CIA

Koordinatlar: 38°57′06″K 77°08′48″B / 38.951796°N 77.146586°W

Başlığın diğer anlamları için CIA (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Merkezî İstihbarat Teşkilatı
(CIA)
Kurumun logosu
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi	18 Eylül 1947
Önceki kurum	Stratejik Servisler Ofisi (OSS)
Bağlılığı	ABD Devlet Başkanlığı
Adres	George Bush Center for Intelligence Langley, Fairfax County, Virginia, ABD
Personel sayısı	Gizli 21,575 [1]
Bütçe	Gizli
Başkan	John O. Brennan
Genel ağ sayfası
http://www.cia.gov/

Merkezî İstihbarat Teşkilatı (İngilizce: Central Intelligence Agency) veya İngilizce adın kısaltmasıyla CIA, 1947'de Amerika Birleşik Devletleri başkanlarından Harry Truman döneminde kurulan, ABD'nin birimleri için gereken ABD dışı ülkelerle ilgili istihbarat bilgilerini toplayan kurumdur. Merkezi Virginia eyaletindeki Langley'de bulunmaktadır. Direktörlüğünü John Brennan yürütmektedir.

CIA yasasına göre; kurum, organizasyonunu, görevlerini, personelinin sayısını ve maaşlarını saklı tutmak hakkına sahiptir. Soğuk Savaş yıllarında ve sonrasında CIA pek çok gizli operasyonda rol alarak çeşitli sebepler dolayısıyla siyasi rejimleri zayıflatmaya ve hükûmetleri devirmeye çalışmıştır.

1947'de Kongre tarafından, Millî Güvenlik Konseyi (National Security Council, NSC) ile bu konseyin yönetimi altında çalışmak üzere kuruldu. CIA, NSC'ye milli güvenliği ilgilendiren konularda bilgi toplayıp verecek, elde edilen bilgileri değerlendirdikten sonra, hükûmetle ilgili yerlere ulaştırılmasını sağlayacaktı. CIA; NSC'nin vereceği emirler doğrultusunda, güvenlikle ilgili istihbarat işlerini yerine getiriyordu.

Değişik kesimlerden seçilen CIA direktörleri arasında, ABD'ye başkanlık yapan George W. Bush'un babası George H. W. Bush da bulunmaktaydı.

Organizasyon yapısı

CIA dört direktörlük halinde çalışmaktadır:

İstihbarat Direktörlüğü

NCS'in toplamış olduğu ham istihbaratların analiz edilip işlenmiş istihbarat haline getirildiği direktörlüktür. Entelektüel bir karaktere sahiptir. Tüm birimleri CIA merkezindedir. Görevi istihbarat toplamak değildir. Gizli Servis NCS'nin toplamış olduğu istihbaratı değerlendirip analiz etmektir. Havadan çekilen (uydu, uçak vs.) resimleri, radyo, telefon, televizyon, telgraf, telsiz gibi ulaştırma araçları ile toplanan bilgileri değerlendirir. Bu değerlendirmeler, raporlar halinde, ilgili makamlara gönderilir. Karşı haberalma daire başkanlığı ile koordineli olarak çalışır. İstihbarat Direktörlüğü'nde çalışan kişiler analist olarak adlandırılır. Politik, ekonomik, askeri, psikolojik analist gibi çeşitli dalları vardır. Yapısı ihtiyaçlara göre değişmekle birlikte on dört birimden oluşmaktadır. Bu birimler şunlardır:

• Suç ve Narkotik Merkezi
• Karşı-İstihbarat Merkezi/Analiz Grubu
• Bilgi Operasyonları Merkezi/Analitik Grup
• Asya-Pasifik, Latin Amerika ve Afrika Analiz
• Koleksiyon (Toplama) Stratejileri ve Analiz
• Tüzel Araştırmalar
• Irak Analiz
• Yakın Doğu ve Güney Asya Analiz
• Politika Desteği
• Rusya ve Avrupa Analiz
• Terörizm Analiz
• Uluslararası Sorunlar
• Silah İstihbaratları, Karşı-Silahlanma ve Silah Kontrol Merkezi
• İstihbarat Analizi için Okul

Ulusal Gizli Servis (National Clandestine Service-NCS) Direktörlüğü

Operasyon Direktörlüğü olarak da bilinir. Eski adlarından biri de Planlama Direktörlüğü'dür. Başta insan istihbaratı (HUMINT) olmak üzere elektronik (ELINT) ve sinyal (SIGINT) istihbaratını toplayan direktörlüktür. Her türlü bilgi ve haberi toplamakla görevlidir. Bu bilgileri elde etmek için casuslar ve ajanlar bulmaya çalışır. CIA'in dış ülkelerdeki tüm istasyon ve üsleri NCS tarafından yönetilir. Elçiliklerdeki birimlere istasyon, konsolosluklardaki birimlere üs adı verilir. Bu birimler şefler tarafından yönetilir.NCS'de operasyon subayı, koleksiyon (toplama) subayı,dil uzmanı gibi ünvanlara sahip personel görev yapar. Operasyon subayının çeşitli ajan ve casuslardan elde ettiği bilgiler koleksiyon subayları tarafından değerlendirilerek analiz edilmesi için İstihbarat Direktörlüğü'ne gönderilir. NCS, Başkan'ın onayladığı karar direktifleriyle dış ülkelerde suikast, bombalama, rehin alma, şantaj, psikolojik ve fizyolojik işkence, gizli silah desteği gibi gizli operasyonlar yapabilir.NCS iki yardımcı direktörlüğe ayrılır.

