Opera janrları listesi
Opera janrları listesi değişik ülkelerde kullanılan alternatif opera janr isimlerinin hepsini içeren çok kapsamlı sözlük karakterli bir listedir.
Opera sözcüğü İtalyanca 'opera in musica' ifadesinin kısaltılmış şeklidir. Ancak opera sözcüğü ne İtalya'da ne de diğer ülkelerde belirli bir eserin hangi janrda olduğunu bildirmez. Bestecilerin çoğu hazırladıkları eserlerini halka sunduklari zaman eserlerinin tanımlamasını daha kesin terimler kullanarak yapmışlardır. Çok kere hazırlanacak eserin hangi opera janrında olacağı eserin siparişini veren tiyatro veya patron kişi tarafından tanımlanmıştır. Ancak özel bir patron tarafından sipariş yapıldığı zaman opera bestecileri eserlerinin janrını seçmede ve kendi arzularına göre istenilen janrdan ayrılmalar yapmada kendilerini daha fazla serbest hissetmişlerdir. Opera janrları istisna kabul etmez standartlara bağlı değildir. Bazı eserler için birkaç değişik janra dahil olma imkânı vardır. Bu hallerde tanımlamayı yapan otoritenin bestecinin kendisi olması genellikle kabul edilir.[1]
Tanımlamalar
Opera janrının tanımlanması değişik kriterler kullanılarak yapılabilir ve bu kriterler her zaman stil hakkında kurallar şeklinde olmayabilir. Bazı janrlar, örneğin "opera seria" janrı, sonradan gelen tarihçilerin ortaya açıkça çıkartmış oldukları gelenekler ile tanımlanır. Ama diğerleri, örneğin zeitoper janrı, ilk defa janrı ortaya çıkartıp kullanan besteci tarafından tanımlanmıştır. Yine diğer janrlar belirli bir tiyatro ile yakın bağlantılarına göre tanımlanmışlardır. Örneğin opera comique janrı Paris'teki Opera-Comique tiyatro topluğunun adını almıştır. Opera bouffe janrı ise Théâtre des Bouffes Parisiens tiyatrosunda sahnelenmesinden ismini alır.
Bu liste tarihsel olmayan veya sadece betimsel olup belirsiz olan terimleri kapsamamaktadır. Örneğin, bazı eserler "kurtarma operası" olarak nitelendirilmekle beraber tarihsel olmadığı için bu terimin çok sınırlı bir kullanış şekli bulunur ve bu nedenle bu listeye dahil edilmememiştir. Bu terim bir janr olarak kabul edilmemektedir; çünkü 19. yüzyıl sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında kullanılmaya başlanan yapmacık bir tür adıdır.[2] Buna karşıt olarak komik opera, kutsal opera, trajik opera veya bir-perdelik opera daha çok tarihsel gerçeklere uygun olarak tanımlanmışlardır.
En son sorun terimlerin nasıl ifade edileceğidir. Bir grup, opera terimlerinin hepsini kendi dilleri ile ifade etmek istemektedir ve bunu yapmamayı ve başka dilden terimler kullanmayı bir çeşit "snobluk" olarak kabul ederler. Ancak çeşitli ülkelerde gelişen değişik janr türleri kavramsal olarak ayrı olmakla beraber bazan birbirine çok benzer şekilde tanımlanmışlardır. Örnegin "opera buffa", "opera buffo", "opera comique", "opéra comique en vaudeville", "commedia in musica", "commedia per musica" terimlerinin kavramsal olarak değişik janrları ifade ettikleri kabul edilmektedir. Ama bu terimlerin hepsi hemen düz Türkçeye çevrilirse sadece "komik opera" teriminin yetersiz ve uygunsuz kullanılmasi gerekecektir. Bu nedenle diğer Wikipedia'lar ve bu arada başta İngilizce Wikipedia, kullanılan terimlerdeki bulanıklık ve belirsizliğin önünü almak için orijinal yabancı dildeki terimi kullanmayı tercih etmektedirler ve bu maddede bu kurala uyulacaktır. Ancak verilen yabancı dilde terimin yanına, her ne kadar bulanık ve belirsiz olsa da, düz Türkçe çevirisi de konulacaktır.
Liste
Janr | !Orijinal dil | Tanımlama | Bilinen ilk örnek | Önemli eserler | Bilinen son örnek | Önemli besteciler | Kaynak. |
---|---|---|---|---|---|---|---|
"Acte de ballet" : Bale kısımlı temsil |
Fransızca | Ortasında tek bir bale eseri olan opéra ballet. 18. yüzyıl. |
Les fêtes de Ramire (1745), Anacréon]] (1754), | Rameau | [3] | ||
"Afterpiece": Oyun bitişinden sonraki ek eser | İngilizce | Tam bir tiyatro oyunu temsil edilip bitirildikten sonra icra edilen bir kısa opera veya müzikli bir pantomim. 18./Erken 19. yüzyıl. |
The Padlock (1768) | Charles Dibdin | [3] | ||
"Azione sacra" : Kutsal konulu temsil | İtalyanca | {Viyana]] sarayında icra edilen ve dinsel konusu olan bir opera janrı. 17. ve erken 18. yüzyıl. |
L'hümanıtà redenta (Antonio Draghi, 1669) | Antonio Draghi, Antonio Bertalı, Pietro Andrea Ziani, Giovanni Battista Pederzuoli, Çeşti | [3] | ||
"Azione sepolcrale" İsa lahti konulu temsil |
İtalyanca | "Azione sacra" janrı için alternatif isim | [3] | ||||
"Azione" Manzaralı temsil |
İtalyanca | "Azione teatrale" janrı için alternatif isim | Al gran sole carıco d'amore (1975) | [3] | |||
Azione teatrale Tiyatrolü temsil |
