Alavîler
|
Kutsal kadınlar
|
İslam portali |
İran tarihi |
Antik Çağlar
Orta Çağ
Yeni Çağ
Yakın Çağ
|
Alavîler ya da Zeydî-Alevîler Hanedanlığı (Farsça: سلسله علویان طبرستان) İran'ın bugünkü Taberistan (Mazenderan, Gilan, ve Gülistan eyaletleri) bölgesinde 9. yüzyılda kurulan ve tarihte Elburz Dağları ile Hazar Denizi arasında yer alan Zeydîler olarak da bahsedilen Şiî bir emîrliktir.
Alevîler Hanedanlığı
Hanedan mensupları Hasan el-Mûctebâ'nın soyundan olup, İslâmiyet'i Hazar Denizi'nin güney sahillerinde yaymışlardır. Egemenlikleri 10. yüzyıl başlarında 928 yılında Samanîler tarafından sona erdirilmiş, aldıkları yenilgiler karşısında bazı asker ve komutanları Samanî Hanedanlığı'na iltica etmek zorunda kalmışlardır. Daha sonra Ziyarîler Hanedanlığı'nı kuracak olan Ziaroğlu Mardavî ve Büveyhoğulları Hanedanlığı'nı kuracak olan Ali, Hasan ve Ahmed Büveyhoğulları da Alevîler Hanedanlığı'nı terk ederek Samanîler'e katılan generaller arasındadır.
Alevî emirleri
- Hasan bin Zeyyid (El-Dâ’î Kebîr Hâlife) “İmâm Bil’Hâkk”(864-884)
- Muhammed bin Zeyyid el-Kâ'im Bil’Hâkk (Hasan bin Zeyyid İmâm Bil’Hâkk’ın kardeşi) (884-900)
- Alevîler'in Gilan'a kaçışı (900-914)
- “Hasan bin Ali En-Nâsır Li-Dîn-il’Lâh” (Hasan bin Ali el-Utrus) (914-917) [1]
- Ebû Muhammed Hasan ibn Kasım, "El-Dâ’i-ile'l-Hakk" (917–919, 919–923, 927–928).
- Ebû'l-Huseyn Ahmed ibn Hasan, Nâsır (919, 923).
- Ebû'l-Kasım Câ'fer ibn Hasan, Nâsır (919, 923–925).
- Ebû Ali Muhammed ibn Ebû'l-Huseyn Ahmed, Nâsır (925–927)
- Ebû Câ'fer Huseyn ibn Ebû'l-Huseyn Ahmed, Nâsır (927).
Alevîler'in dağılışı: Samanî karşıtları ve Samanîler öncesi
Samanî karşıtları
Samanîler öncesi
- Ahmed ibn Hasan “Nâsır Kebir” (916-923)
- Câ'fer ibn Hasan “Nâsır Kebir” (916-924)
- Muhammed ibn Ahmed (924-927)
- Hasan ibn Ahmed (927)
Kaynakça
- ↑ TDV, İslâm Ansiklopedisi.