2014 İsrail-Gazze çatışması

2014 İsrail–Gazze Savaşı
Arap-İsrail Savaşları
Demir Kubbe tarafından düşürülen bir roket (sol) İsrail bombardımanı sonucu yıkılmış, Filistinlilere ait bir ev (sağ)
Tarih 8 Temmuz 2014 – 26 Ağustos 2014 Bölge Gazze Şeridi, Gazze Şeridi İsrail Sonuç Filistin (Hamas) ve İsrail savaşı aynı anda kazandıklarını söyledi.
Taraflar
İsrail İsrail Savunma Kuvvetleri İsrail Güney Komutanlığı Şin Bet İsrail Hava Kuvvetleri Destekleyenler: Amerika Birleşik Devletleri [1] Almanya Kanada	Filistin Devleti Hamas İslami Cihad FKÖ FDHKC El Fetih El-Kaide Demokratik Filistin Kurtuluş Cephesi Popüler Direniş Komiteleri El Aksa Şehitleri Tugayları Abdullah Azzam Tugayları Destekleyenler:  Katar (finansal,politik)  İran (finansal,politik)
Komutanlar ve liderler
Benjamin Netanyahu Moşe Ya'alon Benny Gantz Amir Eshel Sami Turgeman Yoram Cohen	İsmail Haniye Halid Meşal Muhammed Deif Ramazan Şallah Mahmud Abbas Rami Hamdallah Naif Havatme Fethi Şikaki
Çatışan birlikler
İsrail Kara Kuvvetleri176,500 aktif asker İsrail Kara Kuvvetleri445,000 yedek asker İsrail Hava Kuvvetleri İsrail Deniz Kuvvetleri Şin Bet	Filistin Devleti Hamas İslami Cihad FKÖ FDHKC El Fetih El-Kaide El Aksa Şehitleri Tugayı Ebu Ali Mustafa Tugayları Al-Nasır Salah al Deen Tugayları Kudüs Tugayları Demokratik Filistin Kurtuluş Cephesi Popüler Direniş Komiteleri El Aksa Şehitleri Tugayları Abdullah Azzam Tugayları
Güçler
İsrail Kara Kuvvetleri176,500 aktif asker İsrail Kara Kuvvetleri445,000 yedek asker İsrail Hava Kuvvetleri İsrail Deniz Kuvvetleri Şin Bet	İzzeddin el Kassam Tugayları 10.000 - 40.000 Kudüs Tugayları ~10,000 Filistin Devleti Hamas İslami Cihad FKÖ FDHKC El Fetih El-Kaide El Aksa Şehitleri Tugayı Ebu Ali Mustafa Tugayları Al-Nasır Salah al Deen Tugayları Kudüs Tugayları Demokratik Filistin Kurtuluş Cephesi Popüler Direniş Komiteleri El Aksa Şehitleri Tugayları Abdullah Azzam Tugayları
Kayıplar
75 asker ve 8 sivil ve 1 yabancı çalışan öldü 1.000 asker[2] ve 32 sivil yaralı[3] 2 asker Kayıp[2] (İsrail İddiası) 180 asker ve 15 sivil öldü 590 asker ve 1.090 sivil yaralı 3 asker esir 2 Esir Asker Öldü (Hamas İddiası)	2.110 ölü ve 10.750 yaralı[4] (%80'i siviller) 1.437 ölü 8.300 yaralı (Gazze Sağlık Bakanlığı)[5] 528 ölü (200'i sivil, 156 militan, 172 bilinmeyen) (ITIC) 857 ölü (649 sivil, 122 militan, 86 bilinmeyen) (OCHA) 330 militan öldürüldü[6] 178'i yakalandı[2] (İsrail Savunma Kuvvetleri)

2014 İsrail-Gazze çatışması ya da İsrail hükümetinin ifade ettiği adla Koruyucu Hat Operasyonu (İbranice: מִבְצָע צוּק אֵיתָן, Mivtza' Tzuk Eitan) İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF)'nin 8 Temmuz 2014'te Gazze Şeridi'ne yönelik başlattığı kara, hava ve deniz operasyonlarını içeren askeri harekat.

