Çin Halk Cumhuriyeti

Çin Halk Cumhuriyeti
中华人民共和国[a]
Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó

Çin
Bayrak Arma
Marşı: “Gönüllülerin Marşı”
《义勇军进行曲》
Koyu kırmızı: ÇHC toprakları.Açık kırmızı: ÇHC'nin hak iddia ettiği bölgeler.
BaşkentPekin (北京)
39°55′K 116°23′D / 39.917°K 116.383°D / 39.917; 116.383
En büyük Şanghay (上海)
Resmî diller Çince
Tanınan diller Moğolca, Tibetçe, Uygurca
Resmi alfabe Çince
Etnik gruplar %92 Çinli; 55 Tanınan azınlıklar
Hükûmet Tek partili üniter Komünist cumhuriyet
[note b]
 •  Devlet Başkanı Xi Jinping
 •  Devlet Konseyi Başkanı Li Keqiang
 •  Ulusal Halk Konseyi Başkanı Wu Bangguo
 •  Danışma Konseyi Başkanı Jia Qinglin
 •  Komünist Partisi Genel Sekreteri Xi Jinping
Kuruluşu
 •  Çin Cumhuriyeti'nin kurulması 1 Ocak 1912 
 •  Çin Halk Cumhuriyeti'nin ilanı 1 Ekim 1949 
Yüzölçümü
 •  Toplam 9.596.961 km2 (3./4.)
3.705.407 mil2
 •  Su (%) 2.8
Nüfus
 •  2015 tahmini 1,376,049,000[1] (1.)
 •  2013 sayımı 1,339,724,852 (1.)
 •  Yoğunluk 2013:[2] 145/km2 (83.)
373/mil2
GSYH (SAGP) 2016 tahmini
 •  Toplam $20.853 trilyon[3] (1.)
 •  Kişi başına $15,095 [3] (83.)
GSYİH (düşük) 2016 tahmini
 •  Toplam $11.383 trilyon[3] (2.)
 •  Kişi başına $8,239[3] (72.)
Gini (2015)46.2[4]
yüksek
İGE (2014)artış 0.727[5]
yüksek · 90.
Para birimi Çin yuanı (renminbi) (¥) (CNY)
Zaman dilimi Çin Zaman Standartı (UTC+8)
Takvim yyyy-mm-dd
or yyyy年m月d日
(CE; CE-1949)
Trafik akışı sağ
Telefon kodu +86[d]
Internet TLD .cn[d]

Çin Halk Cumhuriyeti (Kısaca: ÇHC) (Çince:  中华人民共和国 , Hanyu Pinyin: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó), bir Uzakdoğu ülkesi. Kuzeyinde Moğolistan, kuzey doğusunda Rusya ve Kuzey Kore, doğusunda Sarı Deniz ve Doğu Çin Denizi, güney doğusunda Güney Çin Denizi, güneyde Vietnam, Laos, Birmanya, Hindistan, Bhutan ve Nepal, güney batıda Pakistan, Afganistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Kazakistan ile çevrilidir. Başkenti Pekin'dir. Çin sözcüğü sıklıkla Çin Halk Cumhuriyeti anlamında kullanılır.

Çin'in, ÇHC'den önce de yaklaşık 5000 yıl geriye uzanan bir 'yazılı tarihi' vardır. Bununla birlikte üzerinde ideografik çizimlerin bulunduğu yaklaşık 6000 yıl öncesine ait kalıntılara ulaşılmıştır.[6] Günümüz medeniyetinin temel taşlarını oluşturan kâğıt, barut, pusula ve matbaacılık gibi pek çok buluşun kökenleri Antik Çin medeniyetine dayanmaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti, son yıllarda, yapmış olduğu atılımlarla ve politikalarla, dünyanın en önemli ekonomik güçlerinden biri haline gelmeye başlamıştır. Çin Halk Cumhuriyeti'nin bölgede ve dünyada nüfuzu, askeri alandan çok ekonomik alanda kendisini hissettirmektedir. 2020'lerde Çin Halk Cumhuriyeti'nin dünyanın en zengin ekonomisi olacağı öngörülmektedir. Dünyanın alan olarak en büyük dördüncü ülkesi olan Çin Halk Cumhuriyeti, yaklaşık 1.35 milyar nüfusuyla dünyanın en kalabalık ülkesidir. Dünya nüfusunun yaklaşık altıda biri Çin Halk Cumhuriyeti'nde yaşamaktadır.