İtalyanca | Küçük çapta tek-perdelik opera veya müzikli oyun. Oda operasının ilk şekli. 17. ve 18. yüzyıllarda popüler. (Ayrıca bknz:festa teatrale, daha büyük ölçekli benzer bir janr.) | Le cınesi (1754), İl soğno di Scipione (1772), L'isola dışabitata (1779) | Gluck, Mozart, Haydn | [3] | ||
Ballad opera | İngilizce | 18. yüzyıl Londra'sında İtalyan operasına karşı bir direniş olarak ortaya çıkartılan bir eğlence turu. Erken örnekleri hiciv niteliğindeki ballad tipi şiir metinlerini şarkı gibi popüler melodiler ile söylemekten ortaya çıkmıştır. İrlanda ve ABD'de de popüler olmuştur. Alman Singspiel janrına ve sonradan 20. yüzyıl operasına büyük etkileri olmuştur. | Dilenci'nin Operası (1728) | Love ın a Village (Bir Köyde Aşk) (1762), Hugh the Drover (Sığır Güdücüsü Hugh) (1924), The Threepenny Opera (Üç Penilik Opera) (1928) | Pepusch, Charles Coffey, Arne, Weill | [3] | |
Ballet héroïque Kahramanlık balesi |
Fransızca | 18. yüzyıl başları ve ortalarında ekzotik olan kahramanlık konularına eğilen bir tür opéra ballet . | Les festes grecques et romaines (Colin de Blamont, 1723) | Zaïde, reine de Grenade (1739), Les fêtes de Paphos (1758) | Royer, Mondonville, Mion | [3] | |
Buhnenfestspiel Sahne festivali tiyatro oyunu |
Almanca | Wagner'in Der Ring des Nibelungen adlı dörtlüsündeki tek öpera eserleri' | Wagner | [3] | |||
Buhnenweihfestspiel Kutsal sahne festivali tiyatro oyunu |
Almanca | Wagner'in Parsifal adlı eserini tanımlaması | Wagner | [3] | |||
Burla | İtalyanca | Burletta için alternatif isim | [3] | ||||
Burletta Küçük şaka |
İtalyanca | Kelime anlamıyla, 'little joke'. 18. yüzyılda komik parçalar için kullanılan formel olmayan bir terim. İngiltere'de intermezzo ve hafif hicivli eserler için kullanılmıştır. | The Recruiting Serjeant (1770) | Dibdin | [3] | ||
Burletta per musica Müzikli Küçük Şaka |
İtalyanca | burletta için alternatif isim | İl vero originale (Mayr 1808) | ||||
Burlettina Küçücük Şaka |
İtalyanca | burletta için alternatif isim | [3] | ||||
Characterposse | Almanca | Kişilikler üzerine konsantre olmuş özel şekilli posse mit gesang janrı eser | [3] | ||||
Comédie en vaüdeville | Fransızca | 17. yüzyıl sonlarında Paris panayır tiyatrolarında, popüler vodvil şarkıları ile komedi karışımı, içeriği buluanan bir eğlence turu. 18. yüzyılda ise "opera comique" janrına dönüşüp İngiliz "Ballad opera" ve Alman "singspiel" janrlarına doğrudan doigruya etkiler yapmıştır. | |||||
Comédie lyrique Lirik Komedi |
Fransızca | Kelime anlamıyla, 'lirik komedi'. 18, yüzyılda Rameau tarafından kullanılan bir isim. 19. yüzyılda: Opéra lyrique (Opera lirik) için alternatif isim. | Platée (1745), Les Paladins (1760) | Rameau | [4] | ||
Comédie mêlée d'ariettes Kısa Aryalarla Karışık Komedi |
Fransızca | Kelime anlamıyla, 'kısa aryalarla karışık komedi'. 18. yüzyıl ortalarında sahnelenen Fransız opéra comique janrının erken bir şekli. | La rencontre imprévue (1764), Tom Jones (1765), Le déserteur (1769), Zémire et Azor (1771) | Gluck, Grétry | |||
Commedia |
İtalyanca | Commedia in musica için daha kısa terim | Il barbiere dı Siviglia (1816) | ||||
Commedia in musica |
İtalyanca | Opera buffa için alternatif isim | [5] | ||||
Commedia per musica |
İtalyanca | opera buffa için alternatif isim | La pastorella nobile (1788) | [5] | |||
Componimento da camera Oda Kompozisyonu |
İtalyanca | Azione teatrale için alternatif isim | [3] | ||||
Componimento dramatico Dramatik Kompozisyon |
İtalyanca | Azione teatrale için alternatif isim | [3] | ||||
Componimento pastorale | İtalyanca | Azione teatrale için alternatif isim | La danza (Gluck, 1755) | Gluck | [3] | ||
Conte lyrique Lirik Öykü |
Fransızca | Opéra lyrique için alternatif isim | Grisélidis (Massenet, 1901) | [3] | |||
Divertimento giocoso | İtalyanca | Opera buffa için alternatif isim | [5] | ||||
Dramatic (veya dramatıck) opera Dramatik opera |
İngilizce | Semi-opera için alternatif isim | |||||
Drame forain Açık dram |
Fransızca | Comédie en vaüdeville için alternatif isim | [3] | ||||
Drame lyrique Lirik dram |
Fransızca | Kelime anlamıyla - 'lirik dram'. (1)18. yüzyılda kullanılan terim (2)19.yüzyıl sonlarında ve 20. yüzyıl başlarında tekrar kullanılmaya başlanarak Massenet etkisiyle opéra comique'den geliştirilmiş bir opera janrı tanımlaması
. |
Echo et Narcısse (1779), Werther (1892), Briséïs (1897), Messidor (1897) | Gluck, Chabrier, Bruneau, Erlanger | [3] | ||
Dramma bernesco Berneschi dramı |
İtalyanca | Opera buffa için alternatif isim | [5] | ||||
Dramma comico Komik Dram |
İtalyanca | opera buffa için alternatif isim. 18. ve 19. yüzyıl başında. Aynı zamanda, 19. yüzyılda bu janrının yerini alan ve resitatiflerin elimine edilemsi ile ortaya çıkarılan opera janrı. | [5] | ||||
