XIII. Leo
Papa XIII. Leo | |
---|---|
Doğum |
Vincenzo Gioacchino Raffaele Luigi Pecci 2 Mart 1810 Carpineto Romano, Papalık Devletleri, İtalya |
Ölüm |
20 Temmuz 1903 (93 yaşında) Vatikan |
Etkin yıllar | 20 Şubat 1878 – 20 Temmuz 1903 |
Yerine geldiği | IX. Pius |
Yerine gelen | X. Pius |
Din | Hıristiyanlık (Katolik) |
XIII. Leo, asıl adı Vincenzo Gioacchino Raffaele Luigi Pecci (d. 2 Mart 1810, Carpineto Romano, Papalık Devletleri - ö. 20 Temmuz 1903, Roma), 20 Şubat 1878 – 20 Temmuz 1903 arasında hüküm sürmüş papa.
Yaşamı
Viterbo ve Roma'da ilk eğitimini tamamladıktan sonra Roma'da Soylu Papazlar Akademisi'ni bitirdi. 1837'de papazlığa atandı ve Papalık Devletleri'ne bağlı diplomatik görevler aldı. Zayıf bünyesine karşı çalışkanlığı ve enerjisiyle hızla yükseldi. 1838'de Benevento delegesi (bölge valisi düzeyinde), 1841'de daha önemli bir görev alan Perugia delegesi oldu. Ocak 1843'te Brüksel'e papalık elçisi olarak atandı, kısa süre sonra da başpiskoposluğa getirildi.
Belçika'da bulunduğu üç yıllık süre içinde, Katoliklerin modern bir meşruti yönetimde parlamenter sistemden ve basın özgürlüğünden nasıl yararlanabileceğini gördü. Ama aynı zamanda papalık elçisi olması, sonunda genç piskoposun görevden alınmasına yol açtı. Birkaç hassas durumda kişisel yetkisini kullanarak bağımsız davrandığı için eleştiriye uğradı. Önceki elçi kadar uysal olmadığını gören Kral I. Léopold, Pecci'nin hemen geri çağrılmasını istedi.
Pecci 1846'da küçük bir bölge olan Perugia piskoposluğuna atandı. 1853'te kardinalliğe atanmasına karşın 32 yıl boyunca burada kaldı. Roma'nın desteğini kazanmak için birçok girişimde bulunduysa da başarılı olamadı. Papalık Devletleri'nde 1848 Roma Devrimi'ne karşı çıkanlarla ilgili acımasız yargıları ve 1860'ta Umbria'nın ilhakından sonra İtalyan yetkilileriyle gereksiz çatışmalara girmekten kaçınması, Roma'da onun dünyevi güçler karşısında çekingen ve liberal eğilimli olduğu yönünde yanlış bir kuşku doğmasına yol açtı.[1]
Buna karşın Pecci, piskoposluk bölgesini sistemli bir biçimde yeniden düzenlemeye girişti. Hıristiyan felsefesindeki yenilenmeyle ilgilendi, özellikle Aquino'lu Aziz Tommaso'nun yapıtları inceledi. Kilise ile çağdaş toplum arasındaki ilişkileri yeniden inceledi, kilise yetkililerini dönemin yenilikleri karşısındaki ürkek ve olumsuz tutumunun yanlışlığını gitgide daha çok kavradı. Bu sessiz olgunlaşmanın sonunda 1877 ve 1878'de yazdığı dinsel mektuplar İtalya'nın dışında da büyük ilgiyle karşılandı. Kilisenin baş yöneticisi görevini üstlenmek üzere 1877'de camerlengo'luğa atandığında da dikkatleri üzerinde topladı.
Papalığı
Papa IX. Pius'un ölmesi üzerine Pecci'nin adı adaylar arasında sayılmaya başladı. Özellikle İtalyanlar dışındaki kardinallerin desteğiyle 20 Şubat 1878'de üçüncü oylamada papa seçildi. Eğitime gösterdiği ilgi, dünyevi hükümetler karşısındaki uzlaşmacı tutumu ve Katolik Kilisesi'ndne kopmuş Hıristiyanlarla bağ kurma çabası dolayısıyla hayranlık duyduğu XII. Leo'nun anısına onun adını aldı.