Tarihçe

Binlerce yıl süren hanedanlar yönetimi, 1912'de milliyetçilerin yönetimi ele geçirmesi ile son bulmuştur.1949'da milliyetçileri yenmeyi başaran Komünist Çinliler (ÇKP) Mao liderliğinde ülke yönetimini ele geçirmiştir. Mao, sosyalist bir devlet kurmak için çalışmaya başladı. Stalin'in ölümüyle ülkede bir süre daha özgürlükçü bir atmosfer hakim oldu. Ama zamanla eleştirilere kapalı ve birleştirmeyi öngören düzenlemeleri büyük başarısızlığa uğrayan Mao politik açıdan zor durumda kaldı. Bu başarısızlığı 1960'larda partinin Maoistler ve pragmatistler olarak ikiye ayrılmasına neden oldu. Mao bir süre arka plana çekilse de halk arasında bir kült olmaya devam etti. Fakat ülkenin kurucusu devrimi tamamlamak istiyordu ve hala özellikle ordu tarafından destekleniyordu. Bu nedenle "kültürel devrim" adıyla yeni bir dizi çalışmayla politik hayata aktif olarak geri döndü. Zamanla çevresindeki hemen herkesle arası açılsa da, 1976 yılında ölene kadar kültürel devrimine devam etti.[7]

Kültür Devrimi Hareketi

Mao, kültürel devrim üzerine düşüncelerini "Küçük Kırmızı Kitap" başlığıyla yayımladı. Bu kitap, ordunun da desteğiyle (tabi ordu içinde muhaliflere rağmen) kısa sürede milyonlarca kopya olarak çoğaltılarak halka dağıtıldı. Ona göre "kapitalist yol"u seçen herkese karşı bir çeşit savaş açan Mao, edebiyat ve sanat alanında da yoğunlukla propaganda içerikli sosyalist gerçekçilik akımını savundu.

Mao'dan Sonra

Zhou Enlai başbakan oldu. Zhou, 8 Ocak 1976 tarihinde 78 yaşında öldüğünde, Çin Komünist Partisi içinde "ılımlılar" ve "radikaller" olmak üzere iki kutup oluştu. Radikalleri; 82 yaşındaki Mao Zedong'un eşi Chian Chin yönetiyordu. Zhou ölünce, Başbakanlığa Deng Şaoping'in gelmesi beklenirken, Hua Kuo-feng Başbakan oldu. Mao, 9 Eylül 1976'da 72 yaşında ölünce, eşi Chiang yönetiminde etkinliğini devam ettirmek istedi. Ancak, Başbakan Hua, hem parti başkanlığını ve hem de Askeri Komite Başkanlığını ele geçirdi. Bunun sonucu olarak Mao'nun eşi ve üç taraftarı tutuklandı. Bu, radikallerin mücadeleyi kaybetmesi demekti.

Çin Milli Kongresi, Şubat 1978'de, 1985 yılına kadar gerçekleştirilecek "Dört Modernizasyon Programı"nı kabul etti. Bu program ile; tarım, endüstri, bilim, teknoloji ve savunma alanlarının, 1985'e kadar çağdaş şartlara kavuşturulması öngörülmekteydi. Fakat, programın maliyeti 600 milyar doları bulmaktaydı. Bu maliyet Çin'i yabancı sermaye teminine yöneltti. Komünist Partinin Mart 1978'de Deng Şaoping'i Başbakan yardımcılığına seçmesi sonucu Çin, önce Japonya yanaştı ve iki devlet arasında Şubat 1978'de 60 milyar dolarlık bir ticaret antlaşması imzalandı. Bu antlaşma, Çin ve Japonya arasında 1937'den beri devam eden savaş halini de sona erdirmiş oldu.

