26 Ocak
|
26 Ocak günü gerçekleşen en önemli olayları Tarihte Bugün sayfalarına ekleyebilir ve Ana Sayfada görüntülenmelerini sağlayabilirsiniz. |
26 Ocak, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 26. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 339 gün vardır (artık yıllarda 340).
Olaylar
- 66 - Halley kuyruklu yıldızı Dünya'nın yakınından 5. kayıtlı geçişi.
- 1340 - İngiltere kralı III. Edward, kendini Fransa kralı ilan etti.
- 1531 - Lizbon'da (Portekiz) şiddetli deprem; binlerce kişi öldü.
- 1699 - Osmanlı Devleti Karlofça Antlaşması'nı imzaladı.
- 1700 - Kuzey Amerika'nın batı sahillerinde 9 şiddetinde deprem (Kaskadya depremi) meydana geldi.
- 1785 - Benjamin Franklin, kızına yazdığı mektupta Amerika Birleşik Devletleri'nin sembolü olarak kartalın seçilmesinden dolayı duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi. Kendisi hindiyi düşünüyormuş.
- 1788 - İngiliz donanması Sidney sahillerinde. Avrupalıların kalıcı yerleşimi başlamış oldu.
- 1837 - Michigan 26. eyalet olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı.
- 1861 - Louisiana eyaleti Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrıldı.
- 1870 - Virjinya tekrar Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı.
- 1905 - Pretoria'da (Güney Afrika) 3,106 karat değerindeki dünyanın en büyük elması bulundu. Elmasa "Cullinan" adı verildi. 9 parçaya bölünen elmastan elde edilen "Afrika'nın Büyük Yıldızı" adındaki 530.2 karatlık 74 yüzlü dünyanın en büyük pırlantası Britanya tacına yerleştirildi.
- 1911 - Richard Strauss'un Der Rosenkavalier operası ilk kez sahnelendi.
- 1911 - Pilot Glenn H. Curtiss ilk deniz uçağını uçurdu.
- 1921 - İstanbul Tramvay işçileri greve çıktı.
- 1924 - Vladimir İlyiç Lenin'in onuruna Petrograd'ın adı Leningrad olarak değiştirildi.
- 1926 - Televizyonun icadı
- 1931 - Hindistan'da Mahatma Gandhi serbest bırakıldı.
- 1931 - Kızıl İstanbul gazetesi hakkında soruşturma açıldı.
- 1934 - Apollo Tiyatrosu Harlem'de (New York) açıldı.
- 1934 - Almanya ile Polonya arasında saldırmazlık antlaşması imzalandı.
- 1939 - İspanya İç Savaşı: General Francisco Franco'ya bağlı milliyetçi güçler İtalyanların da yardımıyla Barcelona şehrini ele geçirdiler.
- 1942 - II. Dünya Savaşı: İlk Amerikan birlikleri Avrupa topraklarında (Kuzey İrlanda).
- 1946 - Félix Gouin Fransa başbakanı seçildi.
- 1948 - Milli Korunma Mahkemeleri kaldırıldı.
- 1950 - Hindistan anayasası kabul edildi. Cumhuriyet ilan edildi. Dünyanın en kalabalık demokrasisi kuruldu.
- 1956 - Kış olimpiyatları Cortina d'Ampezzo'da (İtalya) başladı.
- 1958 - Klasik müzik bestecisi Bülent Arel'in Beş Sonnet adlı yapıtı ilk kez seslendirildi.
- 1959 - Ankara Telgraf gazetesi'nin sahibi ve yazı işleri müdürü Fethi Giray Ankara Cezaevi'ne girdi. Fethi Giray 17 gün hapis cezasına çarptırılmıştı.
- 1959 - Bağdat Paktı Konseyi Karaçi'de toplandı. Toplantıya, Türkiye adına Başbakan Adnan Menderes ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu katıldı.