Dış İlişkiler
Devlet sekreteri kardinal Mariano Rampolla'nın yardımıyla bütün devletlere karşı uzlaştırıcı bir tavır takındı. Almanya'da Kulturkampf akımına son verdi (1880); Fransa'da General Georges Boulanger taraftarlarının yarattığı bunalım karşısında cumhuriyete bağlılığı ileri sürdü; 1884'te Belçika ilişkileri yeniden kurdu, Avusturya'da Jozefizm kalıntılarıyla mücadele etti, Lord Halifax'ın savunduğu Anglikan Kilisesi'yle uzlaşma çabalarını destekledi, Doğu kiliselerinin geleneklerine saygı gösterdi. XIII. Leo Katolikliğin Amerika Birleşik Devletleri'nde yayılmasına çalıştı, fakat Katoliklere Amerikancılık karşısında dikkatli olmalarını ihtar etti.
Öğretiler
Öğreti alanında, XIII. Leo, yeni toplumun geçirdiği değişimlerde ortaya çıkan bütün meselelerle ilgilendi. Kendinden öncekiler çoğunlukla sert kınamalarla (Hatalar Dizini’nde olduğu gibi) uğraşmışken Papa XIII. Leo, modern sorunlara yönelik yapıcı çözümler aradı.[2] Boşanmalara karşı cephe aldı, Sosyalizme muhalif olduğunu belirtti, buna karşılık sosyal adalete dayanan bir Hıristiyan aile düzenini getirmeye çalıştı. 15 Mayıs 1891'de Rerum Novarum (Yeni Şeyler Hakkında) genelgesini yayımladı; bu genelgede sakıngan bir biçimde de olsa papalığın işçi sınıfının sorunlarıyla ilgilendiğini gösterdi, mülkiyet hakkının sınırlarını çizdi. Ona göre insan, insanlık haysiyetine uygun düşen bir çalışma düzenine sahip olmalıydı.
XIII. Leo da önceli IX. Pius gibi papanın dünyevi hükümranlığı ilkesini savunuyor ve Hıristiyan devleti öğretisini bir ülkü olarak benimsiyordu. Gene en az IX. Pius kadar masonluğa ve laik liberalizme karşıydı. Gene kilise yönetiminin, ulusal kiliselerden çok papalığın elinde toplanmasının önemini vurguladı ve papalık elçilerinin gücünü artırdı. Kilisenin usçuluğa yönelik suçlamalarını yeniledi, hukuk ve devlet hakkındaki görüşlerinden yararlandığı Aquino'lu Aziz Tommaso'nun felsefi görüşlerinin canlanmasına katkıda bulundu[2], Hümanizmle imanın bir sentezi olarak kabul ettiği Tommasoculuğu destekledi.
Başka alanlarda ise papalığa yeni bir anlayış getirdi. Sivil hükümetlerle ilişkilerde diplomasiye öncelik verdi ve bu yolla yadsınamaz başarılar kazandı. Siyasetle papalık görevini ayırt etmeye özen gösterdi. Kilise ile dünya arasındaki ilişkileri yenileme çabasını özellikle, dünyadaki tüm Katoliklere yönelik genelgelerinde dile getirdi; birkaç genelgesinde kilise ile devletin çağdaş toplum anlayışıyla barış içinde birlikte yaşaması gerektiğini vurguladı.
Bilimsel ilerlemeye ilgi duyuyor, Katolik Kilisesi'nin bu ilerlemeye açık olması gerektiğine inanıyordu. Papa XIII. Leo, ayrıca kutsal kitapları yorumlama çalışmalarına ve bilimsel araştırmalara büyük önem verdi, araştırıcılara Vatikan arşivlerini açtı. 1893'te yayımladığı Providentissimus Deus adlı genelgede Katoliklerin Kitabı Mukaddes'i yorumlarken izlemesi gerektiği ilkelerini açıkladı.
Papalığının son yıllarında kilise politikasında bir katılaşma görülmekle birlikte, papalığın diplomatik saygınlığının artmasını sağladı.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- "Wikisource" websitesinde "Johann Peter Kirsch, (1913) "Pope Leo XIII" Catholic Encyclopedia (1913) Cilt 9" maddesi Catholic Encyclopedia (1913)/Pope Leo XIII - Wikisource, the free online library (İngilizce)
- "Wikisource" websitesinde "Leo XIII" 1911 Encyclopædia Britannica, Cilt 16 (İngilizce)
Katolik Kilisesi unvanları | ||
---|---|---|
Önce gelen: IX. Pius |
Papa 20 Şubat 1878 – 20 Temmuz 1903 |
Sonra gelen: X. Pius |
|