Domestikos tōn scholōn

Bu makale, Bizans İmparatorluğu'nun, 330–1453 AD, askeriyesi hakkında ki serinin bir parçasıdır.
Yapısal Tarih
Bizans ordusu: East Roman army, Middle Byzantine army (thema •tagmata •Hetaireia), Komnenian-era army (pronoia), Palaiologan-era army (allagia) •Vareg Muhafızlar •Generaller
Bizans donanması: Rum ateşi •Dromon •Amiraller
Seferlerin Tarihi
Savaşlar, isyan ve iç savaşlar, ve muharebeler listeleri
Stratejiler ve taktikler
Tactics •Siege warfare •Askeri talimatlar •Fortifications (İstanbul Surları)

Domestikos tōn scholōn (Yunanca: δομέστικος τῶν σχολῶν) Bizans İmparatorluğu'nda kıdemli bir askeri makam, 8. yüzyıl ile en az 14 yüzyıl başlarına kadar kullanılmıştır. Başlangıçta basitçe seçkin tagmata alayları kıdemlisi Scholai komutanıydı, Domestikos hızlıca öne çıktı: 9. yüzyıl ortalarında unvanı taşıyanlar temelde İmparatorun yanında Bizans ordusu baş komutanıydı. Makam 12. yüzyılda Megas Domestikos ile çakıştı ve Paleologos Hanedanı döneminde (13.–15. yüzyıllar arası) sadece onursal orta seviye saray unvanlığına indi.

Tarihçe

Domestikos tōn scholōn makamını ilk alan kaynaklarda (Günah Çıkartıcı Teofanes'in Vakainamesi) ilk defa 767 yılında gözükür,[1], bu tagmata oluşturulmasından kısa bir süre sonradır. Bunlar Konstantinopolis'ta ya da etrafında konuşlu seçkin süvari alaylarıydı, "domestikos" (δομέστικοι, domestikoi) ünvanlı komutanlar tarafından yönetiliyorlardı ve ilgili stratēgoi komutasında Thema ordularından farkları buydu.[2] Latince: Scholae (Yunanca: σχολαὶ, scholai), kıdemli tagmata birliydi, kökleri I. Konstantin (306–337 arası hükümdar) zamanında kurulan Scholae Palatinae birliğine kadar izlenebilir ve başlangıçta magister officiorum komutası altındaydı.[3] Tarihçi J. B. Bury, 624 yılında, Chronicon Paschale de "magister Domestikos" olarak geçen Anianos isimli bir kişiye referans verilmesine kadar izini sürmektedir ve bu görevin Domestikos tōn scholōn görevinin öncülü olduğunu düşünmektedir. Magister officiorum nihayetinde 7.ve 8. yüzyılda bazı fonksiyonlarını kaybetmiş ve Domestikos bağımsız bir makam olmuştur.[1][4][5] 899 yılına ait Kletorologion bu makama bağlı görevlileri şöyle sıralar: yardımcısı ya da topotērētēs (τοποτηρητής), sekreter ya da chartoularios (χαρτουλάριος), şef haberci ya da proximos (πρόξιμος) ve diğer haberciler (μανδάτορες, mandatores) yanında alaya bağlı başka görevliler (cf. Scholae Palatinae makalesi).[6]

Domestikos tōn scholōn Nikeforos Fokas'ın birlikleri 962 yılında Halep'e saldırıyor.

