Rusya'nın federal yapılanması
Federal bölge
Federal bölgeler |
|
Federal düzeyi birimler
Oblastlar Cumhuriyetler Kraylar Özerk okruglar Özerk oblastlar Federal şehirler |
Rayon düzeyi birimler
Belediyesel rayonlar Kentsel okruglar Moskova'nın idari okrugları Sankt Petersburg'un rayonları |
Kırsal düzey birimler
Kentsel yerleşimler Kırsal yerleşimler Moskova'nın rayonları Sankt Petersburg'un belediyesel okrugları Sankt Petersburg'un kasabaları Sankt Petersburg'un şehirleri Şehir rayonları |
|
Rusya Federasyonu, 85 federe yapıya (Rusça: субъе́кт(ы), subyekt), birliğe dâhil birime, bölünmüştür. Bu federal birimlerin hepsi eşit bir biçimde -iki delege ile- Federasyon Meclisinde, Rusya parlamentosunun idari olarak üst kanadında, temsil edilirler. Ama sahip oldukları özerklik bakımından farklılık gösterirler. Birçok özerk bölge kendi federal haklarıyla birlikte kendinden daha büyük bir federal bölgeye bağlıdır (Çukotka istisna olmak kaydıyla).
Rusya Federasyonunun İdari Birimleri
Federasyonun her idari birimi aşağıdaki kategorilerden birine dahildir:
22 Cumhuriyetler (Rusça:республики, tekil: республика; okunuşu:respubliki, tekil respublika) — özerktirler, her birinin kendi anayasaları, başkanları ve meclisleri vardır; uluslararası ilişkierde Federal hükümetçe temsil edilirler ve her biri belirli bir etnik kökenin ana vatanı kabul edilirler. | |
46 Oblast (Rusça:области, tekil область; okunuşu oblasti, tekil oblast) — genellikle idari birimler ile (Rus idaresi tarafından) atanmış bir valisi ve yerel olarak seçilmiş bir idare meclisi bulunur. Genel olarak bölgenin en büyük şehri olan oblast merkezinin ismini alır ve idari merkezi de bu şehirdedir. | |
9 Kraylar (Yöreler) (Rusça:края, tekil: край; okunuşu: kraya, tekil: krai veya kray; son okunuş seyrek kullanılır), esas itibarı ile oblastlar (bölgeler) ile aynıdır. "Krai" adı tarihidir, zamanında öncü bölge sayıldıklarından bu isimle adlandırılmışlardır. | |
1 Özerk Bölgeler (Rusça: автономная область; avtonomnaya oblast) (Yahudi Özerk Bölgesi) | |
4 Özerk Birimler (Rusça: автономные округа, tekil автономный округ; avtonomniye okruga, sing. avtonomni okrug)— oblastlardan (bölgelerden) daha özerk ama cumhuriyetlerden daha bağımlıdırlar; genellikle önemli veya baskın etnik azınlığa sahiptirler. | |
3 Federe şehirler (Federasyonun doğrudan yönetimi altında olan şehirlerdir) (rusça: федеральные города, tekil федеральный город; federalniye goroda, tekil federaliy gorod) — ayrı bölgeler gibi hareket eden büyük şehirlerdir. |
Federal birimler listesi
Kod | ISO kodu | Federal birim adı | Bayrak | Arma | Yüzölçümü (km²) |
Nüfus (9 Ekim 2002) |
