İran hükümdarları listesi
İran tarihi |
Antik Çağlar
Orta Çağ
Yeni Çağ
Yakın Çağ
|
İran hükümdarları listesi coğrafyacılara tarafından Büyük İran bolgesi olarak tanınan arazilerde kurulan devletlerde hükümet süren tum imparatorluk, krallıklar ve hükümdarlıklarda hukuken idareci olan hükümdarların listesidir.
Antik İmparatorluklar (yak. MÖ 2700–550)
Bu dönem için daha kapsamlı bir krallar, kraliçeler, tabi alt-krallar ve ve alt-kraliçeler listesi için şu listelere bakınız:
- Ahameniş İmparatorluğu öncesi İran hükümdarları listesi
- Elam hükümdarları listesi
- Partlar bağımlı alt-krallıklar hükümdarları listesi
- İran'daki İslam devletleri hükümdarlar listesi
Aratta Krallığı (yak. MÖ 2700)[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
In-Su-Kush-Siranna | ? – ? | yak. MÖ 2700 | yak. MÖ 2700 | ? | Uruk Kralı Enmerkar ile aynı donemde | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elam Krallığı (yak. MÖ 2700 - MÖ 2600 )[2] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Humbaba | ? – yak. MÖ 2680 | yak. MÖ 2700 | yak. MÖ 2680 | ? | Uruk Kralı Gılgamış ile aynı dönemde | ||||
Humban-Shutur (veya Kumbastir) |
? – ? | ? | ? | ? | |||||
Awan Krallığı (yak. MÖ 2600-MÖ 2550)[3][4][5] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ismi bilinmeyen | Awan Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2580 | ? | ? | Uruk Krali Ur-Nungal ile ayni dönemde[6] | |||
...Lu | Awan Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Kur-Işşak | Awan Kralı | ? – ? | ? | yak. MÖ 2550 | ? | 36 yıl. Adab Şehri Krali Lugal-Anne-Mundu ve Lagaş sehri kralı Ur-Nanshe ile ayni donemde | |||
Awan Hanedanı (yak. MÖ 2550–MÖ 2270)[7] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Peli | Awan Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2500 | ? | ? | ||||
I. Tata | Awan Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Ukku-Tanhish | Awan Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Hishutash | Awan Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Shushun-Tarana | Awan Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Napi-Ilhush | Awan Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Kikku-Siwe-Temti | Awan Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Hishep-Ratep I | Awan Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Luh-Ishshan | Awan Kralı | ? -yak. MÖ | ? | yak. MÖ 2325 | Hishep-Ratep I oglu | ||||
Hishep-Ratep II | Awan Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2325 | ? | Luh-Ishshan oglu | ||||
Emahsini[8] | Awan Kralı | ? – MÖ 2311 | yak. MÖ 2311 | MÖ 2311 | |||||
Helu | Awan Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Hita | Awan Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2270 | yak. MÖ 2270 | ? | Akkad İmparatorluğu Hükümdari Naram-Sin ile ayni dönemde | |||
Sümer Guta Hanedanı (yak. MÖ 2256–MÖ 2170)[9] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Erridupizir | Kutian Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2256 | yak. MÖ 2251 | ? | ||||
Imta veya Nibia | Kutian Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2250 | yak. MÖ 2246 | ? | ||||
Inkishush | Kutian Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2245 | yak. MÖ 2240 | ? | ||||
Zarlagab | Kutian Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2239 | yak. MÖ 2234 | ? | ||||
Şulme | Kutian Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2233 | yak. MÖ 2228 | ? | ||||
Elulmesh veya Silulumesh | Kutian Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2227 | yak. MÖ 2222 | ? | ||||
Duga | Kutian Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2221 | yak. MÖ 2216 | ? | ||||
Iluan | Kutian Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2215 | yak. MÖ 2213 | ? | ||||
Inimabakesh | Kutian Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2212 | yak. MÖ 2208 | ? | ||||
Inkishush | Kutian Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2207 | yak. MÖ 2202 | ? | ||||
Yarlagab | Kutian Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2201 | yak. MÖ 2187 | ? | ||||
Ibate | Kutian Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2186 | yak. MÖ 2184 | ? | ||||
Yarlagab veya Yarla | Kutian Kralı | ? – ? | yak. MÖ 2183 | yak. MÖ 2181 | ? | ||||
Kurum | Kutian Kralı | ? – ? | yak. M.Ö.2180 | yak. M.Ö.2180 | ? | ||||
Apilkin | Kutian Kralı | ? – ? | yak. M.Ö.2179 | yak. M.Ö.2177 | ? | ||||
La-erabum | Kutian Kralı | ? – ? | yak. M.Ö.2176 | yak. M.Ö.2175 | ? | ||||
Irarum | Kutian Kralı | ? – ? | yak. M.Ö.2174 | yak. M.Ö.2173 | ? | ||||
Ibranum | Kutian Kralı | ? – ? | yak. M.Ö.2172 | yak. M.Ö.2172 | ? | ||||
Hablum | Kutian Kralı | ? – ? | yak. M.Ö.2171 | yak. M.Ö.2170 | ? | ||||
Puzur-Suen | Kutian Kralı | ? – ? | yak. M.Ö.2169 | yak. M.Ö.2163 | ? | ||||
Yarlaganda | Kutian Kralı | ? – ? | yak. M.Ö.2162 | yak. M.Ö.2156 | ? | ||||
Si'um veya Si'u | Kutian Kralı | ? – ? | yak. M.Ö.2155 | yak. M.Ö.2121 | ? | ||||
Tirigan | Kutian Kralı | ? – ? | yak. M.Ö.2120 | yak. M.Ö.2120 | ? | 40 gün | |||
Awan Hanedanı (yak. M.Ö. 2100)[5] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kutik-Inshushinak[10] | Awan Krali | ? – ? | yak. M.Ö.2100 | yak. M.Ö.2100 | Shinpi-hish-huk oğlu | Ur krali Ur-Namu ile ayni dönemde. M.Ö.2076 ve yak. M.Ö.2016'da Susa Ur ordusu tarafindan ele gecirildi. Bu kraldan sonra Elam liderligi Simaşki şehri krallarına geçti. | |||
Simaşki Hanedani (yak. MÖ 2070 - MÖ 1973)[11][12] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Gir-Namme I | Simaşki kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Tazitta I | Simaşki kralı | ? – ? | yak. M.Ö.2040 [8] | yak. M.Ö.2037 [8] | ? | ||||
Eparti I | Simaşki kralı | ? – ? | ? | yak. M.Ö.2033 [8] | ? | ||||
Gir-Namme II | Simaşki kralı | ? – ? | yak. M.Ö.2033 | ? | ? | ||||
Tazitta II | Simaşki kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Lurak-Luhhan | Simaşki kralı | ? – M.Ö.2022 | yak. M.Ö.2028 | M.Ö.2022 | ? | ||||
Hutran-Temti | Simaşki kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Indattu-Inshushinak I | Simaşki kralı | ? – M.Ö.2016 | ? | M.Ö.2016 | Hutran-Temti oglu | ||||
Kindattu | Simaşki kralı | ? – ? | Yak. M.Ö. 2006'den önce | Yak. M.Ö.2005'den sonra | Tan-Ruhuratir oğlu | Ur'u fethetti | |||
Indattu-Inshushinak II | Simaşki kralı | ? – ? | yak. M.Ö.1980 | ? | Pepi oğlu[10] | [Eshnunna Krali Bilalame ve Isin Krali Shu-ilishu ile ayni donemde | |||
Tan-Ruhuratir I | Simaşki kralı | ? – ? | yak. M.Ö.1965 | ? | Indattu-Inshushinnak II oglu | Isin Krali Iddin-Dagan ile ayni donemde | |||
Indattu-Inshushinak III | Simaşki kralı | ? – ? | ? | ? | Tan-Ruhuratir I oğlu | 3 yildan daha fazla | |||
Eparti Hanedanı (yak. M.Ö.1975 - M.Ö.1500)<[13] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Eparti II | Simaşki kralı. Anşan ve Susa, Sukkalmah Krali | ? – ? | yak. M.Ö. 1973 | ? | Isin Krali Iddin-Dagan'in kizi ile M.O. 1973'de evlendi [14] | Isin krali Iddin-Dagan ayni dönemde | |||
Şilhaha | Anşan ve Susa Kralı, Sukkalmah | ? – ? | ? | ? | Eparti II oğlu | ||||
Kuk-Naşur I | Sukkalmah | ? – ? | ? | ? | Oğul (ruhuşak)[15] of Shilhaha | ||||
Atta-hushu | Sukkal ve Susa İppir'i, Susa halk çobanı, İnşuşinak halk çobanı | ? – Yak. M.Ö.1894'dan sonra | ? yak. M.Ö.1928 | yak. M.Ö.1894'den sonra | Kuk-Naşur I'in oğlu (?) | ||||
Tetep-Mada | Susa halk çobanı | ? – ? | Yak. M.Ö. 1890'dan sonra | ? | Kuk-Naşur I oğlu(?) | ||||
Palar-Işşan | Sukkalmah | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Kuk-Sanit | ? – ? | ? | ? | Palar-İşşan oğlu (?) | |||||
Kuk-Kirwash | Sukkalmah, Elam, Simaşki ve Elam Sukkalı | ? – ? | ? | ? | Lan-Kuku oğlu ve Palar-İşşan yeğeni | ||||
Tem-Sanit | ? – ? | ? | ? | Kuk-Kirwash oğlu | |||||
Kuk-Nahhunte | ? – ? | ? | ? | Kuk-Kirwash oğlu | |||||
Kuk-Nashur II | Sukkalmah, Elam, Simaşlki ve Susa Sukkal'i | ? – ? | ? | ? | Kuk-Nahhunte oğlu(?) | ||||
Shirukduh | Sukkalmah | ? – ? | yak. M.Ö. 1790 | ? | ? | Asur kıralı Shamshi-Adad I ile ayni dönemde | |||
Shimut-Wartash I | ? – ? | ? | ? | Shirukduh oğlu | |||||
Siwe-Palar-Hupak | Sukkalmah, Susa Sukkal'i, Elam Prensi | ? – ? | Yak. M.Ö. 1765'den once | Yak. M.Ö. 1765'den sonra | Şirukduh oğlu | ||||
Kuduzulush I | Sukkalmah, Susa Sukkal'i | ? – ? | ? | ? | Şirukduh oğlu | ||||
Kutir-Nahhunte I | Sukkalmah | ? – ? | Yak. M.Ö. 1710 | ? | Kuduzuluş I oğlu | ||||
Atta-Merra-Halki | ? – ? | ? | ? | Kuduzuluş I oğlu(?) | |||||
Tata II | Sukkal | ? – ? | ? | ? | Atta-Merra-Halki erkek kardesi | ||||
Lila-Irtash | ? – ? | ? | ? | Kuduzuluş I oğlu | |||||
Temti-Agun | Sukkalmah, Susa Sukkal'ı | ? – ? | ? | ? | Kutir-Nahhunte I oğlu | ||||
Kutir-Shilhaha | Sukkalmah, Sukkal | ? – ? | ? | ? | Temti-Agun oğlu | ||||
Kuk-Nashur III | Elam Sukkal'i, Susa Sukkal'i | ? – ? | Yak. M.Ö. 1646'den önce | Yak. M.Ö. 1646'den sonra | Kutir-Shilhaha oğlu | ||||
Temti-Raptash | ? – ? | ? | ? | Kutir-Shilhaha oğlu | |||||
Shimut-Wartash II | ? – ? | ? | ? | Kuk-Nashur III oğlu | |||||
Shirtuh | Susa Kralı | ? – ? | ? | ? | Kuk-Nashur III oğlu | ||||
Kuduzulush II | Sukkalmah, Susa Krali | ? – ? | ? | ? | Şimut-Wartaş II oğlu | ||||
Tan-Uli | Sukkalmah, Sukkal | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Temti-Halki | Sukkalmah, Elam, Sumaşki ve Susa Sukkal'i | ? – ? | ? | ? | Tan-Uli oğlu | ||||