Dramma comico per musica Müzikli Komik Dram |
İtalyanca | Dramma comico için alternatif isim | |||||
Dramma di sentimento Hissi Dram |
İtalyanca | Opera semiseria için alternatif isim | [3] | ||||
Dramma eroicomico Kahramanlık Konulu Komedi Dramı |
İtalyanca | Kelime anlamıyla - 'kahramanlık konulu komedi dramı'. İçinde kahramanlık konusu içeren 18. yüzyıl sonlarında popüler olan bir tip opera buffa janrı. | Orlando paladino (1782), Palmira, regina di Persia (1795) | Haydn, Salieri | [3] | ||
Dramma giocoso (çoğulu drammi giocosi) Dram Oyunu |
İtalyanca | Kelime anlamıyla - 'drama oyunu'. 18. yüzyıl ortalarında opera buffa janrından, komik roller ve durumlar yanında çok ciddi hatta trajik, rollerin eklenmesiyle çıkartılıp geliştirilmiştir. (18. yüzyılda efektif olarak opera buffa'nın bir alt-janrı olarak kabul edilmekteydi.)[6] | La scuola de' gelosi (1778), La vera costanza (1779), İl viaggio a Reims (Reims'e Seyahat) (1825), | Haydn, Mozart, Salieri, Sartı, Rossini, Donizetti | [3] | ||
Dramma giocoso per musica Müzikli Dram Oyunu |
İtalyanca | dramma gıocoso için alternatif isim | |||||
Dramma pastorale Pastoral Dram |
İtalyanca | Kelime anlamıyla - 'pastoral dram'. 18. yüzyıla kadar ilk operalar için kullanılır. | Eumelio (Agöstino Ağazzarı, 1606), La fede riconoşciuta (A Scarlattı, 1710) | A Scarlattı, Şartı | [3] | ||
Dramma per musica (çoğulu drammi per musica) Müzik İçin Dram |
İtalyanca | Kelime anlamıyla - 'müzik için dram', veya 'müziklendirilmiş bir tiyatro oyunu' (yani libretto). Sonradan, opera şeria janrı ile aynı anlamda; 19. yüzyılda bazan genellikle ciddi konular işleyen opera için bazan kullanılmıştır. | Erişmena (1656), Tito Manlio (1719), Paride ed Elena (1770), İdomeneo (1781), Rossini's Otello (1816) | A Scarlattı, Cavallı, Vivaldi, Sartı, Gluck, Mozart | [3] | ||
Dramma semiserio Yarı-ciddi Dram |
İtalyanca | opera semiseria için alternatif isim | Torvaldo e Dorliska (1815) | ||||
Dramma tragicomico Trajik-komik dram |
İtalyanca | Opera şemişeria için alternatif isim. | Axur, re d'Ormuş (1787) | [3] | |||
Entr'acte Perde arası |
Fransızca | Bir büyük opera oyunu sahne aralığında sahnelenen kısa bir opera olan İntermezzo için Fransızca isim | [3] | ||||
Episode lyrique Lirik olay |
Fransızca | Opéra lyrique için alternatif isim | |||||
Fait historique Tarihsel olay |
Fransızca | 18. yüzyıl sonları ve 19. yüzyıl. Fransız Devrimi döneminde Fransa tarihi konularını ele alan "Opéra" veya "opéra comique". | L'incendie du Havre (1786) | Joseph Barra (Grétry 1794), Le pont de Lody (Étienne Méhul 1797), Milton (opera) (1804) | Grétry, Méhul, Spontini | [3][7] | |
Farsa (çoğul farse) Fars |
İtalyanca | Kelime anlamıyla, 'fars'. 18. yüzyıl sonlarında ve 19. yüzyıl başlarında Venedik'de özellikle Teatro San Moisèda sahnelenen, bazan içinde dans da bulunan, bir tür bir-perdelik opera janrı. | La cambiale di matrimonio (Evlilik Sözleşmesi) (1810), L'inganno felice (1812), La scala di seta (İpek merdiven) (1812), İl signor Bruschino (Bay Bruschino) (1813), Adına (1818) | Rossini | [8] | ||
Farsetta Küçük fars |
İtalyanca | Farsa janrı için alternatif isim | |||||
Feenmärchen Peri Masalı |
Almanca | Märchenoper için alternatif isim | [9] | ||||
Festa teatrale Tiyatro festivali |
İtalyanca | Azione teatrale janrının daha haşmetli konuları işleyen bir verziyonu . Krallık sarayında (düğün gibi) bazı kutlama merasimleri arasında sahnelenen bir opera. Tipik olarak Viyana İmparatorluk sarayında sahnelenmiştir. | Il pomo d'oro (Çeşti, 1668) | Antonio Draghi, Johann Fux, Çaldara | |||
Geistliche Oper Kutsal Opera |
Almanca | Kelime anlamıyla - 'kutsal opera'. Rus asıllı Anton Rubinstein'ın ilk defa olarak Almanca kullanarak sahnelediği opera-oratoryoları janrına verdiği isim. | Das verlörene Paradies (Rubinstein, 1856) | Der Thurm zu Babel (1870), Sulamıth (1883), Moses (1894) | Christus (Rubinstein, 1895) | Rubinstein | [10] |
Género chico Küçük Janr |
Ispanyolca | Kelime anlamıyla - 'küçük janr'. "Zarzuela grande" janrından kısalığı ve seyriciye popüler olmaya çalışması ile değişik olan bir tür zarzuela janrı. | Rüperto Chapí | ||||
Género grande Büyük Janr |
Ispanyolca | Zarzuela grande için alternatif isim | |||||
Grand Opera Grand opera |
Fransızca | Bir 19. yüzyıl janrı. Çok zaman tarihsel temalara dayanan konulu, 4 veya 5 perdelik, büyük orkestra ve çok sayıda şarkıcı rolü bulunan ve çok gösterişli bir mizanseni bulunan bir opera janrı. Özellikle 1820li yıllardan 1850lı yıllara kadar "Paris Operası" (veya resmi adıyla "Krallık Müzik Akademisi Tiyatrosu") sahnelenmişlerdir. Ama diğer opera evlerinde de bu janrda operalar popüler olarak yapımlanmıştır. | La müette de Portici (1828) | Robert le diable (1831), La Juive (1835), Les Huguenots (1836) | Patrie! (Émile Paladılhe|Paladılhe, 1886) | Meyerbeer, Halévy, Verdi | |