• Yardımcı Direktör NCS
  • Karşı-Silahlanma Bölümü
  • Karşı-Terörizm Merkezi
  • Karşı-İstihbarat Merkezi
  • Bölgesel ve Uluslararası Sorunlar Bölümü
  • Teknoloji Desteği Bölümü
• HUMİNT (İnsan İstihbaratı) İletişimi için Yardımcı Direktör NCS
  • HUMİNT İletişimi Koordinasyon Merkezi

Bilim ve Teknoloji Direktörlüğü

Teşkilat elemanlarını, son teknolojik gelişmelerde eğitmek, kullanmasını öğretmek. Kullanılan araçları geliştirmek, yapılan operasyonlara bilimsel ve teknik destek sağlamak, bu direktörlüğün görevidir. Bilim ve Teknoloji Direktörlüğü çalışanları genellikle yetenekli bilim adamlarıdır. On iki birimden oluşmaktadır.

• İş Stratejileri ve Kaynakları Merkezi
• Teknoloji Yönetimi için Merkez
• Bilim Adamı Şefliği
• Geliştirme ve Mühendislik
• Küresel Erişim
• Görev Yöneticileri
• Özel Faaliyetler (CIA'in gizli askeri eylem birimi olarak bilinir. İnsansız uçak saldırılarını yönetir.)
• Özel İletişimler Programları
• Sistemler Mühendisliği ve Analiz
• Teknik Koleksiyon
• Teknik Hızlılık
• Teknik Servis

Destek Direktörlüğü

Eski adı Yönetim Direktörlüğü'dür. Teşkilat personelinin, toplanan bilgilerin, tesislerin güvenliğini sağlar. Destek Direktörlüğü şu birimlerden oluşur:

• Stratejik Kaynaklar Yatırımı
• Kritik Görev Sigortası
• Destek Koleji
• Geleneksel Olmayan Destek
• NRO Program Yöneticisi
• DNI Program Yöneticisi
• Kurum İşleri
• Küresel Altyapı
• Küresel Servisler
• Tıbbı Servisler
• Görev Entegrasyonu
• Personel Kaynakları
• Güvenlik

CIA'de Rütbe ve Konumlar

• Analiz
  • Analitik Metodolojist
  • Karşı-İstihbarat Tehdit Analisti
  • Terörle Mücadele Analisti
  • Ekonomik Analist
  • İstihbarat Toplama Analist
  • Liderlik Analisti
  • Askeri Analist
  • Açık Kaynak Subayı
  • Politik Analist
  • Hedefleme Analisti
• Gizli Servis
  • Operasyonlar Subayı
  • Toplama Yönetimi Subayı
  • Personel Operasyonları Subayı
  • Özel Beceriler-Hedefleme Subayı
  • Paramiliter Operasyonlar Subayı
  • NCS Dil Subayı
• Genel Müfettiş- Özel Ajan/Soruşturmacı
• Poligraf (Yalan Makinesi) Uzmanı
• Koruma Ajanı
• Teknik Güvenlik Subayı
• Yardımcı Müsteşar Yardımcısı
• Yardımcı Müsteşar
• Müsteşar Yardımcısı
• Müsteşar

CIA'nın şimdiye kadar başka devletlerde birçok operasyon yaptığı meydana çıkarıldı. Bütün bu işleri yapabilmek için, CIA'ya geniş bir maddi imkân tahsis edilmektedir. Kadrolarında devamlı memur şeklinde on altı bin kişi (tahmini) çalışmaktadır.

CIA'nın faaliyetleri çeşitli dedikodulara sebep olduğundan son yıllarda ABD Kongresinde durumu incelenmiş, Pike Raporu hazırlanmış, kamuoyuna açıklamalar yapılmıştır.

Bazı devlet başkanlarını, devlet ileri gelenlerini suikast düzenleyerek öldürtmek, ülkeler içinde bazı etnik grupları teşvik ve tahrik ederek karışıklıklar çıkarmak, hükûmetleri devirmek gibi işleri CIA'nın yaptığı ortaya çıkarılmıştır.

CIA, ABD içinde olduğu gibi, bütün dünyada ve özellikle Orta Doğu'da faaliyet gösterir.

CIA, 30 Eylül 2007 tarihinde İran parlamentosunun aldığı bir kararla terörist örgüt ilan edildi.^[2]

CIA, 6 Mayıs 2014 tarihinde @CIA kullanıcı adı ile sosyal paylaşım ağı Twitter'a katılmıştır.^[3]

Kaynakça

1. http://www.washingtonpost.com/world/national-security/black-budget-summary-details-us-spy-networks-successes-failures-and-objectives/2013/08/29/7e57bb78-10ab-11e3-8cdd-bcdc09410972_story.html
2. (İngilizce) Iran: CIA, U.S. Army ‘terrorist organizations’, MSNBC URL son erişim tarihi: 30 Eylül 2007
3. Bir tweetle binlerce takipçi kazandı

Dış bağlantılar

• Central Intelligence Agency (CIA) Sitesi (Türkçe)
• Central Intelligence Agency (CIA) Sitesi (İngilizce)
• CIA Dünya Gerçekleri Kitabı (İngilizce)