Kuk-Nashur IV[8] | Sukkalmah | ? – ? | ? | ? | Tan-Uli oğlu | ||||
Kutik-Matlat[6] | ? – ? | Yak. M.Ö. 1500 | ? | Tan-Uli oğlu | |||||
Kidinu Hanedanı (yak. M.Ö.1500 - M.Ö.1279)[13] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kidinu | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | M.Ö. 15. yy | ? | ? | ||||
İnşuşinak-Sunkir-Nappipir | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Tan-Ruhuratir II | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | M.Ö. 15. yy | ? | ? | ||||
Şalla | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Temti-Ahar | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | Yak. M.Ö. 1370 | ? | ? | Babil'deki Kassite Krali Kadashman-Enlil I ile ayni donem | |||
İgehalki Hanedanı (yak. M.Ö.1400 - M.Ö.1200)[13] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Pahir-İşşan I | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | Yak. M.Ö. 1390 | ? | İge-Halki oğlu | Babil Kassite Kralı Kurigalzu I ile ayni donem | |||
Kidin-Hutran I | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | ? | ? | Pahir-İşşan I oğlu[16] | ||||
Attar-Kittah II | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | ? | ? | Ige-Halki oğlu | ||||
Humban-Numena I | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | Yak. M.Ö. 1370 | ? | Attar-Kittah II oğlu | Babil Kassite kral Burna-Buriaş II ayni dönemde | |||
Untaş-Napiriş veya Untaş-Humban | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | Yak. M.Ö. 1340 | ? | Humban-Numena I oğlu | ||||
Kidin-Hutran II | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | ? | ? | Untaş-Naprişa oğlu[16] | ||||
Napirişa-Untaş veya Humban-Untaş | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | ? | ? | Kidin-Hutran II oğlu[16] | ||||
Pahir-Işşan II | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Unpatar-Napirişa veya Unpatar-Humban | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | ? | ? | Pahir-İşşan II oğlu | ||||
Kidin-Hutran III | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | Yak. M.Ö. 1224 | Yak. M.Ö. 1217 | Pahir-İşşan II oğlu | Babil Kassite krallari Enlil-nadin-shumi ve Adad-shuma-iddina ayni donem[14] | |||
Şutruk Hanedanı (yak. M.Ö.1200 - M.Ö.970)[13] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hallutuş-İnşuşinak | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | Yak M.Ö. 1200 | ? | ? | ||||
Şutruk-Nahhunte I | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | Yak. M.Ö. 1158'dan sonra | Yak. M.Ö. 1158'dan once | Hallutush-Inshushinak oğlu | ||||
Kutir-Nahhunte II | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | Yak. M.Ö. 1155'den önce | Yak. M.Ö. 1155'den sonra | Șutruk-Nahhunte I oğlu | ||||
Şilhak-Inşushinak I | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | ? | ? | Șutruk-Nahhunte I oğlu | ||||
Hutelutush-Inshushinak | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | Yak. M.Ô. 1110'den onde | Yak. M.O. 1110'den sonra | Kutir-Nahhunte II oğlu | ||||
Şilhina-Hamru-Lakamar | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | Yak. M.Ö. 1110 | ? | Șilhak-Inșușinak I oğlu | ||||
Humban-Numena II | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | Yak. M.Ö. 11. yy | ? | ? | ||||
Șutruk-Nahhunte II | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | Yak. M.Ö. 11. yy | ? | Humban-Numena II olu | ||||
Şutur-Nahhunte I | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | Yak. M.Ö. 11. yy | ? | Humban-Numena II oğlu | ||||
Mar-biti-apla-usur[17] | Elam "Evladı" | ? – ? | Yak. M.Ö. 983 | Yak. M.Ö. 978 | ? | ||||
Akșir-Shimut | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Akșir-Nahhunte | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Kara-Indash | Elam Kralı | ? – ? | ? | ? | ? | ||||
Neo-Elamlılar (yak. M.Ö.821 - M.Ö.640)[18] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
İsimsiz | Elam Kralı | ? – ? | yak. M.Ö. 821 | yak. M.Ö. 821 | ? | Asur kralı Shamshi-Adad V ile ayni dönem | |||
Humban-Tahrah I | Elam Kralı | ? – M.Ö. 743 | ? | M.Ö. 743 | ? | ||||
Humban-Nikash I | Elam Kralı | ? – M.Ö. 717 | M.Ö. 743 | M.Ö. 717 | Humban-Tahrah I oğlu | ||||
Shutur-Nahhunte II | Anşan ve Susa Kralı | ? – M.Ö. 699 | M.Ö. 717 | M.Ö. 699 | Humban-Nikash (Ruhushak) oğlu | ||||
Halluşu-Inşuşinak | Anşan ve Susa Kralı | ? – yak, M.Ö. 693 | M.Ö. 699 | yak. M.Ö. 693 | Şutur-Nahhunte II erkek kardeşi | ||||
Kutir-Nahhunte III | Anşan ve Susa Kralı | ? – yak. M.Ö. 692 | yak. M.Ö. 693 | yak. M.Ö. 692 | Halluşu-Inşuşinak oğlu | ||||
Humban-Numena III | Anşan ve Susa Kralı | ? – yak. M.Ö. 688 | yak. M.Ö. 692 | yak. M.Ö. 688 | Shallushu-Inshushinak oğlu | ||||
Humban-Haltash I | Anşan ve Susa Kralı | ? – yak. M.Ö. 681 | yak. M.Ö. 688 | yak. M.Ö. 681 | Humban-Numena III oğlu(?) | ||||
Humban-Haltash II | Anşan ve Susa Kralı | ? – yak. M.Ö. 675 | yak. M.Ö. 681 | yak. M.Ö. 675 | Humban-Haltash I oğlu | ||||
Urtak-Inshushinak | Anşan ve Susa Kralı | ? – M.Ö. 663 | Yak. M.Ö. 675 | M.Ö. 663 | Humban-Haltaş II erkek kardeşi | ||||
Temti-Humban-Inshushinak I | Anşan ve Susa Kralı | ? – yak. M.Ö. 653 | M.Ö.663 | yak. M.Ö. 653 | Urtak-Inshushinak erkek kardeşi | ||||
Humban-Nikash II | Anşan ve Susa Kralı | ? – M.Ö. 651 | Yak. M.Ö. 653 | M.Ö. 651 | Urtak-Inshushinak oğlu | ||||
Tammaritu | Anşan ve Susa Kralı | ? – M.Ö. 645/4 sonra | M.Ö. 652 | M.Ö. 655 | Humban-Hapua veya Urtak-Inshushinak oğlu | ||||
Indabibi | Anşan ve Susa Kralı | ? – Temmuz M.Ö. 648 sonra | M.Ö.649 | Temmuz M.Ö.648 sonra | ? | ||||
Humban-Haltaş III | Anşan ve Susa Kralı | ? – M.Ö. 645/4'den sonra | Temmuz M.Ö. 648'den sonra | M.Ö. 645/4 | Atta-hamiti-Inşuşinak oğlu | Asurlular tarafından mağlup edilip esir alındı | |||
Tammaritu | Anşan ve Susa Kralı | ? – M.Ö. 645/4 sonrası | M.Ö. 647 | M.Ö. 647 | Humban-Hapua ve Urtak-Inşuşinak oğlu | ||||
Humban-Nikash III | Anşan ve Susa Kralı | ? – MÖ 645/4 sonrasi | MÖ 647 | MÖ 647 | Atta-Merra-Halki oğlu | ||||
Umhuluma | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | MÖ 647 | MÖ 647 | ? | ||||
Indattu-Inshushinak IV | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | MÖ 647 | Yak. MÖ 646 | ? | ||||
Humban-Hapua | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | MÖ 647 | MÖ 647 | ? | ||||
Pa'e | Anşan ve Susa Kralı | ? – MÖ 645/4 sonrası | Güz 646 | MÖ 645/4 sonrası | ? | ||||
Shutur-Nahhunte III | Anşan ve Susa Kralı | ? – ? | yak. MÖ 646 | ? | Indattu-Inshushinak IV oğlu | Bu kraldan sonra {{Anşan Kralligi]] Ahamenişler eline gecmistir. | |||
Medya Devleti (yak. MÖ 774 - MÖ 652)[19] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Xšaθrita | Phraortes (?) | Medya Devleti Kralı | ? – MÖ 652 | MÖ 674 | MÖ 652 | Deioces'in oğlu | Asurlular ve Sakalar ile savaşta öldü. Sonra MÖ 652-MÖ 625 döneminde Medya Kralligi Sakalara bagliandi. | ||
Sakalar Krallığı (MÖ 652–MÖ 625) | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Madea]] | Sakalar Kralı | ? – MÖ 625 | MÖ 652 | MÖ 625 | Bartatua'nın oğlu | ||||
Medya Devleti İmparatorluğu (yak. MÖ 625 - MÖ 550)[19] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cyaksares | Huvaxksšaθra | Medya Devleti Kralı | ? – MÖ 585 | MÖ 625 | MÖ 585 | Ksšaθrita'nın oğlu | |||
Astiages | Ishtuvigu | Medya Devleti Kralı | ? – MÖ 585 | MÖ 585 | MÖ 550 | Cyaksares'nın oğlu | Tahttan indirildi ve sonra öldürüldü. | ||
Ahameniş İmparatorluğu (MÖ 550–MÖ 330)
Ahameniş İmparatorluğu (MÖ 550-MÖ 300) | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Büyük Kiros | Büyük Kral, Persler Kralı, Anşan Kralı, Medya Kralı, Babil Kralı, Sümer ve Akad Kralı, Dünya'nın Dört Bir Köşesinin Kralı |
MÖ 600 – MÖ 530 | MÖ 559 | MÖ 530 | I. Kambises Anşan Kralı ve Astiages'in kızı Medya'li Mandana'nin oğlu | MÖ 559'dan itibaren Anşan Kralı. Massagetler veya İskitler ile yaptığı bir savaşta öldü. | |||
II. Kambises | Büyük Kral. Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı). |
? – MÖ 521 | MÖ 530 | MÖ 522 | Büyük Kiros'un oğlu | Bir ayaklanmayı bastırmak için gitmekte iken yolda öldü. | |||
Bardiya | Tanyoxarces | Büyük Kral, Mısır Firavunu |
? – MÖ 522 | MÖ 522 | MÖ 522 | Büyük Kiros'un oğlu | Pers soyluları tarafından öldürüldü. | ||
I. Darius | Arsames (?) | Büyük Kral. Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı). |
MÖ 550 – MÖ 486 | MÖ 522 | MÖ 486 | Hystaspes'ın oğlu | |||
I. Serhas | Büyük Kral. Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı). |
MÖ 519 – MÖ 465 | MÖ 485 | MÖ 465 | I. Darius'un oğlu | Öldürüldü. | |||
I. Artakserhas | Büyük Kral. Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı). Longimanus |
? – MÖ 424 | MÖ 465 | MÖ 424 | I. Serhas'ın oğlu | ||||
II. Serhas | Artaxerxes | Büyük Kral. Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı). |
? – MÖ 424 | MÖ 424 | MÖ 424 | I. Artaserhas'ın oğlu | Sogdianus tarafindan öldürüldü. | ||
Sogdianus | Büyük Kral. Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı). |
? – MÖ 423 | MÖ 424 | MÖ 423 | I. Artaserhas'ın oğlu | II. Darius tarafindan öldürüldü. | |||
II. Darius | Ochus | Büyük Kral. Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı). |
? – MÖ 404 | MÖ 423 | MÖ 404 | I. Artaserhas'ın oğlu | |||
II. Artaserhas | Arsaces | Büyük Kral. Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı). |
MÖ 436 – MÖ 358 | MÖ 404 | MÖ 358 | II. Darius'un oğlu | |||
