Özür Diliyorum

Özür Diliyorum

Özür Diliyorum resmî web sitesinin ekran görüntüsü
Başlatan/lar Ahmet İnsel
Baskın Oran
Cengiz Aktar
Ali Bayramoğlu
Ülke  Türkiye
Başlangıç tarihi Aralık 2008
Tür Bireysel
Özgün dili Türkçe
Ortam İnternet
İmza
Katılım sayısı 32.454 kişi

Özür Diliyorum, Türkiye'de öğretim üyeleri ve gazetecilerden oluşan bir grup tarafından, kendi ifadeleriyle "1915'te Osmanlı Ermenileri'nin maruz kaldığı Büyük Felâket" ile[1][2] ilgili başlatılan imza kampanyası ve web sitesidir. Prof. Ahmet İnsel, Prof. Baskın Oran, Dr. Cengiz Aktar ve gazeteci-yazar Ali Bayramoğlu, kampanyanın öncülüğünü yaptılar. Ermenilerin başına gelenlerin yıllardır konuşulmamış olunmasından dolayı kişisel olarak özür dilenmektedir.[3][4] Metin, imzaya açıldığı ilk 24 saat içinde 5000 kişi tarafından imzalandı.[5] Kampanya, devletin birçok kurumu tarafından tepkiyle karşılandı.[6][7][8] Bu kampanyaya karşı olanlar ise yeni kampanyalar başlattılar.[9]

1915'te Osmanlı Ermenileri'nin maruz kaldığı Büyük Felâket'e duyarsız kalınmasını, bunun inkâr edilmesini vicdanım kabul etmiyor. Bu adaletsizliği reddediyor, kendi payıma Ermeni kardeşlerimin duygu ve acılarını paylaşıyor, onlardan özür diliyorum.

—İmzaya sunulan özür metni

Kampanya bilgileri

Kampanyayı başlatanlar, uzun tartışmalardan sonra kampanyayla ilgili karara vardılar. Aralık 2008 tarihinde internet ortamında başlatılan kampanya, Anadolu'da internet ulaşımı olmayanlardan elden bireysel olarak imza toplanmaktadır. Kampanya 2009 yılı boyunca devam edecektir.[10] İmzaların alındığı web sayfası olan www.ozurdiliyoruz.com, 14 Aralık 2008 tarihinde açılarak imzalar alınmaya başlandı.[11] Sitede bildiri Türkçenin yanı sıra Arapça, Ermenice, Fransızca, Almanca, İngilizce, İtalyanca, Yunanca, Kürtçe, Portekizce ve İspanyolca olmak üzere, on yabancı dilde de yazıldı.[12] Kampanyayı başlatanlar, kampanyanın bireysel olduğu, siyasi hiçbir unsur taşımadığını dile getirdiler.[13] Baskın Oran, verdiği bir demeçte, kampanyaya imza verilmesi konusunu şöyle yorumladı;

"Ben Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak özür diliyorum. İsteyen diler, isteyen ‘böyle bir şey yoktur’ deyip yoluna devam eder”

— Baskın Oran

Yorumlar

Tepkiler

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, kampanyayla ilgili olarak "Herhalde onlar böyle bir soykırımı işlemiş olacaklar ki özür diliyorlar. Türkiye Cumhuriyeti'nin böyle bir sorunu yok" dedi.[14]

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Ermenilere karşı herhangi bir suç işlenmediğini ve işlenmeyen suç için de özür dilenmeyeceğini belirtti.[6]

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli, yaptığı yazılı açıklamada, kendilerini aydın olarak tanımlayan bir grubun Ermenilerden özür dilenmesi amacıyla başlatmak istedikleri "özür diliyorum" kampanyasının "yozlaşma ve çürümenin ulaştığı vahim durumu göstermesi" açısından ibret verici olduğunu söyledi.[15]

Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, yaptığı açıklamada kampanyayı doğru bulmadığını, özür dilemenin yanlış olduğu ve zarar verici sonuçlar da doğurabilecek bir davranış olduğunu belirtti.[16] Genelkurmayın yaptığı açıklama, Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Koray Çalışkan ve Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP) Genel Başkanı Filiz Koçali tarafından "demokrasiye müdahale" olarak değerlendirildi.[7]

