TBMM 1981 Danışma Meclisi

Danışma Meclisi (DM), 12 Eylül 1980 Darbesi'nden sonra, Milli Güvenlik Konseyi'yle (MGK) birlikte, 1982 Anayasası'nı hazırlamak için kurulan Kurucu Meclis'i oluşturan iki organdan biridir.

Milli Güvenlik Konseyi'nin (MGK) çıkardığı 29 Haziran 1981 tarihli ve 2485 sayılı Kurucu Meclis Teşkili Hakkında Kanun'a göre, Kurucu Meclis iki ayrı organdan oluşuyordu; MGK ve DM. Yasama organı işlevi taşıyan DM'nin, doğrudan yasa önerme yetkisinin yanı sıra, MGK'nın gönderdiği yasalar üzerinde değişiklik yapma yetkisi de vardı. Ama kabul ettiği yasa ve kararların kesinleşmesi MGK'nın onayına bağlıydı. MGK ayrıca DM'nin tatilde olduğu sürelerde ve "gerekli görülen hallerde" yasama yetkisini doğrudan kullanabiliyordu.

160 üyesi olan DM'nin üyeleri iki gruptan oluşuyordu. Her ilde vali o ilden DM'ye girecek üye sayısının üç katı sayıda aday saptıyor. MGK'nın bu adaylar arasından seçtiği 120 üye DM'ye katılıyordu. İkinci grup, MGK'nın atadığı 40 üyeydi. DM'ye üye olmak için, yükseköğrenim görmüş, 30 yaşını bitirmiş ve 12 Eylül 1980'den önce herhangi bir siyasal partiye girmemiş olmak gerekiyordu. Ama MGK'nın doğrudan atadığı üyeler için yükseköğrenim kaydı yoktu. 15 Ekim 1981 tarihinde üyeleri belirlenen DM'nin en yaşlı üyesi Sadi Irmak(77), en genç üyesi Mehmet Pamak'tı (31), yaş ortalaması da 52 idi.[1]

DM, 23 Ekim 1981'de açıldı ve başkanlığına Sadi Irmak seçildi.[2] Danışma Meclisi'nin önemli görevleri arasında, yeni bir anayasa ile siyasi partiler ve seçim yasalarının hazırlanması bulunuyordu. 20 Kasım 1981'de iç tüzüğünü hazırladıktan sonra anayasa hazırlama çalışmalarına başladı. Yeni anayasanın hazırlanması için DM İstanbul üyesi olarak görev alan Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Orhan Aldıkaçtı başkanlığında 15 üyeden oluşan bir Anayasa Komisyonu oluşturuldu.[3] 8 aylık çalışma sonunda komisyonun hazırladığı anayasa tasarısı 17 Temmuz 1982 tarihinde Danışma Meclisi Başkanlığı'na sunuldu.[4] Meclis bu taslak üzerinde yaptığı görüşmelerden sonra 23 Eylül 1982'de bir anayasa metni hazırladı. Bu anayasa metni MGK'ya sunuldu. MGK'nın yaptığı değişikliklerden sonra 7 Kasım 1982 halkoylaması ile kabul edildi.

DM üyelerinin geleceğe yönelik siyasal girişimlerde bulunmasını önlemek amacıyla ileride siyasi parti kurucusu olamayacakları hükme bağlanmıştı. Ama sonradan bu hüküm kaldırıldı. DM üyelerinin birçoğu, yeni siyasi partilerin kuruluşuna katıldılar ve önemli görevler üstlendiler. Anayasa'nın geçici 3. maddesi gereğince 6 Kasım 1983 genel seçimlerinden sonra yeni parlamentonun göreve başlaması ve başkanlık divanını seçmesiyle DM'nin hukuksal varlığı sona erdi (1 Aralık 1983).

Danışma Meclisi Üyeleri[5][6]