III. Artaserhas | Ochus | Büyük Kral. Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı). |
? – MÖ 338 | MÖ 358 | MÖ 338 | II. Artaserhas'ın oğlu | Öldürüldü. | ||
IV. Artaserhas | Arses | Büyük Kral. Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı). |
? – MÖ 336 | MÖ 338 | MÖ 336 | III. Artaserhas'ın oğlu | Öldürüldü. | ||
III. Darius | Artashata | Büyük Kral. Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı). |
MÖ 380 – MÖ 330 | MÖ 336 | MÖ 330 | IV. Artaserhas'ın oğlu | V. Arteserhas tarafından öldürüldü. | ||
V. Artaserhas | Bessus | Büyük Kral. Hşayathiya Hşayathiyanam (Krallar Kralı). |
? – MÖ 329 | MÖ 330 | MÖ 329 | Olasılıkla II. Artaserhas'in soyundan gelme bir Pers soylu | Büyük İskender tarafından öldürüldü. | ||
Hellenistik İmparatorluklar (MÖ 330 – MÖ 64)
Makedonya İmparatorluğu
Makedonya İmparatorluğu (MÖ 330-MÖ 312) | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Büyük İskender | Büyük | MÖ 356 – MÖ 13 Haziran 323 | MÖ 330 | MÖ 323 | II. Filip (Makedonya Kralı) oğlu | MÖ 335'dan itibaren III. Aleksandros unvanı ile Makedonya Kralı | |||
III. Filip Arrhidaeus | Arrhidaeus | yak. MÖ 359 – MÖ 317 | Haziran MÖ 323 | MÖ 317 | Makedonya Kralı II. Filip'in oğlu | MÖ 'den 336'dan itibaren III. Filip unvanı ile ile Makedonya Kralı. Olympias tarafından öldürüldü. | |||
IV. Aleksandros Aegus | Aegus | Eylül MÖ 323 – MÖ 309 | Eylül MÖ 323 | MÖ 317 | Büyük İskender'in oğlu | MÖ 310'a kadar IV. Aleksandros unvanı ile Makedonya Kralı. Antipeter'in oğlu Cassender tarafından öldürüldü. | |||
Perdikkas | ? – MÖ 321 | Haziran MÖ 323 | MÖ 321 | Naip. Orestis Prensi | |||||
Peithon | yak. MÖ 355 – MÖ 314 | MÖ 321 | MÖ 321 | Crateuas oğlu | Naip | ||||
Arrhidaeus | ? -MÖ 319 | MÖ 321 | MÖ 321 | Naip | |||||
Antipater | ? MÖ 398– MÖ 319 | MÖ 321 | MÖ 319 | Iollas oğlu | Naip. I. Seleukos tarafından öldürüldü. | ||||
Polysperkon | MÖ 394– MÖ 303 | MÖ 319 | MÖ 316 | Simmias oğlu | Naip | ||||
Olympias | yak MÖ 375 – MÖ 316 | MÖ 317 | MÖ 316 | Epir Kralı I. Neoptolemus kizi ve Büyük İskender'in annesi. | Antipater'in oğlu Cassander tarafından öldürüldü. | ||||
I. Antigonus | Monoftalmus | MÖ 382 – MÖ 301 | MÖ 316 | MÖ 312 | Elymiotis'li Filip oğlu | MÖ 301'e kadar I. Antigonus unvani ile Anadolu, Suriye ve Makedonya Kralı. I. Seleukos tarafından öldürüldü. | |||
Selevkos İmparatorluğu
Selevkos İmparatorluğu (MÖ 312-MÖ 64) | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I. Seleukos Nikator | Nikator | Yak. MÖ 358– MÖ 281 | MÖ 312 | MÖ 281 | Seleukos'un oğlu olan Antiokhos'un oğlu | MÖ 306'dan itibaren "Kral" olarak tanındı. Ptolemaios Keravnos tarafından öldürüldü. | |||
I. Antiokhos Soter | Soter | ? – MÖ 261 | MÖ 281 | MÖ 261 | I. Seleukos Nikator'un oğlu | MÖ 291'den itibaren MÖ 281'e kadar ortak hükümdar | |||
II. Antiokhos Teos | Teos | MÖ 286–MÖ 246 | MÖ 261 | MÖ 246 | I. Antiokhos Soter'in oğlu | ||||
II. Seleukos Kallinikus | Kallinikus | ? – MÖ 225 | MÖ 246 | MÖ 225 | II. Antiokhos Teos'un oğlu | ||||
III. Selevkos Ceraunus | Aleksander | Ceraunus | yak. MÖ 243–MÖ 223 | MÖ 225 | MÖ 223 | II. Seleukos Kallinikus'un oğlu | |||
III. Antiokhos Magus | Magus | yak. MÖ 241–MÖ 187 | MÖ 223 | MÖ 187 | II. Seleukos Ceraunus'un oğlu | ||||
IV. Seleukos Filopator | Filopator | ? – MÖ 175 | MÖ 187 | MÖ 175 | IV. Antiokhos Magus'un oğlu | ||||
IV. Antikhos Epifanes | Epifanes | yak. MÖ 215–MÖ 163 | MÖ 175 | MÖ 163 | III. Antiokhos Magus'un oğlu | Elymais'de öldürüldü. | |||
V. Antiokhos Eupator | Eupator | yak. MÖ 172–MÖ 161 | MÖ 163 | MÖ 161 | IV. Antiokhos Epifanes'in oğlu | ||||
I. Demetrius Soter | Soter | MÖ 185–MÖ 150 | MÖ 161 | MÖ 50 | IV. Selevkos Filopator'un oğlu | ||||
Aleksander Balas | Balas | ? – MÖ 146 | MÖ 50 | MÖ 146 | IV. Antikhos Epifanes'in oğlu ? | ||||
II. Demetrius Nikator | Nikator | ? – MÖ 139 | MÖ 146 | MÖ 139 | I. Demetrius Soter'in oğlu | Partlar tarafından mağlubiyete uğratılıp esir alındı. I. Mithridates'in kızı Rhodogune ile evli | |||
Antiokhos VII Sidetes | Sidetes Euergetes |
? – MÖ 129 | MÖ 139 | MÖ 129 | I. Demetrius Soter'in oğlu | II. Phraates ile yaptığı bir savaşta öldürüldü. | |||
Orta İran İmparatorlukları (MÖ 247–MS 670)
Partlar İmparatorluğu
Bu dönem için daha kapsamlı bir bağımlı alt-krallar ve ve alt-kraliçeler listesi için şu listeye bakınız:
- Partlar Devleti'ne bağımlı alt-krallıklar listesi
Partlar İmparatorluğu (yak. MÖ 247–228)[20][21] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I. Arsakes | I. Tiridates veya Arsakes | Kral, Karen, Autocrator | ? – MÖ 211 | MÖ 247 | MÖ 211 | Büyük olasılıkla II. Artaserhes'in oğlu olan Friapatius'un oğlu Arsakes'in soyundan gelme | |||
II. Arsakes | Arsaces | ? – MÖ 185 | MÖ 211 | MÖ 185[22] | I. Arsakes'in oğlu | ||||
III. Arsakes | Friapatıus | ? – MÖ 170 | MÖ 185 | MÖ 170 [22] | I. Tiridates'in torunu | ||||
IV. Arsakes | I. Fraates | ? – MÖ 167 | MÖ 170 | MÖ 167[23] | Friapatıus'un oğlu | ||||
V. Arsakes | I. Mitridates | Büyük Kral, Teos, Teopatör, Filhellen | ? – MÖ 132 | MÖ 167 [23] | MÖ 132[24] | Friapatıus'un oğlu | |||
VI. Arsakes | II. Fraates | Büyük Kral, Filopatör, Teopatör, Nikeforos | ? – MÖ 127 | MÖ 132 | MÖ 127[24] | I. Mitridates'in oğlu | İskitlerle savaşta öldürüldü | ||
VII. Arsakes | I. Artabanus | Kral | ? – MÖ 126 | MÖ 127 | MÖ 126 [24] | Friapatıus'un oğlu | Tokharlar ile savaşta öldürüldü | ||
VIII. Arsakes | I. Vologases[24] | Büyük Kral, Teopatör, Filadelpfos, Filhellen, Epifanes | ? – MÖ 122 | MÖ 126 | MÖ 122[24] | Friapatıus'un oğlu | Medya, Arran ve İberya'nin ilk Arşaklı krali idi | ||
IX. Arsakes | II. Artabanus [24] | Büyük Kral, Krallar Kralı, Epifanes, Filhellen | ? – MÖ 121 | MÖ 122 | MÖ 121 | I. Artabanus'un oğlu | Medler ile savaşta öldürüldü | ||
X. Arsakes | II. Mitridates | Büyük Kral, Büyük Krallar Kralı, Epifanes,, Soter | ? – MÖ 91 | MÖ 121[25] | MÖ 91 | I. Artabanus'un oğlu | |||
XI. Arsakes | I. Gotarzes | Büyük Kral, Epifanes, Filhellen, Evergetes, Autokrator | ? – MÖ 87 | MÖ 91 | MÖ 87 | II. Mitridates'in oğlu | |||
XII. Arsakes | (III). Artabanus[23] | Büyük Kral, Theopator, Nikator | ? – MÖ 77 ? | MÖ 91 | MÖ 77 ? | I. Vologases'in oğlu | |||
XIII. Arsakes | (III) Mitridates [24] | Büyük Kral, Büyük Krallar Kralı, Epifanes, Filhellen, Evergetes, Autokrator, Dikaios, Filopator | ? – MÖ 67 | MÖ 88 | MÖ 67 | II. Mitridates'in oğlu | |||
XIV. Arsakes | I. Orodes | Büyük Kral, Epifanes, Filhellen, Evergetes | ? – MÖ 75 | MÖ 80 | MÖ 75 | II. Mitridates'in oğlu | |||
XV. Arsakes | I. Sanatruces | Büyük Kral, Epifanes, Filhellen, Evergetes, Theopator | MÖ 157 – MÖ 70 | MÖ 77 | MÖ 70 | I. Vologases'in oğlu[23] | |||
XVI. Arsakes XVİ[23] | ? | Büyük Kral, Epifanes, Filhellen, Evergetes, Theopatör, Evsebes | ? – MÖ 66 | MÖ 77 | MÖ 66 | ? | |||
XVII. Arsakes | III. Fraates | Büyük Kral, Epifanes, Filhellen, Evergetes, Theos | ? – MÖ 57 | MÖ 70 | MÖ 57 | I. Sanatruces'in oğlu | II. Orodes II tarafından öldürüldü | ||
XVIII. Arsakes[23] | ? | Büyük Kral, Epifanes, Filhellen, Evergetes, Filopator | ? – MÖ 63 | MÖ 66 | MÖ 63 | XVI. Arsakes'in oğlu | |||
XIX. Arsakes | III. Mitridates (veya IV.) | Büyük Kral, Büyük Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, Filhellen, Evpator, Theopator | ? – MÖ 54 | MÖ 65[23] | MÖ 54 | III. Fraates'in oğlu | II. Orodes tarafından öldürüldü | ||
XX. Arsakes | II. Orodes | Krallar Kralı, Epifanes, Filhellen, Evergetes, Autokrator, Filopatör, Eupatör, Dikaios, Ktistes | ? – MÖ 38 | MÖ 57 | MÖ 38 | III. Phraates'in oğlu | IV. Fraates tarafından öldürüldü | ||
XXI. Arsakes | I. Pacorus | Krallar Kralı, Epifanes, Filhellen, Evergetes, Dikaios | ? – MÖ 38 | MÖ 50 | MÖ 38 | II. Orodes'in oğlu | Romanlılarla savaşta öldürüldü | ||
XXII. Arsakes | IV. Fraates | Krallar Kralı, Epifanes, Filhellen, Evergetes, Dikaios | ? – MÖ 2 | MÖ 38 | MÖ 2 | II. Orodes'in oğlu | Musa tarafından öldürüldü | ||
XXIII. Arsakes | Tiridates II | Krallar Kralı, Epifanes, Filhellen, Evergetes, Autokrator, Dikaios, Philoromaeos | ? – MÖ 23 sonrası | MÖ 30 | MÖ 25 | Olasılıkla (III). Mitridates soyundan | Tahttan indirildi. Roma'ya gitti | ||
XXIV. Arsakes | (V). Mithridates [26] | ? | ? – MÖ ? | MÖ 12 | MÖ 9 | Olasılıkla (III). Mitridates soyundan | |||
Musa | Musa | Kraliçeler Kraliçesi, Thea, Uranya | ?- MS 4? | MÖ 2 | MS 4 | IV. Fraates'in kraliçesi | |||
XXV. Arsakes | V. Fraates | Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ?- MS 4 | MÖ 2 | MS 4 | IV. Phraates ile Musa'nın oğlu | Tahttan indirildi ve Roma'ya gitti | ||
XXVI. Arsakes | III. Orodes | Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – 6 | 4 | 6 | Olasılıkla (III). Mitridates soyundan | Partli soylular tarafından öldürüldü | ||
XXVII. Arsakes | I. Vonones | Büyük Kral,, Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, Filhellen, Nikeforus | ? – 19 | 8 | 12 | IV. Fraates'in oğlu | Tahttan indirildi ve Roma'ya gitti. Sonradan Romalılar tarafından öldürüldü | ||
XXVIII. Arsakes | Artabanus III | Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – 40 | 10 | 40 | Olasılıkla (III). Mitridates soyundan | |||
XXIX. Arsakes | III. Tiridates | ? | ? – ? | 35 | 36 | Olasilikla II. Tiridates soyundan | Tahttan indirildi ve Roma'ya gitti. | ||
XXX. Arsakes | Cinnamus | ? | ? – ? | 37 | 37 | III. Artabanus'un oğlu | Tahttan feraget etti | ||
