Halid Bağdadî

Mevlana Halid
Mewlana Xalid
Tam adı: Ebu’l-Beha Ziyauddin Halid bin Ahmed bin Huseyin eş-Şehrezurî el-Kurdî
Doğumu: 1779
Doğum yeri: Süleymaniye , Şehrizor
Ölümü: 1827
Ölüm yeri: Şam
İlgilendikleri: Hadis, Tefsir, Şiir, Tasavvuf, Fıkıh
Etnik köken: Kürt
Dini: İslam
Etkiledikleri: Osman Sirâceddîn et-Tavilî

Mevlânâ Halid-i Bağdadî (Kürtçe Mewlana Xalid, 1779, Süleymaniye - 1827, Şam), Kürt kökenli[1][2] Nakşibendi Halidiye yolunun öncüsü ünlü İslâm âlimi, mutasavvıf ve şair.[3]

Irak'ta Süleymaniye'ye 8 km uzaklıktaki Karadağ kasabasında doğmuştur. 1813-1823 yılları arasında Bağdat'ta yaşamış büyük bir sufidir.

Hayatı

Zamanın ünlü hoca ve alimlerinden eğitim görmüştür. 1804 yılında Medine'ye, dört yıl sonra da Hicri 1224 yılında Hindistan'ın Cihanabad şehrinde Şeyh Abdullah Dehlevi'nin yanına giderek Nakşibendilik tarikâtının terbiyesini almıştır. Burada "irşad icazeti" alarak beş ayrı tarikâta halife olmuştur. (Nakşibendi, Kadiri, Sühreverdi, Kübrevi, Çeşti). Süleymaniye'ye geri dönüp iki yıl sonra Bağdat'a giderek yerleşti. Burada öğrencilerine tefsir, hadis, tasavvuf, fıkıh gibi çeşitli dersler verdi. On yıl sonra müridleri ve halifeleriyle birlikte Şam'a yerleşti.

Şahsiyeti

Babası Pir Mikail'dir. Mevlânâ Halid Bağdadî, Müslümanların birliğini Osmanlı Devleti'nin sağlayacağı düşüncesindeydi. En büyük özelliği medreselerinde eğitim dili olarak Osmanlı Türkçesi, Arapça ve Farsçanın yanında Kürtçeyi kullanmış olmasıdır. İki temel özelliği, şeriata bağlılık ve genelde diğer tarikatlarda yaygın olan cehrî, yani sesli zikir yerine hafî, yani sessiz zikri tercih etmesidir. Halifeleri aracılığıyla gerek Kuzey Irak bölgelerinde gerekse Şam, Kudüs, Bağdat ve Güneydoğu Anadolu'da binlerce müridi oldu. Sonradan "Mevlânâ" mahlasını aldı. 1827 yılında Şam'da veba hastalığından vefat etmiştir. Türbesi Şam'da Salihiye'de olup ziyarete açıktır.

Kaynakça

  1. ↑ İslam Ansiklopedisi, Cild: 9, s.52-54,
  2. ↑ The Kurds: A Concise Handbook, s. 160
  3. ↑ Tarîxa Edebiyata Kurdî-1, Profesor Qanadê Kurdo, 1983, Stockholm, rûel: s.137-138

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/13/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.