarak tespit edilmiştir. Nehir kasaba ve kentleri olan Koblenz, Mainz, Worms ve Speyer'deki kronıklarde bu girdiler bulunmuştur.

Ordu Koblenz'de iken, bu sehirdeki manastır "Koroniği" girdisinde, Haçlı ordusunun akşamleyin girmesi sırasında şehrin üstündeki göklerin birden aydınlandığıni ve bunu Nicholas'ın tanrının kendine destek sağladığına bir nisane olarak kabul ettiğini ifade etmektedir. Astronomcular 1202-1220 döneminde (örneğin bir kuyruklu yıldızın veya süpernovanın gökyüzünde görülmesi gibi) olağanüstü bir astronomik olayın olup olmadığıni araştırmışlar; ama hiç uygun sonuç alamamışlardir. Bu gökyüzü aydınlanmasının kutup ışıkları olduğu sonucuna varmışlardır.

Bu Haçlı seferine katılan çocuklar rahatça seyahat için gerekli fonları olmadığı için ve hatta çoğu parasız pulsuz kişiler olduğu için bu yürüyüşde büyük zorluklar çıkmıştır. Guzergah once Rhine kenarından olduğu için susuzluk bir problem olmamakla beraber, açlık devamlı olarak Haçlı çocuklarla birlikte yürümüştür. Güzergah üzerindeki köy ve kasabalar bu Haçlı çocukların inanaçlarına ortak olarak onlara büyük sempati beslemekteydiler ve imkanları dahilinde her türlü iaşe yardım ve desteği vermekteydiler. Ama problem "imkanlarda" idi. Hastalık ve salgın korkusu yüüzünde birçok köy, kasaba ve şehir Haçlı çocuklari yerleşkelerinin içine girmeyi yasaklamışlardı. Ayrıca o yıl hava kurak gitmiş ve hasat yeterli olmamıştı. En büyük yerleşkelerde bile ek olarak 20.000 kişiye ektradan yiyecek sağlamak çok kere imkansız olmaktaydı. Böylece Alman Haçlı Çocuk ordusu Basel'e yetişip, daha Almanya'yı arkasında bırakmadan açlık ve hastalık yüzünden epeyce zayiat vermişti.[2]

Basel'den sonra Haçlı çocuk ordusu nehir kenarı yollarıni bırakıp Alplerin yüksek patikalarından geçmesi gerekmekteydi. Kronikler ordunun hangi Alp geçitini kulladığı üzerinde aynı bilgiyi vermemektedirler. Büyük olasılıkla kullanılan Alp geçiti Mont Cenis Geçidi olduğu kabul edilmekteydi. Fakat son yıllarda tarihçilerin yaptığı Baverya ve Avusturya manastırları kronikleri analizleri kullanilan geçitin Brenner Geçidi'de olabileceğini ortaya çıkartmıştır. Alplerden geçişde zayiat gayet çoğaltmıştır. Hangisi olursa olsun geçit epeyce uzun sürmekte ve fakir Haçlı ordusunun mensuplarının geçitin taşlık yolları için yeterlli ayakkabı, sıcak elbise ve yiyecek fazla besinleri olmadığı için soğuktan, yorgunluktan ve çeşitli salgınlardan dolayı ölümler artmiisti. Kötü hava şartları, kaya düşmeleri, heyelanlar ve çığlar gibi negatif doğa şartları da bu zayiata katkılar yaptı. Nicholas'ın çocuk Haçlı ordusu Ağustos sonunda İtalya'da Genova şehri kapılarına vardığında 7.000 kişiye düşmüştü. Yani 13.000 kişi veya ordunun 3/4'u Alplarda zayiat olarak kaybolmuştu.[2]

Genovalılar bu Alman çocuk haçlı ordusunu önce iyi karşıladılar; ama sonra bunun imparatorun bir tuzağı olabileceği korkusuyla tutumlarını değiştirdiler. Bu ordu mensuplarından Genova'da devamlı kalmak istiyenleri devamlı olarak kabul edeceklerini; ama hemen şehirden ayrılmak niyeti olanlara sadece tek bir gün sehride kalma izini vereceklerini bildirdiler. Mucize yaratıp denizin yarılacağını hala kabul eden Nicholas için bu şart uygun geldi. Çocuk Haçlı ordusu Genova şehrine girip şehrin limanına gidip ayinler ve dualarla denizin yarılmasını beklediler; ama deniz yarılmadı. Birçok Haçlı çocuk bundan çok etkilenerek sefer hedeflerinden ayrılarak Genova'da kalmaya karar verdiler. Bu olaydan yıllarca sonra birçok soylu Genovalı bu seferde Genova'ya gelmip orada kalmis Alman asıllı çetleri ile övünmekte idiler.[2]