Ağustos 1978'de Çin ile Japonya arasında " Barış ve Dostluk" antlaşması imzalandı ve Ekim 1978'de de Deng Şaoping Japonya'yı ziyaret etti. Böylece, Mao'nun ölümünden iki yıl sonra Çin, batıya açılmaya başladı. 1978 yılından itibaren de Amerika ile yakınlaşmaya başlayan Çin, bu ülkeden silah satın alımını başlattı. Bir başka deyişle halk tarafından hoş görülmeyen bu ticaret kızgınlık yarattı ancak bir devrime yol açmadı.

Yönetim

Halk Cumhuriyeti bayrağı ve modern Şangay.

20 Eylül 1954 tarihli bir anayasa ile sosyalizm idaresi kurulmuştur; ancak tamıtamına sosyalist bir ülke olmamışlardır. Mao döneminin ardından yapılan düzenlemelerle yabancı sermaye ithal ettiklerinden gerçek anlamda sosyalist bir ülke değillerdir. İktidara ülkenin tek siyasi partisi olan Komünist Parti hâkimdir. Ülkede yasama ve yönetim 1227 üyeli senede bir defa toplanan Milli Halk Kongresi'nin elindedir. Seçmen yaşı 18'dir. Senede bir gün toplanan "Milli Halk Kongresi"nin yürütme meclisi olan Daimi Komisyon veya Devlet Meclisi, Kongre üyeleri tarafından kendi aralarından seçilen bir başkan, 13 temsilci, bir genel sekreter ve 65 milletvekilinden teşekkül eder.

Yürütme yetkisi başbakan, 12 temsilci, 32 bakan veya bakan seviyesindeki komisyon başkanları ve genel sekreterden teşekkül eden hükûmete aittir. Yürütmenin bir kolu olan devlet başkanı kongre tarafından dört yıl için seçilir. İdari bakımdan 28 eyalete ayrılmış olup bunların 5'ini muhtar eyalet, 21'ini eyalet ve 2'sini de birer şehir olan iller teşkil eder.

Ekonomi

Uzun yıllar kapalı bir ekonomi yapısı gösteren Çin, 1980'lerin başlarında, kollektif tarım uygulamasını durdurdu ve özel teşebbüse yeniden izin verdi. Şu anda Çin dünyanın en büyük ihracatçılarındandır ve rekor düzeylerde dış yatırım çekmektedir. Dünya Ticaret Örgütü'ne katılma hakkı kazanmıştır. Bu şekilde Çin dış pazarlara daha kolay erişim hakkı kazanacak, ancak dış rekabete de açık hale gelecektir. Bu durumun özel sektör yatırımlarını arttırması ve devlet hala iktidarda tekelini ve bireyler üzerindeki sıkı denetimini sürdürmektedir.

2001 yılının Aralık ayında, Çin Halk Cumhuriyeti'nin Dünya Ticaret Örgütü'yle 15 yıldır sürdürdüğü üyelik müzakereleri tamamlanmış ve hükümet, başta ticaret rejimi olmak üzere ekonomide çeşitli yapısal değişikliklere gideceği ve uluslararası ticaret kurallarına uyumlu hareket edeceğinin sözünü vermiştir. Hemen ertesinde yıllardır sinyalleri verilen yüksek büyüme hızı gelmiş, ticaret hacimlerinde rekorlar kırılmış, doğrudan yabancı yatırımların en cazip çekim merkezi ÇHC olmuştur. Cari fiyatlarla hesaplandığında dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan ÇHC'nin normal şartlar altında 20 sene içerisinde bu sıralamada birinci sıraya yükselmesi öngörülmektedir.

