Namaz

Namaz (Arapça: صلاة Salah), İslam'ın şartlarından biri olarak kabul edilen bir ibadet. Kur'an'da günün belli vakitlerinde [1][2] abdestle birlikte[3] duaya kalkılması ifadesi bulunur. Kur'an’a göre namaz Allah'ı anarak teslimiyetin gösterildiği bir arınma biçimi ve İbrahim'e öğretilen bir ibadet şeklidir.[3][4]

Dini önemi ve müeyyidesi

Geleneksel İslam'da ergenlik çağına girmiş kadın erkek her Müslümanın namaz kılması zorunludur. Hanbeli mezhebine göre namazı terk etmek küfür, diğer üç mezhebe göre ise günahkarlıktır. Bu sebeple Şeriat hukukunda yetişkinliğe ulaştığında namaz kılmayan kişi fasık kabul edilir, şahitliği kabul edilmez, dövülür veya hapsedilir.[5][6][7]

Tarihçe, terminoloji

Bosnalı Müslümanların namaz kılmaları, tarih. 1906

Namazın İslama özgü ve islam ile başlayan bir ibadet şekli olduğu kanısı Müslümanlar arasında yaygındır. Ancak başta Kur'an ayetleri olmak üzere namazın müslümanlara özgü bir tapınma tarzı olmadığını gösteren kayıtlar günümüze kadar ulaşmıştır.[8][9][10] Mekke döneminde ilk yazılan sureler olduğu rivayet edilen Alak ve Müddessir surelerinde namazdan bahsedilmesi bu görüşü desteklemektedir.

Hint toplumu ve İslam öncesi Ortadoğu toplumlarında, bu tapınmaların bir arınma ritüelini takip eden, günün belirli saatlerinde belirli bir yöne veya nesneye yönelerek yapılan dua merasimleri olduğu, bu merasimlere değişik vücut hareketlerinin eşlik ettiği düşünülebilir.

İslam namazının, bu tapınmalardan farklılaşması ve bugünkü yaygın kabul gören şekli alması üzerinde değişik görüşler bulunmaktadır. Sünni kesim bu ibadetin hicrete yakın Mekke döneminde, miraçta emredilmiş olduğuna inanır.[11] Aleviler ise bu ve benzer hadislerin Emeviler döneminde yazıldığına ve çoğunluğunun uydurma olduğuna vurgu yaparlar.[12]

Namaz; Diğer bazı dini kavramlarda olduğu gibi Sanskritçeden Farsçaya oradan da Türkçeye geçmiş bir sözcüktür ve İran'da ateşe tapanların "ateş önünde eğilmesi" için kullanılır. Namaskara selamlama ve bağlantı anlamına gelmektedir.[13] Namaz kılmak deyimi, Türkçede Kur’anda "ikametü's-salat" şeklinde terkip olarak kullanılan ifadenin yerine konmuştur. Salât dua etmek, ikametü's-salât ise "duanın yerine getirilmesi" anlamlarına gelir.

İslâmiyet öncesi namaz

Diğer dinlerde namaz

Sümerler'de namaz ibadeti beş vakit olarak tatbik ediliyordu.[14] Mecusilik'te abdeste benzeyen bir temizlik işleminden sonra günde beş vakit çeşitli dualar (gah) yapılarak ibadet ediliyordu.[15][16] Yahudilik'te de şaharit (sabah namazı), musaf (öğle namazı), minha (ikindi namazı), neilat şerarim (akşam üstü) ve maarib (gece namazı) olmak üzere namaz ibadeti beş vakittir.[17]

Cahiliyye Araplarında namaz

Cahiliyye döneminde Zeyd b. Amr b. Nüfeyl ve Kus b. Saide[18] gibi haniflerin namaz kıldığı bilinmektedir.[19] Ebu Zer'in müslüman olmadan önce üç yıl boyunca yatsı ve sabah namazlarını kıldığı rivayet edilir.[20]

Kur'an ve hadislerde

Kur’anda Salât kelimesinin geçtiği günlük namaz vakitlerine ilişkin ayetler;

Erkekler Amman, Ürdün'de sokakta namaz kılmaları.