Handlung |
Almanca | Kelime anlamıyla - 'hareket' veya 'dram'. Wagner'in Tristan ile İsolde operasının janrını tanımlaması. | Wagner | ||||
İntermezzo "Aralık" |
İtalyanca | 18. yüzyıl başlarında çok ciddi konulu "[[opera şeria (ciddi opera)" janrli opera eserlerinin perde aralıklarında sahnelenen kısa komik konulu ve kıyafet değiştirme, yapmacıkdan dayak atma gibi komedi unsurlarını ihtiva eden bir opera eseri. 1730lu yıllarda Avrupa'da çok yaygın olarak sahnelenmiştir. Opera buffa janrının ortaya çıkmasından önce yaygındı. | Frappolone e Florinetta (Francesco Gasparını, 1706) | La serva padrona (Hanım olan hizmetçi) (1733) | Pergolesi, Johann Adolph Hasse | [11] | |
Liederspiel Müzik-oyunu |
Almanca | Kelime anlamıyla - 'şarkı-oyunu'. 19. yüzyılın başlarında, çok kere çok iyi bilinen, daha önce yazılmış güfteleri yeniden müziklendirerek allelade konuşmalı tiyatro oyunları içinde sahnelenmesi. | Lieb' und Treue (Aşk ve Sadakat) (Johann Friedrich Reichardt, 1800) | Kunst und Liebe (Sanat ve Aşk) (Johann Friedrich Reichardt, 1807) | Johann Friedrich Reichardt, Peter Josef von Lindpaintner | [12] | |
Lokalposse |
Almanca | Alman oyun yazarı Karl von Marinelli tarafından libretosu hazırlanmış; günlük hayat temalarına odaklanıp işleyen bir çeşit posse mit gesang tipi bir opera janrı | |||||
Märchenoper |
Almanca | Kelime anlamıyla - 'peri masalı operası' - 19. yüzyılda doğa üstü peri masalları temaları işleyen bir opera janrı. "Zauberoper" janrı benzeri. | Hänsel und Gretel (1893) | Humperdinck, Siegfried Wagner | |||
Märchenspiel |
Almanca | Märchenoper için alternatif isim | |||||
Melodramma Melodram |
İtalyanca | 19. yüzyıl. Herhangi bir janrdan olduğu belirlenmeden bir opera eseri için için kullanılan genel bir terim. | [13] | ||||
Melodramma serio Ciddi Melodram |
İtalyanca | Opera şeria için alternatif isim | |||||
Musikdrama | Almanca | Wagner tarafından kariyerinin geç döneminde hazırlanmış ama sonradan kendisi tarafından bu janr adının kullanılması reddedilmiş olan opera janrı [14] Buna rağmen bu janr ve terim Wagner-sonrası opera bestecileri tarafından çokça kullanılmıştır. | Tiefland (1903), Salome (1905), Der Golem (d'Albert 1926) | Eugen d'Albert, Richard Strauss | |||
Opéra | Fransızca | Münferit opera eserlerine atıfla: 1. 18. yüzyıl. İyi belirlenmiş ve stabndard opaear janraları niteliklerine uymayan opera eserleri 2. 19./20, yüzyıl: "Tümü müziksel şarkılardan oluşan bir Fransız lirik shane eseri"[15] Bu janra karşıt janr opéra comique'dir ve bu janrda şarkılara yanında sade konuşma parçaları da bulunur. Fransa 'da genel olarak "opéra" ve bunun içinde bulunan "grand opéra" Paris Opéra 'da yapımlanan eserlerdir. Fakat Opéra-Comique taraffından yapımlanan bazı çok ciddi konularai işleyen eserlerin de "opéra" janrından olduğu kabul edilmektedir/ | Naïs (1749), Fernand Cortez (1809), Moïse et Pharaon (1827), Les vêpres siciliennes (1855), Roméo et Juliette (1867) | Grétry, Spontini, Rossini, Verdi, Gounod | [15] | ||
Opéra-ballet | Fransızca | Tragédie en musique janrında bulunandan daha da fazla bale-dans kapsıyan bir janr. Genellikle bir temayai işleyen bir başlangıç "prolog" kısmı ve bundan sonra (entréeş adı verilen) ve birbirine bağlı olmayan perdelerden oluşur.L'Europe galante (1697) | Les élémens (1721), Les İndes galantes (1735), Les fêtes d'Hébé (1739) | Destouches, Rameau | [3] | ||
Opera ballo | İtalyanca | 19. yüzyıl grand opéra. | İl Guarany (1870), Aida (1871), La Gıoconda (opera) (1876) | Gomes, Verdi, Ponchielli | [16] | ||
Opera buffa (çoğulu, opere buffe) |
İtalyanca | 18. yüzyılda ve 19. yüzyıl başlangıcında komik operanın esas janrı idi. Napoli'de, (özellikle "Teatro dei Fiorentini"de) ortaya çıkartıldı ve 1730'lu yıllarda popüler olarak İtalya'ya yayıldı. Oyun yazarı ve libretto yazarı Carlo Goldoni'nin çalıştığı Venedik'te bu janrın şöhreti zirvesine ulaştı. "Intermezzo"' janrına benzemiyerektipik olarak 3 perdelik eserler içermektedir. Çok daha aristokratik ve resmi olan opera şeria'dan özel stili, işlediği konular ve konuşma lehçesini kullanması dolayısıyla değişiktir. | La Çilla (Michelangelo Faggioli, 1706) | Li zıte 'ngalera (1722), İl filosofo di campağna (Galuppi, 1754), La buona fığlıuola (1760), Le nozze di Figaro (1786), İl barbiere dı Sivıglia (1816), Dön Pasquale (1843) | Crispino e la comare (1850) | Vinci, Galuppi, Düni, Piccinni, Sacchini, Salieri, Mozart, Rossini | [5] |
