Otoyol
Otoyol (Almanca : Autobahn, İngilizce : Freeway, Motorway veya Highway), hızlı trafik akımı sağlamak için yapılan, çok şeritli ve çift yönlü geniş yoldur. Otoyolların en önemli özelliği, erişme kontrollü olmalarıdır; giriş ve çıkış belirli noktalardan olur, yayalar ve hayvanlar giremez. Bazı ülkelerde otoyol geçişleri ücretli (örn. : Fransa, Türkiye) olurken bazılarında sadece kamyon ve TIRlardan geçiş ücreti tahsil edilir (örn.: Almanya). Belçika, Birleşik Arap Emirlikleri, Lüksemburg ve Türkiye´de gece aydınlatmadan yararlanılmaktadır.
Tarih
Otoyolların yapıldığı yerlerde genelde trafik akımı baz alınır. Trafiğin yoğun olduğu bölgelerdeki trafik karmaşasını en aza indirmek en önemli hedeftir. Dünyada ki ilk otoyol 1921 yılında Almanya´da açılan Berlin´in güneyinde ki AVUS isimli 9 kilometrelik yoldur. Ancak bu yol trafiğe kapalı olup sadece yarış amaçlı kullanılıyordu. Trafiğe açık ilk otoyol ise İtalya´nın Milano ve Como şehirlerini birbirine bağlayan yoldur. Burası 1924 yılında araç trafiğine açıldı. 1925´ten sonra Almanya´da kamu ve özel kurum-kuruluşlar hızla bütün ülkede otoyol inşaatlarına başladılar. Türkiye´deki ilk otoyol ise 1973 yılında hizmete giren ve içinde boğaz köprüsünüde barındıran 23 km'lik 1. çevre yoludur. Günümüzde Metrobüs hattının inşa edilmesinden sonra 18 km kısmı otoyol vasfını yitirmiştir. Şu an bağlantı yolu statüsünde kullanılmaktadır. Kalan 5 km bölüm O-1 ismiyle hizmet veren otoyol vasfındadır ve Boğaziçi köprüsü, yaklaşım viyadüklerinden oluşur.
Hız limiti
Otoyola sahip Avrupa ülkelerinin birçoğunda hız limiti saatte 110 km ile 130 km arasında değişmektedir. Yolların durumuna göre bu limit bazen sınırsız da olabilir.
|
|
Türkiye´deki otoyollar
- Ana madde: Türkiye'deki otoyollar
Türkiye´deki otoyolların yakın bir geçmişe sahip oluşu yolların modern olmasında büyük bir etkendir. Buradaki otoyollar en az üç şeritli (İzmit Doğu-Gebze hariç)(tek yön) olup 1892 kilometrelik bir uzunluğa sahiptir. 1586 kilometre de inşaat halindedir. Türkiye´deki otoyolları OGS ve HGS sistemlerine sahiptir. Hızlı Geçiş Sistemi (HGS), 17.09.2012 tarihinde İzmir-Aydın Otoyolu, İzmir-Çeşme Otoyolu, Boğaz Köprüleri, Avrupa Otoyolu, Anadolu Otoyolu ve Niğde-Mersin-Şanlıurfa otoyollarındaki ücret toplama istasyonlarında (Batı Hereke, Doğu Hereke, Dörtdivan, Çamlıdere ve Kızılcahamam ücret toplama istasyonlarındaki çıkış gişeleri hariç) PTT Genel Müdürlüğü tarafından devreye alınmıştır. Hız limiti saatte 120 kilometredir. Türkiye´nin dağlık bir yapıya sahip olmasından ötürü otoyol yapmak hem masraflı hem de zahmetli bir iştir. Bu tip yerlerde tek yönde çift şeritli yol yapımına ağırlık verilmektedir.
Trafik levhaları
Otoyolu olan her ülke otoban için farklı levhalar kullanmamaktadır. Kullanan ülkeler ise ya mavi ya da yeşil rengi kullanmaktadır.
Mavi levha kullanan ülkeler.
- Almanya
- Arnavutluk
- Avusturya
- Belçika
- Beyaz Rusya
- Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)
- Büyük Britanya
- Fransa
- Güney Afrika
- Hollanda
- İran
- İrlanda
- İspanya
- İsrail
- Lüksemburg
- Norveç
- Macaristan
- Pakistan
- Polonya
- Portekiz
- Şili
- Tayland
Yeşil levha kullanan ülkeler.
- ABD
- Azerbaycan
- Bosna-Hersek
- Bulgaristan
- Çek Cumhuriyeti
- Çin Halk Cumhuriyeti
- Danimarka
- Finlandiya
- Hırvatistan
- İsveç
- İsviçre
- İtalya
- Kanada
- Litvanya
- Malezya
- Makedonya
- Meksika
- Romanya
- Rusya
- Sırbistan
- Slovakya
- Slovenya
- Tayvan
- Tayland
- Türkiye
- Yunanistan
Diğer dillerde otoyol tanımları
- آزادراه (شاهراه-اتوبان (İran)
- طريق سريع (Birleşik Arap Emirlikleri)
- Autobahn (Almanya, Avusturya, İsviçre)
- Autocesta (Hırvatistan)
- Auto-Estrada (Portekiz)
- Autofamba (Zimbabwe)
- Autópálya (Macaristan)
- Autopista (İspanya)
- Autoput veya Autocesta (Bosna-Hersek)
- Аутопут / Autoput (Sırbistan)
- Autoroute (Fransa)
- Autostrada (İtalya, Polonya, Romanya, Mısır)
- Avtocesta (Slovenya)
- Автомагистрала (Bulgaristan)
- Автомагистраль (Rusya)
- Dialnica (Slovakya)
- Dálnice (Çek Cumhuriyeti)
- Expressway (Çin Halk Cumhuriyeti)
- Expressway (Lebuhraya) (Malezya)
- Freeway, Expressway, Parkway (ABD)
- Freeway, Autoroute (Kanada)
- Kōsokudōro (Japonya)
- Motorväg (İsveç)
- Motorvei (Norveç)
- Motorway (Birleşik Krallık, İrlanda)
- National Highways (Hindistan)
- National Trunk Highway System (Çin Halk Cumhuriyeti, diğer)
- Otoyol (Türkiye)
- Rodovia (Brezilya)
- Rijksweg / Snelweg (Hollanda)
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Department for Transport (Birleşik Krallık)
- Highways Agency (İngiltere)
- Czech Motorways (Çek Cumhuriyeti)
- Slovak Motorways (Slovakya)
- Swiss Motorways (İsviçre)
- National Roads Authority (İrlanda)
- eFlow - barrier free tolling operators on the M50 (İrlanda)
- European Union Transport Policy
- CBRD Motorway Database
- SABRE Roads Portal
- Pathetic Motorways: Motorway Numbering Scheme
- How Motorways Work (satirical insight)
- Independent Auckland Motorways Website (Yeni Zelanda)
- Motorways in the Benelux (Benelüks)
- Motorways in the Netherlands (Hollanda)
|