Arka plan

Kara harekatı

İsrail Savunma Kuvvetleri tarafından 17 Temmuz 2014 gecesinde^[7] Gazze'deki Filistinli sivillere yönelik başlatılan ve Filistin sınırları içerisinde gerçekleştirilen kara harekatı sonrası on binlerce Filistin'li Gazze'den sürülerek Birleşmiş Milletler'in kontrolündeki 6 okula sığınmıştır.^[8]

Gelişmeler

Çocuk ve sivillere yönelik saldırılar

Gazze'de yaşayan Hamas varlığı hedef gösterilerek, Filistinliler'e yönelik olarak İsrail Savunma Kuvvetleri'nce başlatılan ve Koruyucu Hat Operasyonu olarak adlandırılan karadan ve havadan saldırıları ve operasyonlarda sivil ve çocuk ayrımı gözetmeksizin tüm Gazze coğrafyasında yaşayan bireyler hedef alınmış, bunun bir sonucu olarak İsrail askerlerinin saldırıları sonucu sivil ve çocuk ölümleri yaşanmıştır. Çocuk ve sivillere yönelik saldırılar uluslararası kamuoyunda da yankı uyandırmıştır.

28 Temmuz tarihinde Fransız Haber Ajansı bir İsrail tankının bir çocuğu hedef aldığını^[9] açıklamış, saldırılarda havadan ve karadan İsrail saldırılarının hedefi olan Filistinli yaralı sivillerin tedavi gördüğü Şifa Hastanesi İsrail Savunma Kuvvetleri tarafından 29 Temmuz tarihinde bombalanmış, 10'dan fazla çocuk hayatını kaybetmişti.^[10]

İsrail saldırıları sonucunda Gazze'de sağlık hizmetleri durma noktasına gelmiş, hastanelerde ilaç ve tıbbi malzeme eksikliği giderek artmakta, saldırılarda yaralanan ancak hastaneye getirilen yaralılar yaşamanı kaybetmektedir.^[11]

Elektrik santralinin bombalanması

İsrail Hava Kuvvetleri tarafından düzenlenen, Gazze'deki hükümet ve camileri de hedef alan saldırılardan birinde de Gazze'deki hayati önem arz eden tek elektrik santrali 19 Temmuz tarihinde bombalanmıştır.^[12]

Şucaiyye katliamı

Gazze'nin Şucaiyye mahallesine rastgele açılan ateş sonucu 72 Filistinli sivil^[13] hayatını kaybetti. 420 kişinin yaralandığı katliamda, Uluslararası Kızılhaç Örgütü'nün ölü ve yaralıların çıkarılması için İsrail ordusu'nun onayı ile saat 13.30'da başlayan 2 saatlik ateşkes, 15.30 sona erdi.^[14]

Zaman çizelgesi

20 Temmuz tarihinde Gazze'ye yönelik süren İsrail saldırılarında 378 Filistin'li yaşamını yitirirken 2 bin 685 yaralı olduğu bildirildi.^[15] Eski Filistin hükümeti sağlık bakanlığı sözcüsü Eşref el Kudra, İsrail Hava Kuvvetleri tarafından 21 Temmuz tarihinde hedef alınan bir hastanede en az dört Filistinli'nin hayatını kaybettiğini söyledi.^[16] El Kudra, olayda 16 kişinin de yaralandığını belirtti.

27 Temmuz tarihinde iki taraf için geçerli 12 saatlik ateşkes ilan edildi. Fakat İsrail ateşkesin üzerinden 2 saat geçtikten sonra ateşkesi ihlal edip kara saldırısına devam etti. İsrail'in attığı füzelerden 40 kişi daha hayatını kaybetti.

Tepkiler

Protestolar

İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarını kınamak ve Filistinliler'e İsrail'in düzenlediği saldırılara karşılık destek vermek için birçok ülkenin başkentinde protestolar düzenlendi.^[17]

Uluslararası Tepkiler:

  İsrail ve Gazze Şeridi

  İsrail'in duruşunu destekleyen ve/veya Hamas'ın roket saldırılarını kınayan ülkeler.

  İsrail'in eylemlerini eleştiren ve/veya eylemlerinden endişe duyan ülkeler.

  Her iki tarafın eylemlerini eleştiren ve/veya eylemlerinden endişe duyan ülkeler.

  Resmi tepkilere karışık yaklaşımı olan ülkeler.