İsra 78. Ayetinde iki farklı anlama gelen iki ayrı okuma şekli bulunur. Sabah namazını ifade eden şekil "sabah'ın Karnı" ifadesidir. "Sabah Kuranı" ifadesi ise sünnilerce okuyuşta tercih edilen, manada tercih edilmeyen ifade olmuştur.

Kur'an’da "işâ" (akşam)'ın yatsı anlamında kullanıldığı bir ayet bulunur; "Ey iman edenler, sağ ellerinizin malik olduğu ile sizden olup da henüz erginlik çağına ermemiş olanlar, üç vakitte izin istesinler: Sabah namazından önce, öğleyin üstünüzü çıkardığınız vakit ve akşam namazından sonra. Üçü sizin için mahremdir. Bunların dışında size de, onlara da bir sakınca yoktur; onlar yanınızda dolaşabilirler, birbirinizin yanında olabilirsiniz......"(Nur suresi 58.)

Kur'an'da namazın kılınış şeklini anlatan bir ayet bulunmaz, namaz ile alakalı olduğu düşünülen ifadelerde Allah'ın secde halinde,(4:102) eğilerek, (22:77) ve ayaktayken (3:113) anılması veya dua edilmesi anlatılır.

Hadislere göre Namaz dinin direğidir.[22] Bazı Sünni fıkıh ekolleri ve hadisçiler tarafından Kur'andan sonra, İslamın en önemli yazılı kaynağı kabul edilen Sahih-i Buhari de geçen bir hadis'e göre Allah günde beş vakit namazla günahları siler.[23]

Mezhepler arası farklılıklar

İslam mezhepleri arasında namazla ilgili ön şartları, hazırlığı (abdest), vakitleri, miktarları, farz, vacip, sünnet gibi kavramlar ve bu kavramlara verilen anlamlarda farklılıklar görülür. Sünni müslümanlar ve Fâtımîler'in devamı niteliğinde olan İsmaili mezhebi'nin Mustâ‘lî’îyye kolu günlük 5 vakit ibadeti benimsemişlerdir.

Günlük 5 vaktin farz olduğu inancı Kur'an’ın açık emirlerine değil, bazı ayetlerin kapsamını genişleten yorumlar ve hadislere dayanan ve Sünni İslam toplumlarınca benimsenen bir uygulamadır.[24] Namaz vakitleriyle ilgili ayetler birçok farklı anlayışın ve rivayetin etkisiyle yorumlanmış, bu ayetlerin hangi namazlarla ilgili olduğu konuları açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır.[25][26]

Geleneksel Sünni fıkıhçılara göre Müslümanlar'a günlük olarak beş vakit namaz farzdır. Ancak bu namazların ikişer rekatının farz, diğerlerinin sünnet veya farzla bitişik sünnet olduğu kabul edilir. Sünni İslamda yolculuk, korku gibi durumlarda öğle ve ikindi, akşam ve yatsı birleştirilerek günlük 3 vakit namaz kılınır. Ayrıca cuma ve cenaze namazlarının farz oluşundan bahsedilir. Cuma namazı yetişkin ve hür erkekler için gerekli görülürken cenaze namazında birkaç kişinin bu görevi yapması diğer inananlardan yükümlülüğü kaldırır.