XXXI. Arsakes | II. Gotarzes II | Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, Filhellen | 11–51 | 40 – | 51 | III. Artabanus'un oğlu | |||
XXXII. Arsakes | I. Vardanes | Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – 46 | 40 | 46 | III. Artabanus'un oğlu | II. Gotarzes tarafindan öldürüldü | ||
XXXIII. Arsakes | II. Vonones | Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – 51 | yak. 45 | 51 | ||||
XXXIV. Arsakes | Mitridates (Vİ)[27] | ? | ? – ? | 49 | 50 | II. Vonones'in oglu | II. Gotarzes tarafindan tahttan indirildi ve sakat edildi | ||
XXXV. Arsakes | I. Vologases (veya II.) | Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, Filhellen, Lord | ? – 77 | 51 | 77 | II. Vonones'in oğlu | |||
XXXVI. Arsakes | II. Vardanes | Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – ? | 55 | 58 | I. (veya II.) Vologases'in oğlu | Tahttan indirildi | ||
XXXVII. Arsakes | II. Vologases (veya III.) | Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – ? | 77 | 89/90 | Olasilikla I. Vologases'in oğlu | |||
XXXVIII. Arsakes | II. Pacorus | Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – 115 | 77 | 115 | II. Vonones'in oğlu | |||
XXXIX. Arsakes | IV. Artabanus | Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – ? | 80 | 81 | Olasilikla Artabanus III 'in oğlu | |||
XL. Arsakes | I. Osroes | Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – 130 | 89/90 | 130 | Olasilikla Vologases II (or III)'in oğlu | |||
XLI. Arsakes | III. Vologases (veya IV.) | Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – 148 | 105 | 148 | ? | |||
XLII. Arsakes | IV. Mitridates (veya VII.) | Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – yak. 145 | 115 | yak. 145 | I. Osroes'in erkek kardeşi | Romalılar ile savaşta öldürüldü. | ||
XLIII. Arsakes | Parthamaspates | Krallar Kralı, Evergetes, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – 123'den sonra | 116 | 117 | I. Osroes'in oğlu | Tahttan indirildi ve Roma'ya gitti | ||
XLIV. Arsakes[28] | II. Sanatruces | Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – yak. 145 | yak. 145 | yak. 145 | IV. Mitridates (veya VII.)'in oğlu | Romalılar ile savaşta öldürüldü. | ||
Arsaces XLV | IV. Vologases (or V) | Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – 191 | 148 | 191 | IV. Mitridates (veya VII.)'in oğlu | |||
XLVI. Arsaces | V. Vologases (veya VI) | Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – 208 | 191 | 208 | IV. Vologases (veya V.)'in oğlu | |||
XLVII. Arsakes | II. Osroes | Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – ? | yak. 190 | yak. 195 | Olasilikla IV. Vologases (veya V.)'nin oğlu | |||
XLVIII. Arsakes | VI. Vologases (veya VII.) | Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, Filhellen | 181–228 | 208 | 228 | V. Vologases (or VI)'in oğlu | I. Ardaşir tarafından öldürüldü | ||
XLIX. Arsakes | V. Artabanus | Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – 226 | 213 | 226 | V. Vologases (veya VI)'in oğlu | I. Ardaşir tarafından öldürüldü | ||
L. Arsakes | IV. Tiridates[29] | Krallar Kralı, Dikaios, Epifanes, Filhellen | ? – ? | 217 | 222 | IV. (veya V.) Vologases'in oğlu | Aynı zamanda Ermenistan Kralı | ||
-->
Sasani İmparatorluğu (224–670)
Sasani İmparatorluğu (224–670) | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I. Ardeşir | Şehinşah[30] | ? – Eylül 241 | 28 Nisan 224 | Eylül 241 | Sasan'ın oğlu olan Babak'ın oğlu | ||||
I. Şapur | Şehinşah | 215 – Nisan 273 | 12 Nisan 240 | Nisan 273 | I. Ardeşir'in oğlu | ||||
I. Hürmüz | Hürmüz-Ardaşir | Şehinşah, Vözorg Armananșah[31] | ? – Nisan 274 | Nisan 273 | Nisan 274 | I. Șapur'un oğlu | |||
I. Behram | Şehinşah, Gilanşah | ? – Temmuz 277 | Nisan 274 | Temmuz 277 | I. Şapur'un oğlu | ||||
II. Behram | Şehinşah | ? – 294 | Temmuz 277 | 293 | I. Behram'ın oğlu | ||||
III. Behram | Şehinşah, Sakanşah | ? – 293 | 293 | 293 | II. Behram'ın oğlu | Tahttan indirildi. | |||
I. Nerseh | Şehinşah, Armanansah | ? – 302 | 293 | 302 | I. Șapur'un oğlu | ||||
II. Hürmüz | Şehinşah | ? – Şubat 310 | 302 | Şubat 310 | I. Nerseh'in oğlu | Araplarla bir savaşta öldü | |||
II. Nerseh | Adur-narseh | Şehinşah | ? – Mart 310 | Şubat 310 | Mart 310 | II. Hürmüz'ün oğlu | İranlı soylular tarafından öldürüldü. | ||
II. Şapur | Şehinşah, Huyah Sonba[32] | Mart 310 – 379 | Mart 310 | 379 | II. Hürmüz'ün oğlu | ||||
II. Ardeşir | Şehinşah | ? – 383 | 379 | 383 | II. Şapur'un oğlu | ||||
III. Şapur | Sahansah | ? – Aralık 388 | 383 | Aralık 388 | II. Şapur'un oğlu | ||||
IV. Behram | Şehinşah, Kermanşah | ? – 399 | Aralık 388 | 399 | II. Şapur'un oğlu | ||||
I. Yezdigirt | Şehinşah | 363 – 21 Ocak 421 | 399 | 21 Ocak 421 | III. Şapur'un oğlu | İranlı soylular tarafından öldürüldü. | |||
IV. Şapur | Şehinşah, Armananşah | ? – Şubat 421 | Şubat 421 | Şubat 421 | I. Yezdigirt'in oğlu | İranlı soylular tarafından öldürüldü. | |||
V. Behram | Şehinşah, Gur | 391 – 20 Haziran 439 | 421 | 20 Haziran 439 | I. Yezdigirt'in oğlu | ||||
II. Yezdigirt | Şehinşah | ? – 15 Aralık 456 | 20 Haziran 439 | 15 Aralık 456 | V. Behram'ın oğlu | ||||
III. Hürmüz | Şehinşah | 399–459 | 457 | 459 | II. Yezdigirt'in oğlu | I. Firuz tarafından öldürüldü. | |||
I. Firuz | Şehinşah | ? – Ocak 484 | 457 | Ocak 484 | II. Yezdigirt'in oğlu | Akhunlar ile bir savaşta öldürüldü. | |||
Balaş | Şehinşah | ? – 488 | Şubat 484 | 488 | III. Yezdigirt'in oğlu | Tahttan indirildi. Kör edildi. | |||
I. Kavad | Şehinşah | 449–531 | 488 | 496 | I. Firuz'un oğlu | Tahttan indirildi. | |||
Çamaşp | Şehinşah | ? – 502 | 496 | 498 | I. Firuz'un oğlu | Tahttan indirildi. | |||
I. Kavad | Şehinşah | 449 – 13 Eylül 531 | 498 | 13 Eylül 531 | I. Firuz'un oğlu | İkinci defa tahta geçirildi. | |||
I. Hüsrev | Şehinşah, Anuşirvan, Adil | 500 – 31 Ocak 579 | 13 Eylül 531 | 31 Ocak 579 | I. Kavad'ın oğlu | ||||
IV. Hürmüz | Şehinşah, Torkzad | 528–590 | 31 Ocak 579 | 5 Eylül 590 | I. Hüsrev'in oğlu | İranlı soylular veya kendi oğlu tarafından öldürüldü. | |||
II. Hüsrev | Şehinşah, Aparviz | 550–628 | Eylül 590 | Eylül 590 | IV. Hürmüz | Tahttan indirildi ve Roma'ya gitti. | |||
VI. Behram | Şehinşah, Çubineh | ? – 592 | Eylül 590 | Ocak 591 | Mihran sülalesinden Bahram-Goşnasp'in oğlu | Gaspçi. Türkler tarafından öldürüldü. | |||
II. Hüsrev | Şehinşah, Aparviz | 550–628 | Ocak 591 | 25 Şubat 628 | İV. Hürmüz'ün oğlu | Roma'dan dönüp ikici defa tahta geçti. II. Kavad tarafından öldürüldü. | |||
Bistam | Şehinşah, Firuz | ? – 596 | 592 | 596 | Espandyad sülalesinden Şapur'un oğlu. II. Hüsrev'in amcası ve Vİ. Behram'ın kızkardeşi Gördüye'nin kocası idi. | Gaspçi. Karısı ve VI. Behram'ın kızkardeşi olan Gördüye tarafından öldürüldü. | |||
V. Hürmüz | Şehinşah | ? – ? | ? 593 | ? 593 | Çok olasılıkla IV. Behram'ın kızı Gördüye ile Bistam'ın oğlu idi. | ||||
II. Kavad | Şirüye | Şehinşah | ? – 15 Eylül 628 | 25 Şubat 628 | 15 Eylül 628 | II. Hüsrev'in oğlu | |||
III. Ardeşır | Şehinşah | 598 – 27 Nisan 630 | 15 Eylül 628 | 27 Nisan 630 | II. Kavad'ın oğlu | Farrohan tarafından öldürüldü. | |||
Farrohan | Şehinşah, Şahrvaraz, Rumi-zan | ? – 9 Haziran 630 | 27 Nisan 630 | 9 Haziran 630 | Varaz sülalesinden Ardeşir'ın oğlu. II. Hüsrev'in kızı Boran'ın kocası | İran soyluları tarafından öldürüldü. | |||
III. Hüsrev | Şehinşah | ? – ? | Mayıs 630 | Temmuz 635 sonrası | IV. Hürmüz'ün oğlu olan Kağlu | ||||
Boran | Şahbanu[33] | 590 – Ekim 631 | Haziran 630 | Ekim 631 | II. Hüsrev'in kızı ve Farrohan'ın karısı | ||||
II. Firuz | Gösnasp-Bande | Şehinşah | ? – Aralık 631 | Ekim 631 | Aralık 631 | I. Hüsrev'in oğlu olan Yazdandad'ın kızı olan Caharabaht ile kocası Mihran-Gösnasp'in oğlu. Büyük olasılıkla Azarmıdoht'un kocası idi. | Gaspçı. İranlı soylular tarafından öldürüldü. | ||
IV. Hüsrev | Şehinşah | ? – Aralık 631 | Aralık 631 | Aralık 631 | II. Firuz'un kardeşi | Gaspçı. İranlı soylular tarafından öldürüldü. | |||
Azarmidoht | Şahbanu | ? – Nisan 632 | Aralık 631 | Nisan 632 | II. Hüsrev'in kızı. Olasılıkla II. Firuz'un karısı. | İranlı soylular tarafından öldürüldü. | |||
VI. Hürmüz | Şehinşah | ? – ? | Nisan 632 | Temmuz 633 sonrası | II. Kavad'ın oğlu | İranlı soylular tarafından öldürüldü. | |||
V. Hüsrev | Farrokzad | Şehinşah | ? – Oct. 632 | Nisan 632 | Ekim 632 | II. Kuşrev'in oğlu. | İranlı soylular tarafından öldürüldü. | ||
III. Yezdigirt | Şehinşah | ? – 652 | Ekim 632 | 652 | II. Hüsrev'in oğlu olan Şahriyar'ın oğlu | Öldürüldü. | |||
III. Firuz | Şehinşah | ? – 673'den önce | 652 | 670'dan sonra | III. Yezdigirt'in oğlu | ||||
İslam Halifeleri (641–946)
Bu dönem için daha kapsamlı bir hukumdarlar ve tabi alt-hukumdarlar listesi için şu listelere bakınız:
- Iran'da Islam hanedanlari listesi
Dört Halife veya Hulefa-i Raşidin
Hulefa-i Raşidin (260–670) | |||||||||
Halife ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Halifelık başlangıcı | Halifelik sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ömer bin Hattab | Ebu Hafş, el-Faruk, Halife, Emir-ül-Müminin | 590–644 | 634 | 644 | Beni Adi kabilesinden Hattab bin Hufeyl'in oğlu. Muhammed'in eşi olan Hafsa'nin babasi | İkinci Halife. Öldürüldü. | |||