TÜRKSAM Başkanı Sinan Oğan, özür metninde "Ermeni Soykırımı" adı yerine "Büyük Felaket" (Մեծ Եղեռն Medz Yeğern) adının kullanılmasının Türk halkını aldatmaya yönelik bir kelime oyunu olduğunu iddia etti. Oğan, Ermenicede bu kavramının İsa'nın çarmıha gerilmesi için de kullanıldığını belirti. Bu ismin seçiminin Holokost (Yahudi Soykırımı) örneğinde olduğu gibi Ermenilerin de kendilerine has bir soykırım adı oluşturma çabası olduğunu iddia etti. Özür metninde soykırım kelimesinin kullanılmamasının amacının konu hakkında fazla bilgiye sahip olmayan Türk halkını aldatmak ve olayı basit ve masum bir özür kampanyası olarak göstererek imza toplamak ve dünyanın en büyük suçu kabul edilen soykırım suçunu Türk halkına kabul ettirmek olduğunu savundu.[8]

Kampanya özellikle Azerbaycan'da toplumun her kesiminden büyük bir tepki görmüştür. Azerbaycanlı şair ve Azerbaycan Milli Meclisi milletvekili Zelimhan Yakup, "Türk yağıdan üzr istəməz!" (Türk düşmandan özür dilemez!) adlı şiiriyle kampanyaya oldukça sert bir tepki göstermiştir. Şiirde kampanyanın bazı mihrakların oyunu olduğu iddia edilir. Aynı zamanda kampanyayı başlatanların, Ermenilerden değil, Ermenilerce kırıma ve teröre maruz bırakılan insanların yakınlarından özür dilemesi gerektiğini vurgulamıştır.

Destekler

DTP milletvekili Sırrı Sakık, kampanyayı başlatanlara saygı duyduğunu, dünyada birçok ülkenin katliam ve uygulamaları nedeni ile özür dilediğini söyledi.[17]

Türkiye Barış Meclisi, kampanyanın geçmişle yüzleşmenin bir parçası olduğunu, tahammülsüzlük ve ırkçı yaklaşımlar içeren tepki ve karşı kampanyalarınsa bir arada yaşamayı imkânsızlaştırdığını bildirdi.[18]

Kampanyaya destek verenler arasında Aylin Aslım, Ümit Kardaş, Lale Mansur, Bilge Contepe, Ali Nesin, Adalet Ağaoğlu, Halil Ergün, Pelin Batu gibi sanatçı, yazar ve fikir adamları da yer aldı.[19]

Tarafsızlar

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, özür kampanyasıyla ilgili ilk değerlendirmesinde “Türkiye’de özgür ve demokratik bir ortam yaşanıyor, canlı bir tartışma var. Bundan da memnuniyet duyarım” ifadesini kullandı.[20] Bu açıklamanın ardından bazı siyasi değerlendirmelerde Cumhurbaşkanının da bu kampanyaya destek verdiği şeklinde ifadeler yayınlanınca Köşk konunun küçük siyasi hesaplarla çarpıtıldığı ifadesine yer veren bir açıklama yayınladı.[21]

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Burak Özügergin, kampanyanın “özel girişim” olduğunu, kampanyanın kendi kurumlarının yönlendirmesi sonucu oluşmadığını ve herhangi bir tepki vermeyeceklerini dile getirdi.[22] Özügergin, “Türkiye’de her konu rahatlıkla konuşulabilmeli.” dedi.

Gelişmeler

Şişli 2. Asliye Ceza hakimi Hakkı Yalçınkaya, ’özürdiliyoruz.com’ sitesinin kapatılmasını ve imza atanların da 301’den cezalandırılmasını istedi.[23] Kampanyaya destek verenlerin elektronik posta aracılığı ile tehdit mesajları aldıkları iddia edildi.[24]

