Hint-Avrupa dil ailesi
| Hint-Avrupa | ||
|---|---|---|
| Coğrafi dağılım: |
16. yüzyıldan önce, Avrupa ve Güney, Orta ve Güneybatı Asya; bugün dünya çapında. | |
| Sınıflandırma: | ||
| Alt bölümler: | ||
| ISO 639-2: | ine | |
Hint-Avrupa dilleri konuşanların çoğunlukta olduğu ülkeler
Resmi statü ile birlikte Hint-Avrupa dilinin azınlık dili olduğu ülkeler
Hiçbir Hint-Avrupa dili resmi olmayan ülkeler, ama önemli bir azınlığın bir Hint-Avrupa dili konuştuğu ülkeler | ||
Açık yeşil: yaygın dil
Hint-Avrupa dil ailesi, dünyanın en büyük dil ailesidir. Yüzlerce dil ve lehçe içerir.
Dünyada 2,5 milyarı aşkın kişinin ana dili Hint-Avrupa Dil Ailesi'ne ait bir dildir. Avrupa'nın en büyük dilleri, Güney ve Batı Asya dilleri, Kuzey ve Güney Amerika ve Okyanusya'da en çok konuşulan diller Hint-Avrupa dilleridir.
Dil bilimciler, Hint-Avrupa dillerinin Ana Hint-Avrupa dili denilen bir dilden geldiğini öne sürmektedirler. Bu dil aslında Avrasya’da bir yerlerde konuşulur ancak şimdi yeryüzünün her yerinde konuşulmaktadır.
Günümüzde dünyada en çok konuşulan 20 dilden 12'si Hint-Avrupa dil grubuna aittir. Bunlar İngilizce, İspanyolca, Hintçe, Portekizce, Bengalce, Rusça, Almanca, Fransızca, Marati, İtalyanca, Pencapça ve Urduca'dır.
Etimoloji
Thomas Young 1813'te dil ailesinin Batı Avrupa'dan Kuzeydoğu Hindistan'a uzanan coğrafi büyüklüğü nedeniyle "Hint-Avrupa" terimini Hint + Avrupa'dan türetmiştir.
Alt gruplar
Arnavutça
Arnavutluk'ta ve Kosova'da konuşulur.
Anadolu dilleri
Hint-Avrupa dillerinin en eski ve en erken soyu tükenmiş koludur.
Baltık dilleri
Cermen dilleri
Batı cermen dilleri
İngilizce dünyada 410 milyon kişi tarafından anadili olarak konuşulur ve 53 ülkede resmi dildir. Almanca (95 milyon kişi anadili olarak konuşulur), Felemenkçe (23 milyon kişi), Yidiş (3 milyon kişi), Afrikaans (16 milyon kişi)
Kuzey Cermen dilleri
İskandinav diller olarak da bilinen bu diller toplam 22 milyon kişi tarafından konuşulur. İskandinav dilleri İsveççe, Danca, Norveççe, İzlandaca'dır.
Ermenice
Ermenistan'da ve Rusya, ABD ve Fransa başta olmak üzere dünyada yaşayan Ermeni azınlıklar tarafından (yaklaşik 5 milyon kişi) konuşulur.
Hint-İran dilleri
İrani diller
İran ve çevresinde 90 milyondan fazla[1] kişi tarafından konuşulur. Bu grup doğu ve batı İrani diller olmak üzere iki alt gruba ayrılır.
- Batı grubuna ait diller Farsça , Kürtçe, Tacikçe , Zazaca
- Doğu grubuna ait diller: Osetçe ve Peştuca.
Hint dilleri
Hintçe (333 milyon kişi), Urduca (104 milyon kişi), Sanskritçe, Pali dili, Romanca, Bengali, Pencapça, Nepali.
Romen dilleri
Dünyada 600 milyon kişi tarafından konuşulur. Başlıca roman dilleri Fransızca, İspanyolca, İtalyanca, Portekizce, Rumence, Katalanca, Oksitanca, Korsikaca ve Arpitanca'dır
Latino-Faliskan dilleri
Latince, Umbriyaca (en:Umbrian language), Oskan (en:Oscan language), Faliskan (en:Faliscan language).
Kelt dilleri
Dünyada 1,5 milyon kişi tarafından konuşulur. Başlıca Kelt dilleri Bretonca, Galce, İrlandaca, İskoç dili, Kernevekçe, Manksça
Slav dilleri
Dünyada 250 milyon kişi tarafından konuşulur.
Doğu Slav dilleri
Batı slav dilleri
Güney slav dilleri
Bulgarca, Makedonca, Slovence, Sırpça, Hırvatça, Boşnakça
Tohar dilleri
Hint-Avrupa dil ailesinden bir dil, Toharların dili. Toharcanın Doğu Orta İrancanın bir üyesi olan Tuhri diliyle bir ilgisi yoktur. 20. yüzyılın başlarında Doğu Türkistan'da yapılan kazılarda ortaya çıkarılan belgelerden anlaşıldığına göre Toharca, İ.Ö. 2. yüzyıl ile İ.S. 10. yüzyıl arasında Karaşar, Kuça ve Turfan bölgelerinde kullanılmıştır. Brahmi alfabesiyle yapılmış Buda dinine ait Sanskritçe çeviriler, tıpla ilgili belgeler, manastırların hesap belgeleri, kervanlara verilen yol kâğıtları bu dilin yazılı örneklerindendir. Toharcanın 2 lehçesi vardır: Agna dili, Kuça dili. Toharca 10. yüzyılda oğuzlar arasında türkleşerek ve oğuzlara karışarak ortadan kalkmıştır.
Yunanca
Yunanistan çevresinde 15 milyon kişi tarafından konuşulur.
Not
| |||||||||||||||||||||||||||||||||