Metrobüs (İstanbul)

Metrobüs

Metrobüs'ün Mecidiyeköy durağından bir görünüm
Genel
Sahibi	İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Hizmet alanı	İstanbul, Türkiye
Taşıma türü	Metrobüs
Hat sayısı	8
İstasyon sayısı	44
Günlük yolcu sayısı	800.000
Web sitesi	metrobus.iett.gov.tr
Hizmet
İnşaata başlama	Mayıs 2006
Hizmete giriş	17 Eylül 2007
İşletmeci(ler)	İETT
Taşıt sayısı	535
Teknik
Sistem uzunluğu	40 km (24.9 mi)
Yol sayısı	2
Metrobüs haritası

Metrobüs, Türkiye'nin İstanbul şehrinde toplu taşıma hizmeti veren metrobüs sistemi. D 100 karayolunun ortasında kendisine ayrılan gidiş ve geliş olmak üzere iki şeritli yoldan oluşan sistemin toplam uzunluğu 40 km'dir. Beylikdüzü-Söğütlüçeşme arasında faaliyet gösteren mevcut sistem, Boğaziçi Köprüsü üzerinden geçerek şehrin Avrupa ve Anadolu yakalarını birbirine bağlar. 37'si Avrupa, 7'si Anadolu yakasında olmak üzere toplam 44 duraktan oluşmaktadır. Kesintisiz, tek bir yol üzerinde seferlerin gerçekleştiği Metrobüs'te, farklı duraklar arasında sefer gerçekleştiren 8 farklı hat bulunur. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı İETT tarafından işletilmektedir.

Yol çalışmalarına Mayıs 2006'da başlanan sistem, dört farklı etap sonunda günümüzdeki şeklini aldı. Topkapı-Avcılar arasında olması planlanan ilk etap, Avcılar'a giden kısımdaki düzenlemelerin tamamlanamaması sebebiyle Topkapı-Küçükçekmece arasında 17 Eylül 2007'de faaliyete girdi. 12 Ekim'de Avcılar'a giden kısmın açılmasıyla ilk etap tamamlandı. 8 Eylül 2008'de yapılan törenle Avcılar-Zincirlikuyu arasında hizmet vermeye başladı. 3 Mart 2009'da tamamlanarak hizmete giren üçüncü genişletme sonrasında Asya Yakası istikametinde, Avrupa Yakası'ndaki son durak olan Zincirlikuyu'dan ileriye, Asya Yakası'na seferler başladı ve sistem Söğütlüçeşme'ye kadar uzatıldı. Son genişletme çalışması sonrasında Avrupa Yakası istikametinde bir kez daha uzatılan Metrobüs, 19 Temmuz 2012'de Beylikdüzü'ne sefer düzenlemeye başladı. Günümüzde Metrobüs, yaklaşık olarak günde ortalama 800.000 kişi taşımaktadır.^[1]

Tarihi

İETT kapsamında hizmet veren Metrobüs'ün geçeceği yol olan D 100 karayolu üzerindeki düzenleme çalışmalarına 2006'nın Mayıs ayında, Kalyon İnşaat tarafından başlandı.^[2][3] Yoldaki gidiş ve geliş istikametlerinin arasına, birer gidiş ve geliş olmak üzere iki şerit eklenerek metrobüsler için ayrı bir kısım oluşturuldu. Hattın ilk etabının 18,6 km'lik^[4] Topkapı ile Avcılar arasında gerçekleştirilmesi hedeflense de, Avcılar'a kadar giden kısımdaki yol çalışmalarının devam etmesi sebebiyle ilk aşamada seferlerin Küçükçekmece'ye kadar gerçekleştirileceği açıklandı.^[2] 16 Eylül 2007'de yapılan deneme sürüşleri sonrasında, 17 Eylül'de seferlere başlandı.^[5] 12 Ekim'de seferlerin Avcılar'a kadar uzatılmasıyla hattın ilk etabı tamamlandı.^[6] Hattın ilk etabı için D 100 karayolunun ortasına 14 istasyon, yayaların bu istasyonlara ulaşması için ise üst geçitler inşa edildi. Seferler ilk hafta ücretsiz, daha sonrasındaki dönemde ise 2008 yılı başına kadar %50 indirimle gerçekleştirildi.^[7] 1 Ocak 2008'den itibaren normal fiyat tarifesine geçilip İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından sağlanan diğer toplu taşıma araçlarıyla aynı olacak şekilde güncellendi.^[8]

