III. Leo İsauryalı

III. Leo
Λέων Γ΄

III. Leo ve oğlu V. Konstantin
Bizans İmparatoru
Hüküm süresi 25 Mart 717 - 18 Haziran 741
Taç giymesi 25 Mart 717
Önce gelen III. Theodosios
Sonra gelen VI. Konstantin
Eş(leri) Maria
Çocukları V. Konstantin
Anna
İrene
Kosmo
Hanedan İsaurya Hanedanı
Doğum 685
Ölüm 18 Haziran 741
İstanbul

III. Leo İsauryalı (eski Yunanca: Λέων Γ΄, Latince: Leōn III), (d. Germanikeia, Kommagene (şimdiki Kahramanmaraş), 685 - ö. İstanbul, 18 Haziran 741), 717 ile 741 yılları arasında hüküm süren Bizans imparatoru.

İlk yılları

Isaurialı Leo olarak adlandırılmasına rağmen oralı değildi. Köylü bir ailenin çocuğu olan Leo'nun kökenleri Germanikeia'ya (şimdiki Kahramanmaraş) uzanmaktadır. Ailesi, II. Justinianos dönemindeki nüfus kaydırması sırasında Trakya' daki Mesembria'ya yerleştirildi.II. Justinianos' un ikinci hükümdarlığının başlarında spatharios rütbesiyle imparatorluk muhafız alayına katıldı. Daha sonra imparatorluğun doğusuna diplomatik görevler için gönderildi. 715 yılında II. Anastasios tarafından Anatolikon Theması' na strategos (askeri vali) olarak atandı.

Tahta geçiş

716 yılı başlarında biri Emevi Halifesi'nin kardeşi Maslama komutasında, diğeri Anatolikon Theması' nın merkezi Amorium' u almak isteyen Süleyman adlı bir general komutasında iki büyük Emevi ordusu iki koldan Anadolu sınırlarına girdi. Süleyman komutasındaki Emevi ordusu Amorium' u kuşattı. Ancak Leo'nun her iki Emevi komutanla da anlaşmasıyla Emevi ordusu 716 yılı sonlarında topraklarına geri döndü. Emevi tehlikesini ortadan kaldıran Leo, imparatorluğu elde etmek amacıyla daha önceden desteğini aldığı Armeniakon Theması strategos'u olan Artabasdos ile birlikte Konstantinopolis üzerine yürüdü. Nikomedia' da III. Theodosios'un oğlunun komutasındaki küçük bir orduyu yenilgiye uğratarak onu esir aldı. Patrik ve senatoyla yapılan görüşmeler sonucunda III. Theodosios kendisine ve oğluna zarar verilmemesi şartıyla tahttan feragat etti[1].

Konstantinopolis'in kuşatılması

III. Theodosios'un tahttan feragat etmesiyle Konstantinopolis'e giren Leo, 25 Mart 717 tarihinde imparatorluğunu ilan etti. 717 yılı yaz ortasında Maslama komutasında Emevi ordusunun Konstantinopolis'in kuşatılmasında başarı kazanmıştır. Bizanslılar Bulgar Hanı Tervel Han ve askeri birlikleri tarafından desteklenmiştir. Maslama'nın başında olduğu Araplar, geri çekilmiş ve Araplar Halife Ömer bin Abdülaziz zamanında bir daha Konstantinopolis'e hücum etmemişlerdir.

Yönetim

Sicilya (718) ve Selanik (720) ayaklanmalarını da bastıran III. Leo, 720'de oğlu V. Konstantin'i de iktidara ortak etti. Yaptığı dini reformla "Birinci İkonokalast (Putkırıcı) İmparator" unvanıyla anılan III. Leo,[2] reformlarının yarattığı karışıklıklara ve toprağa bağlı kul olan serflerin serbest bırakılıp bir serbest çiftçi/köylü sınıfının ortaya çıkmasına neden olmuştur. 727 senesinde Ravenna Eksarhlığı'nda Papa Gregorius'un desteklediği halk ayaklanması çıktı. İsyancılar valiyi öldürerek bağımsızlıklarını ilan etti. Leo, tüm karışıklıklara rağmen İkonokalast politikalarına devam etti. 730 yılında mevcut patrik Germanos'u azlederek yerine Anastasios'u getirdi. İkonların imha edilmesiyle ilgili olarak ferman çıkardı. Papa'yı tutuklatmak için gönderdiği gemilerin batmasıyla amacına ulaşamadı. Yaptığı uygulamalar nedeniyle hükümdarlığının sonraki döneminde Doğu ve Batı kiliselerinin ilişkisi iyice bozuldu.

Araplar karşısında Hazarlar ve Bizanslıların beraber hareket etmesi III. Leo İsauryalı zamanında da devam etmiş ve III. Leo, oğlu V. Konstantin'i Hazar kağanı Bihar'ın (sonradan İrene adıyla vaftiz edilecek) kızı olan Çiçek ile evlendirmiştir.[3][4]

Leo, Haziran 741' de Konstantinopolis'te hayatını kaybetti.

Kaynakça

  1. Norwich, John Julius. "Bizans I Erken Dönem (MS 323-802)". 1. Baskı. İstanbul:Kabalcı Yayınevi, 2013. s.284,285
  2. Gero, Stephen (1973). Byzantine Iconoclasm during the Reign of Leo III, with Particular Attention to the Oriental Sources. Louvain: Secrétariat du Corpus SCO. ISBN 9-0429-0387-2.
  3. Artamonov, Mikhail İllarionoviç (2004). Hazar Tarihi (çev. A. Batur), İstanbul. sf. 253
  4. Kurat, Akdes Nimet (1992). IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, Murat Kitabevi, Ankara. ISBN 975-7734-00-4. sf. 32

Dış kaynaklar

Resmî unvanlar
Önce gelen:
III. Theodosios
Bizans İmparatoru
717–741
Sonra gelen:
V. Konstantin
This article is issued from Vikipedi - version of the 3/27/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.