Immanuel Kant
Immanuel Kant | |
---|---|
Immanuel Kant | |
Tam adı | Immanuel Kant |
Doğumu |
22 Nisan 1724Königsberg | ,
Ölümü |
12 Şubat 1804 (79 yaşında), Königsberg |
Çağı | Aydınlanma Çağı |
Bölgesi | Batı felsefesi |
Okulu | Rasyonalizm, Deneycilik, Eleştiri |
İlgi alanları | Bilgi, Akıl, Metafizik, Etik, Estetik |
Önemli fikirleri | Metafizik idealizm, A priori bilgi |
Etkilendikleri
| |
Etkiledikleri
|
Immanuel Kant |
---|
Kantçılık · Deontolojik Etik |
Kavramlar / İçerik |
Numen |
Sapere aude |
Analitik-Sentetik Ayrımı |
Kategorik Buyruk |
Hipotetik Buyruk |
A priori / a posteriori |
Aşkınsal İdealizm Şema Kant'ın Siyaset Felsefesi |
Önemli Eserleri |
Arı Usun Eleştirisi |
Pratik Usun Eleştirisi |
Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi Prolegomena Aydınlanma Nedir? Ahlak Metafiziği |
Kant Felsefesinde Önemli Kişiler |
George Berkeley |
René Descartes |
Arthur Schopenhauer |
Baruch Spinoza |
Johann Gottlieb Fichte Georg Wilhelm Friedrich Hegel David Hume |
İlgili konular |
Alman idealizmi · Yeni-Kantcılık |
Immanuel Kant (22 Nisan 1724 – 12 Şubat 1804) Alman filozof. Alman felsefesinin kurucu isimlerinden biri olmuş ve felsefe tarihinin kendisinden sonraki dönemini belirleyici olarak etkilemiştir.
Yaşamı
Kant, eleştirel felsefenin babası olarak kabul edilir. Doğu Prusya'nın Königsberg kasabasında doğdu. Hayatı boyunca burada yaşadı. Üniversite eğitimi sırasında birkaç yıl öğrencilere özel dersler verdi. Eğitimi sırasında Leibniz ve Wolff'tan etkilendi. 1755 tarihinde doçent derecesi aldıktan sonra üniversitede çeşitli sosyal bilimler alanlarında dersler vermeye başladı. Kant başlangıçta fizik ve astronomi alanında yazılar yazdı. 1755 yılında "Evrensel Doğal Tarih ve Cennetlerin Teorisi" adlı eserini yazdı. 1770 yılında Königsberg'de mantık ve metafizik kürsüsüne atandı. 1770'den sonra Hume ve Rousseau etkisiyle eleştirel felsefesini geliştirdi.12 şubat 1804'de Königsberg'te öldü.
Felsefesi
Modern felsefenin gelişim seyrine uygun olarak bilgi kuramını ön plana çıkartmıştır. Kant'ın gözünde bilim, liderleri kesin olan ve yöntemleri, ancak Hume'unki gibi felsefi bir kuşkuculuk benimsendiği zaman sorgulanabilen evrensel bir disiplindir. Bilim yansızdır ve nesneldir.
O, felsefedeki ilk ve temel misyonunun bilimi temellendirmek, daha sonra da ahlakın ve dinin rasyonelliğini savunmak olduğuna inanmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek için, hem Descartes'ın rasyonalizminden ve hem de Hume'un empirizminden önemli gördüğü öğeleri alarak, transsendental epistemolojik idealizm diye bilinen kendi bilgi kuramını geliştirmiş, yükselen bilimin felsefi temellerini gösterdikten sonra, özgürlük ve ödev düşüncesine dayanarak Hristiyan ahlakını savunma çabası vermiştir. O, fenomenal gerçeklikle, yani bizim duyular aracılığıyla tecrübe ettiğimiz dünya ile numenal gerçeklik, yani duyusal olmayan ve hakkında bilgi sahibi olunamayacak dünya arasında bir ayrım yapmıştır.
Kant, öğretisiyle bilimsel bilginin olanaklı olduğunu göstererek, Newton fiziğini temellendirir.
Başlıca Eserleri
- Kritik der reinen Vernunft (Saf Aklın Eleştirisi), 1781
- Prolegomena zu einer jeden künftigen Metaphysik (Gelecekte Bir Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Metafiziğe Prolegomena), 1783
- Grundlegung zur Metaphysik der Sitten (Ahlâk Metafiziğinin Temellendirilmesi), 1785
- Kritik der praktischen Vernunft (Pratik Aklın Eleştirisi), 1788
- Kritik der Urteilskraft (Yargı Gücünün Eleştirisi), 1790
- Religion innerhalb der Grenzen der bloßen Vernunft (Salt Aklın Sınırları İçinde Din), 1793
- Metaphysik der Sitten (Ahlâk Metafiziği), 1797
- ferughen das kleinen
Türkçede Kant
"Kant ve Felsefesi" M Emin Erişirgil, İnsan yay.
- Seçilmiş Yazılar / Remzi Kitabevi, Çev: Nejat Bozkurt, 1984
- Arı Usun Eleştirisi / İdea Yayınları, Çev: Aziz Yardımlı, 1993
- Prolegomena: Gelecekte Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Metafiziğe / Felsefe Kurumu Yayınları, 1996
- Pratik Usun Eleştirisi / Say Yayınları, Çev: İsmet Zeki Eyüboğlu, 1999
- Fragmanlar / Altıkırkbeş Yayınları, Çev: Oruç Aruoba, 2000
- Evrensel Doğa Tarihi ve Gökler Kuramı / Sarmal Yayınları, Çev: Seçkin Selvi, 2002
- Ethica: Etik Üzerine Dersler / Pencere Yayınları, Çev: Oğuz Özügül, Yasemin Özcan, 2003
- Immanuel Kant ve Transendental Idealizm / Alesta Yayinlari, Tuncar Tugcu,2001
- Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi / Türkiye Felsefe Kurumu , İoanna Kuçuradi
Kaynakça
- Bekir S. Gür, (2006). Kant ve matematik felsefesi üzerine Matematik Dünyası, no: 1, s. 93-98.