Bazı din bilimciler, Şii Müslümanlar ve Kur’anist (hadislerin dini referans olmasını reddeden, yalnızca kuranı referans edinen) İslamcılar günlük 3 vakit namazı esas alırlar.[27][28][29][30]

Kur'ancı müslümanlara göre namaz üç veya iki vakit olarak kılınır. Üç vakittir diyenlere göre bu üç vakit namaz'ın hangileri olduğu konusu da çok açık değildir. Örneğin bu üç vakte bir anlayışa göre öğle-ikindi, akşam-yatsı ve sabah olarak, bir başka uygulamada akşam, yatsı, ve sabah olarak rastlamak olasıdır.[31]

Prof. Dr. Süleyman Ateş'e göre öğle ve ikindi namazları Kur'ana değil, peygamberin uygulamalarına dayalı ibadetlerdir. O'na göre Kur'anda geçen namazlar sabah, akşam ve gece (Teheccüd) namazından ibarettir.[32]

Namaz şeklen kılınışı ve içerisinde okunan âyet ve duaları itibariyle, günümüzün Sünnî, Şiî ve Haricîler'den arta kalan İbadiyye mezheplerinin %98'den fazlasında ayni biçimde icra edilmektedir. Dünya Müslüman nüfusunun %1'ini teşkil eden Bâtınî-İsmâ‘îl’îyye'den olan Nizârîler'de ise kılınış şekli ve yapılan dualar itibariyle bazı değişiklikler oluşmuşsa da, Fatiha Suresi ile ardından Kur'an-ı Kerîm'in diğer âyetlerinin okunması hususunda temelde bir farklılık bulunmamaktadır. Bazı küçük tarikat ve cemaatlerin ana grubun dışında kalması olasıdır. Tarih boyunca Ghulat-i Şîʿa olarak adlandırılan Keysân’îyye ile ondan ortaya çıkmış olan Râvend’îyye, Rizâm’îyye, Muhammira gibi kolların ve Bahreyn Ahsâ'da bulunan Ebû Saîdîler olarak adlandırılan Karmatîler'in namaz ve oruç gibi ibadetlerle ilgileri yoktu.[33]

Şiîllik'teki uygulamalar

Şiilik'te namaz üç vakitte toplanmış 5 namaz olarak icra edilir.[34]

İsmâilîliğin Tâyyîb’îyye kolundan olan Alavî Buhra'da Namaz vakitleri İmâm Câʿfer es-Sâdık'ın uygulamaları esas alınmak suretiyle tespit edilmektedir.[35] Bunların görüşüne göre, öğle namazının hemen ardından ikindi namazı vakti henüz girmemiş olsa dahi zaruret hasıl olması durumlarında kılınabilmektedir. Esasta ise ikindi namazının asıl vakti Pakistan ve Hindistan Hanefilerinin de uygulamakta oldukları gibi, Türkiye'deki ikindi namazı vaktinden 40-55 dakika daha sonra girmektedir. Öğle namazının vakti süresi ise ikindiye kadar uzamamakta olup ikindinin vaktinden 60-90 dakika daha evvel sona ermektedir. İkindi namazının müddeti ise zaruret hasıl olduğu hallerde öğleden hemen sonra başlayıp akşam vaktine kadar devam etmektedir.[36]

İsmâilîler'in diğer bir kolu olan Nizâr’îyye fırkasının görüşüne göre ise, Nizarî Namazı günde Üç kez altışar rekat olarak ve oturarak Cemâ’at-Hane adı verilen yerlerde kılınmaktadır. Nizârîler'de namazın ne zaman ve nasıl kılınacağı İmâm-ı Zaman tarafından tespit edilmekte ve değiştirilebilmektedir. Şu andaki uygulamaları devrin imâm-ı zamanı olan IV. Ağa Han'ın dedesi III. Ağa Han tarafından tespit edilmiş olan şeklidir. Namazı oturarak icra etmelerinin gerekçesi olarak yaşlıların ayakta kılmalarında karşılaşılan güçlüklerden dolayı olduğu; Üç defa altışar rekat olarak icra etmelerinin gerekçesi olarak ta günümüzün yoğun çalışma hayatına uyum sağlayabilmek maksatlı olduğu İmâm-ı Zaman IV. Ağa Han tarafından dile getirilmektedir.

