Boy abdesti


İslâm Fıkhı

Kavramlar
Fıkhî mezhepler
Kaynaklar

Dinî Vazifeler

İktîsat

Siyaset
Siyâsî mezhepler

Boy abdesti veya gusül (Arapça: غسل), İslam dininde bir dinî gereklilik olarak tüm vücudun yıkanmasıdır. Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığı guslü; kuru hiçbir yer bırakmamak üzere bedenin her tarafını yıkama olarak tanımlamıştır.[1]

Suyun olmadığı yerde ya da kişiye göre hasta edeceğini düşündüğü soğuk su varsa, kişi Maide Suresi, 6. ayetine göre teyemmüm yapabilir, gusül abdesti almış sayılır. Uygun sıcaklıkta su bulduğu zaman teyemmüm geçersiz olur.

Bazı İslam alimleri, gusülde sadece vücudun değil ağız ve burun içinin de yıkanmasının farz olduğunu söylese de Şafii gibi mezhebler bunun gerekli olmadığı görüşündeler. Bazı özel durumlarda yerine getirilmesi gereken bu ibadetin terki günahtır.

İslâmiyet öncesi boy abdesti

Diğer dinlerde boy abdesti

Hititler'de cinsel ilişkiden sonra yıkanıldığı bilinmektedir.[2] Musevilik'in kutsal kitabı Tevrat'ta gusül gerektiğinde yıkanma emredilmektedir.[3] Yahudilik'te hayızlı kadınların gusül almadan mabede girmesi, kutsal şeylere dokunması ve cinsî münasebet[4] yasaktır.[5] Cinsel ilişkiden sonra yıkanma Irak Sabiîlerinde ve Hindu kadınlarında vardır.[6]

Cahiliyye Araplarında boy abdesti

Cahiliyye Arapları bazen cenabetlikten dolayı yıkanmayacaklarına dair yemin ederlerdi.[7] Bedir Savaşı sonrası Ebu Süfyan, Bedir'in intikamını alıncaya kadar gusletmeyi kendisine yasaklamıştır.[8] Müslümanların boy abdesti alırken kullandığı mazmaza, istinşak gibi tabirler İslamiyet öncesi kullanılan terimlerdir.[9]

Boy abdestinin dini dayanakları

Guslün farz oluşu kitap ve sünnete dayanmaktadır. Kur'an-ı Kerim'de ise bu konuda 2 ayet bulunmaktadır ki bu ayetler:

  • Ey iman edenler! Sarhoş iken ne söylediğinizi bilinceye kadar namaza yaklaşmayın. Cünüb iken de yolcu olanlar müstesna gusül edinceye kadar namaza yaklaşmayın. Eğer hasta olur, veya yolculukta bulunursanız veyahut biriniz abdest bozmaktan gelince veya cinsel ilişkide bulunup, su da bulamazsanız o zaman tertemiz bir toprak ile teyemmüm edin. Niyetle yüzlerinize ve ellerinize sürün. Şüphesiz ki Allah çok affedicidir, çok bağışlayıcıdır. (Nisa Suresi, ayet:43)
  • Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalktığınız zaman, yüzlerinizi ve dirseklere kadar ellerinizi yıkayın. Başlarınızı meshedin, iki topuğa kadar da ayaklarınızı yıkayın. Eğer cünüp iseniz temizlenin. Hasta iseniz, yahut yolculukta iseniz, yahut biriniz abdest bozmaktan gelmişse yahut kadınlara dokunmuşsanız, su da bulamamışsanız, temiz bir toprağa teyemmüm edin. Bunun için de yüzlerinizi ve ellerinizi o toprakla meshedin. Allah size bir güçlük çıkarmak istemiyor, fakat sizi temizlemek ve şükredesiniz diye de üzerinizdeki nimetini tamamlamak istiyor. (Maide suresi, ayet:6)[10]

Boy abdestinin farz olduğu durumlar


İslâm


Temel İbâdetler

Kelime-i Şahadet
Namaz
Zekât
Oruç
Hac

Gusülün farz olduğu durumlar ise kadın ve erkekte ayrı olarak değerlendirilir: Erkeklerde, cinsel ilişki olsun veya olmasın, cinsel organdan meni gelmesi veya meni gelmese bile cinsel ilişkiye girilmesi. (Bazı islam alimleri cinsel zevk olmaksızın meni gelmesi durumunda gusül gerekmediğini belirtmişlerdir.)