Son 10 yıldır istikrarlı bir şekilde sürdürdüğü % 10'a ulaşan kalkınma hızıyla, 'yüzyılımızın yeni küresel gücü' olarak anılmaya başlanmıştır.

Dış Ticaret

Ülkenin başlıca ihracat yaptığı ülkeler: ABD (%21,1), Hong Kong (%17,4), Japonya (%13,6), Güney Kore (%4,6), Almanya (%4), Hollanda (%2,7), Singapur (%2,2), Türkiye (%2,1) şeklinde sıralanmaktadır. Aynı doğrultuda ülke belli bir miktar da ithalat yapmaktadır. Ülke, Japonya (%18), Tayvan (%11,9), Güney Kore (%10,4), ABD (%8.2), Almanya (%5,9), Hong Kong (%3,9), Rusya Federasyonu (%3,9), Malezya (%2,5) gibi ülkelerden mal satın almaktadır.

Ülke dışarıya rafine edilmiş petrol ürünleri, yağlama maddeleri, kimyasal ürünler, alkollü içecekler, alkolsüz içecekler, bitkisel yağlar, hayvansal yağlar, elektrikli makineler, ulaşım ekipmanları, büro malzemeleri, canlı hayvanlar, su ürünleri, pirinç, çay, konserve meyve-sebze, ham ipek, kömür, pamuk ipliği, hazır giyim eşyası, ayakkabı, spor eşyası, hafif sanayi mamulleri, demir-çelik ürünleri, oyuncaklar, elektronik eşya, telekomünikasyon ekipmanları gibi ürünler satmaktadır. Aynı doğrultuda, ülke dışarıdan muhtelif gıda ürünleri, elektrikli makineler,motorlu taşıtlar, ham petrol, yağlama maddeleri, bitkisel yağlar, hayvansal yağlar, doğal kauçuk, kereste, kâğıt hamuru, pamuk, demir cevheri, gübre, plastik ürünler, çelik mamulleri, elektronik devreler ve kimyasallar satın almaktadır.

Turizm

Çin Halk Cumhuriyeti, Birleşmiş Milletler Turizm Örgütü'nün verilerine göre 2012 yılında kaydedilen 57.7 milyon turistle Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri'nden sonra dünyada en çok ziyaret edilen üçüncü ülke durumundadır.[8]

Ordu

ABD Genelkurmay Başkanı Deniz Piyade Orgenerali Peter Pace için Çin Halk Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı'nın önünde düzenlenen karşılama töreninde Çin Halk Kurtuluş Ordusu şeref kıtası, 22 Mart 2007.

Çin asker sayısı açısından dünyada birinci sıradadır.[9] Orduda yer alan toplam 1.483.000 askerin 850.000'i kara kuvvetlerinde, 235.000'i donanmada ve kalan 398.000'i ise hava kuvvetlerinde görev yapmaktadır.[10]

Pentagon'a göre ÇHC ordusu 21. yüzyıl'ın en büyük tehlikesidir. 2007 yılında orduyu modernize etmek için tam 137 milyar dolar harcanmıştır. Ayrıca ÇHC ordusunun tüm ihtiyaçları yine ordu tarafından karşılanmaktadır. ÇHC ordusu yerli yapım J-10 adında bir Jet ve Type serisi altında birçok tank tarafından desteklenmektedir.

Üye Olduğu Uluslararası Örgüt ve Kuruluşlar

Bölgeler

Eyaletler（省）

Sincan Uygur Özerk Bölgesi Tibet Özerk Bölgesi Qinghai Gansu Sichuan Yunnan Ningxia Hui Özerk Bölgesi İç Moğolistan Özerk Bölgesi Shaanxi Chongqing Guizhou Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi Shanxi Henan Hubei Hunan Guangdong Hainan Hebei Heilongjiang Jilin Liaoning Pekin Tianjin Shandong Jiangsu Anhui Şanghay Zhejiang Jiangxi Fujian Hong Kong Makao China administrative TR.gif
Resim hakkında

Bu haritanın daha büyük bir versiyonu için buraya gidiniz.