Cumhuriyet Halk Partisi İzmir milletvekili Canan Arıtman, Abdullah Gül'ün kampanyaya dair yaptığı açıklamalar sonucu, Gül'ün annesinin Ermeni kökenli olduğunu belirtti.[25] Bu söylem sonucunda, Gül, etnik kökeniyle ilgili iddialara yönelik olarak, "Kayseri'nin yerlisi olan annem tarafından Satoğlu, babam tarafından Gül (Gülükimamı) sülalelerinden gelen ailemizin yüzyıllara uzanan kayıtlı geçmişi Müslüman ve Türk'tür" dedi.[26] Ayrıca cumhurbaşkanı, CHP'li Canan Arıtman'a 1 YTL'lik manevi tazminat davası açtı[27] ve davanın sonuçlanmasıyla "Davacının annesinin kökeni Ermeni değildir. Kuşkusuz, Ermeni olsa dahi durum değişmeyecektir." denilen gerekçeli karar sonucu Gül, davayı kazandı.[28]

Avustralya’nın Sidney şehrindeki Macquarie Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak çalışan ve Türk-Ermeni Diyalog Grubu Eşbaşkanı olan Dr. Armen Gakavian'ın önderliğinde bu kampanyaya karşılık olarak Ermeni çetelerinin işlediği cinayetler ve ASALA eylemlerinden ötürü Türklerden özür dilemek için bir özür kampanyası başlatıldığı ve kampanyaya birçok Ermeni aydının destek vermesi beklendiğine ilişkin haberler Türk basınında yer aldı.[29][30] "Ermenilerden Özür Diliyorum Kampanyası"nın katılımcılarından Cengiz Aktar, Ali Bayramoğlu, Kezban Hatemi, Eren Keskin gibi bazı isimler bu girişimi çok sevindirici ve olumlu bulduklarını ifade ettiler.[31]

Öte yandan Gakavian ile ilgili bu haberler Ermeni tarafında çok şiddetli tepkiler görmüş[32], Gakavian "hayatı bir şarta bağlanmak sureti ile" ölüm ile tehdit edilmiştir.[33]

Ancak daha sonra Armen Gakavian yaptığı açıklamayla sözlerinin çarpıtıldığını ve yanlış anlaşıldığını söyledi. Gakavian, "sadece dostları arasında "Türkiyeli" aydınlara teşekkürü içeren ve tartışılmak üzere dolaşan bir e-posta olduğunu ve 'yeterli ilgi oluştuğu durumda' bu metnin kamuya açıklanma 'olasılığı' bulunduğunu" belirtti. Gakavian, yaptığı açıklamada Today's Zaman gazetesinde çıkan haberin gerçeğini yansıtmadığını, Radikal Gazetesi'nde ise haber başlığının ve kullanılan haber fotoğrafının[34] bağlamı saptırdığını söyledi. Gakavian ayrıca yaptığı röportajda "Türklerin bu özrünün sadece başlangıç olduğunu ve açıkça, Ermeni Soykırımı nedeniyle Türk devletinin özür dilemesi ve bunu tazmin edecek bir girişimde bulunması gerektiğini vurguladığını", "röportajda, hiçbir zaman diğer Ermeniler adına konuştuğumu öne sürmediğini veya Ermenilerin herhangi bir şey için özür dilemesi gerektiğinden bahsetmediğini; sadece, daha geniş bir tartışmanın parçası olarak ASALA gibi gruplarca yürütülen Ermeni terörist faaliyetlerinin ahlaken (ve uluslararası hukuka göre) meşru olmadığı şeklindeki kişisel görüşümü ifade ettiğini, malesef bu birkaç kelime bağlamından çıkartılarak verdiği röportajın vurgusunun ortadan kaldırıldığını" ve "Art arda gelen çarpıtmalar ışığında, Türk medyasına bu açıklamaları yapmış olmaktan pişman olduğunu ve gelecekte daha dikkatli davranacağını" ifade etti.[35]

Soruşturma istemi

Cumhuriyet Başsavcılığı, kampanya ile ilgili olarak "Türk milletini alenen aşağılama" suçu kapsamında soruşturma başlattı.[36] Suç duyurusunu içeren dilekçe, Ankara’da yaşayan Hasan Hüseyin Satır, Sabahat Özgür, Mehmet İnal Kolburan, Hüseyin Erdoğan, Serdar Orhaner ve Kürşat Karacabey tarafından ortak hazırlandı. Yapılan soruşturma sonunda söz konusu kampanya ile ilgili olarak "kovuşturma yapılmasına yer olmadığına" karar verildi.[37] Fakat Sincan 1. Ağır Ceza Mahkemesi başkanı Osman Kaçmaz, kampanyasıyla ilgili Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın verdiği takipsizlik kararını kaldırdı.[38] Böylece kampanya hakkında 301'den soruşturma yolu açılmış oldu. Ardından, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Sincan 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararının, kanun yararına bozulması talebiyle Adalet Bakanlığı’na başvurdu.[39] Verilen dilekçede "İnceleme ve soruşturma başlatılan konu suç değil ise suç olmayan bir konuyla ilgili zaten delil toplanması hukukun temel prensipleriyle bağdaşmaz" görüşüne yer verildi.