Başkent | Federal bölge | İdari bölünüşü | OKATO kodu | Federal birim idari yapılanması | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cumhuriyetler | ||||||||||||
01 | AD | Adıge Cumhuriyeti | 7.600 | 447.000 | Maykop | Güney | 7 belediyesel rayon, 2 şehirsel okrug | 79 | İdari yapılanma | |||
02 | BA | Başkurdistan | 143.600 | 4.103.000 | Ufa | Volga | 54 belediyesel rayon, 9 şehirsel okrug | 80 | İdari yapılanma | |||
03 | BU | Buryatya | 351.300 | 981.000 | Ulan Ude | Sibirya | 21 belediyesel rayon, 2 şehirsel okrug | 81 | İdari yapılanma | |||
04 | AL | Altay Cumhuriyeti | 92.600 | 203.000 | Gorno-Altaysk | Sibirya | 10 belediyesel rayon, 1 şehirsel okrug | 84 | İdari yapılanma | |||
05 | DA | Dağıstan | 50.300 | 2.584.000 | Mahaçkale | Kuzey Kafkasya | 41 belediyesel rayon, 10 şehirsel okrug | 82 | İdari yapılanma | |||
06 | IN | İnguşetya | 4.000 | 469.000 | Magas | Kuzey Kafkasya | 4 belediyesel rayon, 4 şehirsel okrug | 26 | İdari yapılanma | |||
07 | KB | Kabardino-Balkarya | 12.500 | 901.000 | Nalçik | Kuzey Kafkasya | 10 belediyesel rayon, 3 şehirsel okrug | 83 | İdari yapılanma | |||
08 | KL | Kalmıkya | 76.100 | 292.000 | Elista | Güney | 13 belediyesel rayon, 3 şehirsel okrug | 85 | İdari yapılanma | |||
09 | KC | Karaçay-Çerkesya | 14.100 | 440.000 | Çerkessk | Kuzey Kafkasya | 10 belediyesel rayon, 2 şehirsel okrug | 91 | İdari yapılanma | |||
10 | KR | Karelya | 172.400 | 717.000 | Petrozavodsk | Kuzeybatı | 16 belediyesel rayon, 2 şehirsel okrug | 86 | İdari yapılanma | |||
11 | KO | Komi Cumhuriyeti | 415.900 | 1.019.000 | Sıktıvkar | Kuzeybatı | 15 belediyesel rayon, 5 şehirsel okrug | 87 | İdari yapılanma | |||
12 | ME | Mari El (Çirmişistan) | 23.200 | 728.000 | Yoşkar-Ola | Volga | 11 belediyesel rayon, 3 şehirsel okrug | 88 | İdari yapılanma | |||
13 | MO | Mordovya | 26.200 | 889.000 | Saransk | Volga | 22 belediyesel rayon, 3 şehirsel okrug | 89 | İdari yapılanma | |||
14 | SA | Saha Cumhuriyeti | 3.103.000 | 948.000 | Yakutsk | Uzak Doğu | 34 belediyesel rayon, 2 şehirsel okrug | 98 | İdari yapılanma | |||
15 | SE | Kuzey Osetya-Alanya | 8.000 | 710.000 | Vladikavkaz | Kuzey Kafkasya | 8 belediyesel rayon, 1 şehirsel okrug | 90 | İdari yapılanma | |||
82 | TA | Tataristan | 68.000 | 3.780.000 | Kazan | Volga | 42 belediyesel rayon, 2 şehirsel okrug | 92 | İdari yapılanma | |||
17 | TY | Tuva Cumhuriyeti | 170.500 | 306.000 | Kızıl | Sibirya | 17 belediyesel rayon, 2 şehirsel okrug | 93 | İdari yapılanma | |||
18 | UD | Udmurtya | 42.100 | 1.571.000 | İjevsk | Volga | 25 belediyesel rayon, 5 şehirsel okrug | 94 | İdari yapılanma | |||
19 | KK | Hakasya | 61.900 | 546.000 | Abakan | Sibirya | 8 belediyesel rayon, 5 şehirsel okrug | 95 | İdari yapılanma | |||