Osman bin Affan | Ebu Amr, Zonnureyn, Halife, Emir-ül-Müminin | 579–656 | 644 | 656 | Kureyş'in Ümeyyeoğulları ailesinden Affan'in oğlu | Öldürüldü. | |||
Ali bin Ebu Talib | Ebu-Hasan, el-Murtaza, Halife, Emir-ül-Müminin, Büyük İmam | 598–661 | 656 | 661 | Ebu Talib'in oğlu. Muhammed'in damadı. | Öldürüldü. | |||
Hasan bin Ali | Ebu Mohammed, el-Muctaba, Halife, Emir-ül-Müminin, Şii imamı | 625–670 | 661 | 661 | Ali bin Talib'in oğlu. | Hilafet mücadelesinden çekilme | |||
Emeviler
Emevîler (661–750) | |||||||||
Halife ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Halifelik başlangıcı | Halifelik sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I. Muaviye | Ebu Abdullah, Halife, Emir-ül-Müminin | 661 | 680 | Muhammed'in kuzeni Ebu Süfyan'ın oğlu | |||||
I. Yezid | Ebu Halid,Halife, Emir-ül-Müminin | 680 | 683 | I. Muaviye'nin oğlu | |||||
II. Muaviye | Ebu Abdurrahman, Halife, Emir-ül-Müminin | 683 | 684 | I. Yezid'in oğlu | Halifelikten feragat etti. | ||||
I. Mervan | Ebu Abdülmelik, Halife, Emir-ül-Müminin | 684 | 685 | Hakam bin Ebu-el-As'ın oğlu. I. Muaviye'nin kuzeni | Karısı tarafından öldürüldü. | ||||
Abdülmelik bin Mervan | Abulvelid, Halife, Emir-ül-Müminin | 685 | 705 | I. Mervan'ın oğlu | |||||
I. Velid bin Abdülmelik | Eb-ul-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin | 705 | 715 | Abdülmelik bin Mervan'in oğlu | |||||
Süleyman bin Abdülmelik | Ebu Eyyub, Halife, Emir-ül-Müminin | 715 | 717 | Abdülmelik bin Mervan'in oğlu | |||||
Ömer bin Abdülaziz | Ebu Hafş, Halife, Emir-ül-Müminin | 717 | 720 | Abdülmelik bin Mervan'ın ikinci kardeşi Abdülaziz'in oğlu. | |||||
II. Yezid | Ebu Halid, Halife, Emir-ül-Müminin | 720 | 724 | Abdülmelik bin Mervan'ın oğlu. | |||||
Hişam | Abu-Valid, Halife, Emir-ül-Müminin | 724 | 743 | Abdülmelik bin Mervan'ın oğlu. | |||||
II. Velid | Ebul-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin | 743 | 744 | II. Yezid'in oğlu. | Öldürüldü. | ||||
III. Yezid | Ebu Halid, Halife, Emir-ül-Müminin | 744 | 744 | I. Velid'in oğlu | |||||
İbrahim bin Velid | Ebu İshak, Halife, Emir-ül-Müminin | 744 | 744 | I. Velid'in oğlu | Halifelikten feragat etti. Abbasi Halifesi Seffah tarafından öldürtüldü. | ||||
II. Mervan | Ebu Abdülmalik, Halife, Emir-ül-Müminin | 744 | 750 | I. Mervan'in oğlu Muhammed'in oğlu | İdare merkezi Harran idi. Abbasi Halifesi Seffah tarafından öldürtüldü. | ||||
Abbasiler
Abbasiler (750–946) | |||||||||
Halife ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Halifelik başlangıcı | Halifelik sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Seffah | Abdullah | Ebu-el-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin | 750 | 754 | Ebu Haşimi Muhamed'in oğlu Ali oğlu Abdullah'in oğlu. Muhammed'in kuzeni | ||||
Mansur | Abdullah | Ebu Cafer, Halife, Emir-ül-Müminin | 754 | 775 | Seffah erkek kardeşi | ||||
Mehdi | Muhammed | Ebu Abdullah, Halife, Emir-ül-Müminin | 775 | 785 | Mansur'un oğlu | ||||
Hadi | Musa | Ebu Muhammed, Halife, Emir-ül-Müminin | 785 | 786 | Mehdi'nin oğlu | ||||
Harun Reşid | Harun | Ebu Cafer, Halife, Emir-ül-Müminin | 786 | 809 | Mehdi'un oğlu | ||||
Emin | Mohammed | Ebu Abdullah, Halife, Emir-ül-Müminin | 809 | 813 | Harun Reşid'in oğlu | Memun tarafından öldürüldü | |||
Memun | Abdullah | Ebu-l-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin | 813 | 833 | Harun Reşid'in oğlu | ||||
Mutasım | Muhammed | Ebu Ishak, Halife, Emir-ül-Müminin | 833 | 842 | Harun Reşid'in oğlu | ||||
Vasık | Harun | Ebu Cafer, Halife, Emir-ül-Müminin | 842 | 847 | Mutasım'ın oğlu | ||||
Mütevekkil | Cafer | Ebu-l-Fazl, Halife, Emir-ül-Müminin | 847 | 861 | Mutasım'ın oğlu | Muntasır tarafından öldürüldü | |||
Muntasır | Muhammed | Ebu Cafer, Halife, Emir-ül-Müminin | 861 | 862 | Mütevekkil'in oğlu | ||||
Musta'in | Ahmad | Ebu-l-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin | 862 | 866 | Mutasım oğlu Muhammed'in oğlu | Tahttan indirildi ve sonra öldürüldü | |||
Mutazz | Zübeyr | Ebu Abdullah, Halife, Emir-ül-Müminin | 866 | 869 | Mütevekkil'in oğlu | Tahttan indirildi ve sonra öldürüldü | |||
Mohtedi | Muhammed | Ebu Ishak, Halife, Emir-ül-Müminin | 869 | 870 | Vasık'ın oğlu | ||||
Mutemid | Ahmed | Ebu-l-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin | 870 | 892 | Mütevekkil'ın oğlu | ||||
Mutadid | Ahmed | Ebu-l-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin | 892 | 902 | Mütevekkil oğlu Talhat el-Muvaffak'ın oğlu | ||||
Muktefi | Ali | Ebu Muhammed, Halife, Emir-ül-Müminin | 902 | 908 | Mutadid'in oğlu | ||||
Muktedir | Cafer | Ebu-l-Fazl, Halife, Emir-ül-Müminin | 908 | 932 | Mutadid'in oğlu | Öldürüldü | |||
Kahir | Muhammed | Ebu Mansur, Halife, Emir-ül-Müminin | 932 | 934 | Mutadid'in oğlu | Tahttan indirildi ve kör edildi | |||
Razi | Mohammad | Ebu-l-Abbas, Halife, Emir-ül-Müminin | 934 | 940 | Muktedir'in oğlu | ||||
Mutaki | Ibrahim | Ebu Ishak, Halife, Emir-ül-Müminin | 940 | 944 | Muktedir'ın oğlu | Tahttan indirildi ve kör edildi | |||
Mustakfi | Abdullah | Ebu-l-Kasim, Caliph, Halife, Emir-ül-Müminin | 944 | 946 | Muktefi'nin oğlu | Muizildewle tarafındna tahttan indirildi ve kör edildi | |||
Büveyhoğulları (933–1062)
Bu dönem için daha kapsamlı bir hukumdarlar ve tabi alt-hukumdarlar listesi için şu listeye bakınız:
- Iran'da Islam hanedanlari listesi
Büveyh hükümdarları devleti genelde Fars, Jibal ve Irak'tan yönetmiştir. Ülke üçe bölünmüş olduğundan üç ayrı hükümdar tarafından yönetilmiştir.
Fars kolu
- İmâdüddevle 934-949
- Adudüddevle 949-983
- Şerefüddevle 983-989
- Samsâmüddevle 989-998
- Behâüddevle 998-1012
- Sultânüddevle 1012-1024
- Ebû Kalicar 1024-1048
- Abu Mansur Fülâd Sütûn 1048-1055
Selçuklular'a dahil olmuştur.
Rey kolu
- Ruknüddevle 935-976
- Fahrüddevle 976-980
- Muayyadüddevle 980-983
- Fahrüddevle (tekrar) 984-997
- Mecdüddevle 997-1029
Gazneliler'e dahil olmuştur.
Irak kolu
- Müizzüddevle 945-967
- İzzüddevle 966-978
- Adudüddevle 978-983
- Samsâmüddevle 983-987
- Şerefüddevle 987-989
- Behâüddevle 989-1012
- Sultânüddevle 1012-1021
- Müşerrefüddevle 1021-1025
- Celâlüddevle 1025-1044
- Ebû Kalicar 1044-1048
- El-Melikü’r-Rahim 1048-1055
Selçuklular'a dahil olmuştur.
Büyük Selçuklu İmparatorluğu (1029–1194)
Bu dönem için daha kapsamlı bir hükümdarlar ve bağımlı alt-hükümdarlar listesi için şu listeye bakınız:
- İran'da İslam hanedanları listesi
Büyük Selçuklu Devleti (1029–1157) | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tuğrul | Tuğrul bin Mikail | Ruknedein, Abutalip, Bey, Sultan | 995–1063 | 1029 | 1063 | Selçuk Bey oğlu Mihail'in oğlu | |||
Alp Arslan | Muhammed bin Davud Çağrı | Adudeddevle Ebu Şuça, Sultan | 1039–1072 | 1063 | 1072 | Tuğrul Bey'in kardeşi Davud Çağrı Bey'in oğlu | Esir alınmış bir kale komutanı tarafından öldürüldü. | ||
I. Melikşah | Hasan | Sultan Celalü'ldevle ve'd-din Müizzuddin Ebu'l Feth Melikşah | 1055–1092 | 1072 | 1092 | Alp Arslan'ın oğlu | |||
I. Mahmud | Nasireddin, Abulkasem, Sultan | 1086–1094 | 1092 | 1093 | I. Melikşah'ın oğlu | Beş yaşında sultan ilan edildi. 1093-1094'de İsfahan ve Fars bölgesi tabi hükümdari | |||
Berkyaruk | Muhammad Berkyaruk bin Melikşah | Ebu Muzaffer Rükneddin | 1080–1105 | 1094 | 1105 | I. Melikşah'ın oğlu | |||
II. Melikşah | Muizziddin, Ebulfeth, Sultan | 1101 – ? | 1105 | 1105 | Berkyaruk'un oğlu | Amcası Muhammet Tapar tarafindan tahttan indirildi ve kör edildi. | |||
Muhammet Tapar | Giyaseddin, Ebuşucca, Sultan | 1082–1118 | 1105 | 1118 | I. Melikşah'ın oğlu | ||||
Sencer | Ahmed | Muizziddin, Ebulhareth, Sultan | 1087–1157 | 1097 | 1157 | I. Melikşah'ın oğlu | |||
Irak Selçuklu Devleti (1118–1194) | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
II. Mahmud | Muizziddin, Sultan | 1104–1131 | 1118 | 1131 | Muhammet Tapar'ın oğlu | Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Ahmed Sencer'e tabi | |||
Davud | Muizziddin, Ebulfeth, Sultan | ? – 1132 | 1131 | 1132 | II. Mahmud'un oğlu | Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Ahmed Sencer'e tabi | |||
II. Tuğrul | Rukneddin, Ebutalib, Sultan | 1109–1134 | 1132 | 1134 | Muhammet Tapar'ın oğlu | Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Ahmed Sencer'e tabi | |||
Mesud | Giyasaddin, Ebulfeth, Sultan | 1109–1152 | 1134 | 1152 | Muhammet Tapar'ın oğlu | Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Ahmed Sencer'e tabi | |||
III. Melikşah | Muizziddin, Sultan | 1128–1160 | 1152 | 1153 | II. Mahmud'un oğlu | Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Ahmed Sencer'e tabi | |||
II. Muhammet | Giyaseddin, Ebuşucca, Sultan | 1128–1160 | 1153 | 1160 | II. Mahmud'un oğlu | 1157'ye kadar Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Ahmed Sencer'e tabi | |||
Süleyman Şah | Muizzeddin, Ebulharet, Sultan | 1118–1162 | 1160 | 1161 | Muhammet Tapar'ın oğlu | Tahttan indirildi | |||
Arsalan Şah | Rukneddin, Sultan | 1134–1176 | 1161 | 1176 | II. Tuğrul'un oğlu | ||||
III. Tuğrul | Rukneddin, Ebutalib, Sultan | ? – 1194 | 1176 | 1194 | Arsalan'ın oğlu | Öldürüldü | |||
Harezmşahlar Devleti (1153–1231)
Orta Asya'da Harezm bölgesinde kurulmuş olan ve sonra Orta Asya ve İran'in bazı bölgelerini eline geçirmiş olan bir devlet. Cengiz Han Mogol istilasi karşında direnme göstermekle beraber sonunda devlet yıkmış ve arazileri Mogollar tarafından yerle bir edilmiştir.