Fakat Nicholas hala mucize yaratacağına inanmakta idi. Küçülen ordusuyla Genova'dan ayrılıp sahilden birkaç günlük yürüyüşle Pisa şehrine indi. Burada bulunan 2 Pisa ticaret gemisi bazı cocuklari Filistin'e götürmeyi kabul etti ve bunların Kutsal Topraklarada ne yaptıkları bilinmemektedir. Fakat mucize yaratma niteliğini hala koruduğunu kabul eden Nicholas kendisine inanan daha küçük bir ordu ile Roma'ya yürüdü. Roma'da Papa I. İnnocentius tarafından huzura kabul edildi. Papa bu Alman çocuk Haçlılarının iman ve inançlarından hissen çok etkilendi ama aklen olmasi imkansiz mucizelere olan inançlarından utandı. Papa çok ciddi bir şekilde çocuk Haçlılara evlerine dönmelerine tavsiye etti ve yaşları daha ilerlediği zaman tekrar Kutsal Topraklara gitme için Haçlı olabileceklerini de ifade etti.[2]

Papanın tavsiyelerin uyan Alman çocuk Haçlılar Kutsal Topraklara gitme heveslerinden vazgeçip evlerine dönme kararı aldılar. Dönüş hakkında hiç bilgi bulunmamaktadır. Bazılarının bu zor geri seyahati düşünemeyerek İtalya'nın çeşitli şehir, kasaba ve köylerine yerleştikleri bilinmektedir. Ertesi ilkbahar da Rhineland'a çok az sayıda çocuk geri döndü. Nicholas bunlar arasında değildi ve onun akıbetinin ne olduğu hakkında hiçbir bilgi bulunmamaktadır.

Fakat Rhineland'da çocuklari Nicholas'ın seferinden dönmeyen bir sürü aile bulunmaktaydı ve bunlardan bazılari gayet kızgındılar. Bunlar Nicholas'ın hareketlerinin kendine acayip bir terbiye veren babasının hatasi olduğunu en sonunda siyasi otoritelere kabul ettirdiler. Nicholas'ın babası tutuklandı; çok yanlı mahkemelerde güya yargılandı ve suçlu olduğu kabul edilip idam edildi.[2]

Fransa Çocuk Haçlı Seferi

19. ve 20. yüzyıl tarihçileri Fransız çocuklarinin da organize ettiklerini bir Haçlı seferi hakkinda, belki de hayal güçlerini kullanarak, yazilar yazmakmistırlar. Haçlı seferleri hakkında üç cilt kitabı 1954'de yayımlanan Stephen Runciman'a göre, Mayıs 1212'de bir gün Fransız Kralı Filip August Saint-Denis Bazılıkası'nı ziyaret etmekte iken Paris'in güneyinde Orleans ve Vandome kenti yakınlarındaki "Cloyes-sür-le-Loir" adlı küçük köyde yaşıyan 12 yaşında bir çoban çocuk kralı görmeye geldi. Etienne adlı liderleri etrafındaki kesişler tarafından yazılan "Anonyme de Laöne kroniği" bu çocuğun ismini Stephen olarak vermektedir. Çocuğun elinde Kral'a hitaben bir mektup bulunmaktaydı. Çocuk bu mektubta, koyunlarını kırda gütmekte iken Peygamber İsa'nın kendine görünüp kendine krala vermek üzere verdiği bir kutsal mesaj bulunduğunu bildirdi. Bu mektup çoban çocuğun yeni bir cocuklaradan olusan orduyla Haçlı Seferi hazırlığı yapılması için ülkede vaaz vermesi gerektiğini açıklamaktaydı. Kral I. Filip'in bu mektup ve içeriğinden pek etkilenmediği ve Stephen'e evine dönmesini tavsiye ettiği bildirilir.[2]