Dürzîler'de ise dinî ibâdetler genellikle Perşembe geceleri (Perşembe'nin akşamını Cuma'nın sabahına bağlayan gece) "Halvetu’l-Bayada" ya da "Meclis" adı verilen, Muhammed bin İsmâ‘il ed-Derezî'nin Tevhîd Dâvâsı esnasında ilk defa inzivâya çekildiği varsayılan ve "Halvet-Hâne" olarak ta adlandırılan Beyaz Evler'de icra edilir.[37] İbadetleri aşırı bir gizlilik içerisinde icra edildiğinden ve başka mezheplerin mensuplarını içlerine kabul etmemelerinden dolayı da Muhammed Ebû Zehra'nın tâbiriyle "Artık onların durumlarını en iyi Allah-u Teâlâ bilmektedir".[38]

Alevi İslam anlayışında ise namazın biçimsel yapısının, dînin değil arap kültür ve geleneğinin bir uzantısı kabul edilmesi sebebiyle günlük kişinin istek ve iradesine göre dua anlamında bir ibadet dışında şekilsel olarak namaza karşı çıkılır. Alevîlik'te namaz ibadetinin günlük 5 vakte çıkartılmasının Emeviler zamanında yazılan ve (miraç hadisi gibi) birçoğunun Alevîler tarafından hurafe[12] ya da uydurma olduğuna inanılan hadislerle gerçekleştiği ifade edilmektedir.[39]

Selefilik'teki uygulamalar

Ehl-i sünnet'in Asarî-Hanbeli i'tikadından olan ve temelleri Muhammed bin Abd ul-Vahhab ile onun Yirminci yüzyıldaki en önemli takipçisi Muhammad Nâsır ud-Dîn el-Albanî[40] tarafından atılan Vehhâbî-Selefilik'te namazın sünnetlerinin bidat sayılabileceği ihtimâli göz önünde bulundurulmak suretiyle bir günde sâdece 17 rekât farz[41] olan kısmı kılınır. Namaz vakitlerine karşı aşırı hassâsiyet gösteren Selefîler, namazlarını vaktin girmesiyle birlikte hiç zaman kaybetmeden icrâ ederler. Türkiye'deki namaz vakitleriyle karşılaştırıldığında, muhtemelen öğle namazı 5-6 dakika, ikindi 6-7 dakika, akşam namazı 7-8 dakika ve yatsı namazı da 10-15 dakika daha evvel kılınabilmektedir. Kısacası, Türkiye'de daha henüz ezanlar okunmaya başlamamışken bir Vehhâbî bahsi geçen namazların farzlarını tamamlamış olabiliyor. Ayrıca, sabah ve Cuma namazı haricindeki diğer namazların başına ya da sonuna her hangi bir sünnet[42] namazının eklenmemesi de bidat olabileceği endişesinden olsa gerek, ayrıca üzerinde titizlikle durdukları hususlar arasında gelmektedir. Sağa sola selâm vermek suretiyle namazın sona ermesinin hemen ardın da fazladan bir dua ya da tesbihat yine bidatlar kapsamına gireceği endişesiyle yapılmamaktadır.

Önşartlar ve hazırlık

"Namazın şartları" olarak ifade edilen maddeler İslam bilginlerince yapılan yorumlar çerçevesinde oluşturulmuştur. Bir kişinin namazla sorumlu tutulması için yetişkin, akıllı ve müslüman olması gerekir. Ayrıca namaz için birtakım hazırlıklar yapılır;


İslâm


Temel İbâdetler

Kelime-i Şahadet
Namaz
Zekât
Oruç
Hac

Çeşitler ve vakitler

Farz: Fıkıhta bir dini emrin farz olarak tanımlanabilmesi için onun Kuranda açıkça ve hiçbir yoruma ihtimal vermeksizin emredilmiş olması gerektiği ifade edilir. Hadislere dayanan veya Kur'anda açık emir ifade etmeyen işari manalar ve yorumlar farz tanımı için yeterli olmamaktadır. Kur'ancıların aksine sünni anlayış hadislerin de etkisi ile 5 vakit namazı farz saymıştır.