20 | CE | Çeçenistan | 15 300 | 1.100.000 | Grozni | Kuzey Kafkasya | 15 belediyesel rayon, 2 şehirsel okrug | 96 | İdari yapılanma | |||
21 | CU | Çuvaşistan | 18 300 | 1.314.000 | Şupaşkar | Volga | 21 belediyesel rayon, 1 şehirsel okrug | 97 | İdari yapılanma | |||
Kraylar | ||||||||||||
22 | ALT | Altay Krayı | 169.100 | 2.607.000 | Barnaul | Sibirya | 60 belediyesel rayon, 12 şehirsel okrug | 01 | İdari yapılanma | |||
23 | ZAB | Zabaykalskiy Krayı | 431.500 | 1.156.000 | Çita | Sibirya | 31 belediyesel rayon, 2 şehirsel okrug | 76 | İdari yapılanma | |||
24 | KAM | Kamçatka Krayı | 472.300 | 359.000 | Petropavlovsk-Kamçatskiy | Uzak Doğu | 11 belediyesel rayon, 3 şehirsel okrug | 30 | İdari yapılanma | |||
25 | KDA | Krasnodar Krayı | 76.000 | 5.124.000 | Krasnodar | Güney | 37 belediyesel rayon, 11 şehirsel okrug | 03 | İdari yapılanma | |||
26 | KYA | Krasnoyarsk Krayı | 2.339.700 | 2.966.000 | Krasnoyarsk | Sibirya | 60 belediyesel rayon, 12 şehirsel okrug | 04 | İdari yapılanma | |||
27 | PER | Perm Krayı | 160.600 | 2.824.000 | Perm | Volga | 60 belediyesel rayon, 12 şehirsel okrug | 57 | İdari yapılanma | |||
28 | PRI | Primorskiy Krayı | 165.900 | 2.068.000 | Vladivostok | Uzak Doğu | 60 belediyesel rayon, 12 şehirsel okrug | 05 | İdari yapılanma | |||
29 | STA | Stavropol Krayı | 66 500 | 2.731.000 | Stavropol | Kuzey Kafkasya | 60 belediyesel rayon, 12 şehirsel okrug | 07 | İdari yapılanma | |||
30 | KHA | Habarovsk Krayı | 788.600 | 1.435.000 | Habarovsk | Uzak Doğu | 60 belediyesel rayon, 12 şehirsel okrug | 08 | İdari yapılanma | |||
Oblastlar | ||||||||||||
31 | AMU | Amur Oblastı | 169.100 | 2.607.000 | Blagoveşçensk | Uzak Doğu | 20 belediyesel rayon ve 2 şehirsel okrug | 10 | İdari yapılanma | |||
32 | ARK | Arhangelsk Oblastı | 587.400 | 1.336.000 | Arhangelsk | Kuzeybatı | 19 belediyesel rayon ve 7 şehirsel okrug | 11 | İdari yapılanma | |||
33 | AST | Astrahan Oblastı | 44.100 | 1.007.000 | Astrahan | Güney | 11 belediyesel rayon ve 2 şehirsel okrug | 12 | İdari yapılanma | |||
34 | BEL | Belgorod Oblastı | 27.100 | 1.512.000 | Belgorod | Merkez | 21 belediyesel rayon ve 1 şehirsel okrug | 14 | İdari yapılanma | |||
35 | BRY | Bryansk Oblastı | 34 900 | 1.379.000 | Bryansk | Merkez | 27 belediyesel rayon ve 7 şehirsel okrug | 15 | İdari yapılanma | |||
36 | VLA | Vladimir Oblastı | 29.000 | 1.525.000 | Vladimir | Merkez | 16 belediyesel rayon ve 5 şehirsel okrug | 17 | İdari yapılanma | |||
37 | VGG | Volgograd Oblastı | 113.900 | 2.703.000 | Volgograd | Güney | 33 belediyesel rayon ve 6 şehirsel okrug | 18 | İdari yapılanma | |||
38 | VLG | Vologda Oblastı | 145.700 | 1.270.000 | Vologda | Kuzeybatı | 26 belediyesel rayon ve 2 şehirsel okrug | 19 | İdari yapılanma | |||