Ānhuī (安徽)
Fújiàn (福建)
Gānsù (甘肃)
Guǎngdōng (广东)
Guìzhōu (贵州)
Hǎinán (海南)
Héběi (河北)
Hēilóngjiāng (黑龙江)
Hénán (河南)
Húběi (湖北)
Húnán (湖南)
Jiāngsū (江苏)
Jiāngxī (江西)
Jílín (吉林)
Liáoníng (辽宁)
Qīnghǎi (青海)
Shāndōng (山东)
Şansi (山西)
Sìchuān (四川)
Yúnnán (云南)
Zhèjiāng (浙江)
-
-


Özerk Bölgeler（自治区）


Merkeze direkt bağlı Belediyeler（直辖市）


Özel Yönetim bölgeleri（特别行政区）

Demografi

Çin Halk Cumhuriyeti etnik yapısı

Çin nüfusunun %92'sini Han ulusu olarak bilinen etnik Çinliler oluşturur. Bunun dışında hükümet tarafından tanınan 55 etnik grup vardır. Bu 55 etnik gruptan bazılarının Çince'den tamamen farklı olan kendi lisan, kültür ve inançları bulunmaktadır. Çin'deki etnik gruplar nüfüsa oranlarına göre aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:

Çin'deki 55 etnik grup
01 Zhuang (壮族) 02 Mançu (满族) 03 Hui (回族) 04 Miao (苗族) 05 Uygur (维吾尔族)
06 Yi (彝族) 07 Tujia (土家族) 08 Halha (喀尔喀蒙古) 09 Tibetli (藏族) 10 Buyei (布依族)
11 Dong (侗族) 12 Yao (瑶族) 13 Koreli (朝鲜族) 14 Bai (白族) 15 Hani (哈尼族)
16 Li (黎族) 17 Kazak (哈萨克族) 18 Dai (傣族) 19 She (畲族) 20 Lisu (傈僳族)
21 Gelao (仡佬族) 22 Lahu (拉祜族) 23 Dongxiang (东乡族) 24 Va (佤族) 25 Sui (水族)
26 Nasi (纳西族) 27 Çiang (羌族) 28 Tu (土族) 29 Şibe (锡伯族) 30 Mulao (仫佬族)
31 Kırgız (柯尔克孜族) 32 Dahur (达斡尔族) 33 Jingpo (景颇族) 34 Sala (撒拉族) 35 Blang (布朗族)
36 Maonan (毛南族) 37 Tacik (塔吉克族) 38 Pumi (普米族) 39 Achang (阿昌族) 40 Nu (怒族)
41 Evenki (鄂温克族) 42 Gin (京族) 43 Jino (基诺族) 44 De'ang (德昂族) 45 Özbek (乌孜别克族)
46 Rus (俄罗斯族) 47 Yugur (裕固族) 48 Bonan (保安族) 49 Monba (门巴族) 50 Oroqen (鄂伦春族)
51 Derung (独龙族) 52 Tatar (塔塔尔族) 53 Hezhen (赫哲族) 54 Lhoba (珞巴族) 55 Gaoshan** (高山族)

Din

Çin halkının dini, antik çağlardan bu yana çoğulculuk olarak tanımlanır. Çin toprakları Taocu, Budist ve Çin folklorik dinlerine ait tapınaklarla doludur. Mahayana Budizmi, 1. yy'dan beri Çin'deki en büyük organize din olarak yaşamayı başarmıştır.