Steven Runciman'a göre Stephen Kralın negatif tutumuna rağmen Saint Dennis Katedrali kapısı önünde vaazler vermeye başlamış ve Hristiyan çocuklardan bir ordu kurarak Kutsal Topraklari kurtarmak istediğini bu vaazlerde açıkca belirtmeye başlamıştır. Stephen bu ordunun başına geçip Haçlı çocuk ordusu ile Akdeniz kıyılarına vardığı zaman, aynı Peygamber Musa'nın Firavundan kurtuluşu gibi, Akdeniz'in yarılarak Haçlı çocuk ordusuna Kutsal Topraklara kara yolu açacağını da bu vaizlerinde defalarca vurgulamıştır. Stephen'in çok karizmatik bir vaiz olup bu vaazları sadece çocuklara değil yetişkinlere de çok etkili olduğu açıkca görülmüştür. Stephen vaazları ile kendini destekleyecek yardımcılar bulmud ve bunlarin Fransa'ya yayılması ile mesajının ülkenin etrafına yayılması mümkün olmuştur. Fransa'nin her yonunden gelen çocuklar Haziran 1212 sonunda Vandome'da toplanmışlar ve böylece bir Haçlı çocuk ordusu oluşturulmuştur.[2]

Birkaç Fransız kronikçi yazma esere göre [4] 1212'de Fransız alt sınıflara dahil çocuklardan oluşan büyük bir kalabalık kütlenin Vandome'da Haçlı Seferine çıkmak üzere toplandığını bildirler. Bunlardan sadece "Anonyme Laone" kronikleri ve bu yazıcı keşişlerin lideri olan keşiş Etienne Stephen'in etrafında (o günlerin hiçbir gerçeğine uyuşmadığı barizce bilinir şeklinde çok sayıda) 30.000 çocuğun toplandığını; Krallık idarecilerinin Paris'de bulunan okullar müdürleri ile istişareler yaptıklarını ve Kralın bir Haçlı Seferi yapılmasına izin vermediğini bildirmektedir. Bunun ne kadar gerçek olduğu tartışmalıdır.

Günümüz tarihçisi Steven Runciman bu büyük Haçlı çocuk ordusunun hemen hepsi 12 yaş ve daha küçük erkek çocuktan olustugunu yazmaktadir. Bu Haçlı çocuk ordusunun mühim çoğunluğu alt sınıflardan erkek çocuklardan oluşmakla beraber, aralarında zengin ailelerin oğulları, hatta bazı yaşı küçük kızların da bu Haçlı ordusuna katıldığı bildirilmektedir. Bu orduya yaşı küçük papaz yamakları da dinsel kişiler olarak katıldığı bildirilir.[2]

Bu büyük Haçlı çocuk ordusunun nasıl Kutsal Topraklara gitmeye başladığı ve hangi yoldan gittiği hakkında o günkü kroniklerde hiçbir bilgi bulunmamaktadir. Ancak çağdaş olmayan Tre Fontane Manastırı'da keşiş olan "Alberic" çok yıllar sonra yazdığı kroniğinde bu Haçlı çocuk ordusunu güzergahı hakkında bilgi sağlamaktadır. Ama 19. ve 20 yüzyıl tarihçileri bu yürüyüş hakkında epeyce yazi yazmışlardır. Steven Runciman'a göre bu büyük ordunun hemen hepsi yürüyen piyade idi. Ancak Stephen için çok süslü resimlerle kaplı bir arabada bulunmaktaydı ve zengin ailelerden gelme ve at alıp ona bakacak kadar serveti olan gençler atla Stephen'in arabasına refakat etmekteydi. Bu yolculukta halk Stephan'ı bir evliya olarak karşılamakta ve genellikle çocuk ordusuna ellerinden geldiği kadar yardımı esirgememekteydiler. Bununla beraber bu yolculuk gayet güç olmuştur. Çocuk haçlı ordusu once Tours'a, oradan Loire Nehri kıyısından Bourges'a ve Nevers'de bu nehri geçerek Lyon;a ve oradan Rhone Nehri kenarından Avignon'a gelmiş ve oradan da Rhone Nehri deltasından Marsilya'da Akdeniz sahillerine erişmişti. Avignon'da bu Haçlı çocuk ordusu, 1209'dan beri Katarlara karşı Okitanya'da Haçlı Seferleri sürdüren Dük Simon de Montfort ve Citeaux Manastırı Basrahibi Amalric'in tepeden tırnağa kadar silme silahlı ve savaşta çok tecrübeli Haçlı ordusu mensupları ile karşılaşmışlardır. Bu iki Haçlı ordusu karşılaştırılınca, Haçlı çocuk ordusunun ne kadar harb sanatından habersiz, ne kadar silah ve harp malzemesi yoksunu ve ne kadar savaşma ve ordu idaresinde tecrübesiz olduğu gayet açık ortaya çıkmıştır. Ayrıca bu yolun uzunluğu; havanın sıcaklığı; sussuzluk; bu nedenle güzergahtaki yerleşkelerde yiyecek sıkıntısı bulunması ve bu ordunun iaşesi için etraftaki halkın hayırseverliğine dayanılma, devamlı hastalık ve salgınlar dolayısiyla Haçlı çocuk ordusu bu yolculukta büyük sayıda ölümle zayiat vermişti.[2]