Opéra bouffe (çoğul, opéras bouffes) |
Fransızca | Operet janrının komik kesimidir ve hiciv, alay, parodi ve fars içerir. Bu janrda eserlerin genellikle sahnelenmesi Paris'te Théâtre des Bouffes-Parisiens olmuştur ve besteci Offenbach bu janrı oratay çıkarmış ve janra çok büyük katkılar yapmıştır. | Orphée aux enfers (1858) | La belle Hélène (1864), La Grande-Duchesse de Gérolstein (1867), La Périchole (1868) | Les mamelles de Tıréşias (1947) | Offenbach, Hervé, Lecocq | [17] |
Opéra bouffon |
Fransızca | 18. yüzyıl Fransa'sında, ya orijinal beste dilinde veya Fransızca tercüme olarak sahnelenen Opera buffa eserlerine verielen ad. (Opéra comique janrından değşisik olup bu iki janrın karıştırılmaması gerekir.) | Le roi Théodore à Venise (Paisiello, 1786) | [18] | |||
Opéra comique (çoğul, opéras comiques) Komik opera |
Fransızca | Kelime anlamıyla, 'komik opera'. Bu janr ıcinde aryalar ve birkaç konuşma diyalogları (ve bazan da "resitatif"ler) bulunur. Genel olarak bu janr eserler Paris'te Opéra-Comique için hazırlanıp bu salonda yapımlanıp sahnelenmiştir. Bu eserlerin temaları ciddi ve trajhik olmakla beraber bazan da hafif konulu temalar kullanılmaktadır. Bu janrda eserler Parı'te "vodvilli komedi" geleneğinden geliştirilmiştir. Bu janrda eserler stillerinde yapılan birçok değişikliklerle 20. yüzyıla sonlarına kadar devamlı hazırlanıp sahnelenmiştir. | Télémaque (Jean-Claude Gillier, 1715) | La dame blanche (1825), Carmen (1875), Lakmé (1883) | Grétry, Boieldieu, Auber, | [3] | |
Opéra comique en vaüdeville Vodvilde komik opera |
Fransızca | Comédie en vaüdeville için alternatif isim | |||||
Opéra féerie (coğul, opéras féeries) Perili opera |
Fransızca | 18. ve 19. yüzyılda konu ve temaları peri masallarına dayanan ve çok kere sihir ve büyü ihtiva eden eserler janrıdır. | Zémire et Azor (1771), Cendrillon (1810), La belle au bois dormant (1825) | Michele Carafa, Nicolas İsouard | [19] | ||
Opéra lyrique Lirik Opera |
Fransızca | Kelime anlamıyla, 'lirik opera'. Geç 18. yüzyıl ve 19. yüzyılda "grand opera"'daan daha az ciddi ve daha az ihtişamlı ama opera comique gibi içinde konuşma diyalogları ihtiva etmeyen eserler janrı. (Bu terim tek öperalara tanımlamak için değil de daha çok eserler genel janrını tanımlamak için kullanılır.) | Gounod, Ambroise Thomas, Massenet | [3] | |||
Opera semiseria Yarı-ciddi Opera |
İtalyanca | Kelime anlamıyla, 'yarı-ciddi opera'. 19. yüzyılın başlarında ve ortalarında (opera buffa janrında bulunmayan) kırsal bir mizansen içinde hissi ve dokunaklı konuları işleyen ama bazan da komik olan opera janrı. Tipik olarak bir "basso buffo" rolü içerir | Camilla (Paer, 1799) | La gazza ladra (1817), Linda di Chamounix (1842) | Violetta (Mercadante, 1853) | Paer, Rossini, Donizetti | [20] |
Opera seria (çoğul, opere serie) Ciddi Opera |
İtalyanca | Kelime anlamıyla, 'ciddi opera'. İtalya'da ve (Fransa hariç) Avrupa'nın diğer ülkelerinde 18. yüzyılda en önemli opera janrıdır. Bu janrdaki opera eserlerin metinleri çok sıkı kurallara uyan şiirsel olup konuları genellikle antik çağlar tarihine dayanmaktaydı. Eserlerin metinleri şair-libretto yazarları, örneğin çok ünlü librettist Metastasio, tarafından hazırlanmıştı. Yıldız şarkıcılar çok kere kastrato sesli olan hadımlardı. Seyiricilerin başında kral saray mensupları ve asiller gelmekteydi. | Griselda (1721), Cleofide (Hasse, 1731), Arıodante (1735), Alceste (1767), La clemenza di Tito (1791) | Alessandro Scarlatti, Vivaldi, Hasse, Handel, Gluck, Mozart | [3][21] | ||
Opéra-tragédie Trajedi Opera |
Fransızca | Tragédie en musique için alternatif isim | |||||
Operetta Operet |
İngilizce (İtalyanca'dan) | Kelime anlamıyla, 'küçük opera'. Offenbach tipi operetlerin tipini İngilizce'ye uyarlayıp uygulayan Sullivan (sonra Gilbert ile birlikte olmuştur. Fakat bu eserlerin janrını 'komik opera' veya Savoy operası olarak nitelendirmişlerdir. Bu janrdaki daha geç eserler tiyatro müzikal'lerini etkilemişlerdir. | Cox and Box (1866) | The Mikado (1888), Merrie England (1902), Naughty Marietta (1910), Monsieur Beaucaire (1919), The Vagabond King (1925) | Sullivan, German, Herbert, Friml | [22] | |
Opérette (çoğul, opérettes) Operet |
Fransızca | Fransiz tipi operet. Hem muzik ve konu bakimindan hafif olan 19. yuzyil ortalarinda Fransiz opéra comique janrında türetilen ve müziği ve işledigi konuları "hafif" olan opera janrı. Fransa Ikinci İmparatorluk doneminde Offenbach'ın hazırladığı hafif opera eserleri bu janrin en iyi örnekleridir. Fakat bu bestecinin en gũzel eserleri çok kere opéra bouffe olarak da nitelendirilmektedir.
