Yahyâ-yı Şirvânî

Yahyâ-yı Şirvânî (ö. 1466)^[1], 14 ila 15. yüzyıllarda yaşamış Azerbaycanlı sufi. Halvetiyye tarikatının ikinci kurucusudur.

Yahyâ-yı Şirvânî'nin türbesi

Kimliği

Azerbaycan Türkleri'nden^{[2][3][4][5][6][7][8][9]} olan Seyid Yəhya Bakuvi Azerbaycan'ın^{[10][11][12][13][14][15][16][17]} tanınmış filozof alim ve şairlerindən biri, Halvetiyye Tarikâtı'nın İkinci kurucusudur.^[18][19][20]

Yaşamı

Azerbaycan'ın kuzey kısmındaki Şirvan’da doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Halveti tarikatında "Pir-i Sâni" (tarikatın ikinci kurucusu) olarak bilinir. 1464 (H.868) târihinde Bakü’de vefât etti. Kabrinin yer aldığı türbe kümbeti Bakü'deki Şirvanşahlar Saray Külliyesindedir.

Seyyîd Yahyâ-yı Şirvânî'nin taş mezarı.

Önemli takipçileri

Seyyid Yahyâ'nın yolunda irşad sahibi takipçileri Pîr Şükrullah, Alâaddîn Halvetî, Habîb Efendi, Muhammed Erzincânî ve Dede Ömer Rûşenî Halvetî'dir.

Eserleri

Tasavvufa dâir bâzı telif eserleri arasında Esrâr-ı Tâlibîn ve Vird-i Settâr adlı tasavvufi risaleleri tüm İslam aleminde bilinir.

Kaynakça

1. TDV İslam Ansiklopedisi, c. 43, s. 264
2. M. Rıhtım – Seyid Yəya Bakuvi və Xəlvtilik, Bakı, 2006, səh 17
3. M. Ə. Ayni – Seyid Yəhya Şirvani//Maarif və Mədəniyyət məcmuəsi, N6, Bakı, 1923
4. S. Mümtaz – Seyid Yəhya, AMEA Əİ Fondu: 24/345
5. A. A. Seyidzade – Seyid Yaxya Bakuvi, Salman Mümtaz adına ƏİA Fondu:47, saxlama vahidi97, səh 67
6. B. G. Martin – A short history of the Khalweti order of Derwishes? California: Nikki k. Riddie, 1975
7. F. D. Long – Khalwetiyya, IV, 1991
8. V. Minorskiy – The Turks İran and the Caucasus in the middle ages, London, 1978
9. H. Altınbaş – Tasavvuf tarihi, Ankara, tarihsiz, səh 198
10. Encyclopaedia of Islam, leiden, new edition, 1978
11. Y/ Akp;nar – Azeri edebiyyatı araştırmaları, İstanbul, Dergah yayınları, 1994, səh 512
12. Y. V. Çəmənzəminli – Tarixi, coğrafi və iqtisadi Azərbaycan, Bakı, 1993, səh 55
13. F. Köçərli – Azərbaycan ədəbiyyatı materialları, I cild, Bakı, 1925
14. Z. Məmmədov – Azərbaycan fəlsəfəsi tarixi, Bakı, 1994
15. N. V. Minkeviç – Mustafayeva – Qrobniçı vuspalniçe Şirvanşaxov/Dokladı AN Azerb SSR, t. III, N1, 1947
16. A. Akpınar – Bin yılın yüz şairi, Azerbaycan şiiri antolojisi, Ankara, KB, 2000, səh 305
17. M. Ə. Rəsulzadə – Azerbaycan şairi Nizami, İstanbul, 1991, səh 402
18. A. H. Hocazade – Seyid Yahya eş-Şirvani, İstanbul, 1319
19. V. Bartold, F. Köprülü – İslam medeniyyeti tarihi, Ankara, DİB, 1984, səh 367
20. M. Rıhtım – Seyid Yəhya Bakuvi və Xəlvətilik, Bakı, 2006