Kuruluşlar:

• Birleşmiş Milletler - BM Cenevre Ofisi'nden yapılan yazılı açıklamada, Doğu Kudüs dahil işgal altındaki Filistin topraklarındaki insan hakları durumunun görüşüleceği bildirildi.^[18]

Ülkeler:

• Katar - Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Hamad bin Casim el Sani, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının cezasız kalmamasını istedi.^[19]
• Mısır - Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Yasir Ali, Arap Birliği'ne İsrail'in saldırılarına yönelik caydırıcı karar alınması çağrısında bulunmuş, Mısır Cumhurbaşkanının siyasi danışmanı Muhammed Seyfüddevle de İsrail'in Gazze saldırısının, "Gazze'den önce Mısır'a yöneltilmiş bir darbe" olduğunu belirterek, saldırıların kabul edilemez olduğunu belirtmiş, "İsrail'in saldırısı Mısır devrimini ve Mısır Cumhurbaşkanı Mursi'nin popülaritesini zedelemek istiyor. İsrail, fiziki olarak Ahmed el-Caberi'ye, manevi olarak Mursi'ye suikast düzenlemiştir" dedi.^[19]
• Pakistan - Pakistan'da, İsrail'in Gazze saldırılarında hayatını kaybeden Filistinliler için 1 günlük yas ilan edildi.^[20]
• Tunus - Tunus Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada İsrail'in Gazze'de sivil halka ve Filistin direniş gruplarına karşı düzenlediği saldırıları kınandı.^[19]
• Türkiye - Türkiye'de saldırılardan dolayı yurt genelinde 3 günlük ulusal yas ilan edildi.^[21] Türkiye Başbakanı Yardımcısı Bülent Arınç saldırılarla ilgili olarak "İsrail'in Filistin halkına karşı uyguladığı bu acımasız ve topluca cezalandırmanın ulaştığı noktada katliamı lanetliyoruz." dedi. Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu İsrail'in kara harekatı öncesi yaptığı açıklamada "İsrail'in hava saldırılarıyla işlediği insanlık dışı cinayetlerin ardından şimdi de Gazze'ye kara harekatı başlatmış olmasını lanetliyoruz" demiş,^[22] Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan İsrail tarafından gerçekleştirilen saldırıları Nazi Almanyası'na benzetmiş, İsrail'i "devlet terörü" yapmakla suçlamıştır.^[23] Eski Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül İsrail'in Filistinliler'e yönelik saldırılarına ilişkin "İsrail'i bir kez daha ikaz ediyorum. Bu saldırganlığı ve bu tırmanmayı durdurmazsa çok daha büyük olaylar doğuracaktır" demiştir.^[24][25] Ayrıca İsrail'in Filistinliler'e yönelik saldırıları TBMM'de kınanmıştır.^[26]

Destekleyenler

• Almanya - Almanya Başbakanı Angela Merkel İsraili desteklediklerini ve Hamas'ın bu teröre son vermesi gerektiğini dile getirmiştir.