Marsilya şehri halkı Haçlı çocuk ordusunu çok iyi karşıladılar; çocukların çoğu şehrin evlerinde misafir olmakla beraber büyük bir sayida çocuk da şehrin sokaklarında acik havada yatmak zorunda kaldı. Çocuk ordusu Marsilya limanı sahilinde toplanınca denizin yarılmadığı ve bekledikleri gibi Kudüs'e yarılmış denizin dibinden karadan yürüyerek gitmenin imkansız olduğu anlaşıldı. Marsilya'ya varabilen çocuk ordusu bunu ordunun başında bulunan Stephen'in ihaneti ve Tanrının Haçlılardan hoşlanmadığına bir işaret olarak gördüler ve bir kısmı evlerine geri dönmeye karar verdi.[2]

Marsilya'da sahilde hala Tanrı'nın kendilerine destek sağlaması beklenirken Marsilya'lılar bunların sorunlarına bir çare buldular. Geleneğe göre "Demir Hugues" ve "Domuz Guillaume" adlı iki Marsilya'lı tüccar Haçlı çocuklardan hiç para istemeden onlara yardım etme teklifi yaptılar. Bu iki tüccarın şehirde çok iyi itibarları olması; Filistin'de Akka'da temsilcileri bulunması; Marsilaya'dan Akka'ya gidebilecek gemileri hiç ücret istemeden kiralayabilme vaadleri, çocuk ordusunun lideri Stephen'i onların iyi niyetlerine ve hayırseverliğine inandırdı. Stephen onları Tanrı'nın bir nimeti olduğuna inanç getirerek onların çocuk ordusunu gemiyle Filistin'e götürme tekliflerini kabul etti. Haçlı çocuk ordusu 1212 Ağustos sonunda Akka'ya gitmek üzere, bindirildikleri 7 kiralanmış gemi ile Marsilya limanından ayrıldı. Bu gemilerin ve Haçlı çocuk ordusunun akıbeti hakkında hiçbir haber yıllarca Marsilya'ya geri gelmedi.[2]

2030 yılında, bu gemilerin Marsilya'dan ayrılmasından 18 yıl sonra, Marsilya'ya doğu Akdeniz'den gelen bir tüccar gemisiyle gelen orta yaşlı bir Hristiyan papaz bu Haçlı çocukların akıbeti için çok acayip gerçekleri açıkladi. Bu orta yaşlı papaz, anlattıklarına göre, 18 yıl önce Marsilya'dan gemi ile ayrılan Stephen'in Haçlı çocuk ordusunda çok genç bir papaz yamağı idi. Bu gemiler Marsilya'dan ayrıldıktan birkaç gün sonra açık denizde Sardinya'nın güneybatı köşesinde bulunan "St. Pietro" adası açıklarında bir fırtanaya tutulmuşlar; 7 gemiden 2'si bu fırtınada batmış ve bu deniz kazasından hiç kurtulan Haçlı çocuk olmamıştır. Geri kalan 5 gemi birkaç gün sonra açık denizde Mağrıp'ten gelen bir Arap korsan filosu ile karşılaşmış ve bu filoya teslim olmak zorunda kalmıştir. Anlaşıldığına göre Marsilya'nın "itibarlı" tüccarları olan "Demir Hugues" ve "Domuz Guillaume" bu korsanlarla devamlı ittifak halinde olup 7 gemi dolusu çocuğu Arap korsanlara köle olmaları için anlaşıp satmışlar; ama ancak 5 gemi dolusu çocuğu onlara teslim edebilmişlerdir. Arap korsanlar gemilerle çocukları köle olarak satılmaları için Cezayir'in "Becayet (Bougie)" limanına götürülmüşlerdir. Bunlardan birçoğu Cezayirli Araplar tarafından köle olarak satın alınmışlar ve hayat boyunc onlara hizmetgarlık yapma boyunduruğu altına girmişlerdir. Diğer kısım çocuk, kölelere daha fazla fiyat alacaklarını bilen Arap korsanlar tarafından Mısır'da İskenderiye limanına götürülmüşler ve orada esir pazarlarında satılmışlardır.

