Klâsik mekanik

Başlığın diğer anlamları için Dinamik sayfasına bakınız.

Klâsik mekanik makroskopik boyutlarda (~10⁻⁹m >) cisimlerin hareketlerini hem deneysel hem de matematiksel olarak inceleyen, fiziğin iki ana dalından biridir.

Klâsik mekanik basit kristal modellerinden, galaksilerin hareketlerine kadar oldukça geniş bir büyüklük skalasında tutarlı sonuçlar vermektedir. Bunların yanı sıra, çevremizde gördüğümüz birçok mekanik olay klasik mekanik kullanılarak oldukça yüksek bir doğrulukla hesaplanabilir.

Klâsik mekanik, Newton mekaniği, klasik istatistik mekanik ve klâsik elektromanyetik teori alt dallarını içinde barındırır. Özel ve genel görelilik kuramları bazı kaynaklarca klasik mekaniğin bir alt dalı olarak kabul edilse de bu kuramların yapıları gereği klasik mekanğin veya kuantum mekaniğinin bir alt dalı olmak yerine bu kuramları, ışık hızına yakın hızlarda veya kütle çekimin büyük olduğu durumlarda modifiye ettiğini söylemek daha doğru olur.

Klâsik mekanik günlük olaylar çerçevesinde oldukça kesin sonuçlar üretmektedir, ancak ışık hızına yakın hızlarda hareket eden sistemler için göreli mekanik (relativistic mechanics), çok küçük uzaklık ölçeklerinde sistemler için nicemleme mekaniği (quantum mechanics) ve her iki özelliğe sahip sistemler için de göreli nicemleme alan teorisi (relativistic quantum field theory) kullanılmalıdır. Klasik mekaniğin araştırma dalları için yandaki şablonu kullanabilirsiniz.

Eğik atış hareketi klasik mekaniğin inceleme alanlarından biridir.

Konum ve türevleri

Mekaniğin birimleri
Konum	m
Açı	birimsiz (radyan)
Hız	m s^−1
Açısal hız	s^−1
İvme	m s^−2
Açısal ivme	s^−2
Sarsım (fizik)	m s^−3
Eylemsizlik momenti	kg m^2
Momentum	kg m s^−1
Açısal momentum	kg m^2 s^−1
Kuvvet	kg m s^−2
Tork	kg m^2 s^−2
Enerji	kg m^2 s^−2
Güç	kg m^2 s^−3
Basınç ve Enerji yoğunluğu	kg m^−1 s^−2
Yüzey gerilimi	kg s^−2
Yay sabiti	kg s^−2
Kinematik akmazlık	m^2 s^−1
Dinamik akmazlık	kg m^−1 s^−1
Yoğunluk	kg m^−3
Aksiyon	kg m^2 s^−1

Noktasal bir parçacığın konumu uzayda rastgele seçilen O referans noktasından, parçacığa çizilen vektördür.

Hız ve sürat

Hız ya da yerdeğiştirmenin zamana oranı, konumun zamana göre birinci türevi olarak tanımlanır.

${\displaystyle \mathbf {v} ={\mathrm {d} \mathbf {r} \over \mathrm {d} t}\,\!}$.

İvme

İvme ya da hızın zamana oranı, hızın zamana göre türevi (aynı zamanda konumun ikinci türevi) olarak tanımlanır.

${\displaystyle \mathbf {a} ={\mathrm {d} \mathbf {v} \over \mathrm {d} t}.}$

Sınırları

Klasik mekaniğin sınırları

Klasik mekaniğin birçok dalı genel göreliliğin ve göreli istatistiksel mekaniğin basitleştirilmiş ve günlük yaşama uyarlanmış halidir.

Newton kanunlarının genel hali

Özel görelilikte, bir parçacığın momentumu şudur:

${\displaystyle \mathbf {p} ={\frac {m\mathbf {v} }{\sqrt {1-(v^{2}/c^{2})}}}\,,}$

m parçacığın kütlesi, v hızı ve c ışık hızı

Eğer v c ye göre çok küçükse kökün içi yaklaşık 1 olur ve

${\displaystyle \mathbf {p} \approx m\mathbf {v} \,.}$

Böylece klasik mekaniğin p=mv eşitliğinin aslında ışık hızına göre çok daha küçük hızlarda hareket eden cisimler için basitleştirilmiş bir eşitlik olduğu görülebilir.

Dalları

Klasik mekanik, ilk önce geleneksel üç ana dala ayrıldı:^[1]

1. Statik, kuvvetlerin ve momentlerin etkisi altında cisimlerin denge durumlarını inceler.^[1]
2. Dinamik, hareket ve kuvvet arasındaki ilişkiyi inceler.^[1]
3. Kinematik, kuvvetleri hesaba katmadan hareketlerin etkileri ile uğraşır.^[1]

Bütün mekaniksel büyüklükler kütle (kilogram), uzunluk (metre) ve zaman (saniye) cinsinden ifade edilebilmektedir.

Ayrıca bakınız

• Atwood düzeneği
• Mekanik
• Newton'un hareket kanunları
• Newton'un evrensel çekim kanunu
• Kuvantum mekaniği
• Özel görelilik kuramı

Kaynakça

1. İngilizce Vikipedi Classical mechanics maddesi

Dış bağlantılar

• Klasik mekanik
• http://www.fizikevreni.com
• http://www.fizikevreni.com/klasikmekanik1.pdf
• http://www.fizikevreni.com/klasikmekanik2.pdf

Şablon:Link SM