Bu dönem için daha kapsamlı bir hukumdarlar ve tabi alt-hukumdarlar listesi için şu listeye bakınız:
- İran'da İslam hanedanları listesi
Harezmşahlar Devleti (1153–1231) | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Atsız Harezmşah | Alaadin, Abulmuzaffar, Sultan | ? 1097 – 1156 | 1153 | 1156 | Harezmaşah Kutbeddin Muhammed'in oğlu | Harezmşahlar Devleti'nin 1127'den beri hükümdarı | |||
İl Arslan Harezmşah | Atsız Alaaddin ve Devla Ebu Muzaffer bin Muhammed | ? – 1171 | 1156 | 1172 | Atsız Harezmşah'ın oğlu | ||||
Sultanşah | Mahmud | Tac-i Dunya ve Din Ebu-l Feth | ? – 1172 | 1172 | 1193 | İl-Arslan'ın oğlu | |||
Tekiş Harezmşah | Alaaddin Tekiş. Alā-al-Dünyā ve Din Abul-Muzaffer | ? – 1199 | 1172 | 1200 | İl-Arslan'ın oğlu | ||||
Alaaddin Muhammed Harezmşah | Alaaddin, Kutbeddin, Abulfath, Sultan | ? – 1221 | 1200 | 1221 | Tekiş Harezmşah'ın oğlu | ||||
Celaleddin Harezmşah | Celaleddin. Mengü Berdi | ? – 1231 | 1220 | 1231 | Alaaddin Muhammed Harezmşah'in oğlu | Mogollardan kaçtığı Doğu Anadolu'da öldürüldü. | |||
Moğol İmparatorluğu (1230–1357)
Bu dönem için daha kapsamlı bir hukumdarlar ve tabi alt-hukumdarlar listesi için şu listeye bakınız:
- İran'da İslam hanedanları listesi
Büyük Hanlar
Büyük Hanlar (1221–1256) | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cengiz | Timuçin (Temuçin) | Han, Ka'an | 1162–1227 | 1221 | 1227 | Yesügey Han'un oğlu | 1206'dan itibaren Mongolistan'i idare etmekte from 1206 | ||
Tuluy Han | Han | 1192–1232 | 25 Ağustos 1227 | 13 Eylül 1229 | Cengiz'in oğlu | Naip | |||
Ögeday Han | Han, Ka'an | yak. 1186 – 11 Aralık 1241 | 13 Eylül 1229 | 11 Aralık 1241 | Cengiz'in oğlu | ||||
Töregene | Hatun | ? – ? | 1242 | 1246 | Ögeday Han'in karısı | Naip | |||
Güyük Han | Han, Ka'an | yak. 1206–1248 | 1246 | 1248 | Ögeday ve Töregene oğlu | ||||
Oğul Kaymış | Hatun | ? – ? | 1248 | 1251 | Güyük Han'in karısı | Naip | |||
Mengü | Han, Ka'an | 10 Ocak 1209 – 11 Ağustos 1259 | 1 Temmuz 1251 | 11 Ağustos 1259 | Toluy'un oğlu | ||||
İlhanlılar
İlhanlılar (1221–1256) | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hülagû Han | Han, İlhan | yak. 1217 – 8 Şubat 1265 | 1256 | 8 Şubat 1265 | Toluy'un oğlu | ||||
Abaka Han | Han, İlhan | 1234–1282 | 1265 | 1 Nisan 1282 | Hülagû Han'ın oğlu | ||||
Teküder Han | Ahmet | Han, İlhan, Sultan | ? – 1284 | 1282 | 1284 | Hülagû Han'ın oğlu | Öldürüldü | ||
Argun Han | Han, İlhan, Sultan | yak. 1258 – 7 Mart 1291 | 1284 | 7 Mart 1291 | Abaka Han'ın oğlu | ||||
Gayhatu Han | Han, İlhan, Sultan | ? – 1295 | 1291 | 1295 | Abaka'in oğlu | Öldürüldü | |||
Baydu Han | Han, İlhan, Sultan | ? – 1295 | 1295 | 1295 | Hülagû Han'ın oğlu Toğay'ın oğlu | Öldürüldü | |||
Gazan Han | Mahmud | Han, İlhan, Sultan | 1271–1304 | 1295 | 1304 | Argun Han'ın oğlu | |||
Olcaytu | Muhammed Hüdabende | Han, İlhan, Sultan, Hüdabende | 1280 – 16 Aralik 1316 | 1304 | 16 Aralik 1316 | Argun Han'ın oğlu | |||
Ebu Said Bahadır | Han, İlhan, Sultan, Alaaddin, Bahadır | 2 Haziran 1305 – 1 Aralık 1335 | 1316 | 1 Aralık 1335 | Olcaytu'nun oğlu | ||||
Arpa | Mahmud | Han, İlhan, Sultan, Kauen, Muezzeddin | ? – 1336 | 1335 | 10 Aralık 1336 | Toluy'un oğlu Erikbüke'un oğlu Malik Timur'un oğlu Munk Han'un oğlu'un oğlu Suse'nin oğlu | Öldürüldü | ||
Musa | Han, İlhan, Sultan, Nasereddin | ? – 1337 | 12 Nisan 1336 | 1337 | Baydu'nun oğlu Ali'nin oğlu | ||||
Muhammed | Han, İlhan, Sultan, Muzafferiddin | ? – 1338 | 1336 | 1338 | Hülagû Han'ın oğlu Mengü Timur'un oğlu Ambarcı'nın oğlu Il Timur'un oğlu Yul Kotlok'un oğlu | ||||
Satı Hatun | Hatun | yak.1300 – 1345'dan sonra | 1338 | 1339 | Olcaytu'nun kızı | ||||
Cihan Timur | Han, İlhan, Sultan, İzzeddin | ? – ? | 1339 | 1340 | Gayhatu Han'ın oğlu Ala-Fireng'un oğlu | ||||
Süleyman | Han, İlhan, Sultan | ? – ? | Mayis 1339 | 1345 | Satı Hatun'un kocasi. Hülagû Han'ın oğlu Yesmut'un oğlu Soga'nin oğlu Yusuf Şah'un oğlu | ||||
Toğa Timur | Han, İlhan, Sultan | ? – 1353 | 1335 | 1353 | Yesugey Bahadir'un oğlu Cucukisar Tur'un oğlu Amakan'in oğlu Abakan'un oğlu Bababadir'in oğlu Sudi | ||||
Anuşirvan | Han, İlhan, Sultan, Adil | ? – ? | 1344 | 1357 | ? | ||||
Rakip Hanedanlar (1332–1501)
Bu dönem için daha kapsamlı bir hukumdarlar ve tabi alt-hukumdarlar listesi için şu listeye bakınız:
- Iran'da Islam hanedanlari listesi
Serbedâriler (1332–1386)
- Abdulrazzak bin Fazlullah (1332–1338)
- Vaciheddin Mesut bin Fazlullah (1338–1343)
- Muhammed Aytemur (1343–1346)
- Kaba Isfendiyar (1346–1347)
- Lütfüllah (1347–1348 d.1361)
- Hoca Tacceddin Ali (1348–1353)
- Yahya bin Karavi (1353–1358)
- Zahireddin (1358–1359)
- Haydar el-Kassab (1359–1360)
- Lütfüllah (ikinci saltanat) (1360–1361)
- Hasan el-Damgani (1361–1364)
- Hoca Ali-yi Muayyed bin Mesut (1364–1376 ö.1386)
- Rukneddin (1376–1379)
- Hoca Ali-yi Muayyad bin Mesut (ikinci saltanat) (1379–1386)
Çobanoğulları (1338–1357)
- Emir Çoban Noyan
- Bağdad Hatun
- Hasan Küçük (1338-1343)
- Malik Eșref (1343-1357)
Celayirîler (1335–1432)
- Büyük Hasan (1336 - 1356)
- Şeyh I. Uvays (1356 - 1374)
- Hasan (1374)
- I. Hüseyn (1374 - 1382)
- Bayazıd (Celayirî) (1382 - 1383)
- Ahmed (Celayirî) (1383 - 1410)
- Şah Veled (1410-1411)
- Mahmud (Celayirî) (1411-1415)
- II. Uvays (1415-1421)
- Muhammed (1421-1422)
- II. Mahmud (1422-1424)
- II. Hüseyn (1424-1432)
İnjulular (1335–1357)
Muzafferiler (1314–1393)
- Mubarizeddin Muhammed bin el-Muzaffar, Emir 1314–1358
- Abul Favaris Cemaleddin Şah Şuja (Yazd'de, 1353'de Şiraz'da), 1335–1364 döneminde ortak hükümdar...
- Kutbeddin Şah Mahmud (İfahan'da) (ö. 1375), 1358–1366
- Abul Favaris Cemaleddin Şah Şuja (ikinci defa), 1366–1384
- Mŭcahideddin Zaynelabidin Ali, 1384–1387
- 1387'de Timur İsfahan'ı ele geçirdi.
1387-1391 döneminde yörel hükümdarlar
- İmadeddin Sultan Ahmad (Kerman'da)
- Mubarizeddin Şah Yahya (Şiraz'da)
- Sultan Ebu İshak (Siracan'da),
- Şah Mansur (İsfahan'da), 1391–1393
Karakoyunlular (1375–1469)
- Bayram Hoca 1365-1380
- Kara Mehmed Durmuş bin Bayram Hoca, 1378/9 - yak.1388
- Ebu Nasir Kara Yusuf Nuyan bin Mehmed, 'yak.1388 - 1399/1400 ve
- 1400 - 1406 arasında Timur İmparatorluğunun egemenliği
- Ebu Nasir Kara Yusuf Nuyan bin Mehmed, (ikinci kez) 1405/6- 1420/1
- Kara İskender bin Yusuf, 1420/1 -1436
- Muzafferridin Cihan Şah bin Yusuf]], 1436 -10 Kasım 1467
- Hasan Ali bin Cihan Şah, Kasım 1467-1469
Akkoyunlular (1378–1508)
- Kara Yülük Osman (1378 - 1435)
- Nureddin Ali bin Kara Yülük (1435-1438)
- Hamza Bey (1435 - 1444)
- Muizziddin Cihangir bin Ali bin Kara Yülük (1444 - 1469) Batı kesmini hükümetmişti.
- Uzun Hasan bin Ali (1452 - 1478) 1467'de birleştirmişti.