Burada satın kölelerin çoğu İskenderiye'nin Memluk valisi tarafından satın alınmıştır. Bu vali tarafından satın alınan köleler Kahire'ye götürülmüşler ve Sultan Kamil'in kardeşi olan Adil adlı Mısır valisinin kaleminde katilip, katip, Batı dilleri tercümanı, hatta eğitmen olarak nispeten prestijli işlerde kullanılmışlardır. Papazın söylediğine göre 700 kişiye varan bu eski Haçlı çocuk grubu Kahire'de rahat bir hayat sürmekte ve hiçbirine din değiştirmesi için hiçbir baskı yapılmamakta idi. İskenderiye'de esir olarak satılan nisbetien ufak sayıda eski Haçlı çocuk Bağdad'a götürülmüş ve orada esir pazarında satılmışlardır. Papazın bunlardan 18'nın din değiştirmeye zorlandıkları için ölmeyi tercih ettiklerinin haberini aldığını bildirmiştir. Kahire'de rahat bir hayat süren papaz ise en sonunda sahibinden kendini esirlikten azat etmesini sağlamış ve serbest olunca Fransa'ya geri dönmeyi başarmıştır. Bu papaz, oğullarınin akıbetini merak eden her aileye bildiklerini anlattıktan sonra, Fransa'nın alt sınıf halkı içinde kaybolup ismi bir daha anılmamıştır.[2]

Avrupa'nın diğer taraflarından gelen haberler arasında Marsilya'dan Haçlı çocukların gemiyle ayrılmasından birkaç yıl sonra Sicilya'da iki Marsilyalı tacirin imparator hiyanet suçuyla yargılanıp asıldıkları anlaşılmıştır. Bu iki hainin suçlarının Sicilya Kralı da olan II. Friedrich (Kutsal Roma İmparatoru)'nu yakalayıp Cezayirli Arap korsanlara teslim etmek için Mağribi Araplarla anlaşmak olduğu da öğrenilmiştir.[2]

Geçmişteki ve modern tarihsel araştırmalar sonuçları

Orta Çağlar kaynakları

Orta Çağlarda Çocuk Haçlı Seferleri hakkında hazırlanmış sadece (bazıları uzun, bazıları birkaç cümleden ibaret) 50 kadar kaynak bulunduğunu Peter Radedts araştırmasında bildirilmiştir.[5][6] 1212de ortaya çıkan bu Haçlı Seferleri hakkındaki ortaçağlar kaynakları, yazılmaları için kaynakları ve kronolojik olarak üç gruba ayrılabilir:[6]

  1. 1220 ve öncesinde yazılmış olan çağdaş eserler;
  2. 1220-1250 döneminde yazılmış eserler: Bu kaynak yazıcılarının bu seferlerin yapıldığı 1212 yılı yakınlarında hayata olmaları ama anılarını sonradan yazdıkları çok olasıdır.
  3. 1250'den sonra yazılmış eserler: Bu eserler yazıcıları yazdıkları bilgilerini ikinci ve hatta üçüncü elden toplamışlardır.