- 1962 - Ay'a bilimsel cihazlar götürmek üzere üzere fırlatılan Ranger 3 uydusu Ay'ın ancak 35.000 km kadar uzağından geçebildi.
- 1963 - Hürriyet gazetesi muhabiri Yüksel Kasapbaşı, foto muhabiri Abidin Behpur ve şoför Yüksel Öztürk göreve giderken donarak öldüler.
- 1965 - Hintçe Hindistan'ın resmi dili oldu.
- 1966 - İstanbul'un çeşitli semtlerinde "köylü pazarları" kurulması çalışmalarına başladı. Amaç, halkın daha ucuz sebze ve meyve yiyebilmesi idi.
- 1969 - Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş İstanbul İl Gençlik Kongresi'nde "Hareket başladı" dedi.
- 1970 - Necmettin Erbakan ve 17 arkadaşı Milli Nizam Partisi'ni kurdu.
- 1972 - Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam dosyası Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne gönderildi.
- 1973 - Fikir suçundan cezaevinde bulunan Çetin Altan, Doğan Koloğlu, Alpay Kabacalı, İrfan Derman ve Yaşar Kemal yargılandı.
- 1974 - Bülent Ecevit başkanlığında Cumhuriyet Halk Partisi - Milli Selamet Partisi koalisyon hükümeti göreve başladı.
- 1974 - Türk Hava Yolları'nın Van adlı yolcu uçağı, İzmir Cumaovası Havaalanı'nda pistin 100 metre uzağında yere çakıldı; 63 kişi öldü.
- 1978 - Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Feyyaz Berker ve Yönetim Kurulu üyesi Rahmi Koç Türk Ceza Kanunu'nun (TCK)141.,142. ve163. maddelerinin kaldırılmasını istediler.
- 1979 - Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Pol-Der, Pol-Bir, Pol-Ens ve Tem-Der'in çalışmalarını durdurdu.
- 1980 - İsrail ve Mısır arasında diplomatik ilişkiler başladı.
- 1984 - Türkiye İşçi Partisi davası sonuçlandı;102 kişi çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı.
- 1986 - Halley kuyruklu yıldızı gece görünür konumda. Güneş etrafında 76 yıl süren bir turunu tamamlıyor.
- 1988 - The Phantom of the Opera müzikali ilk kez sahnelendi.
- 1992 - 12 Eylül'den sonra ilk kez memur eylemi düzenlendi. İstanbul'daki eyleme 5 bin memur katıldı.
- 1992 - Boris Yeltsin, Rusya'nın nükleer füzelerinin Amerikan şehirlerini hedef almaktan vazgeçeceğini duyurdu.
- 1993 - Václav Havel, Çek Cumhuriyetinin başkanı seçildi.
- 1996 - ABD'li katil John Albert Taylor Utah'ta kurşuna dizilerek idam edildi.
- 1998 - Lewinsky skandalı: Amerika Birleşik Devletleri başkanı Bill Clinton, eski beyaz saray stajyeri Monica Lewinsky ile ilişkisi olduğunu reddetti.
- 1998 - Compaq, Digital Equipment Corporation şirketini satın aldı.
- 2001 - Gujarat'da (Hindistan) deprem: 20.000 den fazla kişi öldü.
- 2004 - Hamid Karzai, Afganistan'ın yeni anayasasını imzaladı.
- 2005 - Condoleezza Rice, Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk zenci kadın dışişleri bakanı oldu.
- 2006 - Filistin'de yapılan seçimlerde Hamas'ın parlamentodaki 132 sandalyenin 76'sını elde ettiği anlaşılınca Başbakan Ahmed Kurey istifa etti.
- 2006 - Dünya Ekonomi Forumu, Davos'ta (İsviçre) toplandı.