Kaynakça

  1. ↑ "www.ozurdiliyoruz.com ana sayfası". ozurdiliyoruz.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304054234/http://ozurdiliyoruz.com/. Erişim tarihi: 14.2.2008.
  2. ↑ "Ermeni sorunuyla ilgili yeni kampanya". TimeTurk. http://www.timeturk.com/Ermeni-sorunuyla-ilgili-yeni-kampanya-38561-haberi.html. Erişim tarihi: 30.12.2008.
  3. ↑ "´Ermenilerden özür diliyorum´". SkyTürk. http://www.skyturkonline.com/news.jsp?c=1&newsId=77154. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  4. ↑ Bülent Tegün (16 Aralık 2008). "Ermenilerden özür diliyorum". turquieeuropeenne. http://turquieeuropeenne.eu/spip.php?page=print&id_article=3078. Erişim tarihi: 15 Haziran 2009.
  5. ↑ "´Erdogan lehnt Entschuldigung bei Armeniern ab´ (Almanca)". Der Spiegel. http://www.spiegel.de/politik/ausland/0,1518,597145,00.html. Erişim tarihi: 02.01.2009.
  6. 1 2 "Erdoğan'dan aydınlara tepki". Akşam. http://www.aksam.com.tr/haber.asp?a=138471,4. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  7. 1 2 "Sivillerin Kampanyası'ndan Genelkurmaya Ne?". Bianet. http://www.bianet.org/bianet/kategori/bianet/111464/sivillerin-ozur-kampanyasindan-genelkurmaya-ne. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  8. 1 2 Ermenilerin Türklerden Özür Dilemesi Ne Anlama Gelir? Türkiye Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Analizler Merkezi Sitesi. Erişim 25 Şubat 2009
  9. ↑ "“Özür diliyorum”a karşı “Özür bekliyorum’u başlattılar". Radikal. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetay&ArticleID=913117. Erişim tarihi: 19.02.2009.
  10. ↑ "‘Ermenilerden özür diliyorum’". Taraf. http://www.taraf.com.tr/haber/22827.htm. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  11. ↑ "‘www.ozurdiliyoruz.com’ açıldı". Radikal, TimeTurk. http://www.timeturk.com/`www.ozurdiliyoruz.com-acildi-40226-haberi.html. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  12. ↑ "Diğer diller". ozurdiliyoruz.com. 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160320175802/http://ozurdiliyoruz.com/foreign.aspx. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  13. ↑ "Aydınların ‘özrü’ tartışma yarattı". Evrensel. http://www.evrensel.net/haber.php?haber_id=41789. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  14. ↑ "Başbakan'dan özürcü aydınlara tepki". http://www.timeturk.com/Basbakandan-ozurcu-aydinlara-tepki-40566-haberi.html. Erişim tarihi: 5 Mart 2009.
  15. ↑ "Bahçeli, özür dilenecek bir konu yok". Mynet. http://haber.mynet.com/detay/politika/Bahceli-ozur-dilenecek-bir-konu-yok/07Aralik2008/X1228648648078. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  16. ↑ "Genelkurmay: Özür dileme zarar verir". NTVMSNBC. http://www.ntvmsnbc.com/news/469547.asp. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  17. ↑ "‘Özür’ tartışması alevlendi". Evrensel. http://www.evrensel.net/haber.php?haber_id=42297. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  18. ↑ "Barış Meclisi "Özür Diliyorum" Kampanyasını Destekliyor". Bianet. http://www.bianet.org/bianet/kategori/bianet/111521/baris-meclisi-ozur-diliyorum-kampanyasini-destekliyor?from=rss. Erişim tarihi: 24.12.2008.