Farz namazlar

Vacip namazlar

Hanefi mezhebine özgü bir kavram olarak vitir ve bayram namazları vacip namazlar olarak nitelenir. Hanefi fıkhında bir ibadetin farz olarak nitelendirilebilmesi için o ibadetin farklı anlamlara gelebilen işaret veya yorumlama tarzıyla çıkarılan anlamlar üzerinden değil, açıkça Kur’anda emredilmiş olması gerekmektedir. Kur’anda yer bulmuş olsa bile bu şartları taşımayan ibadetlere daha alt düzeyde bir gereklilik ifadesi olarak vacip (gerekli) denmiştir. Hanefilerde bayram ve vitr namazları vacip olarak nitelenir.

Sünnet veya nafile namazlar

Kur'an'da geçmeyen fakat İslam tarihinde uygulama alanı bulan, değişik vakit veya durumlara özgü sünnet veya nafile namazlardır. Farz namazlardan önce veya sonra kılınan namazlar, ramazan geceleri kılınan teravih, kuşluk, gece, mescit ziyaretleri, hacet namazları vs. bu kapsamdadır. Ayrıca geleneksel olarak 4 rekat olarak kılınan Farz namazların iki rekat'ının farz, geri kalanının ise sünnet olduğu ifade edilir.[30]

Sünni islamda namaz vakitleri
I. Sabah, II. Öğle, III. İkindi, IV. Akşam, V. Yatsı

Namaz kılınması sakıncalı bulunan vakitler

Sünni fıkıhçılara göre Güneş'e tapanların ibadet vakitlerinde namaz kılmak mekruhtur. Namaz kılmanın tenzihen mekruh olduğu bu vakitlere kerahat vakti denir. Bu vakitler şunlardır:

Hanefi gelenekte rekat sayıları ve kılınışı

Türkiyede yerleşik hanefi gelenekte günlük namaz miktarları;

Namazda önemli pozisyonlar.

Bütün mezheplerde namaza, "Allah-u Ekber" (Allah Ulûdur) diye tekbir getirilerek ayakta durmak suretiyle başlanır. Sünnîler'de kadınlar ellerini çaprazlama olarak göğüslerinin tam üzerine, erkekler ise göbeklerinin üzerine bağlarlar. Şiîler ise kollarını rahat pozisyonunda yanlara sarkıtırlar. Birinci rekata ilk olarak Sübhaneke duasının okunmasıyla başlanılır. Ardından da Bismillah-ir-Rahmân-ir-Rahîm diyerek Fatiha suresi ve en az bir ayet olmak üzere başka bir surenin ayetleri kısmen ya da tamamen okunur. Sonra öne eğilerek tesbihat yapılır. "Semia'llâhu limen hamideh " "Rabbena lekel hamd" diyerek ayak üstü doğrulunur ve 2 kere yere kapanma (secde) şeklinde tespihat yapılır ve dizlerin üzerinde oturulur. Bu eylemlerin toplamına rekat denilir. Bir namazda enaz iki rekat bulunması istenir. Tesbihat "Sübhane Rabbiye'l Azim, Sübhane Rabbiye'l A'la" şeklinde yapılır ve namaza "esselamü aleyküm ve rahmetullah" şeklinde selam ile son verilir.

Farz namazlar

NAMAZ Sünnet Farz Son Sünnet REKAT

SAYISI

Sabah
2
2
 -
4
Öğle
4
4
2
10
İkindi
4
4
 -
8
Akşam -
3
2
5
Yatsı
4
4
2
10
Cuma
4
2
4
10
Cenaze
Farz-ı Kifaye
4
Tekbir

Vacip namazlar

Namaz Rekat sayısı
Bayram (Hanefîlerde vacip)
2
Vitir
3

Nafile namazlar

Namaz Rekat sayısı
Abdest şükür
2
Duha
2-12
Evvabîn
2-6
Hacet
2
Husuf
2
İstihare
2
İşrak
2
Küsuf
2
Seferî
2
Şükür
2
Tahiyyetü'l mescid
2
Teheccüd
2-8
Teravih
8, 20, 36
Tesbih
4
Tevbe
2
Yağmur (İstiska)
2
Zelzele
6 Rukü
4 Secde
Bir müslüman namaza başlarken, ellerini başının iki yanına kaldırarak Allahu ekber diye tekbir getirir. Buna iftitah tekbiri denilmektedir. Namazın rükünlerinde tekbir tekrarlanır.

