George Andrew Olah

George Andrew Olah
Doğum	22 Mayıs 1927 Budapeşte, Macaristan
Milliyeti	Macaristan
Dalı	Kimya
Çalıştığı yerler	Batı Reserve Üniversitesi, Güney Kaliforniya Üniversitesi
Öğrenim	Budapeşte Teknoloji ve Ekonomi Üniversitesi
Aldığı ödüller	Nobel Kimya ödülü 1994

George Andrew Olah (22 Mayıs 1927'de Budapeşte'de doğdu), kendisi Macar-Amerikan bir kimyagerdir. Olah'a 1994 yılında Nobel Kimya ödülü verildi.^[1] Ayrıca ona Priestley Madalyası verilmiştir. En yüksek onur Amerikan Kimya Derneği tarafından verilmiştir.

Hayatı

Olah Budapeşte Yahudi bir aileye 22 Mayıs 1927'de Macaristan'da doğdu. Liseden sonra Budapeşte Teknoloji ve Ekonomi Üniversitesinde okudu. Macar Devrimi (1956) sonucunda, o ve ailesi İngiltere'ye ve daha sonra Kanada'ya taşındı. Sarnia'daki Dow Chemical'a katıldı. Karbokatyonlar üzerine Olah öncü çalışmaları Dow ile yaptığı sekiz yıl içinde başladı.^[2] 1965 yılında Batı Reserve Üniversitesi'ne ve 1977'de Güney Kaliforniya Üniversitesi'ne döndü. 1971 yılında, Olah Birleşik Devletleri vatandaşı oldu.

Olah Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde seçkin bir profesör ve Loker Hidrokarbon Araştırma Enstitüsü'nde direktördür. 2005 yılında, Olah metanol ekonomisini tanıtan bir makale yazdı.^[3]

Olah ailesi olağanüstü kimyacılara yıllık ödül veren bir bağış fonu kurdu. Ödüller Amerikan Kimya Derneği tarafından seçilir.^[4]

İş

Istikrarlı karbokatyonlar için superasitler stabilize edilerek protonlanmış metan keşfine yol açtı. FSO gibi ₃H-SbF₅ ("Sihirli Asit").

CH₄ + H⁺ → CH₅⁺

Son yıllarda yaptığı araştırma hidrokarbonlara kaymıştır. O ve katılanlar Robert Zubrin, Anne Korin ve James Woolsey'dir.

Kaynakça

1. "The Nobel Prize in Chemistry 1994". The Nobel Foundation. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151222114941/http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1994/index.html. Erişim tarihi: 2008-12-22. 
2. George A. Olah (1965). Friedel-Crafts and Related Reactions. New York: John Wiley and Sons. 
3. George A. Olah (2005). "Beyond Oil and Gas: The Methanol Economy". Angewandte Chemie International Edition 44 (18): 2636–2639. DOI:10.1002/anie.200462121. PMID 15800867. 
4. "George A. Olah Award in Hydrocarbon or Petroleum Chemistry", Chemical & Engineering News, January 19, 2009, p. 74

Teknik yayınlar

• Olah, G. "Superacid Catalyzed Depolymerization and Conversion of Coals. Final Technical Report. [HF:BF{sub 2}/H{sub 2}]", University of Southern California, United States Department of Energy, (1980).
• Olah, G. A. "Superacid Catalyzed Coal Conversion Chemistry. 1st and 2nd Quarterly Technical Progress Reports, September 1, 1983-March 30, 1984.", University of Southern California, United States Department of Energy, (1984).
• Olah, G. A. "Superacid Catalyzed Coal Conversion Chemistry. Final Technical Report, September 1, 1983-September 1, 1986.", University of Southern California, United States Department of Energy, (1986).

Bibliyografi

• George A. Olah (2000). A Life Of Magic Chemistry: Autobiographical Reflections of a Nobel Prize Winner. Wiley-Interscience. ISBN 978-0-471-15743-4. 

Dış bağlantılar

• Biography and Bibliographic Resources, from the Office of Scientific and Technical Information, United States Department of Energy
• Methanol as an alternative fuel Recording of a discussion with George Olah broadcast on NPR.
• My Search for Carbocations and Their Role in Chemistry Nobel Lecture, December 8, 1994 by George A. Olah
• The Institute for the Analysis of Global Security
• Jewish Recipients of the Priestley Medal