Bilinen kişilerin listesi

Not: Liste sadece mühürler ile ama başka türlü tanımlanamayan sahipleri içermez.
İsim Tenure İmparator(lar) Notlar Kaynak
Antony c. 767 – c. 780 V. Konstantin Bir patrikios ve sadık iconoclast ("Putkırıcı") ve V. Konstantin yakın bir yaveri, Atinalı İrini'nin naibeliğinin başlarına kadar görevde kaldı. [7]
Bardanios c. 795/796 Atinalı İrini Bir patrikios, muhtemelen Bardanes Turkos ile aynı kişi. [8]
Niketas Triphyllios c. 797/798 – c. 802 Atinalı İrini Bir patrikios, hadım Aetios ve sonra I. Nikeforos'un gasbını destekledi, ancak bundan kısa bir süre sonra öldü, muhtemelen I. Nikeforos emri ile zehirlendi. [8]
Stefen c. 811 I. Nikeforos Korkunç Pliska Savaşı'nda hayatta kaldı ve Nikeforos'un oğlu Stavrakios'un tahta geçirilmesini yönetti. [8]
Peter Bilinmiyor I. Nikeforos Bir patrikios oğlu ve kendiside bir patrikios, I. Nikeforos tarafından bu göreve atandığı dışında bir şey bilinmemektedir, Pliska Savaşı'nda esir alınmış, sonra keşiş olmuştur. [8]
Ermeni Manuel 830 – ? Theofilos Deneyimli general, Araplara ilticasından döndükten sonra magistros unvanı ile beraber verilmiştir. Araplara karşı birçok sefere katılmıştır. Anzen Muharebesi'nden sonra 838 yılında ölmüş olabilir fakat diğer kaynaklar bu olaydan sonra daha uzun yaşadığını iddia eder. [9][10]
Bardas 858–866 III. Mihail III. Mihail'in dayısı, Ana-imparatoriçe Theodora'nın uzaklaştırılmasından sonra, magistros ve Domestikos tōn scholōn olarak atanmıştır. Kouropalatēs görevine yükseltilmiş sonra nihayetinde imparatorluk naibi Sezar olmuştur. Askeri görevlerini çok az icra etmiştir, bu görevleri daha çok oğluna ve kardeşi Petronas'a devretmiştir. [11]
Petronas 863–865 III. Mihail III. Mihail'in dayısı ve faal general. Ağabeyi Bardas görevdeyken yüksek komuta görevindeydi, Araplara karşı Lalakaon Muharebesi'ni kazandıktan sonra magistros ve Domestikos tōn scholōn olarak atanmıştır. [11]
Antigonos 865–866 III. Mihail Sezar Bardas'ın oğlu, dokuz ya da on yaşındayken onursal olarak bu göreve atanmıştır. Amcası Petronas'ın ölümünden sonra bu göreve başlamıştır. Fakata babasının Makedonyalı Basileios tarafından öldürülmesine engel olamamıştır ve bu olaydan sonra görevden ayrılmıştır. [12]
Marianos Bilinmiyor I. Basileios I. Basileios'un kardeşi, St. Euphemia manastırına gömüldüğü dışında hakkında bilgi yoktur. [12]
Kristofer 870s I. Basileios I. Basileios'un damadı ve bir magistros, Bathys Ryax Muharebesi'nde Paulisyenlere karşı kazanılan zaferde Bizans kuvvetlerine liderlik etmesi dışında hakkında çok az bilgi vardır.. [12]
Andrew the Scythian c. 880 – 883,
883 – 887 sonrası		 I. Basileios Kökeni bilinmemektedir. Araplara karşı saldırılarının ardından Domestikos ve patrikios olmuştur. Saray entrikalarından sonra görevden alınmış, ardılının Araplar karşısında bozgunundan sonra VI. Leo'nun iktidarının başlarında göreve yeniden gelmiş ve öldüğü yaklaşık 887 yılına kadar bu görevde kalmıştır. [13][14]
Kesta Styppiotes 883 I. Basileios Muhtemelen Štip'dendir, göreve atnadıktan kısa bir süre sonra Tarsus yakınlarında Yazman el-Hadım tarafından yenilgiye uğratılmış ve öldürülmüştür. [15]
Nikeforos Fokas c. 887 – 895/896 VI. Leon Güney İtalya'da ki seferleri nedeniylre takdir edilmiştir, Andrew the Scythian'ın ölümünden sonra Domestikos olmuştur ve muhtemelen 895 yılına kadar çoğunlukla Doğu'da hizmet etmiştir. [15][16]
Leo Katakalon 896 – 900s VI. Leon Saray muhafızları komutanı ve Patrik I. Fotios'un akrabasıdır, VI. Leon'un hükümdarlığının erken döneminde gözden düşmüş kısa süre sonra geri çağrılmış ve imparatorluk gözdeliğini geri kazanmıştır. Korkunç Boulgarophygon Muharebesinde Bizans Ordusuna komuta etmiştir, muharebe sonrası hayatta kalmış, görevine 900lü yılların başlarına kadar devam etmiştir. [17][18]
Andronikos Dukas c. 904–906 VI. Leon 904 yılında Germanikeia'da Araplara karşı alınan zaferden önce ya da sonra Domestikos olarak atanmıştır, Hadım Samonas'un saray entrikaları nedeniyle görevden alınmıştır. Araplara sığınmış orada esaret altında yaklaşık 910 yılında ölmüştür. [19][20][21]
Gregoras Iberitzes c. 906 VI. Leon Iberitzes appears in 906, when he was sent against the fortress held by Andronikos Doukas and his family; a relative of the Doukai, he took part in the attempted usurpation of Constantine Doukas in 913 and was tonsured and exiled. [20]
Konstantin Dukas ? – 913 VI. Leon The son of Andronikos Doukas, he escaped from Arab captivity and was restored to high military office by Leo. In 913, as Domestic of the Schools, he attempted to usurp the throne from Leo's infant son Constantine VII, but failed and was killed. [17][19]
Leo Fokas ilk tenure bilinmemektedir,
c. 913 – 919		 VI. Leon,