Çin halkının çoğu herhangi bir dine inanmamaktadır. ABD'li araştırma kuruluşu PEW Research Center Dünya genelinde yaptığı herhangi bir dine mensup olmayla alakalı araştırmasında Çin'de yaşayan insanların 700 milyonunun herhangi bir dine inanmadıklarını ortaya koymaktadır.[11] Aynı araştırma söz konusu rakamın ABD'nin toplam nüfusunun neredeyse iki katı olduğunun altını çizmektedir. Buna ek olarak Dünya genelindeki Budist nüfusun ülkelere göre dağılım istatistiğini ortaya koyan araştırmaya göre Çin'de yaşayan Budist sayısı 102 milyondur.[12] Çin Halk Cumhuriyeti nüfusunun %30'u kültürel dinler ve Taoizm'e inanmaktadır. Halkın %18'i Budist, %4'ü Hıristiyan, %2'si Müslümandır. Çin Halk Cumhuriyeti nüfusunun %4'lük grubu Vajrayana ve Theravada'nın da dahil olduğu yerel dinlere inanmaktadır. Nüfusun %42'si kendini agnostik veya ateist olarak tanımlamaktadır.[13]

Basın-Yayın Hayatı

Çin basın-yayını ülke yönetimince denetleniyor. Pekin yönetimi yabancı haber kaynaklarının yayınlarını seçerek ve uygun olmayan internet sitelerine (porno, anti-devlet vs.) girişi bloke ederek bilgi erişimini de denetlemeye çalışıyor.

Hong Kong'un 1997'de Çin yönetimine bırakılması ardından buradaki medyanın bağımsızlığını yitireceği kaygıları duyuluyordu ancak bu gerçekleşmedi.

Hong Kong medyası yayın siyaseti açısından hala özgür bir çizgi izliyor ancak yönetimden müdahale endişeleri de varlığını sürdürüyor.

Çin basınında yetkililerin başarısızlıkları da, yolsuzluk yaptıkları suçlamaları da yer buluyor. Ancak medya genel olarak Çin Komünist Partisi'nin iktidar üzerindeki tekelini sorgulamaktan kaçınıyor.

Televizyon haber kaynakları arasında en yaygın olanı. Televizyon sektörü özellikle büyük kentlerde rekabete açık. Çinli yetkililerin açıkladığı 2002 rakamlarına göre, ülkede 1 milyar 100 bin televizyon izleyicisi var.

Çin, abonelik sistemiyle işletilen televizyonlar için de büyük bir pazar. 2010'a kadar ülkede 128 milyon kişinin bu hizmetlere abone olması bekleniyor.

Devlet denetimindeki merkezi televizyon ile bölgesel ve yerel kanallar da izleyici kitlelerini çekebilmek için mücadele halinde.

Ülke dışından yayın yapan kanalların izlenebilirliği sınırlı. Time Warner, News Corp ve Hong Kong merkezli Phoenix TV gibi büyük kuruluşlara ait belirli kanalların Guangdong eyaletinde kablolu sistemle yayınlanabilmesi için yapılmış bazı anlaşmalar bulunuyor.

Buna karşılık, Çin Merkezi Televizyonu'nun (CCTV) İngilizce yayınları da uydu aracılığıyla ABD ve Birleşik Krallık'taki izleyicilere aktarılıyor.

Pekin yönetimi yabancı yayınların ülke içinde kuruluşların yayın imkânları kullanılarak aktarılmasına, 'ulusal güvenliği veya siyasi istikrarı tehdit etmeme' koşuluyla izin verilebileceğini söylüyor.

Çin'de internet kullanımı da denetim altında tutulmasına rağmen hızla yayılıyor. Çin'de 2010 yılı itibariyle 450 milyon internet kullancısı olduğu, bu sayının özellikle kentsel alanlarda yoğunlaştığı düşünülüyor.

Pekin yönetimi, yasaklı Falun Gong ruhani hareketine, insan hakları savunucusu gruplara ya da dış haber kaynaklarına ait olan sitelere erişimi de sık sık engelliyor. Ayrıca Uygur Türklerinin maruz kaldığı şiddet dolu olaylara basın yasağı koyuluyor ve engelleniyor.