39 | VOR | Voronej Oblastı | 52.400 | 2.379.000 | Voronej | Merkez | 31 belediyesel rayon ve 3 şehirsel okrug | 20 | İdari yapılanma | |||
40 | IVA | İvanovo Oblastı | 21 800 | 1.149.000 | İvanovo | Merkez | 21 belediyesel rayon ve 6 şehirsel okrug | 24 | İdari yapılanma | |||
41 | IRK | İrkutsk Oblastı | 767.900 | 2.582.000 | İrkutsk | Sibirya | 27 belediyesel rayon ve 9 şehirsel okrug | 25 | İdari yapılanma | |||
42 | KGD | Kaliningrad Oblastı | 15.100 | 943.000 | Kaliningrad | Kuzeybatı | 15 belediyesel rayon ve 6 şehirsel okrug | 27 | İdari yapılanma | |||
43 | KLU | Kaluga Oblastı | 29.900 | 1.041.000 | Kaluga | Merkez | 24 belediyesel rayon ve 2 şehirsel okrug | 29 | İdari yapılanma | |||
44 | KEM | Kemerovo Oblastı | 95.500 | 2.900.000 | Kemerovo | Sibirya | 28 belediyesel rayon ve 16 şehirsel okrug | 32 | İdari yapılanma | |||
45 | KIR | Kirov Oblastı | 120.800 | 1.504.000 | Kirov | Volga | 39 belediyesel rayon ve 6 şehirsel okrug | 33 | İdari yapılanma | |||
46 | KOS | Kostroma Oblastı | 60.100 | 738.000 | Kostroma | Merkez | 24 belediyesel rayon ve 6 şehirsel okrug | 34 | İdari yapılanma | |||
47 | KGN | Kurgan Oblastı | 71.000 | 1.020.000 | Kurgan | Ural | 24 belediyesel rayon ve 2 şehirsel okrug | 37 | İdari yapılanma | |||
48 | KRS | Kursk Oblastı | 29.800 | 1.236.000 | Kursk | Merkez | 28 belediyesel rayon ve 5 şehirsel okrug | 38 | İdari yapılanma | |||
49 | LEN | Leningrad Oblastı | 84.000 | 1.671.000 | Sankt Peterburg [DN 1] | Kuzeybatı | 17 belediyesel rayon ve 1 şehirsel okrug | 41 | İdari yapılanma | |||
50 | LIP | Lipetsk Oblastı | 24.100 | 1.213.000 | Lipetsk | Merkez | 18 belediyesel rayon ve 2 şehirsel okrug | 42 | İdari yapılanma | |||
51 | MAG | Magadan Oblastı | 461.400 | 183.000 | Magadan | Uzak Doğu | 8 belediyesel rayon ve 1 şehirsel okrug | 44 | İdari yapılanma | |||
52 | MOS | Moskova Oblastı | 46.000 | 6.627.000 | Moskova [DN 2] | Merkez | 36 belediyesel rayon ve 36 şehirsel okrug | 46 | İdari yapılanma | |||
53 | MUR | Murmansk Oblastı | 144.900 | 893.000 | Murmansk | Kuzeybatı | 5 belediyesel rayon ve 14 şehirsel okrug | 47 | İdari yapılanma | |||
54 | NIZ | Nijniy Novgorod Oblastı | 76.900 | 3.524.000 | Nijni Novgorod | Volga | 48 belediyesel rayon ve 4 şehirsel okrug | 22 | İdari yapılanma | |||
55 | NGR | Novgorod Oblastı | 55.300 | 695.000 | Veliki Novgorod | Kuzeybatı | 21 belediyesel rayon ve 1 şehirsel okrug | 49 | İdari yapılanma | |||
56 | NVS | Novosibirsk Oblastı | 178.200 | 2.692.000 | Novosibirsk | Sibirya | 30 belediyesel rayon ve 5 şehirsel okrug | 50 | İdari yapılanma | |||
57 | OMS | Omsk Oblastı | 139.700 | 2.079.000 | Omsk | Sibirya | 32 belediyesel rayon ve 1 şehirsel okrug | 52 | İdari yapılanma | |||