Örnekler: L'ours et le pacha (Ayı ve Paşa) (Hervé, 1842) | Madame Papillon (Offenbach, 1855), [[Les mousquetaires au couvent (Manastır Silahşörleri) (1880), (Les p'tites Michu) (1897), (Ciboulette) (1923) | Hervé, Offenbach, Varney, Messager, Hahn | [22] | ||
Opérette bouffe Oparet bufe |
Fransızca | Fransız opérette janrının bir alt-sınıf janrı . | La bonne d'enfant (1856), M. Choufleuri restera chez lui le . . . (1861) | Offenbach | [22] | ||
Opérette vaudeville Vodvilli operet |
Fransızca | Fransız opérette janrının bir alt-sınıf janrı. | L'ours et le pacha (Hervé, 1842) | Mam'zelle Nitouche (1883) | Hervé, Victor Roger | ||
Operette (çoğul, operetten) Operet |
Almanca | Alman tipi operet. 19. ve 20. yüzyıllarda Offenbach'dan etkilererek geliştirilen populer bir Viyana opera janrı. Sonra Berlin ve diğer Alman şehirleri ile Budapeşte ve orta Avrupa şehirlerinde de popüler olarak sahnelenmişlerdir. | Das Pensionat (Suppé, 1860) | Die Fledermaus (Yarasa) (1874), Die Lustige Witwe (Şen Dul) (1905), Tebessümler diyarı (Das Land des Lächelns) (1929) | Fruhjahrsparade (Robert Stolz, 1964) | Johann Strauss II, Lehár, Oscar Straus | |
Pasticcio Pastiş |
İtalyanca | Kelime anlamıyla 'pasta' oveya karışık iceruikli eser. Ozellikle 19. yuzyil baslarinda Londra sahnelerinde, cesitli bestecilerin eserlerinden parcalar alinarak ortaya cikartilan tek olarak sahnelenen bir opera eseri. | Thomyris (Pepusch, Bononcini, Scarlattı, Gasparını, Albinoni, 1707) Muzio Scevola (1721), Ivanhoé (1826) | Handel, Vivaldi | [3] | ||
Pièce lyrique Lirik piyes |
Fransızca | opéra lyrique için alternatif isim | [3] | ||||
Pastorale héroïque Kahramanlık gösterili pastoral |
Fransızca | Bir çeşit ballet héroïque (opéra-ballet). Genellikle, bir (pastoral şiir ile ilişkisi olan klasik temalerı içeren), alegorik bir prolog ile birlikte üç sahnelik oeser. | Acis et Galatée (1686) | Issé (1697), Zaïs (1748), Naïs (1749) | Lully, Rameau | [23] | |
Posse <r>Fars | Almanca | Posse mit Gesang için alternatif isim | [3] | ||||
Posse mit Gesang Şarkılı fars |
Almanca | Kelime anlamıyla, 'şarkılı fars'. Viyana, Berlin ve Hamburg'la yakin ilişkisi olan erken ve geç 18. yüzyılda popüler olan bir halk eğlentisi janrı.Singspiel janrına çok benzemektedir ama daha az muzik bulunur ve daha çok hareketlidir. | Der Alpenkonig und der Menschenfeind (Ferdinand Raimund, 1828) | Conradın Kreutzer, Wenzel Müller, Franz Schubert | [3] | ||
Possenspiel Şarkılı fars |
Almanca | Posse mit Gesang için önceden kullanılan isim | [3] | ||||
Possenspil Şarkılı fars |
Almanca | Posse mit Gesang için önceden kullanılan isim | [3] | ||||
Rappresentazione sacra Kutsal temsil |
İtalyanca | Azione sacra için alternatif isim | [24] | ||||
Romantische Oper Romantik opera |
Almanca | Fransız opera comique janrından türetilmiş erken 19 yüzyıl Alman opera janrı. "Alman" karekterli olup doğa, doğaūstū, folklor vb. gibi temalar işlenmektedir. Bu janrdaki ilk eserlerde müziksel parçalarla birlikte konuşma kısımları da bulunmaktadır. Ama en sonunda Richard Wagner'in bu janrda hazırladiığı eserlerde konușma kısımları bulunmaz. | Der Freischutz (1821) | Hans Heiling (1833), Undine (1845), Tannhäuser (1845) | Löhengrin (1850) | Weber, Marschner, Lörtzing, Wagner | [3] |
Sainete 'Fars' veya 'küçük parça' |
İspanyolca | Tam kelime anlamıyla 'fars' veye 'küçük parça'. 17. ve 18. yüzyılda daha uzun opera eserleri içindeki bir aralıkta xahnelenen kısa bir komik opera. İtalyan intermezzo janrı benzeri. 18. yüzyılda Madrid'de çok popüler olarar yapımlanmışlardır. 19. yüzyılda bu janr genero chico janrı ile aynı anlamda kullanılmaktadır. | Il mago (1632) | Pablo Esteve, Soler, Antonio Rosales | [3][25] | ||
Sainetillo Küçük fars |
İspanyolca | "Sainete" janrının daha da küçük tipi | [25] | ||||
Savoy opera Savoy operası yani operet |
İngilizce | 19. yüzyılda İngiltere'de Gilbert ve Sullivan tarafından hazırlanan ve Londra'da Savoy Tiyatrosu'nda sahnelenen operet veye komik opera tipi | Juri İle Yargılama (Trial by Jury) (1875) | Penzance Korsanları (The Pirates of Penzance) (1880), The Mikado (1885) | Kensington Prensesi (A Princess of Kensington) (1903) | Sullivan | |
Saynète Fars |
Fransızca | "Sainete" için Fransızca terim. 19. yüzyılda özel bir stilde nitelikleri olan operet eserleri için kullanılan isim | La caravane de l'amour (Aşk Kervanı) (Hervé, 1854), Le rêve d'üne nuit d'été' (Bir Yaz Gcesi Rüyası)' (Offenbach, 1855), Le valet de coeur (Planquette, 1875) | Hervé, Offenbach, Planquette | [25] | ||
Schauspiel mit Gesang Şarkı söylemeli tiyatro oyunu |
Almanca | kelime anlamıyla, Şarkı söylemeli tiyatro oyunu. Goethe tarfından hazırlanan librettolar için kullanılan ilk terim. Bu librettolarai revize ettikden sonra kullandığı terim Singspiel olmuştur.. | Erwin und Elmire (Goethe 1775) | Liebe nur beğluckt (Reichardt, 1781), Die Teufels Mühle am Wienerberg (Müller 1799) | [26] | ||
Schuloper: "Okul operası" |
Almanca | Okul çağındaki çocuklar için sahnelenmek üzere yaratılan opera | Der Jasager (1930), Wir bauen eine Stadt (Hindemith, 1930) | Weill, Hindemith | [27] | ||
Semi-opera Yarı-Opera |
İngilizce | Şarkılar, konuşma ve dans eteme rollerinin hepsini içinde toplayan bir tip ilkel opera. İngilterde'de 1673-1710 döneminde popüler olmuştur. | The Tempest (Betterton, 1674) | Psyche (1675), King Arthur (1691), The Fairy-Queen (1692) | Purcell | [3] | |
Sepolcro Kutsal mezar |