Birinci rekat böylece tamamlanır ve ikinci kez ayağa kalkılır.

İkinci kıyamda da ayni birincisinde olduğu gibi önce Fatiha Suresi olmak üzere arkasından Kur'an’dan birinci rekatta okunandan daha kısa olacak şekilde başka bir bütün sure ya da kolaya gelen bazı âyetler okunur. Sonra tekbir ile rüku edilir, tesbihat edilir. Tekbir ile kıyam edilip, tekbir ile secdeteyn'e gidilir, tesbihat edilir. İkinci rekatın ikinci secdesinden sonra ise oturur durumda iken Et-Tehiyâtü okunur. Burada eğer Namaz İki rekatlık ise bitirmeden evvel, önce Allahümme Salli Alâ Seyyidinâ Muhammedin ve Alâ Ali Seyyidinâ... şeklindeki dua okunur ve hemen akabinden de Selâm vermeden evvel Türkiye'deki öğretilere göre Kur'an-ı Kerîm'den Rabbenâ Atina fid-Dünya haseneten ve kına azâben nâr bi-rahmetike yâ er-hamer Rahimîyn şeklindeki kısa âyet okunur. Araplar'ın daha uzun ayetler okudukları da olur. Vahiy katipleri'nden olan Zeyd bin Sabit, işte bu noktada Muhammed'in Kur'an-ı Kerîm'den daha fazla ayetler de okumakta olduğunu nakletmektedir. Namazın Üç ya da Dört rekat olması halinde ise Et-Tehiyâtü okumasının ardından tekrar ayağa kalkarak diğer rekat(lar) tamamlanır. İkinci oturma pozisyonunda da aynen birincisinde olduğu gibi önce Et-Tâhiyatü Lillahi ves-Salâvatü... şeklinde okunan kısa duanın hemen ardından birinci oturuşta ertelenerek okunmamış olan ama selâm vermeden önce okunması gereken bahsi geçen kısımlar okunur. Teravih namazları ve Cuma namazının ilk sünneti ile eğer kılınacaksa İkindi ve Yatsı namazlarının ilk Dört rekatlık sünnetlerinde ise her oturuşta selam verip te sanki namaz sona erdirilecekmiş gibi sırası ile önce Et-Tehiyâtü arkasından da Allahümme Salli Alâ Seyyidinâ Muhammedin ve Alâ Ali Seyyidinâ... şeklindeki dua ve Rabbenâ Atina fid-Dünya haseneten ve kına azâben nâr bi-rahmetike yâ er-hamer Rahimîyn şeklindeki kısa âyetlerin okunması gerekir. (Bu durumda üçüncü rekat için ayağa kalkıldığında Sübhaneke duasının Fatiha Suresi'nde evvel tekrar okunması gerekli olur.) Son oturma durumunda selam verilmeden evvel Allahümmağfirli veli vâlideyye velil mü'minine yevme yekümü'l-hisâp şeklindeki dua okunduktan sonra sağdaki ve soldaki Kirâmen Kâtibîn Melekleri'ne selam vererek namaz tamamlanmış olur.

Eleştiriler

Alevi islam inancı namazın şekli ve orijini konusunda bu değerlendirmeleri paylaşmaktadır.[43]

Farz olduğuna inanılan ibadetler fıkıhta kaynağını Kur'an'ın açık nasslarından alan ibadetlerdir. Namazın günde 5 vakit kılınması ise miraç veya cibril hadisi gibi, fıkıhta ikincil derecede delil kabul edilen ve dini hüküm koymaya temel teşkil edemeyecek zayıf kaynaklar olarak değerlendirilen hadislerle meşru kılınması eleştiri konusudur.[44]

Şeriat uygulamalarında şekli ve miktarı konusunda görüş birliği bulunmayan bir ibadet veya dua olan namazın terk edilmesinin ceza veya hak mahrumiyeti davalarına konu olması, insan hakları ihlali gibi diğer birçok sakıncası yanında "cezaların kanuniliği" ilkesine de aykırıdır.

