İsrail pasaportu
İsrail pasaportu Uluslararası seyahat amacıyla İsrail Devleti vatandaşlarına verilir ve yurtdışında İsrail'in konsolosluk görevlilerinin korunması hakkını tanır.
Henley Vize Kısıtlamaları Endeksi Ağustos 2016 Raporu'na göre İsrail vatandaşları sınır kapısında vize alarak veya vizesiz 147 ülkeye seyahat edebilirler. Bu sayede İsrail vatandaşları Dünya'da seyahat özgürlüğü açısından 25. sırada yer almaktadır.[1]
İsrail vatandaşları Avrupa Birliği üyesi ülkelerine (28 ülke), Kanada, Rusya, Meksika ve Yeni Zelanda'ya da vizesiz seyahat edebilme hakkına sahiptirler. İsrail Hükümeti ABD'ye vizesiz seyahat için ise Visa Waiver Program kapsamında görüşmeler yürütmektedir.
Tarihçesi
İsrail pasaportu 1948'de İsrail Bağımsızlık Bildirgesi'nden sonra 14 Mayıs 1948'de yayınlanmaya başlandı ve İbranice ve Fransızca metinleri kullanıldı. Başlangıçta pasaport olarak tanımlanmadı, ancak 1952'de bir seyahat belgesi olarak İsrail'in ilk seyahat belgesini olarak tanıtılmaya başlayarak yılın sonlarında vatandaşlara verilmeye başladı. İlk seyahat belgesi, o sırada Yahudi Ajansı için çalışan ve yakında İsrail'in SSCB elçisi olacak olan Golda Meir'e verilmiştir.[2][3]
İlk İsrail pasaportuna bir sınırlama yapılmıştır: Almanya dışındaki herhangi bir ülkede geçerlidir ibaresi yer alıyordu. Almanya'yı ziyaret etmek isteyen bir İsrail vatandaşı, Almanya hariç sözlerinin pasaportlarından silinmesini istemeliydi. Bu istek, el ile kelimelerin üzerine bir çizgi çizerek yapıldı.[4] 1952'de İsrail ile Batı Almanya arasındaki Tazminat Anlaşması'nın imzalanmasından sonbu ra sınırlama kaldırıldı ve pasaportlara "tüm ülkeler için geçerlidir" ifadesi eklendi.
1980 yılına kadar, İsrail pasaportu İbranice ve Fransızca olarak basılmıştı. 30 Mart 1980 tarihinde İsrail İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan yeni yönetmeliklerde İsrail pasaportu İbranice ve İngilizce olarak kullanılması talimatı verildi.
2006 yılında, genel seçimlerde İsrail pasaportunun tanınması kabul edildi. O zamana kadar bu amaçla sadece bir iç kimlik belgesi kabul ediliyordu.
İsrail yasalarına göre, Suudi Arabistan, Lübnan, Suriye, Irak ve Yemen'e İsrail İçişleri Bakanlığı'ndan özel izin alınmadan girilemiyor ve bu ülkeler İsrail tarafından "düşman ülkeler" olarak kabul edilmektedir. Böylece başka bir ülkenin pasaportu ile bu ülkelerden birini ziyaret eden herhangi bir ülke vatandaşı ya da İsrail vatandaşı İsrail'e döndüğünde tutuklanma riskiyle karşı karşıyadır. Bu yasak ülkeler listesi 1954 yılında hazırlandı. Mısır ve Ürdün, başlangıçta listeye dahil edildi fakat İsrail ile imzalanan barış antlaşmalarıyla listeden çıkarıldılar.
2013 yılından bu yana, İsrail biyometrik pasaportları, Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ve diğer ülkeler tarafından kullanılan standartlara uygun olarak tanıtılmıştır. Biyometrik bir pasaport elde etmek için "başvuran vatandaşın İç Hastalıkları Bürosunda, yüz kemik yapısı, gözleri arasındaki mesafe, gözler arasındaki kulak ve yüz özelliklerinin bir araya getirilmesi gibi bilgileri kaydeden özel kamera tarafından fotoğraflanması görünmelidir. Biri parmak izi alacak ve tüm bu bilgiler yeni yüksek teknoloji elektronik pasaportta yer alacaktır."
İsrail vatandaşlarının diğer ülkelerin pasaportlarını almalarına izin verilir, ancak İsrail'e girip çıkarken İsrail pasaportunu kullanmaları gerekir. Bu yönetmelik, yasal olarak çeşitli vesileyle itiraz edildikten sonra resmen 2002 yılında başlatılmıştır.
