Cenevre

Koordinatlar: 46°12′N, 06°09′E

Cenevre
—  Şehir  —
Genève

Üst sol :Milletler Sarayı, Orta:CERN'de ATLAS deneyi, Jet d'Eau, Alt: Cenerve şehri ve Cenevre Gölü

Bayrak
Arma
Genevre Şehri ve Genevre Kantonu
Cenevre

Cenevre'nin İsviçre'deki konumu.
Koordinatlar: 46°12′K 06°09′D / 46.2°K 6.15°D / 46.2; 6.15
Yönetim
 - Tür Belediye
Yüzölçümü
 - Toplam 15,93 km2 (6,2 mi2)
Rakım 375 m (1.230 ft)
Nüfus
 - Toplam 194.245
  Nüfus Tahmini
Zaman dilimi OAZD (+1)
 - Yaz (YSU) OAYZD (+2)
Alan kodu 022
İnternet sitesi: www.ville-geneve.ch
Uydudan Cenevre

Cenevre (Fransızca: Genève, Arpitanca: Genèva, Almanca: Genf, Romanşça:Genevra; İtalyanca:Ginevra ), İsviçre'de Cenevre Gölü kıyısında yer alan, İsviçre'nin Zürih şehrinden sonra en yüksek nüfuslu ikinci şehridir. Fransızca konuşulan İsviçre bölgesi olan "Suisse Romande" bölgesinin en büyük şehridir. Aynı ada sahip Cenevre kantonu'nun başkentidir. Rhône Nehri'nin Cenevre Gölü'nden çıkışında konumlanmıştır.

Belediye sınırları içinde şehir (ville de Geneve) (Mart 2013 tahmini itibariyle) nüfusu 194,245 kişi olup Belediye'yi de içine alan Cenevre Kantonu (République et Canton de Genève) içinde nüfus 472,530 İsviçreli ikametgahlı kişidir. 2011 yılı tahminlerine göre ise şehir merkezine <30 dakikalık yolu icine alan alanda (bir kısmı Fransa sınırları içinde) (agglomération franco-valdo-genevoise (Grand Genève) da oturan İsviçre ikematgahlı nüfus 915,000 kişidir. Şehre çalışmaya gelenler bölgesinin İsviçre sınırları içinde kalan kismi yani (Métropole lémanique bölgesinde ikamet eden nufusun 1,5 milyon kişiyi aştığı tahmin edilmektedir. Bu bölge Cenevre Gölü sahillerinde doğuya doğru olan Vevey ve Montreux kentlerini ve kuzey-batıya Yverdon-les-Bains kentine doğru Vaud kantonu içinde <60 dakikalık yolculuk yapanları içine almaktadır.

Genevre bir "küresel şehir" niteliği arzetemektedir ve İsviçre'nin en kozmopolit şehri olan Cenevre'de halkın %44.3'unu yabancılar oluşturmaktadır.[1] Şehir bir küresel finansal merkezdir. Cenevre CERN yüksek enerji fiziği laboratuvarına, Birleşmiş Milletler'in Avrupa'daki merkezine ve bu kuruluşun birçok alt kuruluşuna ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin merkezi buradadır. Cenevre dünyada bulunan diğer uluslararası kurumların epey çoğuna merkezlik yapmaktadır.[2] Harp sahalarında asker olmayanlara karşı ve harp esirlerine karşı yapılacak muamele ve tutumları ele alan "Genevre Konvansiyonları" bu şehirde imzalanmıştır.

2008 yılında yapılan araştırmalara dayanan "Küresel Finansal Merkezleri Endeksi"nin finansal merkezler rekabeti ölçümlerinde Genevre Avrupa'da Londra ve Zürih'ten sonra 3. sırayı ve uluslararası olarak 9. sırayı aldığı açıklanmıştır.[3] 2009'da yapılan anketlere dayanan çalışmaya göre hesaplanan "yaşama kalitesi" endeksi Cenevre'nin Viyana ve Zürih'ten sonra üçüncü sırada olduğunu göstermektedir. Diğer taraftan "Mercer Araştırma Şirketi" tarafından yapılan anket araştırmalarına göre yabancı tebali uluslararası memur ve menjer çalışanlar için dünyada en pahalı şehirler arasında Cenevre 2009'da 4. ve 2011'de 5. sırada gelmektedir.[4]

Ayrıca ünlü Cenevre otomobil fuarına ev sahipliği yapmaktadır.

Saatçilik gelişmiştir.

Şehir, zengin sosyetenin de uğrak yerlerindendir.

Tarihçe

Cenevre hakkında ilk yazılı belge bu yerleşkenin Roma İmparatorluğu tarafından sınırlarını Galler ırkından olan Helvetii kabilesine karşı korumak için sınır kalesi olarak kurulması hakkındadır. Romalılar bu yerleşkeyi MÖ 120'de ellerine geçirmişlerdi. 443'te güneye inen Germen kavimlerden olan Burgundililer bu Roma kalesini ellerine geçirdiler ve 534'te ise bu kale Franklar eline geçti. 888'de bu yerleşke yeni kurulan Burgundi Krallığı'nın bir parçası oldu. 1033'de Alman Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu tarafından fethedildi.