Harita

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ "United Nations world population prospects"(PDF) 2015 revizyonu
  2. ↑ "Population density (people per sq. km of land area)". IMF. 5 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160805030303/http://data.worldbank.org/indicator/EN.POP.DNST. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2015.
  3. 1 2 3 4 "Report for Selected Countries and Subjects: China". World Economic Outlook. International Monetary Fund. Nisan 2016. 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160820124833/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/weodata/weorept.aspx?sy=2010&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=41&pr1.y=4&c=924&s=NGDP_RPCH%2CNGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CPPPSH&grp=0&a=. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2016.
  4. ↑ "China's Economy Realized a Moderate but Stable and Sound Growth in 2015". National Bureau of Statistics of China. 19 Ocak 2016. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160122081647/http://www.stats.gov.cn:80/english/PressRelease/201601/t20160119_1306072.html. Erişim tarihi: 20 Ocak 2016. "Taking the per capita disposable income of nationwide households by income quintiles, that of the low-income group reached 5,221 yuan, the lower-middle-income group 11,894 yuan, the middle-income group 19,320 yuan, the upper-middle-income group 29,438 yuan, and the high-income group 54,544 yuan. The Gini Coefficient for national income in 2015 was 0.462."
  5. ↑ "2015 Human Development Report". United Nations Development Programme. 2014. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160617072031/http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf. Erişim tarihi: 14 Aralık 2015.
  6. ↑ "China" Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2008.
  7. ↑ Mark Almond, Revolution:500 Years of Struggle for Change, Londra: De Agostini Editions, 1996, s. 149-150
  8. ↑ (İngilizce)UNWTO Tourism Highlights. Birleşmiş Milletler Turizm Örgütü. Sayfa 6. 4 Ağustos 2013 tarihinde erişildi.
  9. ↑ id=China GlobalFirePower.com
  10. ↑ "Çin beyaz kitabı yayımladı". aa.com.tr. 17 Nisan 2013. 12 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150912222816/http://www.aa.com.tr/tr/rss/161961--cin-beyaz-kitabi-yayimladi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2013.
  11. ↑ http://www.pewforum.org/global-religious-landscape-exec.aspx
  12. ↑ http://www.mapsofworld.com/world-top-ten/world-top-ten-countries-with-largest-buddhist-populations-map.html
  13. ↑ http://en.wikipedia.org/wiki/Religion_in_China

İlgili Referans-Materyal

İlgili Şarkılar

Dış bağlantılar

Genel bakış

Belgeler

Hükümet

Çalışmalar

Gezi

Haritalar

Asya ülkeleri
Egemen devletler
Sınırlı tanınmış
olan devletler
Bağımlı ve
özel yönetim bölgeleri
Avustralya
Birleşik Krallık
Çin Halk Cumhuriyeti
Şanghay İşbirliği Örgütü
Üye ülkeler
Gözlemciler
Diyalog ortakları
Destekçiler
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi
Güç
Yapı
  • Askeri Gözlemci
  • Barışı Tesis Komisyonu
  • Terörle Mücadele Komitesi
  • Barışı koruma
Görevler
  • Birleşmiş Milletler Komutanlığı
  • Birleşik Görev Kuvveti
Üyeler
Daimi üyeler
Dönem sonu 31 Aralık 2016
Dönem sonu 31 Aralık 2017
G20
Ülkelere göre sosyalizm
Sosyalist ülkeler
Afrika
Amerika
Asya
Avrupa
Doğu Asya Zirvesi (EAS)
  • Birinci
  • İkinci
  • Üçüncü
  • Dördüncü
  • Beşinci
  • Altıncı
  • Yedinci
  • Sekizinci
  • Dokuzuncu
  • Onuncu
  • Onbirinci
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/14/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.