Mecidiyeköy Metrobüs durağı üst geçidinden metrobüslere ayrılan yol ve Metrobüs'e giriş-çıkış yapılan gişelerin görünümü.

Zincirlikuyu'ya kadar uzanan hattın ikinci etabı 8 Eylül 2008'de hizmete girdi.^[9] 10,5 km'lik uzatmayla birlikte hattın toplam uzunluğu 29 km'ye, eklenen 11 istasyonla birlikte toplam istasyon sayısı ise 25'e yükseldi.^[4] İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, ikinci etabın tamamlanmasıyla birlikte, yaklaşık 150 milyona mâl olan ilk etaba ek olarak yaklaşık 120 milyon daha harcama yapıldığını ve iki etabın toplamda yaklaşık 270 milyona mâl olduğunu söyledi.^[10] Birkaç gün sonrasındaki açıklamasında ise toplam proje maliyetinin 276 milyon olduğunu söyledi.^[11] Metrobüs öncesinde 2x3 kesitli, orta refüj genişliği 3 metre olan ve emniyet şeridine sahip D 100 karayolu, Metrobüs sonrasında 2x3 normal şerit, 2x2 yanyol şeritli ve yol ortasından geçen 2 metrobüs şeritli oldu, emniyet şeritleri de kaldırıldı.^[12]

Altunizade metrobüs durağı üst geçidinden metrobüs hattının görünümü.

İstanbul'un Anadolu Yakası'ndaki Söğütlüçeşme'ye kadar uzanan Metrobüs'ün üçüncü etabı 3 Mart 2009'da hizmete girdi.^[13] Yapılan 11 km'lik uzatmayla hattın toplam uzunluğu 40 km'ye ulaştı^[4] ve hatta 7 istasyon eklendi.^[14] Avrupa Yakası'ndaki son istasyon olan Zincirlikuyu istasyonundan ayrıldıktan sonra yaklaşık 1,5 km boyunca ayrılmış yoldan devam eden taşıtlar; Boğaziçi Köprüsü'nden yaklaşık 1 km önce normal trafiğe dahil olmakta, köprüyü trafiğin arasında geçmekte, Anadolu Yakası'na geldiğinde ise köprü çıkışından yaklaşık 700 metre sonra kendilerine tahsis edilen yola dönmekteydi.^[15] Üçüncü etabın maliyetinin yaklaşık 90 milyon olduğu açıklandı.^[16] Ocak 2010'da, istasyonlardaki geçişleri kontrol eden ve istasyonlardaki güvenliği sağlayan güvenlik görevlileri çalışmaya başladı.^[17] Temmuz 2009'da Bahçelievler durağının açılmasıyla hattaki durak sayısı 33'e ulaştı.

15 Mart 2011'de, Beylikdüzü'ne kadar uzanan ve yaklaşık 10 km uzunluğundaki hattın dördüncü etabının temeli bir törenle atıldı.^[18] Dördüncü etaptaki seferlere 19 Temmuz 2012'de başladı.^[4][19] Dördüncü etap kapsamında hatta 11 istasyon eklenirken, hattaki toplam istasyon sayısı 44'ü buldu.^[4] 15 Ekim 2011'de Beşyol istasyonu hizmete girerken^[20] 2014 Ekim'inde Vatan durağı kullanıma kapatıldı.^[21]

Filo

Metrobüs olarak görev yapan ve İstanbul'un Fethi'nin 559. yıldönümü sebebiyle Türk bayrakları ile süslenmiş bir Mercedes-Benz CapaCity.