- Halil bin Uzun Hasan (1478)
- Yakup bin Uzun Hasan(1478 - 1490)
- Baysungur bin Yakup (1490 - 1493)
- Rüstem bin Maksud(1493 - 1497)
- Ahmet Gövde bin Mehmed(1497)
- Murat bin Yakup (1497) Kum civarı
- Elvend bin Yusuf (1498 - 1502) Azerbaycan ve Diyarbakır civarı
- Muhammed Mirza bin Yusuf (1498 - 1500) Fars bölgesi
- Murat bin Yakup (1502 - 1508) Tekrar birleştirmişti
- 1435 - 1438 = Ali ile Mamza arasındaki mücadele dönemi
1497 - 1502 = Murat, Elvend ve Muhammed arasındaki mücadele dönemi
- 1435 - 1438 = Ali ile Mamza arasındaki mücadele dönemi
Timur İmparatorluğu (1370–1507)
Timur İmparatorluğu (1370–1449) | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Timur | Tarmaşırın Han Barlas | Emir, Bey, Han, Mirza, Gürkanı | 9 Nisan 1336 – 18 Şubat 1405 | 1370 | 18 Şubat 1405 | Muhammed Taragay'in oğlu | |||
Pir Muhammad | Pir Muhammad Han bin Cihangir | Emir, Han | yak. 1374 – 22 Şubat 1407 | 18 Şubat 1405 | 22 Şubat 1407 | Timur'un torunu | |||
Halil Sultan | Halil Sultan bin Miran Şah | Emir, Sultan, Şah | yak. 1384 – 4 Kasım 1411 | 18 Şubat 1405 | 13 Mayıs 1409 | Timur'un torunu | |||
Şahruh Mirza | Şahruh Mirza | Mirza | 30 Ağustos 1377 – 12 Mart 1447 | 18 Şubat 1405 | 12 Mart 1447 | Timur'un oğlu | |||
Uluğ Bey | Mirza Muhammad Taragay | Mirza, Sultan | 22 Mart 1394 – 27 Ekim 1449 | 12 Mart 1447 | 27 Ekim 1449 | Şahruh'un oğlu | |||
Timur İmparatorluğu bölünmesi (1449–1507)
Timur İmparatorluğu bundan sonra evre evre daha da bölünmüştür ama kendilerine "Gürkanlı" veya " Timurlular" adı veren Timur soyundan gelen hükümdarlar Timur İmparatorluğu'nun bazı bölgelerinde hükümdarlıklarını korumuşlardır:
Maveraünnehir'daki Hükümdarlar:
- Abdüllatif bin Muhammed Taragay Uluğ bey, Uluğ Bey'in oğlu, 1449–1450
- Abdullah Mirza, Şahruh'un torunu, 1450–1451
- Ebu Said bin Muhammed, Miran Şah'ın torunu, 1451–1469, Horasan'ı 1459'da eline geçirdi
Horasan'daki Hükümdarlar:
- Ebu'ül Kasım Babür bin Baysungur Mirza, Şahruh'un torunu, 1449–1457
- Mirza Şah Mahmud, Ebu'ül Kasım Babür bin Baysungur Mirza'nın oğlu, 1457
- İbrahim Mirza bin Alauddevle, Ebu'ül Kasım Babür bin Baysungur Mirza'nın oğlu, 1457
- Muzaffareddin Cihan Şah bin Yusuf, Karakoyunlular hükümdarı, 1457–1458
Cihan Şah Karakoyunlular hükümdarı olduğu dönemde, Ebu Said Karakoyunlular ile İran'ı paylaşmak için antlaşma yapmıştır. Fakat Uzun Hasan'ın hükümdarlığını yaptığı Akkoyunlular önce Karakoyunlu Cihan Şah'a karşı savaşıp galip gelip onu öldürmüşler ve kısa bir zaman sonra da Ebu Said'le çarpışıp; galip gelip onu da öldürmüşlerdir.
Ebu Said'in ölümünden sonra Timur İmpratorluğu'nün bölünmesinin dördüncü evresi başlamıştır. Bu evrede Akkoyunlu Türkmenleri Timur İmparatorluğu'nun batı bölgelerini Safevîler hanedanı büyüyüp genişlemesine kadar ellerinde tutmuşlardır. Ama kendilerine "Gurganlı" adı veren Timurlular hanedanından gelen hükümdarlar Semerkant'teki ve Herat'taki hükümdarlıklarını korumuşlardır.
Semerkant'daki Hükümdarlar:
- Sultan Ahmed, Ebu Said'in oğlu, 1469–1494
- Sultan Mahmud, Ebu Said'in oğlu, 1494–1495
- Mesud, 1495
- Sultan Baysungur, 1495–1497
- Sultan Ali Mirza, 1495–1500
Semerkant Özbekler tarafından ele geçirilmiştir.
Herat'daki Hükümdarlar:
- Sultan Mahmud, Ebu Said'in oğlu, 1469
- Hüseyin Baykara, 1469–1506
- Bediüzzaman Mirza, Hüseyin Baykara'nın oğlu, 1506–1507, Safevi Şah İsmail yanına sığınmıştır.
Herat Özbekler tarafından ele geçirilmiştir. Bu kenti sonra Safevîler almışlardir.
Modern Imparatorluk (1501–1979)
Bu dönemi daha kapsamlı olarak ele alan hükümdarlar ve alt-hükümdarlar listesi için bakınız:
- İran'da İslam devletleri hanedanları
Safevî Hanedanı (1501-1786)
Safevîler (1501–1786) | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I. İsmail | Şah, Sultan | 1487–1524 | 7 Kasım 1502 | 23 Mayis 1524 | Sultan Haydar'ın oğlu | ||||
I. Tahmasb | Şah, Sahib-i-Kıran, Sultan bar Selatin | 1514–1576 | 23 Mayıs 1525 | 25 Mayıs 1576 | I. İsmail oğlu | ||||
II. İsmail | Şah | 1537–1577 | 25 Mayıs 1576 | 24 Kasım 1577 | I. Tahmasb'ın oğlu | Zehirlenme (?) | |||
Muhammed Hüdabende | Hüdabende, Eşref, Sultan | 1532–1596 | 25 Mayıs 1576 | 1 Ekim 1587 | I. Tahmasb'ın oğlu | Tahttan indirme | |||
I. Abbas | Şahenşah, Sultan, Büyük | 1571–1629 | 1 Ekim 1587 | 19 Ocak 1629 | Muhammed Hüdabende'nin oğlu | ||||
I. Safi | Sam Mirza | Şah, Mirza | 1611–1642 | 19 Ocak 1629 | 12 Mayıs 1642 | I. Abbas'ın oğlu Muhammed Bekir (Safi) Mirza oğlu | |||
II. Abbas | Şah | 1632–1666 | 12 Mayıs 1642 | 26 Ekim 1666 | I. Safi'nin oğlu | ||||
I. Süleyman | Safi Mirza | Şah, Hakim-ül Hükema | 1645–1694 | 26 Ekim 1666 | 29 Temmuz 1694 | II. Abbas'ın oğlu | |||
I. Hüseyin | Şah, Sultan, Sadr-ül Hakim | 1668–1726 | 29 Temmuz 1694 | 11 Eylül 1722 | I. Süleyman oğlu | Mahmud tarafından tahttan indirilme ve sonra öldürülme | |||
II. Tahmasb | Şah | 1704–1740 | 11 Eylül 1722 | 16 Nisan 1732 | Sultan I. Hüseyin oğlu | Nadir Şah tarafından tahttan indirilme ve sonra öldürülme | |||
Ahmed | Şah, Sultan | 1687–1728 | 28 Eylül 1726 | 30 Mart 1728 | I. Süleyman kızı Şehrbanu Begüm'ün oğlu Mirza Ebu'l-Kasım'ın oğlu | Eşref Hotaki tarafından öldürülme | |||
III. Abbas | Şah | 1730–1739 | 16 Nisan 1732 | 22 Ocak 1736 | II. Tahmasb'ın oğlu | Nadir Şah kontrolü altında. Nadir Şah tarafından tahttan indirildi ve öldürüldü. | |||
Sam | Şah | ?–1743 | 1743 | 1743 | Sultan I. Hüseyin oğlu (?) | Düzmece. Nadir Şah tarafından tahttan indirildi ve öldürüldü | |||
III. Ismail | Mirza Ebu Turab | Şah | ?–1772 | 1749 | 1749 | Sultan I. Hüseyin kızı Meryem Begüm (veya Han Aga Begüm) oğlu | Kerim Han Zend'in kontrolü altında. Tahttan indirilme | ||
II. Süleyman | Seyyid Muhammed | Şah | 1723 veya 1725–? | 1749 | 1750 | I. Süleyman'ın kızı Şehrbanu Begüm'ün oğlu | Şahruh tarafından tahttan indirilme ve kör edilme | ||
III. Ismail | Mirza Ebu Turab | Şah | ?–1772 | 1752 | 1756 | Sultan I. Hüseyin kizi Meryem Begum (veya Han Aga Begum) oğlu | Kerim Han Zend kontrolü altında. Tahttan indirilme | ||
Sultan II. Hüseyin | Şah | ?–1753 | 1753 | 1753 | Sultan I. Hüseyin oğlu (?) | Düzmece. Öldürülme | |||
II. Muhammed | Ebu'l-Feth Sultan Muhammed Mirza | Şah | ?–? | 1786 | 1786 | II. Tahmasb'ın oğlu Sultan Mirza Hüseyin oğlu | Ağa Muhammed Han kontrolü altında. | ||
Afşar Hanedanı (1736-1796)
Afşar Hanedanı[34] (1736–1796) | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nadir Şah | Nadir Kulu Han | Şah, Sultan, Hakim-ül Hükema, Hazret-i Eşraf | 1698–1747 | 22 Ocak 1736 | 19 Haziran 1747 | Afşar İmam Kulu Bey | Tahta geçmeden unvanı Tahmasb Kulu Han. Öldürülme | ||
Adil Şah | Ali Kulu Bey | Şah | 1719/20–1749 | 19 Haziran 1747 | 29 Temmuz 1748 | Nadir Şah'in kardeşi Muhammed İbrahim Han oğlu | İbrahim Afşar tarafından tahttan indirilme; kor edilme ve öldürülme | ||
İbrahim Afşar | Muhammed Ali Bey | Şah | 1724–1749 | 29 Temmuz 1748 | 3 Eylül 1748 | Nadir Şah'in kardeşi Muhammed İbrahim Han oğlu | Şahruh Afşar tarafından tahttan indirilme; kör edilme ve öldürülme | ||
Şahruh Afşar | Şah | 1734–1796 | 3 Eylül 1748 | 1796 | Nadir Şah'in oğlu Rıza Kulu Mirza'nın oğlu. Annesi Safevi I. Hüseyin'in kızı Fatıma Sultan Begüm | II. Süleyman tarafından tahttan indirilme ve kör edilme (1749); yeniden tahta geçirme (1750) ve nihayet Ağa Muhammed Han tarafından öldürülme. | |||
Zend Hanedanı (1751-1794)
Zend Hanedanı (1751–1794)[35] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kerim Han | Muhammed Kerim | Han, Vekil-i Reayaa | 1705–1779 | 1751 | 6 Mart 1779 | İnak Han ve Bay Ağa'nın oğlu | |||
Muhammed Ali Han | Han | 1760–1779 | 6 Mart 1779 | 19 Haziran 1779 | Kerim Han oğlu | ||||
Ebu'l-Feth Han | Han | 1755–1787 | 6 Mart 1779 | 22 Ağustos 1779 | Kerim Han'ın oğlu | ||||
Zeki | Han | ?–22 Ağustos 1779 | 6 Mart 1779 | 22 Ağustos 1779 | Budak Han ve Bay Ağa'nın oğlu | ||||
Sâdık Han | Muhammed Sâdık | Han | ?–1782 | 22 Ağustos 1779 | 14 Mart 1781 | İnak Han ve Bay Ağa'nın oğlu | |||
Ali Murad Han | Han | 1720–1785 | 14 Mart 1781 | 11 Şubat 1785 | Allah Murad (Keytas) Han Zend Hazari'nin oğlu | ||||
Cafer Han | Han | ?–1789 | 18 Şubat 1785 | 23 Ocak 1789 | Sadık Han oğlu | ||||
Seyid Murad Han | Han | ?–1789 | 23 Ocak 1789 | 10 Mayıs 1789 | Hüda Murad Han Zend Hazari'nin oğlu | ||||
Lütf Ali Han | Han | 1769–1794 | 23 Ocak 1789 | 20 Mart 1794 | Cafer Han oğlu | Kaçar Ağa Muhammed Han tarafından tahttan indirilme, kör edilme ve katledilme. | |||
Kaçar Hanedanı (1794-1925)
Kaçar Hanedanı (1794–1925)[7] | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ağa Muhammed Şah | Ağa Muhammed Han | Han, Sah, Hakan | 1742–1797 | 20 Mart 1794 | 17 Haziran, 1797 | Ağa Muhammed Mustafa Han oğlu | Öldürülme | ||
Feth Ali Şah | Baba Han | Şah, Hakan, Sultan Sahip Kıran | 1772–1834 | 17 Haziran 1797 | 23 Ekim 1834 | Ağa Muhammed Mustafa Han kardeşi Hüseyin Kulu Cihansız'ın oğlu | |||
Muhammed Şah | Şah, Hakan | 1808–1848 | 23 Ekim 1834 | 5 Eylul 1848 | Feth Ali Şah oğlu Abbas Mirza Nayib es-Sultani'nin oğlu | ||||
Melik Cihan Hanım Mehdi-Ülya | Melik Cihan Hanım | 1814–1888 | 5 Eylül 1848 | 5 Ekim 1848 | Muhammed Şah'ın karısı | Taht naibi | |||
Nasıreddin Han | Şah, Hakan, Sultan-ul Sahib Kıran | 1831–1896 | 5 Ekim 1848 | 1 Mayıs 1896 | Muhammed Şah ve Mehdi-Ülya'nın oğlu | Öldürülme | |||
Muzaffereddin Şah | Şah, Hakan | 1853–1907 | 1 Mayıs 1896 | 3 Ocak 1907 | Nasıreddin Han'ın oğlu | ||||
Muhammed Ali Şah | Şah | 1872–1925 | 3 Ocak 1907 | 16 Temmuz 1909 | Muzaffereddin Şah'ın oğlu | Tahttan indirilme | |||
Ahmed Şah Kaçar | Şah | 1898–1930 | 16 Temmuz 1909 | 15 Aralık 1925 | Muhammed Ali Şah'ın oğlu | Tahttan indirilme | |||
Pehlevi Hanedanı (1925-1979)
Pehlevi Hanedanı (1925–1979) | |||||||||
Taht ismi | Asıl isim | Resim | Unvan | Doğum-Ölüm | Hükümdarlık başlangıcı | Hükümdarlık sonu | Aile bağlantıları | Not | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Rıza Şah Pehlevi | Şahenşah | 1878–1944 | 15 Aralık 1925 | 16 Eylül 1941 | Abbas Ali oğlu | Tahttan indirme | |||
Muhammed Rıza Pehlevi | Şahenşah, Aryamehr, Bozorg Arteshtaran, Hüdaygan | 1919–1980 | 16 Eylül 1941 | 11 Şubat 1979 | Rıza Pehlevi oğlu | Tahttan indirme - 1979 İran İslam Devrimi | |||
Notlar ve referanslar
- ↑ Cameron, 1936; Majidzadeh, 1991; Majidzadeh, 1997.