58 | ORE | Orenburg Oblastı | 124.000 | 2.178.000 | Orenburg | Volga | 35 belediyesel rayon ve 13 şehirsel okrug | 53 | İdari yapılanma | |||
59 | ORL | Oryol Oblastı | 24.700 | 861.000 | Oryol | Merkez | 24 belediyesel rayon ve 3 şehirsel okrug | 54 | İdari yapılanma | |||
60 | PNZ | Penza Oblastı | 43.200 | 1.453.000 | Penza | Volga | 28 belediyesel rayon ve 5 şehirsel okrug | 56 | İdari yapılanma | |||
61 | PSK | Pskov Oblastı | 55.300 | 761.000 | Pskov | Kuzeybatı | 24 belediyesel rayon ve 2 şehirsel okrug | 58 | İdari yapılanma | |||
62 | ROS | Rostov Oblastı | 100 800 | 4.407.000 | Rostov-na-Donu | Güney | 43 belediyesel rayon ve 12 şehirsel okrug | 60 | İdari yapılanma | |||
63 | RYA | Ryazan Oblastı | 39.600 | 1.228.000 | Ryazan | Merkez | 25 belediyesel rayon ve 4 şehirsel okrug | 61 | İdari yapılanma | |||
64 | SAM | Samara Oblastı | 53.600 | 3.240.000 | Samara | Volga | 27 belediyesel rayon ve 10 şehirsel okrug | 36 | İdari yapılanma | |||
65 | SAR | Saratov Oblastı | 100.200 | 2.669.000 | Saratov | Volga | 38 belediyesel rayon ve 4 şehirsel okrug | 63 | İdari yapılanma | |||
66 | SAK | Sahalin Oblastı | 87.100 | 547.000 | Yujno-Sahalinsk | Uzak Doğu | 2 belediyesel rayon ve 17 şehirsel okrug | 64 | İdari yapılanma | |||
67 | SVE | Sverdlovsk Oblastı | 194.800 | 4.490.000 | Yekaterinburg | Ural | 5 belediyesel rayon ve 67 şehirsel okrug | 65 | İdari yapılanma | |||
68 | SMO | Smolensk Oblastı | 49.800 | 1.051.000 | Smolensk | Merkez | 25 belediyesel rayon ve 2 şehirsel okrug | 66 | İdari yapılanma | |||
69 | TAM | Tambov Oblastı | 34.300 | 1.180.000 | Tambov | Merkez | 23 belediyesel rayon ve 7 şehirsel okrug | 68 | İdari yapılanma | |||
70 | TVE | Tver Oblastı | 84.100 | 1.473.000 | Tver | Merkez | 36 belediyesel rayon ve 7 şehirsel okrug | 28 | İdari yapılanma | |||
71 | TOM | Tomsk Oblastı | 316.900 | 1.046.000 | Tomsk | Sibirya | 16 belediyesel rayon ve 4 şehirsel okrug | 69 | İdari yapılanma | |||
72 | TUL | Tula Oblastı | 25.700 | 1.676.000 | Tula | Merkez | 23 belediyesel rayon ve 3 şehirsel okrug | 70 | İdari yapılanma | |||
73 | TYU | Tümen Oblastı | 1.435.200 | 3.266.000 | Tümen | Ural Federal Bölgesi | 21 belediyesel rayon ve 4 şehirsel okrug | 71 | İdari yapılanma | |||
74 | ULY | Ulyanovsk Oblastı | 37.300 | 1.382.000 | Ulyanovsk | Volga | 21 belediyesel rayon ve 4 şehirsel okrug | 73 | İdari yapılanma | |||
75 | CHE | Çelyabinsk Oblastı | 87.900 | 3.606.000 | Çelyabinsk | Ural | 27 belediyesel rayon ve 16 şehirsel okrug | 75 | İdari yapılanma | |||
76 | YAR | Yaroslavl Oblastı | 36.400 | 1.368.000 | Yaroslavl | Merkez | 17 belediyesel rayon ve 3 şehirsel okrug | 78 | İdari yapılanma | |||