Dipnotlar

Kaynaklar

  1. ↑ "Kur'an-ı Kerim Prtalı". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304213252/http://kuran.diyanet.gov.tr/. Erişim tarihi: 27 Şubat 2013.
  2. ↑ Nisa Suresi ,Diyanet Meali,4.102
  3. 1 2 Enbiya Suresi ,Diyanet Meali,5.6
  4. ↑ Enbiya Suresi, Diyanet Meali,21.73
  5. ↑ http://www.diyanet.gov.tr/turkish/basiliyayin/weboku.asp?sayfa=21&yid=4
  6. ↑ http://www.ismailaga.info/yazi/2012/03/30/dinde-zorlama-yoktur-ne-demektir-islamda-zorlama-yok-mudur/ ismailaga.info
  7. ↑ Necati Yeni el, Hüseyin Kayapınar, Sünen-i Ebû Davud Terceme ve şerhi c. 2, s. 112
  8. ↑ http://www.belgeler.com/blg/p9a/islamiyet-oncesi-arap-folklorunun-kurandaki-yeri-the-position-of-arabic-folklore-in-the-koran-before-islam
  9. ↑ http://www.belgeler.com/blg/qau/islam-fikhinda-namaz-ibadeti-anlami-onemi-tarihcesi-fert-ve-toplum-uzerindeki-etkileri-the-prayer-in-islamic-fiqh-its-meaning-history-and-the-effects-on-individual-and-social-life
  10. ↑ http://www.diniyazilar.com/2011/05/namazin-tarihcesi/
  11. ↑ http://www.diyanet.gov.tr/turkish/DIYANET/ilmi_dergi/47_1/main_3.htm
  12. 1 2 3 "Alevi inanç gerçekliği ve namaz". alevikonseyi.com. 2 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150902021650/http://www.alevikonseyi.com:80/alevi/18/28/38/48/108.html. Erişim tarihi: 27 Şubat 2013.
  13. ↑ "Putperest İbadetleri". Agnostisizm. agnostik.org. 11 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130811172828/http://www.agnostik.org/322-putperest-ibadetleri.html.
  14. ↑ Kürşat Demirci, Eski Mezopotamya Dinlerine Giriş, İstanbul, 2013, s. 57
  15. ↑ TDV, İslam Ansiklopedisi, cilt: 28,  sayfa: 283
  16. ↑ Cevad Ali, Cahiliye'den İslam'a İbadet Tarihi, Ankara, 2015, s: 30
  17. ↑ Ali Osman Ateş, İslam'a Göre Cahiliyye ve Ehl-i Kitab Örf ve Adetleri, İstanbul, 2014, s:49
  18. ↑ İbn Kuteybe, el-Mearif, çev. Hasan Ege, İstanbul, s: 49
  19. ↑ TDV, İslam Ansiklopedisi,  cilt: 32,  sayfa: 350
  20. ↑ İbn Sad, et-Tabakatu'l-Kübra, IV, s: 166.
  21. ↑ . 2. Sure. Bakara Suresi. s. 238. Ayet.
  22. ↑ Keşfu'l-Hafa, c.2, s.31; Tirmizi, İmân: 8; İbni Mâce,Fiten: 12; Müsned,5:231, 237; el-Hâkim, el-Müstedrek, 2:76.
  23. ↑ Sahih-i Buhari, c.2, s.475
  24. ↑ KURTUBİ. "HUD SURESİ". KURTUBİ TEFSİRİ. multimediaquran.com. 8 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130308104155/http://www.multimediaquran.com:80/quran/turkce/011/11-kurtubi.htm.
  25. ↑ "Kuranda namaz". TEBYİN. teblig.net. 6 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150106030515/http://www.teblig.net/index.php?topic=2654.0;wap2.
  26. ↑ Süleyman Ateş (23.11.2006). "Kuran’da anılan namaz vakitleri 3’tür". gazetevatan.com. 7 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120407052357/http://haber.gazetevatan.com:80/0/94404/4/Haber. Erişim tarihi: 27 Şubat 2013.