Raedts 1250'den sonra yazılan eserlerin güvenilir olmadığını iddia etmektedir. 1250'den önce yazılan eserlerden ise ancak 20'sinin güvenilir olduğunu kabul etmektedir.[6] Ortaçağlar yazarlardan olan ve Çocuk Haçlılar Seferi'nden bahseden "Beauvaois'li Vincent", "Roger Bacon", "Catimpre'li Thomas", "Matthew Paris" gibi yazarlar ve diğerlerinin güvenilir olmayan diğer metinler arasında bulunduğu ortaya çıkmaktadır.

19. yüzyıl kaynakları

19. yüzyılda ve 20. yüzyıl başlarında kadar çok az sayıda tarihçi Çocuk Hacli Seferleri hakkında araştırma eseri hazırlamışlardır. Bu araştırma eseri hazırlayan ilk tarihçiler Fransız tarihçisi G. de Janssens (1891) ve Alman tarihçisi Reinhold Rohricht (1876) olmaktadırlar. Bu tarihçilerin araştırmalarını tarihsel kaynak incelemesine yöneltikleri ve olayları aynı ciddi analize almadıkları Raedets tarafından iddia edilmektedir.[6]

Çocuk Haçlı Seferleri için Alman psikiyatrist "Justus Hacker" (1865)'de çok orijinal bir sosyal psikolojik ve psikiyatrik analiz sağlamış ve bunun bir "psikolojik bir hastalık şeklindeki dinsel hissiyat" dolayısıyla ortaya çıktığını iddia etmiştir. Fakat bu açıklama profesyonel tarihçilerin metodolojisine ve yaklaşım şekillerine uygun görülmediği için çok kabul edilmemektedir.

Bu dönemde İngilizce tarih yazarlardan hem kaynaklar hem de olaylar hakkında en inandırıcı ve en uyanık şekilde analiz sağlayanın "Dana Carleton Munro" (1913–14) adlı Amerikali Orta Çağlar uzman tarihçisi olduğu ifade edilmektedir.[6][7] Bu tarihçinin analizi sonradan J.E.Hansbury (1938-1939) tarafından hatalı olduğu iddia edilmiştir ama daha sonra bu tenkitin de güvenilir olmayan bir kaynağa dayandığı gösterilmiştir.

Sonuçlar

19. yüzyıldan itibaren Çocuk Haçlı Seferleri konusu ve sonuçları Hristiyanlar arasında bir kutuplaşma ve iki ayrı yaklaşım bulunduğunu ortaya çıkarmıştır:

Diğer taraftan laik ve hümanist tutum gösterenler ise Çocuk Haçlı Seferlerini hurafelere benzer dinsel inançların ne kadar insanlığa ne kadar zarar verdiğini ve cahil, cahil tutulan ve eğitim adıyla dinsel kitaplara ve hurafelere dayanan yalan yanlış bilgilerle donatılan halkın ne kadar hatalı yollara sevkedilebileceklerine güzel örnekler olarak görmektedirler.

Görsel sanatlar ve Çocuk Haçlı Seferleri

Tiyatro eserleri

Sinema filmleri

Müziksel eserler

Kaynakça

  1. ↑ Savaş Sözlüğü, sf:187, Madde:Çocukların Haçlı Seferi
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Runciman, Steven (çev. Fikret Işıltan) (1992), Haçlı Seferleri Tarihi: III. Cilt Akka Krallığı ve Haçlı Seferleri, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları İŞBN 975-16-0511-3
  3. ↑ G. Waitz ed. Gestorum Treverörüm continuatio İVa, İn. MGH SS 24:368-99.
  4. ↑ Mortemer Manastırı'ndaki Sistersiyen kesişi kronoği; Jumeieges Manastırı'ndaki keşişi kroniği, John le Long kroniği. Kaynak:Gary Dickson, (2006) The Children's Crusade: medieval history, modern history, Palgrave Macmillan, say. 64
  5. ↑ Peter Raedets Hollanda'da Nijmagen Üniversitesi Ortaçağlar Tarihi profesörü olup araştırmalarının sonuçları 1977'de yayımladığı makalede özetlenmiştir.
  6. 1 2 3 4 5 Raedts, Peter (1977). "The Children's Crusade of 1213", Journal of Medieval History Cilt 3 (İngilizce)
  7. ↑ Munro,D.C. (1913–14). "The Children's Crusade", American Historical Review. Cilt 19. Say.516–24. (İngilizce)

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/8/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.