Man Adası
| Isle of Man Ellan Vannin
Isle of Man |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Slogan: Quocunque Jeceris Stabit (Latin) Whithersoever you throw it, it will stand. |
||||||
| Marşı: "O Land of Our Birth" "Arrane Ashoonagh dy Vannin" (Manx) Kraliyet marşı: "God Save the Queen" |
||||||
 |
||||||
| Başkent | Douglas (Doolish) 54°09′K 4°29′B / 54.15°K 4.483°B | |||||
| En büyük | Başkent | |||||
| Resmî diller | İngilizce, Man dili[1] | |||||
| Hükûmet | Britanya bağımlı toprakları Parlamenter cumhuriyet (Anayasal Monarşi) | |||||
| • | Lord of Mann | II. Elizabeth | ||||
| • | Vali Yardımcısı | Adam Wood | ||||
| • | İlk Başkan | Michael Kerruish | ||||
| • | Tynwald Başkanı | Noel Cringle | ||||
| • | Başbakan | Tony Brown | ||||
| Kuruluşu | ||||||
| • | Britanya'ya bağlı ada | 1765 | ||||
| • | Su (%) | 0 | ||||
| Nüfus | ||||||
| • | tahmini | 80.085 (194.) | ||||
| GSYH (SAGP) | 2003 tahmini | |||||
| • | Toplam | 2,113 milyar $ (162.) | ||||
| • | Kişi başına | 35.000 $ (11/12.) | ||||
| İGE (n/a) | n/a Hata: Geçersiz İGE değeri · n/a |
|||||
| Para birimi | Pound sterling1 (GBP) | |||||
| Zaman dilimi | GMT (UTC+0) | |||||
| • | Yaz (SU) | (UTC+1) | ||||
| Telefon kodu | +44 (STD code (0) 1624) | |||||
| Internet TLD | .im | |||||
| 1. | The Isle of Man Treasury issues its own sterling notes and coins (see Manx pound). | |||||
Man Adası, (İngilizce: Isle of Man, Manksça: Ellan Vannin), İrlanda Denizi'nde, Britanya Adaları'nın coğrafi merkezinde ada. Birleşik Krallık'a dahil olmamakla beraber kraliyete bağımlıdır. (İngilizce: crown dependency).
Köken bilimi
Ada günümüzdeki adını, tarihi Mann Krallığı'ndan alır. Bir iddiaya göre Mann adı, adayı koruduğuna inanılan Manannán mac Lir adlı Kelt deniz tanrısının adından gelir. [2]
Tarihçe
Man Adası, ilk kez 8. yüzyılda Viking yerleşkesi olarak kullanılmaya başlandı. 1079'da Godred Crovan tarafından Mann ve Adalar adlı Nors krallığı kuruldu. 1266'da Norveç Kralı IV. Magnus tarafından Perth Antlaşması uyarınca İskoçya'ya bırakıldı. 14. yüzyılda İngiliz egemenliğine girdi ve 1765'de Birleşik Krallık'a bağlandı.
Yönetim
Man Adası iç işlerinde bağımsız, dış işlerinde Birleşik Krallık'a bağlıdır. Birleşik Krallık Kraliçesi II. Elizabeth aynı zamanda Man Adası'nın devlet başkanıdır. Kraliçenin adada kullanılan unvanı "Man'ın Efendisi"dir. Bu unvan her iki cinsiyet için de kullanılabilir. Bununla birlikte BK ve Hindistan kraliçesi Victoria, "Man'ın Hanımefendisi" unvanını kullanmayı yeğlemiştir.
Adanın resmi olarak yönetimi devlet başkanı olan kraliçenin vekili konumundaki bir valiye (İngilizce: Lieutenant Governor) bağlıdır; fakat son zamanlarda bu merci, adanın yürütme organı olmaktan çıkmış ve daha çok seremoniler ile ilişkili devlet başkanı rolünü almıştır.
Resmi olarak Man Adası egemenliği, adı Tynwald olan, bir parlamentoya dayanır. Tynwald'ın 1000 yılı aşkın bir geçmişi olduğu ve dünyada en eski parlamento tipindeki yasama organı olduğuna dair belgeler bulunmaktadır. Tynwald Parlamentosu'nun iki bölümü bulunur: House of Keys (Anahtarlar Evi) ve Yasama Konseyi. Anahtarlar Evi 5 yılda bir yapılan seçimle gelen 24 mebus üyeden oluşur. Yasama Konseyi ise Tynwald Başkanı, Başsavcı (Attorney-General), Anglikan Sodor ve Man Başpiskoposu, 3 tayinle seçilmiş kişi ve Anahtarlar Evi tarafından seçilen 8 mebusdan oluşur. Genellikle Man Adası yasama organı Birleşik Krallık Parlementosu'ndan geçen yasaları aynen kabul eder; ama bazı konularda özerk yasalar çıkarır. Örneğin; Man Adası asgari evlenme ve otomobil kullanabilme yaşı 16'dır (Birleşik Krallık'taysa 18)
Tynwald'da çoğunluğu bulunan parti başkanı bir Man Adası Hükümeti oluşturur. Man Adası Hükümeti Başkanı, seçtiği Bakanlar Heyeti ve Man Adası devlet daireleri başkanlari ile birlikte adanın yürütme mercileridir.[3]
Man Adası Avrupa Birliği üyesi değildir ancak AB ile yapılan antlaşmalar uyarınca sınırlı şekilde mal dolaşımına izin verilmektedir.
Man Adası bayrağı ve devlet arması bir üçgen şekilini alan üç bacak göstermektedir. Man Adası kuyruksuz kedisi ile meşhurdur. Bu üç bacaklı şekil ve kedilerin neden kuyruksuz olduğuna dair birçok yerel efsane vardır.
Dipnotları
- ↑ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/im.html#People
- ↑ Kaynak: Man Adası hakkında bilgilerinin toplanmış olduğu ciddi ve inanılır internet sitesinin ada adı hakkındaki bölümü http://www.isle-of-man.com/manxnotebook/history/name_man.htm (İngilizce) (Erişim tarihi: 17.5.2009)
- ↑ http://www.gov.im/ Man Adası Hükümetinin resmi internet sitesine ve Man Adası bilgi kilavuzunda hükümet maddesine http://www.iomguide.com/government.php bakınız.
Dış bağlantılar
- Yarı özerk Man Adası Hükümetinin resmi websitesi(İngilizce)(Erişim tarihi:17.5.2009).
- Man Adası kılavuzu (İngilizce)(Erişim tarihi:17.5.2009).
- Man Adası ile ilişkili konular için özel websitesi (İngilizce)(Erişim tarihi:17.5.2009).
.svg.png)
| ||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