  27. ↑ en:Shah Waliullah. "Hujjat Allah Al-Baligha" (Arapça/Urduca/İngilizce). scribd.com. 21 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130721113839/http://tr.scribd.com/doc/9897423/Hujjat-Allah-AlBaligha-Arabic-Urdu-by-Shah-Waliullah-Shah-Wali-Ullah.
  28. ↑ "Namazda 5 vakit şart mı?". GAZETE HABERTÜRK. 21 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150721075329/http://www.haberturk.com:80/polemik/haber/657409-namazda-5-vakit-sart-mi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2013.
  29. ↑ "Criticism of the Quran". en.wikipedia. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160312103238/https://en.wikipedia.org/wiki/Criticism_of_the_Quran. Erişim tarihi: 27 Şubat 2013.
  30. 1 2 "diniyazilar.com". Dini Yazılar. http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:q1XfsIdhKoMJ:http://www.diniyazilar.com/2011/06/yasar-nuri-ozturkun-yorumuyla-namaz/%2Bfarz+nedir+f%C4%B1k%C4%B1h+kaynak&hl=tr&gbv=2&ct=clnk. Erişim tarihi: 27 Şubat 2013.
  31. ↑ "İSRÂ SÛRESİ". tebyinulkuran.com. 12 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100312115204/http://www.tebyinulkuran.com:80/index.php?page=isra. Erişim tarihi: 27 Şubat 2013.
  32. ↑ Süleyman Ateş (03 Ağustos 2012). "Namaz üç vakit midir?". milliyet. 6 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120806034421/http://gundem.milliyet.com.tr:80/namaz-uc-vakit-midir-/gundem/gundemyazardetay/03.08.2012/1575549/default.htm. Erişim tarihi: 27 Şubat 2013.
  33. ↑ Nâsır-ı Hüsrev, Sefer-Nâme, M. Debîr-i Siyâkî Yayınları, s. 147-148, Tahran, 1396.
  34. ↑ Ehl-i Beyt Haber Ajansı, ABNA (2011/01/10). "Neden Şiiler Beş Vakit Namazı Üç Vakitte Kılmaktadırlar?". abna.ir. 11 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131111164809/http://www.abna.ir/data.asp?lang=10&Id=220606. Erişim tarihi: 27 Şubat 2013.
  35. ↑ Ad-Da'wat ul-Haadiyat ul-'Alaviyah
  36. ↑ Salaat - Alavi Bohras
  37. ↑ Samy S. Swayd (2009). The A to Z of the Druzes. Rowman & Littlefield. s. xxxix. ISBN 978-0-8108-6836-6.
  38. ↑ Muhammed Ebû Zehra, İslâm’da Siyâsî ve İ’tikadî Mezhepler Tarihi, Ethem Ruhi Fığlalı ve Osman Eskicioğlu Tercümesi, sahife 80, Yağmur, İstanbul, 1970.
  39. ↑ Yaşar Nuri Öztürk, İslam Nasıl Yozlaştırıldı: Vahyin Dininden Sapmalar, Hurafeler, Bid'atlar.
  40. ↑ Sheikh Mohammad Nasir Ad-Din Al-Albani.
  41. ↑ "Understanding Salat" from Albalagh
  42. ↑ Ibn Abi Zaid al-Qayrawani, Ar-Risala.
  43. ↑ cemvakfi.org
  44. ↑ http://19.org/tr/category/makaleler/salat-veya-namaz/
  45. ↑ http://www.kuranmealleri.net/bakara/238#mealler
  46. ↑ http://www.teblig.net/index.php?topic=2654.0;wap2

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/4/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.