Başkurtlar
Toplam nüfus | |
---|---|
1.800.000 (tah.) | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
Rusya: 400 | |
Diller | |
Başkırtça, Rusça, Tatarca | |
Din | |
çoğunluğu Sünni İslam |
Başkurtlar veya Başkortlar veya Başkırtlar, Türk halklarından biridir. Çoğunluğu Rusya Federasyonu içindeki Başkurdistan’da yaşar. Önemli sayıdaki Başkırt topluluğu Tataristan’da Perm Krai ve Çelyabinsk, Orenburg, Kurgan, Sverdlovsk, Samara ve Saratov oblastlarında bulunur.
Başkurtlar arasında yetişmiş önemli alimlerden biri de Zeki Velidi Togan'dır.
Rusya'da birçok yere dağılmışlardır. Başkurdistan'da 1,2 milyon, Rusya'nın diğer illerinde 1 milyon, Kazakistan'da ise 200 bin Başkort olduğu bilinir.
Başkurt adının Beş Ogur sözcüğüyle ilgili olduğu sanılmaktadır. Dilleri, Kıpçak Türkçesi grubuna girmektedir. Başkortlar, Güney ve Orta Ural dağlarının iki yanında bulunan bozkır ve ormanlık alanda yaşamışlardır. 12. yüzyıla kadar eski Türk dinini koruyan Başkortlar, Altın-Orda egemenliğinde İslamiyeti kabul etmişler. (14. yüzyıl) ve 17. yüzyıldan itibaren de Rus nüfusu altına girmişlerdir. Tüm paleontolojik ve antropolojik bulgular doğrultusunda Andronovo kültürü Başkurt halkının muhtemel kökeni olarak tahmin edilir.[1][2][3][4][5] Andronovo Kültürü Ön-Türkler tarafından kurulduğuna dair bazı kanıtlar var. 1970′lere kadar yapılan, Avar Çağı ile ilgili arkeolojik kazılarda çıkarılan insan iskeletlerinde Germen, İslav, İranlı, Fin-Ugor gibi türlü tipler arasında Türk tipinin de (braki-sefal) dikkati çekecek ölçüde olduğu, hatta bazı buluntu yerlerinde, aslî Türk soy’unu temsil eden “Andronovo tipi”ne bile % 10-15 gibi, oldukça yüksek bir nispette rastlandığı tespit edilmiştir.[6]
Başkurtça
Ana madde: Başkurtça
Örnek Cümle:
Notlar: ә'yi "a" gibi okumalısınız. bu harf e'ye yakın bir a sesi çıkartır. x genizsi h'dir. ž harfi de d harfine yakın bir z sesi çıkartır.
- rәxim itegež.- Hoş geldiniz.
Başkurtların halk kahramanı Salavat Yulaev'dir.
Ayrıca bakınız
Resimler
- en:William Allan (painter), Başkurtlar (1814)[7]
Kaynakça
- ↑ Brünn. Moravské muzeum Oddĕleni pro diluvium "Anthropos", Anthropology, Vol. 16-17, Moravské muzeum, Ustav anthropos., 1978, p.76
- ↑ Институт этнологии и антропологии им. Н.Н. Миклухо-Маклая, Этнографическое обозрение, (Institute of Ethnology and Anthropology. N. Maclay, Ethnographic Review), Vol. 1-3, Наука, 1996, P.142
- ↑ (Институт истории, языка и литературы (Академия наук СССР. Башкирский научный центр), Васильев, С.М, Очерки по истории Башкирской АССР., Башкирское книжное изд-во, 1956, p.11
- ↑ Институт археологии (Академия наук СССР), Древности Башкирии: Сборник статей, Наука, 1970, p.809
- ↑ Институт этнографии имени Н.Н. Миклухо-Маклая, Очерки общей этнографии, Наука, 1968, p.411
- ↑ "It is reckoned that the culture of Andronovo was created by the ancestors of the Turks, who were white, horse-riders and warriors having spherical heads." (Murat Ocak, The Turks: Early ages, Yeni Türkiye, 2002)
- ↑