  19. ↑ "Özür Dileyenler Cevap Verdi". http://www.objektifhaber.com/yeni/objhab/default.aspx?id=2O33O167796. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  20. ↑ "yüzleşiyoruz.gov.tr". Taraf. http://www.taraf.com.tr/haber/23856.htm. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  21. ↑ "'Ermeniler'den özür diliyorum' kampanyasına açıklama". Herald Turk. http://www.heraldturk.com/content/view/10084/9/. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  22. ↑ "Zirvede ‘özür’lü çatlak!". Vatan. http://haber.gazetevatan.com/haberdetay.asp?detay=Zirvede_ozurlu_catlak_213975_1&tarih=18.12.2008&Newsid=213975&Categoryid=. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  23. ↑ ""Özür Diliyorum" Sitsine Suç Duyurusu". durde.org. 22 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20081222174155/http://www.durde.org:80/index.php?option=com_content&task=view&id=848&Itemid=1. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  24. ↑ "Kampanyayı lince dönüştürdüler". Evrensel. http://www.evrensel.net/haber.php?haber_id=42350. Erişim tarihi: 21.12.2008.
  25. ↑ ""Özür Diliyorum" Kampanyasına Tepkiler". http://ulusalkanal.com.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=9488&Itemid=5. Erişim tarihi: 29.12.2008.
  26. ↑ "Gül'den 'etnik köken' açıklaması". CNNturk. http://www.cnnturk.com/2008/turkiye/12/21/gulden.etnik.koken.aciklamasi/505716.0/index.html. Erişim tarihi: 29.12.2008.
  27. ↑ "Gül'den Arıtman'a 1 YTL'lik tazminat davası". Yeni Şafak. http://yenisafak.com.tr/Politika/?t=22.12.2008&i=157772. Erişim tarihi: 29.12.2008.
  28. ↑ "CHP'li Arıtman'a ders gibi Gerekçeli Karar: 'Annesi Ermeni olsa bile...'". NetHaber.com. 10 Temmuz 2009. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160313201009/http://nethaber.com/politika/108298/chpli-aritmana-ders-gibi-gerekceli-karar-annesi. Erişim tarihi: Temmuz 2009.
  29. ↑ "Ermeni aydınlardan da özür kampanyası". NTVMSNBC. http://www.ntvmsnbc.com/news/474057.asp. Erişim tarihi: 1 Şubat 2009.
  30. ↑ "Armenian intellectuals to launch counter-apology campaign". Today's Zaman. http://www.todayszaman.com/tz-web/detaylar.do?load=detay&link=165741.
  31. ↑ http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetay&ArticleID=919895&Date=19.01.2009&CategoryID= Aydınlar umutlu: Diasporada da bir tabu kırıldı
  32. ↑ http://www.hurriyet.com.tr/gundem/10957607.asp
  33. ↑ http://www.arminfo.am/CD2D3FDE-E329-D7D8-01C5477C77105D64 "Armenian justice can guarantee Kakavyan's life if he refuses from the given order in..."
  34. ↑ http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalHaberDetay&ArticleID=919479&Date=01.02.2009&CategoryID=97
  35. ↑ http://bianet.org/bianet/kategori/bianet/112333/gakavian-turklerden-ozur-meselesi-yanlis-anlasildi Gakavian: Türklerden Özür Meselesi Yanlış Anlaşıldı
  36. ↑ "‘Ermenilerden özür diliyorum’ kampanyasına soruşturma". Radikal. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetay&ArticleID=916240&Date=09.01.2009&CategoryID=77. Erişim tarihi: 09.01.2009.
  37. ↑ "‘Ermenilerden özür diliyorum’ kampanyasına soruşturma yok". Radikal. http://www.radikal.com.tr/default.aspx?aType=RadikalHaberDetay&ArticleID=918740. Erişim tarihi: 31.01.2009.
  38. ↑ "Karar Verildi: "Özür" Kampanyası Soruşturulacak". Bianet. http://www.bianet.org/bianet/kategori/bianet/112876/karar-verildi-ozur-kampanyasi-sorusturulacak?from=rss. Erişim tarihi: 3 Mart 2009.
  39. ↑ "‘Özür’ soruşturmasında başsavcıdan hukuk dersi". Taraf. http://www.taraf.com.tr/haber/29480.htm. Erişim tarihi: 12 Mart 2009.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 11/21/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.