VII. Konstantin		 Leo served as Domestic for the first time sometime under Leo VI, and again, with the rank of magistros, during most of the regency of Empress Zoe. He led the Byzantine forces in the disastrous Battle of Acheloos in 917, but survived. He was dismissed from the Domesticate by Constantine VII at the urging of Patriarch Nicholas Mystikos and then outmanoeuvred in the struggle for control of the throne by Romanos Lekapenos. After launching an unsuccessful revolt, he was captured and blinded. [22]
John Garidas 919 VII. Konstantin An old officer in the Hetaireia, he replaced Leo Phokas in 919. [23]
Adralestos c. 920 I. Romanos Adralestos was Domestic in the early years of Romanos I's reign [23]
Pothos Argyros 920/921–922 I. Romanos Pothos Argyros, Adralestos'un ölümünden sonra göreve geldi. 922 tarihli Pegae Muharebesine katıldı ama kurtuldu. [23]
İoannis Kurkuas 922–944 I. Romanos I. Romanos'un en yakınlarından biriydi, bu görevi 22 yıl 7 ay elinde tuttu. Melitene'nin fethi, Edessa'dan Mandilo'nun geri alunmasıyla sonuçlanan Araplara karşı sayısız sefere komuta etti. I. Romanos Aralık 944 tarihinde güçten düştükten sonra oğullarınca görevden alındı. [24][25]
Leo Argyros Bilinmiyor I. Romanos (?) Pothos Argyros'un kardeşi, he served as military commander already under Leo VI. It is known that he was magistros and held the post of Domestic, but not when. R. Guilland speculates that this was either in the early years of Romanos I's reign or after the latter's fall. [26]
Pantherios 944–945 Stefen Lekapenos ve Konstantin Lekapenos İoannis Kurkuas'ın yerine, I. Romanos'un oğulları tarafından atanmıştır, ancak VII. Konstantin'in onları tahttan uzaklaştırıp, tek imparator olmasıyla, görev süresi kısa sürmüştür. [27]
Bardas Fokas 945–954 VII. Konstantin A distinguished general and brother of Leo Phokas, he was sidelined under Romanos I. He supported Constantine VII's coup against the Lekapenoi and was named magistros and Domestic in return. His military record was poor however, suffering several defeats at the hands of Seyfü'd Devle, and he was replaced by his son Nikeforos in 954. When Nikephoros came to the throne he made his father Caesar. [28]
Nikeforos Fokas 954–963 VII. Konstantin He succeeded his father in the Domesticate, and scored several successes against the Arabs: the sack of Adata in 957, the reconquest of Crete in 960–961 and victories against the Hamdanids in 962–963. In 963, following the death of Romanos II, he rose to the throne. He was murdered in 969 by John Tzimiskes. [29][30]
Leo Fokas 959–963 II. Romanos Younger brother of Nikephoros II, he occupied senior military posts under Constantine VII, while Romanos II named him as the first Domestic of the West. In 960–961 he replaced his brother in the East during the Cretan campaign, and defeated Seyfü'd-Devle. When Nikephoros came to the throne he made him kouropalatēs a head minister. Following the murder of Nikephoros, he conspired repeatedly against Tzimiskes and was blinded and exiled. [31][32]
Yannis Çimiskes 963 – ? II. Nikeforos Nikeforos Fokas'ın yeğeni ve yakın yardımcısı, Nikeforos tahta geçtiğinde onu Doğu'nun Domestikos'luğuna yükseltti fakat görevden alındı. Nikeforos'u Aralık 969 tarihinde öldürdü ve öldüğü 976 yılına kadar tahtta kaldı. [33][34]
Romanos Kurkuas 963 – ? II. Nikeforos İoannis Kurkuas'un oğlu ve Nikeforos Fokas'un akrabası, Nikeforos tahta geçtiğinde onu Batı'nun Domestikos'luğuna yükseltti [25]
Melias c. 972–973 I. Yannis Çimiskes A relative of the celebrated early 10th-century stratēgos of the same name, he held the post of Domestic of the East. He led a campaign into Upper Mesopotamia in 972–973 and was captured during a siege of Amid. [33][35]
Bardas Fokas 978–987 II. Basileios The heir to the Phokas clan's imperial aspirations, he rebelled against Tzimiskes but was defeated by Bardas Skleros and imprisoned. He was released and given the Domesticate of the East in 978 to confront the rebellion of Skleros against Basil II. He defeated Skleros, but in 987 he rebelled against Basil himself, only to die in the middle of a battle against the emperor at Abydos in April 989. [36]
Stephen Kontostephanos c. 986 II. Basileios Domestic of the West during the campaign against Bulgaria, and in part responsible for the heavy defeat in the Battle of the Gates of Trajan [37]
Nikeforos Uranos 996–999 II. Basileios A confidante of Basil II and capable general, he was appointed "master of all the West" to confront the depredations of Tsar Samuel of Bulgaria, whom he decisively defeated at the Battle of Spercheios in 997. In 999 he was sent east as doux of Antioch, where he strengthened the Syrian frontier and scored successes against the Fatimids. [37][38]
Nicholas 1025–1028,
1042–1044(?)		 VIII. Konstantin