Kadınlarda, yine erkeklerde olduğu gibi cinsel ilişkide bulunulmuş olması, ay halinin sonlanması ve lohusalığın bitişi.

Boy abdestinin alınışı

İslam dininde boy abdesti aşağıdaki şekilde alınmaktadır. Fakat bu İslam bilginleri tarafından gusülle ilgili hadislerden çıkarılan uygulamalardır. Guslün Kur'anda belli bir yapılış şekli belirtilmemiştir. Keza herhangi temiz bir suda yüzen kişi bile eğer buna niyet etmişse gusletmiş sayılmaktadır.

Gusletmek isteyen bir kimse önce besmele okur ve: "Niyet ettim Allah rızası için boy abdesti almaya" diye niyet eder.[11] Elleri bileklere kadar yıkadıktan sonra edep yerlerini temizler. Bundan sonra sağ avucuyla ağzına üç kere su alır ve her defasında ağzını boğazına kadar gargara şeklinde çalkalar. Oruçlu ise boğazına su kaçmamasına dikkat eder. Sağ avucuyla burnuna, genzine kadar üç defa su çeker, her defasında sol eliyle burnunu temizler. Bundan sonra tıpkı namaz abdesti gibi abdest alır.

Abdest aldıktan sonra önce başına, sonra sağ, daha sonra da sol omuza üçer defa su döker ve vücudunu yıkar. Suyu her döküşte elleriyle vücudunu iyice ovuşturur. İğne ucu kadar kuru yer kalmaksızın vücudun her tarafını güzelce yıkar. Gusülde bıyık, saç ve sakal diplerine suyun iyice işlemesi için ovuşturulur. Göbek boşluğu, küpe delikleri dikkat edilerek yıkanır. Böylece gusül abdesti almış oluruz.

Su olmadığı durumlarda teyemmüm ile boy abdesti alınabilir.

Boy abdestinin farzları

  1. Ağza su alıp boğaza kadar çalkalamak.
  2. Burna su çekip yıkamak.
  3. Bütün vücudu ıslanmayan yer kalmayacak şekilde yıkamak.

Boy abdestinin sünnetleri

  1. Gusüle niyet etmek.
  2. Besmele ile başlamak.
  3. Bedenin bir tarafında pislik varsa onu önceden güzelce temizlemek.
  4. Avret yerini yıkamak.
  5. Gusülden evvel abdest almak.
  6. Bedenine üç defa su dökmek ve suyu bedenin her tarafına ulaştırmak.
  7. Su dökünmeye baştan başlamak, sonra sağ omzuna, sonra sol omzuna dökmek ilk defa döktüğü zaman bedeni ovmak ve suyu bedenin her tarafına ulaştırmak.
  8. Ayağının olduğu yere su birikirse, abdest aldığı zaman ayak yıkamasını sonraya bırakmak.

Kaynaklar

  1. ↑ TC DİB Web Kütüphanesi
  2. ↑ Güngör Karaoğuz, Adem'in Çocukları, Konya 2015, s: 202
  3. ↑ Tevrat, Levililer, 15;5
  4. ↑ Tevrat, Levililer, 15;19
  5. ↑ Tevrat, Levililer, 12;4
  6. ↑ TDV, İslam Ansiklopedisi, cilt: 14,  sayfa: 213
  7. ↑ Mehmet Azimli, Cahiliyye'yi Farklı Okumak, 2. basım, s: 86
  8. ↑ İbn Hişam, es-Siretu'n-Nebeviyye, Beyrut 1994, V., s: 272
  9. ↑ Yaşar Çelikkol, İslam Öncesi Mekke, Ankara 2013, s: 170
  10. ↑ Kuranda gusül
  11. ↑ İslam Dergisi, Gusül ve Namaz Abdesti
This article is issued from Vikipedi - version of the 11/16/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.