Günümüzde Metrobüs filosunda; 165 kişi kapasiteli 250 adet Mercedes-Benz CapaCity, 160 kişi kapasiteli 100 adet Mercedes-Benz Citaro, 160 kişi kapasiteli 85 adet Mercedes-Benz Conecto, 258 kişi kapasiteli 50 adet Phileas, 155 kişi kapasiteli 50 adet Karsan-BredaMenarinibus olmak üzere toplam 535 taşıt bulunmaktadır.^[22]

İstasyonlar ve hatlar

Metrobüs ağında faaliyet gösteren bir Phileas'ın iç görünümü.

40 kilometre uzunluğunda ve 44 istasyona sahip Metrobüs'te, farklı istasyonlar arasında sefer gerçekleştiren 8 hat vardır. Bazı istasyonlarda, şehirdeki diğer hızlı taşıma sistemlerine bağlantı bulunmaktadır. Metrobüs'teki hatlar, istasyonlar ve bağlantılar şu şekildedir:^[23]

İstasyon	Hatlar
	34	34A	34AS	34BZ	34C	34G	34T	34U	34Z
Söğütlüçeşme
Fikirtepe
Uzunçayır
Acıbadem
Altunizade
Burhaniye Mahallesi
15 Temmuz Şehitler Köprüsü
Zincirlikuyu
Mecidiyeköy
Çağlayan
Okmeydanı Hastane
Darülaceze
Okmeydanı
Halıcıoğlu
Ayvansaray
Edirnekapı
Vatan	Durak iptal
Bayrampaşa-Maltepe
Topkapı
Cevizlibağ
Merter
Zeytinburnu
İncirli
Bahçelievler
Şirinevler
Yenibosna
Sefaköy
Beşyol
Florya
Cennet Mahallesi
Küçükçekmece
İBB Sosyal Tesisler
Şükrübey
Avcılar
Cihangir-Üniversite Mahallesi
Mustafakemalpaşa
Saadetdere Mahallesi
Haramidere Sanayi
Haramidere
Güzelyurt
Beylikdüzü
Beylikdüzü Belediye
Cumhuriyet Mahallesi
Hadımköy
Beylikdüzü Sondurak (TÜYAP)
İstasyon sayısı	26	19	33	37	26	44	16	6	8

Ayrıca bakınız

• İstanbul metrosu
• İstanbul'da toplu taşıma
• Metro
• Otobüs

Kaynakça

• Yurdagül, Erman (Ocak 2012). İstanbul Avcılar – Söğütlüçeşme Metrobüs Sisteminin Bileşenlerinin Değerlendirmesi ve Dünyadaki Metrobüs Sistemleri ile Karşılaştırılması. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 

