Irak İslam Devrim Konseyi

Irak İslam Yüksek Konseyi
المجلس الأعلى الإسلامي العراقي
Genel başkan Seyyid Ammar el-Hakim
Kurucu Ayetullah Seyyid Muhammed Bekir el-Hakim
Kuruluş tarihi 1982
İdeoloji İslamcılık
Temsilciler Konseyi
12 / 325
Yerel Bölgeler
54 / 440
İnternet sitesi
almejlis.org

Irak İslam Yüksek Konseyi (Arapça: المجلس الأعلى الإسلامي العراقي‎) veya eski adıyla Irak İslam Devrim Yüksek Konseyi Irak'ta faaliyet gösteren siyasi bir parti. Geleneksek destekçileri Şii görüşüne sahip çıkanlardır. Konseyin lideri 2003 yılı Ağustos ayında suikast sonucu öldürülene dek Ayetullah Muhammed Bekir el-Hakim'di. Ondan sonra kardeşi Abdül Aziz el-Hakim, onun ölümünden sonra ise Abdül Aziz el-Hakim'in oğlu Ammar el-Hakim konsey liderliğinde geçmiştir. Parti 2010 Irak parlamento seçimlerine dek Irak'daki en büyük ve etkili siyasi parti olmuştur.

Tarihçe

Örgüt 1982’de Tahran’da İran-Irak Savaşı sürerken Irak’taki Baas rejime muhalif bir şemsiye grup olarak kuruldu. Kurucusu Ayetullah Mohammed Baqir al-Hakim sürgün olarak İran'a giderek bu örgütü kurmuştur. Örgütün amacı Baas iktidarını devirip Irak'da İslam Cumhuriyeti kurmak olarak açıklanmıştır. Örgüt birlikte hareket ettiği Dava Partisi ile çeşitli konularda farklı düşünmektedir. Özellikle İran İslam Devrimi ile ilgili tutumlar 1984 yılındaki ayrılıkta belirleyici oluştur.[1]

Irak Savaşı

Dava Partisinin aleyhine Irak'ın işgalini destekleyen parti Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinden sonra hızla Irak'a gelerek buradaki Şii nüfus arasında örgütlenecektir. Özellikle savaşın yarattığı tahribatın ortadan kaldırılmasına yönelik parti tarafından sağlanan sosyal ve insanî yardımlar partiye desteğin artmasında etkili olacaktır. Ancak bu dönemde özellikle İran ile partinin bağları, partinin gelir kaynakları ve partinin silahlı kanadı olan Bedir Tugayının silahlı gücü sorgulanacaktır. Parti Irak'da işgalci konumda olan ABD Silahlı Kuvvetlerine karşı olmadığı için Irak Direnişi tarafından hedef alınacakır. Partinin lideri Mohammed Baqir al-Hakim 29 Ağustos 2003 tarihinde Necef'de düzenlenen bombalı saldırı öldürülecektir.

ABD ile ilişkiler

Partinin ABD ile ilişkileri işgalden öncesine dayanmaktadır. ABD liderliğindeki Iraklı muhalif gruplarla yapılan toplantılara düzenli katılım sağlanmasa da grubun Saddam Hüseyin'i devirme isteği olumlu karşılandı. Zalmay Halilzad öncülüğünde yapılan toplantılarda Saddam sonrası Irak ile ilgili değerlendirmeler yapılacaktır.[2] Irak'ın işgalinden sonra partinin ABD ile ilişkileri, zaman zaman silahlı karşı karşıya gelmelerin yaşanmasına rağmen görece uyumlu olmuştur.

İdeoloji

Parti, Ruhullah Humeyni'nin teokrasi ile ilgili kaleme aldığı Velâyet-i Fakih yâ Hükûmet-i İslamî adlı eser çerçevesinde savunulan velâyet-i fakih (Farsça: ولایت فقیه) yönetim tarzını savunur. Buna göre devlet ve toplam İslâm şeriatına göre ve bunu uygulayacak dinî liderlik tarafından yönetilmelidir. Irak'da buna göre bir İslam Cumhuriyeti kurulması savunulur. 2007 yılının Mayıs ayında örgütün isim değişikliğinin de yapıldığı düzenlemelerde fakih kavramı daha Iraklı bir şekilde yorumlanarak İran rejimi ile araya mesafe konmaya çalışılmıştır.[3] Buna göre Irak'taki ABD varlığı ile iyi ilişkilerde olan parti yönetimi gündemine demokrasi ve seçimler gibi olguları da dahil etmiştir.

Siyasi etkisi

Partinin en çok destek aldığı Güney Irak bölgesi ve özellikle Basra bölgesidir. Burada parti neredeyse fiili bir hükümet gibi davranmaktadır.[4] Ancak bu yönetim otokratik ve baskıcı olarak eleştirilmektedir.Özellikle Bedir Tugayı üyelerinin sivil halk üzerinde hukuk dışı tutuklama ve infazlarla baskı kurduğu iddia edilmektedir.

Seçimler

Partinin 2003 yılındaki işgalden sonra yapılan parlamento seçimlerinde aldığı sonuçlar aşağıda sıralanmıştır:

İran bağlantısı

Irak'taki Sünni gruplar başta olmak üzere işgal karşıtı oluşumların tamamı partiyi İran tarafından tam destek almakla, bu desteğin para ve silah desteği başta olmak üzere ekonomik, siyasi, istihbari ve lojistik yönü havi olduğunu söylemektedirler. Bu bilgiler muhalif Şii partiler tarafından da dile getirilmiş, özellikle parlamento seçimleri öncesi maddi destek alan partinin İran Gizli Servisi ile işbirliği halinde olduğu ileri sürülmüştür.[5]

Örgütsel yapı

Parti Irak'taki en yüksek dinî otorite olarak Ali Husaini Sistani'yi kabul eder. Partinin en yüksek karar organı olan konferans ülke çapındaki delegelerin biraraya gelmesiyle toplanır ve konsey üyelerini seçer. Aynı zamanda Konsey Başkanı olan parti lideri ise konsey üyeleri tarafından belirlenir.[6]

Öne çıkan isimler

Bedir Tugayı

Partinin silahlı kolu olarak kurulan Bedir Tugayı, Saddam Hüseyin yönetiminin devrilmesinden sonra silahlı eylemleri bırakarak sosyal ve insanî yardım faaliyetlerine yönelse de gerek ordu gerek de polis teşkilâtı içinde varlığını sürdürmekte ve ayrı bir örgüt olarak değerlendirilmektedir.

Kaynakça

  1. ↑ Dava Partisi, İran benzeri katı teokratik yönetim biçimini Irak'da kabul etmemektedir.
  2. ↑ Zalmay Halilzad'ın görevlendirilmesiyle ilgili 2 Aralık 2002 tarihli Beyaz Saray basın açıklaması (İngilizce) 21 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  3. ↑ 11 Mayıs 2007 tarihli Reuters haberi (İngilizce) 21 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  4. ↑ Nasr, Vali, The Shia Revival: How Conflicts within Islam Will Shape the Future, Norton&Co., 2006 ISBN 978-0-393-06211-3 s.194
  5. ↑ 16 Aralık 2004 tarihli World Security Network haberi (İngilizce) 21 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  6. ↑ 12 Mayıs 2007 tarihli parti basın açıklamasından (Arapça) 21 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
Irak Savaşı
Arkaplan
Taraflar
Muharebeler
Olaylar
İşgal ve iç savaş
This article is issued from Vikipedi - version of the 9/13/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.