Zoe		 One of the eunuch favourites of Constantine VIII, he was named proedros, parakoimōmenos and Domestic of the Schools, although legally barred from the latter office. Dismissed by Romanos III, he was recalled to imperial favour and the Domesticate of the East by Zoe in 1042. In this capacity he led the defence against the Rus' raid of 1043 and campaigned without success in Armenia, whereupon he was relieved of his military command. [39]
Symeon 1030 – ? III. Romanos One of the eunuch favourites of Constantine VIII, he was named proedros and Drungary of the Watch by the emperor. He played a major role in the rise of Romanos III to the throne through his marriage to Zoe, and received the Domesticate of the East in 1030. [40]
Constantine 1037–1041
1041–1042		 IV. Mihail
V. Mihail		 A eunuch brother of Michael IV, he was named doux of Antioch c. 1034/1035 and was raised to Domestic of the East in 1037. His leadership was not very successful, and in 1040 a failed conspiracy was directed against him. After the death of Michael, Constantine was recalled and exiled by Empress Zoe. He was restored by his nephew Michael V and promoted to nōbelissimos, but was blinded and exiled again when the latter was deposed. [41][42]
Constantine Kabasilas 1042 – ? Zoe One of the leaders of the revolt against Michael V, he was named "doux of the West" by Zoe. [43]
Constantine Arianites c. 1048–1050 IX. Konstantin A distinguished general, he is recorded as holding the post of "master [of the troops] of the West" in the campaigns against the Pechenegs. He was killed before Adrianople in 1050. [44]
Theodore 1054–1057 Theodora A eunuch and confidante of the empress, he was raised to the Domesticate of the East and the rank of proedros and sent east to fight the Turks. He marched against the rebellion of Isaac Komnenos and was defeated at the Battle of Petroe. [45]
Yannis Komnenos 1057 – ? I. İsaakios Komnenos Younger brother of Isaac I, he was raised to kouropalatēs and "Grand Domestic" by his brother. The usage of "Grand Domestic" is probably an anachronistic usage by later sources, and his real title was probably Domestic of Schools of the West. [46]
Philaretos Brachamios c. 1068 – c. 1071
1078 – ?		 IV. Romanos Diogenes
III. Nikeforos		 An Armenian nobleman, he was raised to Domestic of the East by Romanos IV, probably dismissed by Michael VII and reinstated by Nikephoros III. [46]
Andronikos Dukas c. 1072 VII. Mihail Sezar İoannis Dukas'ın en büyük oğlu, prōtoproedros and prōtovestiarios, he was appointed Domestic of the East to confront the deposed emperor Romanos IV. [47]
İsaakios Komnenos c. 1073 VII. Mihail Son of the kouropalatēs John Komnenos (brother of Isaac I), he was named Domestic and sent against the Turks, but was defeated and captured. [47]
Aleksios Komnenos 1078–1081 III. Nikeforos Nephew of Isaac I, he was appointed to the Domesticate of the West to combat the revolts of Nikephoros Bryennios and Nikephoros Basilakes. In 1081, he deposed Nikephoros III and became emperor, ruling until his death in 1118. [48]
Gregorios Pakourianos 1081–1086 I. Aleksios Komnenos Was named "Grand Domestic of the West" after Alexios Komnenos ascended the throne, and was killed in battle in 1086. R. Guilland qualifies him as the "first person to be officially named "Grand Domestic"." [49]
Adrianos Komnenos 1086 – after 1095 I. Aleksios Komnenos A younger brother of Alexios I, he succeeded Pakourianos as "Grand Domestic of the West" in 1086. [50]
Alexios Gidos c. 1185
ca. 1194		 I. Andronikos Komnenos
II. İsaakios Angelos		 Known to have been "Grand Domestic of the East" in 1185, and Domestic of the West in 1194, when he led the Byzantine army in the disastrous Battle of Arcadiopolis. [51]
Basil Vatatzes after 1185–1194 II. İsaakios Angelos Married to a niece of Isaac II, as Domestic of the East and doux of the Thracesians he suppressed the revolt of Theodore Mankaphas in 1189. By 1193 he was Domestic of the West at Adrianople. He was killed in the Battle of Arcadiopolis in 1194. [52]
Tzamplakon unknown III. İoannis Vatacis Father of Alexios Tzamplakon and first notable member of his family, he is known to have held the title during the reign of John III (1222–1254). [53]
Theodotos Kalothetos c. 1254/1258 III. İoannis Vatacis ya da
II. Teodor Laskaris		 He known to have held the title from a letter addressed to him by II. Teodor Laskaris (1254–1258 arası hükümdar). In 1259, he was governor of the Thracesian Theme. [53]
Ferrand d'Aunes c. 1304 II. Andronikos Paleologos Katalan paralı asker, "Domestikos tōn scholōn" makamına yükselerek Bizans aristokrasisine girmiş, Raoul ailesinden biriyle evlenmiştir. [53]
Manuil Dukas Laskaris c. 1320 II. Andronikos Paleologos Bu unvanı alan bilinen son kişidir. 1320 yılında Batı'nın Domestikos tōn scholōn'u ve Selanik valisi olarak zikredilmiştir. [54]