Kaynakça

1. "US condemns shelling of UN school in Gaza but restocks Israeli ammunition" (İngilizce). The Guardian. 31 Temmuz 2014. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150910132449/http://www.theguardian.com/world/2014/jul/30/us-firm-condemnation-shelling-un-school-gaza. 
2. LiveBlog: Two more Israeli soldiers killed in Gaza fighting overnight
3. "Operation Protective Edge – Update No. 5". 2 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140902172448/http://www.terrorism-info.org.il/Data/articles/Art_20674/E_115_14_927864316.pdf. 
4. Gaza death toll hits over 1,820 on day 28 of Israeli offensive Erişim tarihi: 4 Ağustos 2014 (İngilizce)
5. "Live Updates: Two Israeli officers killed in Gaza Tuesday evening". Haaretz. 2014-07-23. 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150429105901/http://www.haaretz.com:80/news/diplomacy-defense/1.606735. Erişim tarihi: 2014-07-23. 
6. Two more soldiers killed in Gaza, bringing IDF fatalities up to 27
7. "İsrail'den Gazze'ye kara harekâtı". BBC Türkçe. 18 Temmuz 2014. 25 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140825180229/http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2014/07/140717_israil_gazze.shtml. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014. 
8. "Gazze'de Sokaklar Kan İçinde". Mynet. 21 Temmuz 2014. 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140808092934/http://aktuel.mynet.com/galeri/yasam/israil-gazzeye-bomba-yagdiriyor-gazzede-sokaklar-kan-icinde/14513/2906141/. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014. 
9. "İsrail tankı Gazze'yi vurdu: Bir çocuk hayatını kaybetti". BBC Türkçe. 28 Temmuz 2014. 24 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140924020031/http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2014/07/140728_gazze_saldiri.shtml. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2014. 
10. "İsrail hastane bombaladı: En az 10 çocuk şehit". Haber 7. 29 Temmuz 2014. http://www.haber7.com/ortadogu/haber/1185389-israil-hastane-bombaladi-en-az-10-cocuk-sehit. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2014. 
11. İsrail Filistin Gazze'yi Vurmaya Devam Ediyor (Gazze'de Son Durum), NTVMSNBC, Yayım tarihi: 19 Temmuz 2014
12. "İsrail, Gazze’nin tek elektrik santralini vurdu". Cihan Haber Ajansı. 29 Temmuz 2014. http://www.cihan.com.tr/news/Israil-Gazze-nin-tek-elektrik-santralini-vurdu_2710-CHMTUxMjcxMC80. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2014. 
13. "Sınırda katliam dansı". Sabah. 20 Temmuz 2014. 27 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140927123314/http://www.sabah.com.tr:80/multimedya/galeri/dunya/sinirda-katliam-dansi?tc=32&page=1. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014. 
14. Metin Yüksel Kaya (20 Temmuz 2014). "İsrail'in Şucaiyye katliamı". Anadolu Ajansı. 21 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140721174606/http://www.aa.com.tr:80/tr/dunya/361755--sucaiyyede-olanlari-anlatacak-kelime-yok. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014. 
15. "Gazze'de Son Durum Nedir?". Star. 20 Temmuz 2014. http://haber.stargazete.com/guncel/gazzede-son-durum-nedir--20-temmuz-2014-pazar-gundemden-israil--gazze-basliklari/haber-914733. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014. 
16. "İsrail, Gazze'de hastane vurdu". Hürriyet. 21 Temmuz 2014. 11 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140811075553/http://www.hurriyet.com.tr/dunya/26857512.asp. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014. 
17. "İsrail'e tepki büyüyor". TRT Haber. 26 Temmuz 2014. 9 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140809145429/http://www.trthaber.com/foto-galeri/israile-tepkiler-buyuyor/6312/sayfa-25.html. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2014. 
18. "BM Gazze'yi özel oturumda görüşecek". Sabah. 21 Temmuz 2014. 21 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141021175416/http://www.sabah.com.tr:80/dunya/2014/07/21/bm-gazzeyi-ozel-oturumda-gorusecek. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014. 
19. "Dünya'dan İsrail'e sert tepkiler". Time Türk. 18 Temmuz 2014. 29 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140729211059/http://timeturk.com/m/haber.asp?id=563673. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2014. 
20. "Pakistan'da bir günlük Filistin yası". Anadolu Ajansı. HABERTÜRK. 24 Temmuz 2014. 29 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140729165205/http://www.haberturk.com/dunya/haber/973575-pakistanda-bir-gunluk-filistin-yasi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2014. 
21. "Filistin için 3 günlük yas ilan edildi". Sabah. 21 Temmuz 2014. http://www.sabah.com.tr/Gundem/2014/07/21/bakanlar-kurulu-sona-erdi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2014. 
22. "Ahmet Davutoğlu'ndan İsrail'in kara harekatı açıklaması". Hürriyet. 18 Temmuz 2014. 8 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141108161303/http://www.hurriyet.com.tr/dunya/26834533.asp. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2014. 
23. "'İsrail terör devleti'". Sabah. 21 Temmuz 2014. 17 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141217094436/http://www.sabah.com.tr/gundem/2014/07/21/israil-teror-devleti. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014. 
24. "Abdullah Gül'den İsrail'e sert uyarı". Bugün. 18 Temmuz 2014. http://gundem.bugun.com.tr/gulden-sert-aciklama-haberi/1194036. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2014. 
25. "Abdullah Gül'den sert açıklama: İkaz ediyorum!". Cumhuriyet. 11 Temmuz 2014. http://www.cumhuriyet.com.tr/video/video/93181/Abdullah_Gul_den_sert_aciklama__ikaz_ediyorum_.html?myufuvhvqxlnynrp. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2014. 
26. Derya Yetim, Musa Erdoğan, Onur Emre Budak (18 Temmuz 2014). "TBMM'den İsrail'in Filistin'e saldırısına sert tepki". İHA. http://www.iha.com.tr/haber-tbmmden-israilin-filistine-saldirisina-sert-tepki-374018/. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2014. 

Dış bağlantılar

• Wikimedia Commons'ta 2014 İsrail-Gazze çatışması ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.
• İstatistik Değil İnsan: İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin listesi.