İtalyanca | İsa'nın çarmıha gerilmesi konusu üzerinde "Azione sacra (kutsal hareket)" | Antonio Draghi | ||||
Serenata Akşam şarkısı |
İtalyanca | Bir hükümdar sarayında kutlama törenleri sırasında icra edilen kısa opera . Azione teatrale benzerleridir. (Bazan serenadeyede aynı isim verilir.) | Acis and Galatea (1720), Il Parnaso confuso (Gluck 1765) | Handel, Gluck | [3] | ||
Singspiel Şarkılı tiyatro oyunu |
Almanca | İngilizce ballad opera janrından kaynak alınarak türetilmiş olmakla beraber Fransız oper comique janrından da etkilenmiştir. Konuşulan dialoglarla bileştirilen ensambl şarkıları, folklor temelli şarkılar ve aryalar ihtiva eder. Başlangıçta gezici truplar tarafında aşağı sınıflara hitap etmekteydiler. Konu genellikle ya komiktir ya da romantiktir; ama çok kere sihir ve büyü de içerir. Alman "kurtarama operası" ve romantische Oper janrının kaynaġıdır. 18/19. yüzyıllarda popüler bir janrdı (ama bu terim ta 16. yüzyıl içinde de kullanılmıştır.) | Der Teufel ist los (Johann Georg Standfuss, 1752) | Die verwandelten Weiber (1766), Die Jagd (1770), Die Entführung aus dem Serail (1782), Abu Hassan (1811) | Hiller, Mozart, Weber | [3][26] | |
Sitüationsposse Durumsal fars |
Almanca | "Posse mit Gesang (Şarkılı fars)" janrının cemiyet olaylarına odaklanmış özel bir hali. | [3] | ||||
Songspiel "Şarkılı tiyatro oyunu" |
Almanca | Singspeil janrı kavramı modernleştirmek için Kürt Weill tarafından kullanılan yeni terim | Mahagonny-Songspiel (1927) | Kürt Weill | [3] | ||
Spieloper |
Almanca | Kelime anlamıyla 'opera oyunu'. İçinde düz konuşma parcaları bulunan songspiel ve daha az önemle opera komik janrlarından ortaya çıkarılan bir 19. yüzyıl hafif opera janrı. "Spieltenor" ve "spielbas" bu janr içinde kullanılan özel ses tıpleridir | Zar und Zimmermann (1837), The Merry Wives of Windsor (opera) (1849) | Albert Lörtzing, Otto Nicolai | [3] | ||
Syngespil |
Danimarkaca | Singspiel janrının mahalli Danimarka'ya uygulanması. 18. yüzyıl sonları ve 19. yüzyıl. | Soliman den Anden (Giuseppe Şartı, 1770), Holger Danske (1787), Høstğildet (Johann Abraham Peter Schulz, 1790) | Giuseppe Şartı, Johann Abraham Peter Schulz, F.L.A.Kunzen | [3] | ||
Tonadilla Küçük bir nağme |
İspanyolca | 18th yüzyılda seineteden geliştirilmiş ve bir veya daha fazla şarkıcı için kısa hiciv etme eser janrı. Daha uzun eserler arasında entrakt olarak icra edilir. | La mesonera y el arriero (Luis Mişón, 1757) | Antonio Guerrero, Misón, José Palomino | [3] | ||
Tragédie Trajedi |
Fransızca | Tragedie en musique (Müzikli Trajedi) için alternatif isim | |||||
Tragédie en musique Müzikli Trajedi |
Fransızca | Temaları Klasik mitoloji ve Tasso ve Arıosto'nun İtalyan epik eserleri olan lirik janr. Mutlaka trajedi ile sonuç bulmaları gerekmez. Bazan prologları bulunur ve genellikle 5 perdeden oluşur. Kısa aryalar (petit airs) resitatiflerdeki dialoglar ve koro kısımları ve dans ile karşıtlık sağlar. 17./18. yüzyıl. |
Cadmuş et Hermione (1673) | Médée (1693), Scylla et Glaucus (1746) | Jean-Baptışte Lülly, Marin Marais, Michel Pignolet de Montéclair, André Campra, Jean-Philippe Rameau | [3] | |
Tragédie lyrique Lirik Trajedi |
Fransızca | Tragedie en musique (Müzikli Trajedi) için alternatif isim | |||||
Tragédie mise en musique Müziklendirilmiş Trajedi |
Fransızca | Tragedie en musique (Müzikli Trajedi) için alternatif isim | |||||
Tragédie-opéra Trajedi-Opera |
Fransızca | Tragedie en musique (Müzikli Trajedi) için alternatif isim | |||||
Verismo | İtalyanca | Edebiyatta naturalizm ve realizmden ilham alan opera akımıdır. İtalya'da romatizimin ötesi ile yakın alakalıdır. 19. yüzyıl sonları ve erken 20. yüzyıl |
Cavalleria rusticana (1890) | Pagliaccı (1892), Tosca (1900) | Pietro Mascagnı, Ruggero Leoncavallo, Giacomo Puccini, Umberto Giordano | ||
Volksmärchen Halk Masalı |
Almanca | Märchenoper için alternatif isim. | Das Donauweibchen (Kauer 1798) | ||||
Zarzuela | İspanyolca | Bu form hem şarkıları ve konuşma dialoglarını içerir ve genellikle dans da ihtiva eder. Küba ve Filipinler'de de ülkelerine özel formları bulunur. 17. yüzyıldan itibaren devamlı olarak günümüze kadar |
La selva sin amor (Lope de Vega, 1627) | Doña Francisquita (1923), La dolorosa (1930), Luisa Fernanda (1932) | Juan Hidalgo, Francisco Asenjo Barbieri | ||
Zauberoper Büyülü opera |
Almanca | Özellikle Viyana ile ilişkili. "Zauberposse" janrın daha ağırca, daha formel şekilde uygulanması ve özellikle içeriğinde konuşma dialoglarına yer verilmesi. 18. yüzyıl sonu ve erken 19. yüzyıl | Oberon, König der Elfen (Pavel Wranıtzky|Wranıtzky]], 1789) | Die Zauberflote (1791), Das Donauweıbchen, (Kauer, 1798) | Kauer, Müller, Schubert | [3] | |
Zauberposse Fantazi müzik |
Almanca | "Posse mit Gesang" janrının, dikkatin sihir ve büyü üzerine teksif edilip, özelleştirilmiş bir şekli. | Der Barometermacher auf der Zauberinsel (Wenzel Müller 1823) | Wenzel Müller | [3] | ||
Zeitoper; "Zamanımızın operası" |
Almanca | Gününde yeni olan ortamlar ve karakterleri kullanma. Bunlar arasında modern teknoloji ve popüler müziğe yapılan referanslar da vardır. 1920'li ve erken 1930'li yıllar |
Jonny spielt auf (1927) | Ernst Krenek, Kürt Weill, Paul Hindemith | [28] | ||
Zwischenspiel "Aralık" |
Almanca | "Intermezzo (Aralık)" janrının Alman operasında uygulanması | Pimpinone (1725) |
Kaynakça
- ↑ Örneğin Mozart'in Don Giovanni adlı eseri genel olarak hem dramma giocoso hem de opera buffa olarak tanımlanmaktadır ama Mozart'ın kendisi eserini opera buffa olarak tanımlamıştır.