Kaynakça

  1. 1 2 Bury 1911, s. 50.
  2. ↑ Bury 1911, ss. 47–48.
  3. ↑ Kazhdan 1991, ss. 1851–1852.
  4. ↑ Oikonomides 1972, s. 329.
  5. ↑ Guilland 1967, s. 428.
  6. ↑ Bury 1911, ss. 51–57.
  7. ↑ Guilland 1967, ss. 435–436.
  8. 1 2 3 4 Guilland 1967, s. 436.
  9. ↑ Guilland 1967, ss. 436–437.
  10. ↑ Kazhdan 1991, s. 1289.
  11. 1 2 Guilland 1967, s. 437.
  12. 1 2 3 Guilland 1967, s. 438.
  13. ↑ Guilland 1967, ss. 438–439.
  14. ↑ Tougher 1997, ss. 58, 204.
  15. 1 2 Guilland 1967, s. 439.
  16. ↑ Tougher 1997, ss. 204–205.
  17. 1 2 Guilland 1967, s. 440.
  18. ↑ Tougher 1997, ss. 80–81, 85–86, 205.
  19. 1 2 Kazhdan 1991, ss. 655–657.
  20. 1 2 Guilland 1967, ss. 439–440.
  21. ↑ Tougher 1997, ss. 208–210.
  22. ↑ Guilland 1967, ss. 440–441.
  23. 1 2 3 Guilland 1967, s. 441.
  24. ↑ Guilland 1967, ss. 442–443.
  25. 1 2 Kazhdan 1991, s. 1157.
  26. ↑ Guilland 1967, ss. 441–442.
  27. ↑ Guilland 1967, s. 443.
  28. ↑ Guilland 1967, ss. 443–444.
  29. ↑ Guilland 1967, ss. 444–445.
  30. ↑ Kazhdan 1991, ss. 1478–1479.
  31. ↑ Guilland 1967, s. 445.
  32. ↑ Kazhdan 1991, s. 1667.
  33. 1 2 Guilland 1967, s. 446.
  34. ↑ Kazhdan 1991, s. 1045.
  35. ↑ Kazhdan 1991, s. 1334.
  36. ↑ Guilland 1967, ss. 447–448.
  37. 1 2 Guilland 1967, s. 448.
  38. ↑ Kazhdan 1991, ss. 1544–1545.
  39. ↑ Guilland 1967, s. 449.
  40. ↑ Guilland 1967, ss. 449–450.
  41. ↑ Guilland 1967, s. 450.
  42. ↑ Ringrose 2003, ss. 191–192.
  43. ↑ Garland 1999, ss. 143, 145.
  44. ↑ Guilland 1967, s. 451.
  45. ↑ Guilland 1967, ss. 452–453.
  46. 1 2 Guilland 1967, s. 453.
  47. 1 2 Guilland 1967, s. 454.
  48. ↑ Guilland 1967, ss. 406, 454.
  49. ↑ Guilland 1967, ss. 407, 454.
  50. ↑ Guilland 1967, s. 407.
  51. ↑ Guilland 1967, ss. 408–409, 455.
  52. ↑ Guilland 1967, ss. 408, 455.
  53. 1 2 3 Guilland 1967, s. 455.
  54. ↑ Guilland 1967, ss. 455–456.

Kaynaklar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/9/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.