- 2008 - Ümraniye'de ele geçirilen patlayıcılarla ilgili soruşturma kapsamında mahkemeye sevk edilen emekli Tuğgeneral Veli Küçük, emekli Kurmay Albay Mehmet Fikri Karadağ, Susurluk Davası hükümlüsü Sami Hoştan, avukat Kemal Kerinçsiz, Türk Ortodoks Patrikhanesi Basın ve Halkla İlişkiler Sözcüsü Sevgi Erenerol, Hüseyin Görüm, Hüseyin Gazi Oğuz ve Oğuz Alparslan Abdülkadir tutuklandı.
- 2011 - TÜİK, enflasyon sepetini güncelledi. 2011 TÜFE sepeti 445 kalemden oluştu. Güncelleme sonucunda 2011 sepetine tramvay ücreti ve Süper Loto girdi, yünlü kumaş, kadın mantosu ve atık çöp ücreti sepetten çıkarıldı.
Doğumlar
- 1840 - Édouard Vaillant, Fransız devrimci yayıncı ve siyasetçi, 1871 Paris Komünü üyesi (ö. 1915)
- 1904 - Seán MacBride, İrlanda'lı devlet adamı, 1974 Nobel Barış Ödülü sahibi ö. 1988)
- 1908 - Jill Esmond, İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1990)
- 1911 - Polykarp Kusch, ABD'li fizikçi, Nobel Ödülü sahibi (ö. 1993)
- 1914 - Dürrüşehvar Sultan, son Osmanlı halifesi Abdülmecid Efendi'nin kızı (ö. 2006)
- 1918 - Nicolae Ceauşescu, Romanya devlet başkanı (ö. 1989)
- 1921 - Akio Morita, Japon iş adamı, Sony Corporation'ın kurucusu (ö. 1999)
- 1925 - Paul Newman, ABD'li sinema oyuncusu ve yönetmen (ö. 2008)
- 1928 - Roger Vadim, Fransız film yönetmeni (ö. 2000)
- 1944 - Angela Davis, ABD'li siyah kadın devrimci, 1970-1972 arasında gizli örgüt üyesi olmakla suçlandığı davalardaki savunmasıyla ünlendi
- 1950 - Jörg Haider, Avusturyalı siyasetçi (ö. 2008)
- 1958 - Ellen DeGeneres, ABD'li oyuncu ve komedyen
- 1958 - Gleb Nosovski, Rus matematikçi ve Yeni Kronoloji'nin yazarlarından biri
- 1978 - Sinan Çalışkanoğlu, Türk sinema, tiyatro, reklam ve dizi oyuncusu
- 1980 - Ertuğrul Arslan, Türk futbolcu
- 1986 - Mustapha Yatabare, Malili futbolcu
Ölümler
- 1823 - Edward Jenner, İngiliz doktor, Çiçek aşısını bulan (d. 1749)
- 1855 - Gerard de Nerval, Fransız şair ve yazar, Romantizm'in öncüsü (intihar) (d. 1808)
- 1879 - Julia Margaret Cameron, İngiliz fotoğrafçı (d. 1815)
- 1922 - Luigi Denza, İtalyan besteci (d. 1846)
- 1948 - Musa Kâzım Karabekir. Türk asker, Millî Mücadele Kahramanı ve siyaset adamı (d. 1882)
- 1962 - Lucky Luciano, Amerikan gangster (d. 1897)
- 1973 - Edward G. Robinson, ABD'li sinema oyuncusu (d. 1893)
- 1992 - José Ferrer, Porto Rikolu oyuncu ve yönetmen (d. 1909)
- 2000 - Alfred Elton van Vogt, Amerikalı bilim kurgu yazarı (d. 1912)
- 2003 - Annemarie Schimmel, Alman İslam bilimcisi (d. 1922)
- 2003 - Valeri Brumel, Rus yüksek atlamacı (d. 1942)
- 2008 - Christian Brando, ABD'li oyuncu, Marlon Brando'nun oğlu (d. 1958)
- 2016 - Abe Vigoda, ABD'li film ve dizi oyuncusu (d. 1921)
Bayramlar ve Yıldönümleri