- ↑ Charleton, David: 'Rescue opera' Kaynak: Stanley Sadie, ed. (1992) The New Grove Dictionary of Opera, Londra
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 Warrack, John ve West, Ewan (1992), The Oxford Dictionary of Opera, 782 sayfa, İŞBN 0-19-869164-5 (İngilizce)
- ↑ Sadler, Graham: Rameau, Jean-Philippe maddesi 'The New Grove Dictionary of Opera', ed. Stanley Sadie (London, 1992) İŞBN 0-333-73432-7
- 1 2 3 4 5 6 Weiss, Piero and Büdden, Julian (1992): Opera buffa maddesi 'The New Grove Dictionary of Opera', ed. Stanley Sadie (London) İŞBN 0-333-73432-7
- ↑ Mozart'ın Don Giovanni operası, tipik olarak "dramma gıocoso (dram oyunu)" janrında iken, opera buffa olarak da anılmıştır.
- ↑ Bartlet, M Elizabeth C: Fait historique maddesi 'The New Grove Dictionary of Opera', ed. Stanley Sadie (London, 1992) ISBN 0-333-73432-7
- ↑ Bryant, David (1992): Farsa maddesi 'The New Grove Dictionary of Opera', ed. Stanley Sadie (London) ISBN 0-333-73432-7
- ↑ Millington, Barry: Märchenoper maddesi 'The New Grove Dictionary of Opera', ed. Stanley Sadie (London, 1992) ISBN 0-333-73432-7
- ↑ Taruşkin, Richard: Sacred opera in 'The New Grove Dictionary of Opera', ed. Stanley Sadie (London, 1992) İŞBN 0-333-73432-7
- ↑ Troy, Charles E and Weiss, Piero (1992), 'İntermezzo' in The New Grove Dictionary of Opera, ed. Stanley Sadie (London) İŞBN 0-333-73432-7
- ↑ Branşcombe, Peter (1992), 'Liederspiel' maddesi The New Grove Dictionary of Opera, ed. Stanley Sadie (London) İŞBN 0-333-73432-7
- ↑ Büdden, Julian: Melodramma maddesi 'The New Grove Dictionary of Opera', ed. Stanley Sadie (London, 1992) İŞBN 0-333-73432-7
- ↑ Millington, Barry: Music drama maddesi 'The New Grove Dictionary of Opera', ed. Stanley Sadie (London, 1992) İŞBN 0-333-73432-7
- 1 2 Bartlet, M Elizabeth C: Opéra maddesi 'The New Grove Dictionary of Opera', ed. Stanley Sadie (London, 1992) İŞBN 0-333-73432-7
- ↑ Sadie, Stanley (ed) (1992), 'Opera ballo' maddesi The New Grove Dictionary of Opera, ed. Stanley Sadie (London) İŞBN 0-333-73432-7
- ↑ Bartlet, M Elizabeth C: Opéra bouffe 'The New Grove Dictionary of Opera', ed. Stanley Sadie (London, 1992) ISBN 0-333-73432-7
- ↑ Bartlet, M Elizabeth C: Opéra bouffon 'The New Grove Dictionary of Opera', ed. Stanley Sadie (London, 1992) ISBN 0-333-73432-7
- ↑ Bartlet, M Elizabeth C: Opéra féerie in 'The New Grove Dictionary of Opera', ed. Stanley Sadie (London, 1992) ISBN 0-333-73432-7
- ↑ Budden, Julian: Opera şemişeria 'The New Grove Dictionary of Opera', ed. Stanley Sadie (London, 1992) ISBN 0-333-73432-7
- ↑ McClymonds, Marita P and Heartz, Daniel: Opera seria 'The New Grove Dictionary of Opera', ed. Stanley Sadie (London, 1992) ISBN 0-333-73432-7
- 1 2 3 Lamb, Andrew (1992), 'Operetta' The New Grove Dictionary of Opera, ed. Stanley Sadie (London) ISBN 0-333-73432-7
- ↑ Sadie, Stanley ed. (1992), 'Pastorale-héroïque' The New Grove Dictionary of Opera, İŞBN 0-333-73432-7
- ↑ Smither, Howard E (1992), 'Sepolcro' The New Grove Dictionary of Opera, ed. Stanley Sadie (London) ISBN 0-333-73432-7
- 1 2 3 Alier, Roger (1992), 'Sainete' The New Grove Dictionary of Opera, ed. Stanley Sadie (London) ISBN 0-333-73432-7
- 1 2 Bauman, Thomas (1992), 'Singspiel' The New Grove Dictionary of Opera, ed. Stanley Sadie (London) ISBN 0-333-73432-7
- ↑ Kemp, Ian (1992), 'Schuloper' in The New Grove Dictionary of Opera, ed. Stanley Sadie (London) ISBN 0-333-73432-7
- ↑ 'Zeitoper' maddesi Stanley Sadie(ed) The New Grove Dictionary of Opera, ed. Londra İŞBN 0-333-73432-7
Ayrıca bakınız
Aşağıda ismi verilen eğlence türleri 16. yüzyıl İtalya'sında ilk operaların ortaya çıkarıldığı dönemde İtalya'da bulunan müziksel eğlence şekilleridir. Bunlar opera sanatının şeklen geliştirilmesine çok etkili olmuşlardır:
- İntermedio
- Masque
- Madrigale concertato
- Madrigal komedi