- ↑ Elamlılar günümüzde Huzistan ili, İlam ili, Fars ili, Buşehr ili, Luristan ili, Çaharmahal ve Bahtiyari ili ve Kohgiluyeh ili olrak bilinen il bölgelerinde konumlanmış bir halk idi. Dilleri ne Semitik asıllı ne de İndo-Avrupa dili asıllı idi. Sonradan Medya/Pers imparatorluklarının ortaya çıktıkları bölgelerde ilk yaşayan halk Elamlılardır.
- ↑ Awan'in coğrafik konumu hakkında kesin bilgimiz yoktur. Büyük olasılıkla Luristan'da Poştkuh yakınlarındaydı.
- ↑ Įlk üç Awan Kralı ayni zamanda Mezopotemya 'da da kraldılar.
- 1 2 Legrain, 1922; Cameron, 1936; The Cambridge History of Iran; Hinz, 1972; The Cambridge Ancient History; Majidzadeh, 1991; Majidzadeh, 1997; Vallat "Elam ...", 1998.
- 1 2 Cameron, 1936.
- 1 2 The Cambridge History of Iran c. 7, 1991, s. 962.
- 1 2 3 4 5 Potts, 1999.
- ↑ 'Legrain, 1922; Cameron, 1936; D’yakonov 1956; The Cambridge History of Iran; Hinz, 1972; The Cambridge Ancient History; Majidzadeh, 1991; Majidzadeh, 1997..
- 1 2 Hinz, 1972.
- ↑ Bazi arkeologler Simaşki Şehrinin konumunun Elam ve Anşan'in kuzeyinde günümüz İsfahan ili civarinda bulundugunu bildirirler.
- ↑ Cameron, 1936; The Cambridge History of Iran; Hinz, 1972; The Cambridge Ancient History; Majidzadeh, 1991; Majidzadeh, 1997; Vallat "Elam ...", 1998.
- 1 2 3 4 Cameron, 1936; The Cambridge History of Iran; Hinz, 1972; The Cambridge Ancient History; Majidzadeh, 1991; Majidzadeh, 1997; Vallat, "Elam ...", 1998.
- 1 2 Vallat, "Elam ...", 1998.
- ↑ "Ruhuşak" kizkardeşin oğlu anlamina gelir. Olasılıkla burada hanedan kan saflığıni korumak için yapilan aile içinden kız-erkek çocuk evliliğine işaret etmektedir. Bakınız: Vallat, "Elam ...", 1998.
- 1 2 3 Vallat , Francois. Elam: The History of Elam.
- ↑ Ayni zamanda Babil Krali.
- ↑ Cameron, 1936; The Cambridge History of Iran; Hinz, 1972; The Cambridge Ancient History; Majidzadeh, 1991; Vallat, 1995; Majidzadeh, 1997; Vallat, "Elam ...", 1998; Reade, 2000; Henkelman, 2003; Tavernier, 2004.
- 1 2 Cameron, 1936; D’yakonov 1956; The Cambridge History of Iran
- ↑ Selevskos Hanedanı yavaş yavaş İran'da ellerinde bulunan arazileri kaybetmeye başladılar. MÖ 253'te İran'da Partlar'ın Arsaces'ler Henedanı ortaya çıktı ve Partlar MO 2. yüzyılın ortalarına kadar İran'da Selevkos'lar aleyhine genişlediler ve bu tarihte Partlar İran'ın tümünde hüküm sürmeye başladılar.
- ↑ Selevkoslar Suriye'de hüküm sürmeye devam ettiler ve hükümdarları IIV. Antichus döneminde ise Babıl Krallığı arazilerini ellerine geçirip bir müddet orada hüküm sürdülar. Ama İran'da Selevkos idaresi MÖ 2. yüzyıldan sonra kayboldu.
- 1 2 Assar, 2004.Assar, 2005. Assar, "Moses of Chören & the Early Parthian Chronology", 2006.
- 1 2 3 4 5 6 7 Ghashghai, H.R., "The successors of Mithridates II"
- 1 2 3 4 5 6 7 Assar, G.R.F., "A Revised Parthian Chronology of the Period 165-91 B.C." Ghashghai, H.R., "The successors of Mithridates II"
- ↑ Assar, G.R.F., "A Revised Parthian Chronology of the Period 165-91 B.C."
- ↑ Josephus Flavius, Antiquities of the Jews, Book XVİ, Ch.8.4
- ↑ Tacitus, The Annals, 11.10
- ↑ See: Unknown King (III) (c. A.D. 140)
- ↑ Bknz: Tiridates III (c. A.D. 224 – 228?)
- ↑ Farsça "Şahların Şahı"
- ↑ "Ermeniler'in Büyük Kralı"
- ↑ "Omuz çökerten"
- ↑ "Prenses"
- ↑ The Cambridge History of Iran c. 7, 1991, s. 960.
- ↑ The Cambridge History of Iran, c. 7, 1991, s. 961.
Bibliyografya
- Assar, G.R.F., "Genealogy & Coinage of the Early Parthian Rulers. I", Parthica, 6, 2004, pp. 69–93.
- Assar, G.R.F., "Genealogy & Coinage of the Early Parthian Rulers, II a revised stemma", Parthica, 7, 2005, pp. 29–63.
- Assar, G.R.F., "Moses of Choren & the Early Parthian Chronology", Electrum, vol. 11, 2006, pp. 61–86.
- Assar, G.R.F., "A Revised Parthian Chronology of the Period 165-91 B.C.", Electrum, vol. 11, 2006, pp. 87–158.
- Assar, G.R.F., "A Revised Parthian Chronology of the Period 91-55 B.C.", Parthica, 8, 2006, pp. 55–104.
- Briant, Pierre, "From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire", 2002.
- Cameron, George, "History of Early Iran", Chicago, 1936 (repr., Chicago, 1969; tr. E.-J. Levin, L’histoire de l’Iran antique, Paris, 1937; tr. H. Anusheh, ایران در سپیده دم تاریخ, Tehran, 1993)
- D’yakonov, I. M., "Istoriya Midii ot drevenĭshikh vremen do kontsa IV beka de e.E" (The history of Media from ancient times to the end of the 4th century BCE), Moscow and Leningrad, 1956; tr. Karim Kešāvarz as Tāriḵ-e Mād, Tehran, 1966.
- Dandamaev, Muhammad A., "Persien unter den ersten Achämeniden (6. Jahrhundert v. Chr.)", tr. Heinz-Dieter Pohl, Wiesbaden, 1976.
- Ghashghai, H.R., "The successors of Mithridates II", Bulletin of Ancient Iranian History (UCLA), vol. 5, March 2009.(in Persian)
- Henkelman , wouter. Defining Neo-Elamite History. ARTA , 2003.
- Hinz, W., "The Lost World of Elam", London, 1972 (tr. F. Firuznia, دنیای گمشده ایلام, Tehran, 1992)
- Josephus Flavius, Antiquities of the Jews.
- Justi, Ferdinand, "Iranisches Namenbuch", Tehran, Asatir, 2003.
- Legrain, Leon, "Historical Fragments", Philadelphia, The University of Pennsylvania Museum Publications of the Babylonian Section, vol. XIII, 1922.
- Majidzadeh, Yusef, "History and civilization of Elam", Tehran, Iran University Press, 1991.
- Majidzadeh, Yusef, "History and civilization of Mesopotamia", Tehran, Iran University Press, 1997, vol.1.
- Miroschedji, P. de, ‘La fin du royaume de l’Ansˇan et de Suse et la naissance de l’empire perse’, 1985, ZA 75, pp. 265–306.
- Nöldeke, Theodor, "Geschichte der Perser und Araber zur Zeit der Sasaniden. Aus der arabischen Chronik des Tabari übersetzt" (1879)
- Olmstead, A. T., "History of the Persian Empire", Chicago, 1948
- Plutarch, Lives.
- Polybius, The Histories.
- Potts, D. T., The Archaeology of Elam, Cambridge University Press, 1999.
- Reade , Julian E. Elam after the Assyrian Sack of Susa in 647 B.C. NABU, 2000.
- Tacitus, The Annals.
- Tavernier , Jan. Some Thoughts on Neo-Elamite Chronology. ARTA , 2004.
- The Cambridge Ancient History (CAH)
- The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 1, THE LAND OF IRAN, Cambridge University Press, 1968.
- The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 2, THE MEDIAN AND ACHAEMENIAN PERIODS, Cambridge University Press, 1985.
- The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 3(I), THE SELEUCID, PARTHIAN AND SASANIAN PERIODS, Cambridge University Press, 1983.
- The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 3(II), THE SELEUCID, PARTHIAN AND SASANIAN PERIODS, Cambridge University Press, 1983.
- The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 4, THE PERIOD FROM THE ARAB INVASION TO THE SALJUQS, Cambridge University Press, 1975.
- The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 5, THE SALJUQ AND MONGOL PERIODS, Cambridge University Press, 1968.
- The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 6, THE TIMURID AND SAFAVID PERIODS, Cambridge University Press, 1986.
- The Cambridge History of Iran (CHI), vol. 7, FROM NADIR SHAH TO THE ISLAMIC REPUBLIC, Cambridge University Press, 1991.
- Vallat , Francois. Elam: The History of Elam. Encyclopaedia Iranica , vol. VIII pp. 301–313. London/New York , 1998.
- Vallat , Francois. Shutruk-Nahunte , Shutur-Nahunte et l'imbroglio neo-elamite. NABU , 1995.
- Vallat , Francois. Le royaume elamite de SAMATI. NABU , 1996.
- Vallat , Francois. Les pretendus fonctionnaires Unsak des texts neo-elamites et achemenides. ARTA , 2002.
- Vallat, Francois. Le royaume elamite de Zamin et les 'Letters de Nineveh'. Iranica Antique, 33, 1998. pp. 95–106.
- www.parthia.com
Ayrıca bakınız
- İran hükümdarları
- İran tarihi
- Pers İmparatorluğu
- Antik İranlılar listesi
- Şehzade
- Şahbanu