1. "İstanbul'da Toplu Taşıma". İETT.gov.tr. 11 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150811152556/http://www.iett.gov.tr/tr/main/pages/istanbulda-toplu-tasima/95. 
2. "Metrobus'te ilk sefer 15 Eylül'de...". İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 28 Ağustos 2007. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150924132706/http://www.ibb.gov.tr/tr-TR/Pages/Haber.aspx?NewsID=14926. 
3. "Bir yolu bulunur". Takvim. 26 Şubat 2007. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150924132750/http://arsiv.takvim.com.tr//2007/02/26/gnc131.html. 
4. "Beylikdüzü metrobüs hattında deneme sürüşü". Hürriyet. 19 Temmuz 2012. 22 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120822164631/http://www.hurriyet.com.tr/gundem/21021216.asp. 
5. Kara, Osman (17 Eylül 2007). "Metrobüs trafikte". Milliyet (İstanbul): s. 5. 
6. "Metrobüs Topkapı-Avcılar hattı açıldı". Zaman. 12 Ekim 2007. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150925091528/http://www.zaman.com.tr/gundem_metrobus-topkapi-avcilar-hatti-acildi_600158.html. 
7. "Metrobüs ilk deneme seferini yaptı". İstanbul: NTV.com.tr. 17 Eylül 2007. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150924133015/http://arsiv.ntv.com.tr/news/420108.asp. 
8. "İstanbul`da ulaşım devrimi!". İETT.gov.tr. 28 Haziran 2006. 25 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140925042403/http://www.iett.gov.tr/tr/main/news/istanbulda-ulasim-devrimi/246. 
9. "Topkapı-Zincirlikuyu metrobüs hattı tamamlandı". Milliyet. 6 Eylül 2008. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160306093444/http://www.milliyet.com.tr/topkapi-zincirlikuyu-metrobus-hatti-bitti/gundem/gundemdetay/06.09.2008/987670/default.htm. 
10. "Metrobüs 45 saniyede bir sefer yapacak". İstanbul: NTV.com.tr. 4 Eylül 2008. 21 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150221153546/http://arsiv.ntv.com.tr/news/458323.asp. 
11. "Avcılar-Zincirlikuyu arası metrobüsle 38 dakika!...". İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 7 Eylül 2008. 12 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20081112034912/http://www.ibb.gov.tr/tr-TR/Pages/Haber.aspx?NewsID=16422. 
12. Yurdagül, Erman; ss. 68
13. "Başbakan, Zincirlikuyu-Söğütlüçeşme metrobüs hattını açtı". Zaman. 3 Mart 2009. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150924133526/http://www.zaman.com.tr/politika_basbakan-zincirlikuyu-sogutlucesme-metrobus-hattini-acti_821196.html. 
14. "Zincirlikuyu-Söğütlüçeşme hattı açıldı". CNN Türk. 3 Mart 2009. 20 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120620212836/http://www.cnnturk.com/2009/turkiye/03/03/zincirlikuyu.sogutlucesme.hatti.acildi/515943.0/index.html. 
15. Yurdagül, Erman; ss. 70
16. "Metrobüs ile Avcılar-Kadıköy arası 63 dakikaya indi!...". İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 3 Mart 2009. 6 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090306111534/http://www.ibb.gov.tr/tr-TR/Pages/Haber.aspx?NewsID=17110. 
17. "Metrobus hattında güvenlik elemanları göreve başladı...". İstanbul: İETT.gov.tr. 11 Ocak 2010. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150924133804/http://www.iett.gov.tr/tr/main/news/metrobus-hattinda-guvenlik-elemanlari-goreve-/609. 
18. "Avcılar-Beylikdüzü metrobüs hattının temeli atıldı". T24. 15 Mart 2011. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150924141253/http://t24.com.tr/haber/avcilar-beylikduzu-metrobus-hattinin-temeli-atildi,133117. 
19. "Beylikdüzü metrobüs seferleri başladı". Haber7.com. 19 Temmuz 2012. 16 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130516190129/http://www.haber7.com/guncel/haber/904067-beylikduzu-metrobus-seferleri-basladi. 
20. "Beşyol metrobüs istasyonu açıldı". İstanbul: Gazete Küçükçekmece. 17 Ekim 2011. 28 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140928094552/http://www.gazetekucukcekmece.com/kucukcekmece/besyol-metrobus-istasyonu-acildi-h7124.html. 
21. "Bu metrobüs durağı diğerlerinden farklı!". Haberturk.com. 26 Ekim 2014. 30 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141030164209/http://www.haberturk.com/yasam/haber/1003515-bu-metrobus-duragi-digerlerinden-farkli. 
22. "Metrobüs Filosu". İETT.gov.tr. 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150918194638/http://metrobus.iett.gov.tr/tr/metrobus/pages/metrobus-filosu/330. 
23. "Metrobüs Hatları". İETT.gov.tr. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160323051059/http://www.iett.gov.tr/tr/main/pages/metrobus-hatlari/90. 

Dış bağlantılar

• Resmî site