Seçilmiş İl Temsilcileri
Şehir Temsilci
Adana Kemal Dal
Abdurrahman Ali Girmen
Hilmi Sabuncu
Turgut Yeğenağa
Adıyaman Mahmut Nedim Bilgiç
Afyonkarahisar Erdoğan Bayık
Orhan Civelek
Ağrı Paşa Sarıoğlu
Amasya Mustafa Talat Saraçoğlu
Ankara Mahmut Akkılıç
Fikri Devrimsel
Hamza Eroğlu
Rafet İbrahimoğlu
Halil İbrahim Karal
Doğan Karan[7]
Necmettin Narlıoğlu
Mehmet Fevzi Uyguner
Antalya Serdar Kurtoğlu
Fehmi Kuzuoğlu
Artvin Muammer Yazar
Doğan Gürbüz
Aydın Halil Akaydın
Balıkesir İbrahim Barangil
Fenni İslimyeli
Bilecik Orhan Baysal
Bingöl Mehmet Aydar
Bitlis Necdet Geboloğlu
Bolu Tandoğan Tokgöz
Burdur Hamdi Özer
Bursa İsmail Hakkı Demirel
Recai Dinçer
Mehmet Ali Öztürk Tekeli
Çanakkale Mehmet Pamak
Çankırı Şükrü Başbuğ
Çorum Ahmet Samsunlu
Abdullah Avni Şahin
Denizli Yıldırım Avcı
İsmail Şengün
Diyarbakır Vehbi Dabakoğlu
Ahmet Sarp
Edirne Ali Dikmen
Elâzığ Abdülkadir Lami Süngü
Erzincan Abdülbaki Cebeci
Erzurum Utkan Kocatürk
Abdülkadir Erener
Eskişehir Tevfik Fikret Alparslan
Gaziantep Mehmet Akdemir
Bekir Sami Daçe
Giresun Bahtiyar Uzunoğlu
Gümüşhane Halit Zarbun
Hakkari Evliya Parlak
Hatay Zeki Özkaya
Lütfullah Tosyalı
Isparta Ali Güngör Çakmakçı
İçel İbrahim Göktepe
Turhan Güven
İstanbul Orhan Aldıkaçtı
Mustafa Aysan
Muhsin Bayer
Feridun Ergin[8]
Siyami Ersek
Enis Muratoğlu
Mehmet Yılmaz Özman
Muzaffer Sağışman
Hayrullah Seçkin
İzmir Aydemir Aşkın
Kemal Karhan
Turgut Halit Kunter
Dündar Soyer
Türe Tunçbay
Kars Fuat Azgur
Abbas Gökçe
Kastamonu Nurettin Ayanoğlu
Kayseri Yavuz Altop
Mehmet Feyzi Feyzioğlu
Kırklareli Muzaffer Ender
Kırşehir Mehmet Sadi Erdem
Kocaeli Hamdi Açan
Saim Feridun Güray
Konya Sadi Irmak
Abdullah Asım İğneciler
Salih Necdet Özdoğan
Osman Yavuz
Kütahya Halil Erdoğan Gürel
Kahramanmaraş Rıfat Bayazıt
Halil Evliya
Malatya Ayhan Fırat
Abdurrahman Yılmaz
Manisa Süleyman Sırrı Kırcalı
Ahmet Vefik Kitapçıgil
Mardin Beşir Hamitoğulları
Muğla Mehmet Kanat
Muş Nazmi Önder
Nevşehir Ahmet Necip Bilge
Niğde Azmi Eryılmaz
Ordu Ali Mazhar Haznedar
Cavidar Tercan
Rize Şadan Tuzcu
Sakarya Cahit Tutum
Samsun Şener Akyol
Ahmet Cevdet Karslı
Turgut Oral
Siirt Fuat Yılmaz
Sinop Özer Gürbüz
Sivas Mustafa Rahmi Karahasanoğlu
Recep Adli Onmuş
Tekirdağ Salih İnal
Tokat Halil Ertem
Serafettin Yarkınmez
Trabzon Zeki Çakmakçı
Akif Erginay
Tunceli Kamer Genç
Urfa Nihat Kubilay
Mehmet Velid Kören
Uşak Remzi Banaz
Van Avni Müftüoğlu
Yozgat Fahri Öztürk
Zonguldak Cemil Çakmaklı
Turgut Tan
İsa Vardal

Millî Güvenlik Konseyi Temsilcileri
Eşref Akıncı
Alaeddin Aksoy
Ertuğrul Alatlı
Ali Nejat Alpat
Mustafa Alpdündar
Hikmet Altuğ
İsmail Hakkı Arar
Ethem Ayan
İmren Aykut
Mahir Canova
Ender Ciner
Ahmet Sanver Doğu
Ahmet Nedim Eray
Adnan Ersöz
Halil Gelendost
İhsan Göksel
Feyyaz Gölcüklü
Hayati Gürtan
Vahap Güvenç
Abdullah Pulat Gözübüyük
Mehmet Hazer
Selçuk Kantarcıoğlu
Abdülmümin Kavalalı
Recep Meriç
Feridun Şakir Öğünç
Ertuğrul Zekai Ökte
Tülay Öney
Teoman Özalp
Nuri Özgöker
Nermin Öztuş
Kazım Öztürk
Atalay Peköz
İbrahim Şenocak
Ragıp Tartan
Aydın Tuğ
Bekir Tünay
Hidayet Uğur
Zeki Yıldırım
Namık Kemal Yolga
Mustafa Yücel
Recai Baturalp[9]

Kaynak

  1. Danışma Meclisi Üyeleri Açıklandı, Cumhuriyet, 16/10/1981
  2. Sadi IRMAK, tbmm.gov.tr
  3. Prof. Orhan Aldıkaçtı vefat etti
  4. "Değiştirilmesi Teklif Dahi Edilemez", bianet.org, 6/10/2011
  5. "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304080609/https://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/Cilt4/index.html. Erişim tarihi: 20 Haziran 2013.
  6. 21 Aralık 1981 tarihinde istifa etti.
  7. 31 Ağustos 1982 tarihinde istifa etti.
  8. Sonradan meclise katıldı. 5 Ocak 1982 - 6 Aralık 1983 tarihleri arasında görev yaptı.

Ayrıca

This article is issued from Vikipedi - version of the 7/3/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.