Federal şehirler | ||||||||||||
77 | MOW | Moskova | 1.064 | 10.358.000 | Moskova | Merkez | 10 okrug | 45 | İdari yapılanma | |||
78 | SPE | Sankt Peterburg | 1.433 | 4.669.000 | Sankt Peterburg | Kuzeybatı | 18 rayon | 40 | İdari yapılanma | |||
Özerk oblastlar | ||||||||||||
79 | YEV | Yahudi Özerk Oblastı | 1.064 | 190.915 | Birobican | Uzak Doğu | 5 belediyesel rayon, 1 şehirsel okrug | 99 | İdari yapılanma | |||
Özerk okruglar | ||||||||||||
80 | NEN | Nenets Özerk Okrugu [DN 3] | 176.700 | 41.000 | Naryan-Mar | Kuzeybatı | 1 belediyesel rayon, 1 şehirsel okrug | 11 | İdari yapılanma | |||
81 | KHM | Hanti-Mansi Özerk Okrugu [DN 4] | 534.800 | 1.538.463 | Hantiy-Mansiysk | Ural | 9 belediyesel rayon | 71 | İdari yapılanma | |||
16 | CHE | Çukotka Özerk Okrugu | 737.700 | 54.000 | Anadır | Uzak Doğu | 8 belediyesel rayon, 1 şehirsel okrug | 77 | İdari yapılanma | |||
83 | YAN | Yamalo-Nenets Özerk Okrugu [DN 4] | 750.300 | 507.000 | Salehard | Ural | 7 belediyesel rayon, 6 şehirsel okrug | 71 | İdari yapılanma | |||
Federal | ||||||||||||
— | RU | Rusya | 17.075.400 | 145.182.000 | Moskova | — | 21 cumhuriyet, 48 oblast, 7 kray, 1 özerk oblast, 9 özerk okrug ve 2 federal şehir | — | İdari yapılanma |
Birleşenler
2005 yılından başlayarak bu birimleri daha büyük bölgeler oluşturmak üzere birleştirme planları bulunmaktadır.
Referendum Tarihi | Birleşme Tarihi | Birleşenler |
---|---|---|
7 Aralık 2003 | 1 Aralık 2005 | Perm Oblastı + Komi-Permyatsky Özerk Okrugu → Perm Krayı |
17 Nisan 2005 | 1 Ocak 2007 | Krasnoyarsk Kray + Evenkya + Taymir → Krasnoyarsk Krayı |
23 Ekim 2005 | 1 Temmuz 2007 | Kamçatka + Koryakya → Kamçatka Krayı |
16 Nisan 2006 | 1 Ocak 2008 | İrkutsk Oblastı + Ust-Orda Buryatya → İrkutsk Oblastı |
11 Mart 2007 | 1 Mart 2008 | Çita Oblastı + Aga Buryatya özerk birimi → Zabaykalskiy Krayı |
Diğer birleşme teklifleri:
- Tyumen Oblastı, Yamal-Nenets, ve Hanti-Mansi birleşerek Tyumen Krayı oluşturmak;
- Federal şehirleri (Moskova ve Sankt Peterburg) onları çevreleyen oblastlarla (Moskova Oblastı ve Leningrad Oblastı) birleştirmek;
- Arhangelsk ve Murmansk Oblastı'ı , the Komi Cumhuriyeti, ve Nenetsyayı birleştirip Kuzey/Arktik Krayı veya Pomor-Nenets Cumhuriyeti oluşturmak.
Dipnot
- ↑ Sankt Peterburg, Leningrad Oblastı'nın idari merkezi olmasına rağmen oblasta dahil değildir.
- ↑ Moskova, Moskova Oblastı'nın idari merkezi olmasına rağmen oblasta dahil değildir.
- ↑ Arhangelsk Oblastı'na bağlıdır.
- 1 2 Tümen Oblastı'na bağlıdır.
Bakınız
- Rusya'nın idari bölümlerinin tarihi
- Rusya'nın federal bölgeleri
- Rusya'nın ekonomik bölgeleri
- Rusya'nın idari birim bayrakları
- Rusya'nın idari birimlerinin yöneticileri
Dış bağlantılar
|