1154'den itibaren Cenevre Piskoposları Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu prensi olarak bu şehri yönettiler. Sonra şehir koruyucusu olarak Cenevre Kontları ve daha sonra Savoya kontları kabul edildi . Bunlar sehrin gerçek yönetici olan Cenevre Piskoposu'nun en ufak hatası olarsa şehir yönetime el koymayı huy edindiler. 1290'da Savoya Kontları şehri idare eden kilise hiyerasisi içinde seçtikleri bir kişiye "vice dominu" adı ile yardımcı sehir yöneticilik yapma imtiyazını kazandılar. 1290'da Savoya Kontu olan Chambéry'li François de Candie kendisine ve kendini irsen takip edecekler için "Cenevre Vidamesi" unvanı aldı. Vidame'ler şehir idaresinde imtiyazlı rol oynadılar.

1387'de Cenevre Piskoposu Adhemar Fabry Cenevre şehrine yönetimde özgürlük bağışlayan bir büyük berat verdi ve bu özgür şehir berati kendisinden sonra gelen piskoposlar tarafından da yenilenmesi beklenmekteydi. 1394'de son Cenevre Kontu direk varis bırakmadan öldü. Bu kontluk toprakları Savoya Sülalesi eline geçti. Savoya Kontları 1416'dan sonra Savoya Dükü oldular. Cenevre şehri yönetimini ellerinden bırakmamak için çok kere ailelerindn birini Cenevre Piskoposu olarak tayin edip şehri idareye devam ettiler. Bağımsız bir şehir olmayı tercih eden Cenevre halkı 1418'da bağımsız Bern ve bağımsız Fribourg şehirleri ile birlikte bir İsviçre Federasyonu (Eidgenossenschaft) kurdular.

Protestan Reformasyon döneminde Bern şehri yeni Protestan mezhebini tercih edip bu mezhebi yaymak isteyen reformcu papazlar olan Guillaume Farel ve Antoine Froment'e şehirlerinde destek sağladılar. Cenevre'de düşünür, papaz John Calvin daha sıkı disiplinli bir Protestan mezhebi olarak Kalvinist mezhebini Cenvre'den yaymaya başladı. 1536'dan 1564'de ölmesine kadar John Calvin Cenevre şehrini çok sıkı Protestan olarak resmen idare etti. Fakat Fribourg şehri Katolik olmayı tercih etti ve 1511'de Cenevre ile olan birlik anlaşmasından ayrıldı.

19. yüzyıl başında Napolyon harblerinden sonra barışı ortaya çıkartmak için toplanan 1814-1815 Viyana Kongresi Cenevre Kantonu'na 15 tane eskiden Savoya Kontluğuna bağlı ve 5 tane Fransa'ya bağlı olan Katolik köy/mahalle (parish) verildi. Böylece koyu protestan olan Cenevre kantonuna 16.000 kadar Katolik katıldı. Aynı zamanda İsviçre kantonaları birleştirilip İsviçre Konfederasyonu kuruldu. İsviçre Konfederasyonu içindeki Roma Katolik mezhebi mensuplarının dini özgürlükleri korundu ve Konfederasyon'un Katolliklerin dinlerine herhangi bir değişme yapabilmesi için Roma'daki Papalık'dan izin alınması ve bu izin verilmezse değişmenin yapılmaması şartı konuldu. Sonra Papa VIII. Pius Cenevre'deki Katolik kilisesi hiyerasisini değiştirdi. Cenevre ve Lozan İsviçre şehirleri için bir yeni piskoposluk kuruldu. Eskiden Cenevre piskoposluğuna dahil olan ama Fransa'da kalan Katolikler Annecy piskoposluğuna bağlandı.

Cenevre şehrinde Protestanlar ve eski Katolikler kiliselerini idame ettirmek için şehrin topladığı yillik vergilerden bir kısmını sübvansiyon olarak almaktaydılar. Fakat Roma Katoliklerine kiliseleri için Cenevre şehri hiç sübvansiyon vermemekteydi. Halktan daha liberal olanlar devlet yönetimi ile din yönetiminin birbirinden ayrılmasını prensip olarak istemekteydiler. 1907'de bunlar ve bunlara katılan Cenevre şehri Katolikleri bir referendum yapılmasını ve bu referandumda çoğunluğu sağladılar. 30 Haziran 1907'den itibaren Cenevre şehrinde de kilise ve devlet işleri birbirinden ayrıldı.

