Tuna Bulgarcası
Tuna Bulgarcası veya Tuna Bulgar Türkçesi, Türk dilinin eski dönemlerinde Tuna sahasında konuşulmuş ve yazılmış olan Türk dilinin tarihî dönemlerinden biridir.
Altayistik ve karşılaştırmalı Türk dili araştırmalarına göre bugünkü Türk dili ve lehçeleri, Çuvaşça dışında, bir z- ve ş- dili olan Proto-Türkçeye gider. Bir Türk dili olan, fakat z yerine r, ş yerine l bulunduran Çuvaşça ise Proto-Türkçeye değil, yine bir r ve l dili olan Proto-Çuvaşçaya veya Proto-Bulgarcaya gider. Kuban, İdil (Volga) ve Tuna Bulgarlarına ait dil malzemesi fazla değildir. Kuban Bulgarcası hakkındaki bilgilerimizi daha çok VIII. yüzyıldan önce bu dilden Macarcaya geçmiş 300 küsur ödünç kelimeye borçluyuz. Tuna Bulgarcası hakkındaki bilgilerimiz de bize kadar gelen fakat çok sınırlı olan dil malzemesine dayanmaktadır. Bununla birlikte, bu dil malzemesi Tuna Bulgarcasının mahiyeti ve onun Kuban ve İdil (Volga) Bulgarcasına olan yakınlığı konusunda bizi yeterince aydınlatacak niteliktedir.[1]
Tuna Bulgarcası dil malzemesi şöyle tasnif edilebilir:
- Bulgar Hanları listesindeki Proto-Bulgarca kelime ve ibareler;
- Tudor Doksov’un haşiyesindeki Proto-Bulgarca ibare;
- Nagy Szent-Miklós hazinesindeki Proto-Bulgar yazıtları;
- Proto-Bulgar kitabelerindeki Türkçe kelime ve ibareler;
- Bizans kaynaklarındaki Bulgar Türkçesi etnik adlar;
- Eski Kilise İslavcasındaki Proto-Bulgarca ödünç kelimeler.[1]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
|