İsrail pasaportlarını kabul etmeyen ülkeler
- Cezayir
- Bangladeş
- Brunei
- Cibuti
- İran
- Kuveyt
- Lübnan
- Libya
- Malezya
- Pakistan
- Katar
- Suudi Arabistan
- Somali
- Sudan
- Suriye
- Birleşik Arap Emirlikleri
- Yemen
Bu devletlerden İran, Kuveyt, Lübnan, Libya, Suudi Arabistan, Sudan, Suriye, Yemen ise üzerinde herhangi bir şekilde israil vizesi ve/veya israil gümrük pulu bulunan başka devletlerin pasaportlarını da kabul etmemektedirler.
- İsrail tarafından kullanılan sınırlamalar
İsrail yasalarına göre İran, Pakistan, Irak, Libya, Lübnan, Suudi Arabistan, Suriye ve Yemen "düşman devletler" olarak adlandırılır ve bir İsrail vatandaşı İsrail İçişleri Bakanlığı tarafından verilen özel bir izin olmadan onları ziyaret edemez.
Orijinal liste 1954'te oluşturuldu ve 25 Temmuz 2007'de İran'ı içerecek şekilde yalnızca bir kez güncellendi. (Doğrulanmadı). Bu, çifte vatandaşlar için geçerli değildir, zira diğer pasaportlarında sözü edilen ülkelere gitmekte serbesttirler.
1 Nisan 2008 tarihinde, İsrail hükümeti "düşman ülkeler" olarak tanımlandığı İran, Afganistan, Lübnan, Libya, Sudan, Suriye, Irak, Yemen ve Gazze Şeridi olarak 9 ülke ve bölgenin bir listesini içeren yeni bir kanun değişikliği önerdi. Herhangi bir İsrail vatandaşının, bu ülkelerden birinin vatandaşlığını kazanması veya ikamet etmesi, İsrail vatandaşlığını kaybetmesi veya değiştirilmesi ile sonuçlanabilir.
Afganistan, İsrail pasaportlarını kabul etmektedir ve Özbekistan başkenti Taşkent'deki İsrail elçiliği vasıtasıyla Afganistan ve İsrail arasında diplomatik ilişkiler bulunmaktadır.
2006 yılından beri, geçerli bir İsrail pasaportu yapılacak genel seçimlerde kabul edilen belgelerden biridir. O zamana kadar sadece bir kimlik kartı bu amaç için kabul ediliyordu.
Normal pasaport 32 sayfa içerir. Hizmet pasaportu ise 64 sayfa içerir.
İsrail pasaportu 18 yaşın üzerindeki kişiler için en fazla 10 yıl için geçerlidir. Pasaport İbranice ve İngilizce kullanarak iki dilde yayınlanmaktadır. İbranice sağdan sola doğru yazılmış olduğundan, pasaportun sonuna kadar açılan sayfalarıda sağdan sola doğru düzenlenmiştir.
Ulusal pasaport yerine seyahat belgesi
En az bir yıl için İsrail'de ikamet eden ya da göç eden insanlar genellikle İsrail pasaportu için uygun değildirler. İkamet şartı gibi yeni vatandaşlar karşılanıncaya kadar (Laissez-passer) "Ulusal pasaport yerine seyahat belgesi" verilir. Bu belge sahipleri, standart bir İsrail pasaportu sahibi gibi diğer ülkelere vizesiz giriş hakkından yararlanamazlar. Bu, İsrail vatandaşlığı sahibi olmayan Doğu Kudüs ve Golan Tepelerinde bulunan çoğu Arap sakinleri için de geçerlidir.
Kaynakça
- ↑ https://www.henleyglobal.com/files/download/HP/hvri/HP%20Visa%20Restrictions%20Index%20160223.pdf
- ↑ "Golda". The Emery/Weiner School. July 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20110726030417/http://www.emeryweiner.org/cmtpages.php?file_name=goldacircle&link_id=294&preview=A.
- ↑ Pine, Dan. "Golda Meir’s life was devoted to building Zionism". San Francisco Jewish Community Publications Inc.. August 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/http://www.jweekly.com/article/full/26545/golda-meir-s-life-was-devoted-to-building-zionism/. Erişim tarihi: 2005-07-15.
- ↑ Amnon Dankner and David Tartakover, Where we were and what we did - an Israeli lexicon of the Fifties and the Sixties, Keter Publishing House, Jerusalem, p. 84 (in Hebrew).