Coğrafya

Cenevre şehri konumunun koordinatları 46°12' Kuzey, 6°09' Doğu olup şehir Cenevre Golü'nün güneybatısında Rhone Nehri'nin bu golden çıkışında konumlanmıştır. Alpler ve Jura Dağları sıradağları ile çevrilidir.

Cenevre şehrinin belediye sınırları içindeki yüzölçümü 15.86 km<süp>2</süp> olup başkenti olduğu Cenevre Kantonu yüzölçümü 282 km<süp>2</süp>'dir.

Cenevre şehrinin rakımı deniz yüzeyinden 373.6 m'dir. İsviçre'de rakım tespit edilirken referans noktası olarak Cenevre Golü üzerinden bulunan "Pierres du Niton" adı verilen iki büyük kayadan büyüğü kullanılmaktadır ve Cenevre'nin rakımı referans noktası olan bu kayalardan büyüğünün rakımıdır..[5]

Cenevre'deki ikinci önemli akarsu Cenevre şehir merkezinin hemen batısında Rhone Nehri'ne katılan Arve Nehri'dir.

Cenevre iklimi tipik kara iklimidir. Kışlar soğuk ve genellikle biraz bulutlu geçer. Kış mevsiminda ısı bazen birkaç gün 0 °C üstüne çıkmadığı ve donun devam ettiği dönemler görülebilir. Kışın birkaç gün çok şiddetli soğuk yapıp ısı derecesi -10 °C olabilmektedir. Kış aylarından, eğer antisiklon şartları istikrarla devam etmekteyse, hava birkaç gün devamlı bulutlu kalabilir. Mart ayındna itibaren şiş devamlı artamaya başlar. Mayıs sonlarında işi sıcak yaz havasına dönüşür. Fakat bu dönemde yağışlarda giderek arrtmaya başlar ve Mayıs ayı içinde çok kere yağmurlu fırtınalar ortaya çıkar. Bu fırtınalı yağış fazla uzun sürmez ama şiddetli fırtına birkaç dakika içinde birkaç santimetre yağış ortaya çıkartabilir. Yazlar çok kere sıcak ve nispeten nemli geçer. Fakat değişik yıllarad yaz havası değişik olabilir. Yazlarai sabahları güneş etrafı ısıtmadan soğuk hissedilebilir. Yaz döneminde yağışlar daha sık olurlar ama yağan yağmur nispeten çok şiddetli olur. Bu mevsimde yıldırım ve gökgürültülü yağmurlar ve hatta dolu yağışı muhtemeldir. Eyllul başında hava sıcak olabilir ama hava devamlı olarak soğumaya başlamıştır. Kasımn ayı gerçekten soğuk geçer. Bu aylarda geç gece ve sabah erkenden don yapmaya başlar. Sonbahara ayları şişli geçer ve Ekim ayı yılın en şişli ayıdır., Ekim sisleri çok köyü olup şehir dışında kırsal arazilerde şişli havada görüş sınırı 100 m'den aşağıda kalır.

Demografi

Belediye sınırları içinde Cenevre şehrinin nüfus gelişmesini gösteren grafik:

Ulusal öneme haiz şehir mirasları

İsviçre otoritelerinin hazırladığı listeye göre Cenevre şehrinde 82 bina, özel olarak ulusal öneme haiz şehir mirası envanterine uygun olarak kabul edilmiştir. Cenevre eski şehrinin tümü bu listeye girmiştir.[6]

Dinsel Binalar

Sivil Binalar

Arkeolojik Mevkiler

Müzeler, Tiyatrolar ve diğer kültürel binalar

Uluslararası Organizasyonlar

Kardeş şehirler

Resimler

Genevre gol sahili panaromasi. Arkada Saleve Dağı
Saleve Dağı'ndan Genevre panaromasi

Kaynakça

  1. ↑ Cenevre Kantonu'nun resmi sitesinde, istatistik bürosunun 2004 yılı istatistikleri. (Microsoft Excel dosyası)
  2. ↑ François Modoux, "La Suisse engagera 300 mıllions pour rénover le Palais des Nations", Le Temps, Cuma 28 Haziran 2013, say. 9.
  3. ↑ Mark Yeandle, Jeremy Horne, Nick Danev (Eylül 2008). "The Global Financial Centres Index 4" ((İngilizce)) (PDF). Z/Yen Group. City of London. http://213.86.34.248/NR/rdonlyres/102CD2E5-FB72-4B9B-A30C-56FD592B5B61/0/BC_RS_GFCİ4.pdf. Erişim tarihi: 17-01-2009.
  4. ↑ "Cost of Living survey 2010 – City rankings". Mercer.com. 29-06-2010. 20 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140520080930/http://www.mercer.com:80/costoflivingpr.
  5. ↑ , İsviçre için rakım yüksekliği referans noktası . Erişim:01-02-2007.
  6. ↑ "Kantonsliste A-Objekte" (Almanca). KGS Inventar. Federal Office of Cıvıl Protection. 2009.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 5/30/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.