Birleşik Arap Emirlikleri

Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. Ayrıntılar için lütfen maddenin tartışma sayfasına bakınız. Şablonu maddeden çıkarmadan önce lütfen şablonun yardım sayfasını inceleyiniz. (Haziran 2009‎)

Birleşik Arap Emirlikleri دولة الامارات العربية المتحدة Dawlat al-Imārāt al-'Arabīyah al-Muttaḥidah Birleşik Arap Emirlikleri
Bayrak Arma
Slogan: الله ,الوطن ,الرئيس Allah, el-Vaṭan, er-Re'īs   "Allah, Anayurt, Lider"
Marşı:  "Îşî Bilâdî" "Ulusum Çok Yaşa"
Başkent		Abu Dabi 24°28′K 54°22′D / 24.467°K 54.367°D
En büyük		Dubai
Resmî diller		Arapça
Etnik gruplar		% 16,5 Emirlik halkı (vatandaş), % 83,5 yabancı işçiler^a
Resmî din		İslam[1]
Hükûmet		Emirlikler federasyonu
•	Devlet Başkanı	Halife bin Zayid El Nahyan
•	Başbakan	Muhammed bin Raşid El Maktum
Yasama organı		Federal Ulusal Konsey
Kuruluşu
•	Bağımsızlık Birleşik Krallık'tan	2 Aralık 1971
Yüzölçümü
•	Toplam	83,600^b km^2 (115.) 32,278 mil^2
•	Su (%)	önemsiz miktar
Nüfus
•	2007 tahmini	6.000.000[2] (120.)
•	2013 sayımı	9.346.000
GSYH (SAGP)		2013 tahmini
•	Toplam	402,3 milyar $[3]
•	Kişi başına	43.048,85 $[3]
GSYİH (düşük)		2009 tahmini
•	Toplam	229,971 milyar $[3]
•	Kişi başına	46.850 $[3]
Gini (2008)		36 orta
İGE (2007 [4])		0.903 çok yüksek · 35.
Para birimi		BAE Dirhemi (AED)
Zaman dilimi		GST+4 (UTC+4)
•	Yaz (SU)	not observed (UTC+4)
Takvim		gg/aa/yyyy (CE)
Trafik akışı		sağ
Telefon kodu		+971
Internet TLD		.ae, امارات.
↑  23% diğer Araplar, 42,3% Güney Asyalılar, 12,1% diğer Asyalılar, % 6,0% diğer yabancı işçiler ↑  Ülkenin tam boyutu, Basra Körfezi'ndeki adaların birçoğunun boyutu ile ilgili bilgi eksikliği ve Suudi Arabistan ile kesin belirlenmemiş kara sınırları nedeniyle tartışmalıdır.

Birleşik Arap Emirlikleri (Arapça: دولة الإمارات العربية المتحدة - Dawlat al-Imārāt al-'Arabīyah al-Muttaḥidah) veya kısa kullanımıyla BAE, Ortadoğu'da Arap Yarımadası'nın güneydoğusunda bulunan, Umman ve Suudi Arabistan'la komşu olan ülke. BAE, Abu Dabi, Dubai, Acman, Füceyre, Resü'l-Hayme, Şarika ve Ummül-Kayveyn adlı yedi emirlikten oluşmaktadır. Ülkenin başkenti ve en büyük ikinci emirliği olan Abu Dabi, aynı zamanda ülkenin siyasi, endüstriyel ve kültürel merkezi konumundadır.^[5]

Tarih

16. yüzyılda başlayan Portekiz etkisi 17. yüzyıl'da yerini İngilizlere bıraktı. Başat kabile Kavasim ile Arabistan içlerinden gelen hanbelileri korsan olarak ilan eden İngilizler, 1819 - 1820'de kıyı limanlarına karşı saldırıya geçti. Aslında İngilizlerin asıl amacı, bölge ticaretini kendi egemenlikleri altına almaktı. Mahalli esnafin büyük bir direnişi dahi İngilizleri deniz ticaretini kendi güdümleri altına almalarını engelleyememiştir. Sonunda korsanlığa son veren 1820 Genel Barış Antlaşması'nı zorla kabul ettirdiler. 1853 yılında Denizlerde Kalıcı Ateşkes Antlaşması'nın imzalanması üzerine bölgeye Ateşkes Kıyısı adı verildi. İngilizler 1892 yılında Özel Ayrıcalık Antlaşması olarak bilinen bir paktın oluşmasını sağlayarak bölgenin dış politikasını denetim altına aldılar.

Ateşkes Kıyısı 1873 - 1947 arasında İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası, sonraki yıllarda da İngiliz Dışişleri Bakanlığı tarafından yönetildi. 1971 yılında İngilizlerin Basra Körfezi'nden çekilmesi üzerine, emirlikler "Birleşik Arap Emirlikleri" adı altında bir federasyon oluşturdu. Birleşik Arap Emirlikleri asırlarca Osmanlı egemenliği altında yaşamış, petrolün bulunmasıyla İngilizler tarafından Osmanlı İmparatorluğu'ndan koparılmıştır. 2 Aralık 1971 İngiltere'den bağımsızlığını ilan etmiştir. Bağımsızlık günü milli bayram olarak kutlanılır. Anayasası ise, yine 2 Aralık 1971'de oluşturulmuştur.

Yönetim

Ülke Monarşi ile yönetilen Yedi Emirlikten oluşan federasyon ile yönetilir. (Arapçada El İmarat el Arabiyye el Müttahide İngilizcede United Arab Emirates) Ülkenin başkenti Abu Dabi'dir. En büyük şehri ise dünyaca ünlü kent olan Dubai'dir. Körfez ülkeleri içerisinde en liberal dış ticaret rejimine sahiptir.

Demografi

Birleşik Arap Emirlikleri'nde her 100 kadına 203,6 erkek var; bu Katar'dan sonra erkeklerin aleyhine olan dünyanın en yüksek ikinci cinsiyet oranıdır.^[6]

Dil/Din

Ülkede diğer Arap ülkelerinde olduğu gibi Arapça resmî dildir. Eğitim genelde İngilizcedir. Ülkede çok yabancı olduğu için (Hintçe, Endonezce) İngilizce de yaygındır. Özellikle iş hayatında yaygın olarak İngilizce kullanılır. Ticaret dili Fransızca, Arapça, Farsça ve İngilizcedir.

Ülkedeki en yaygın din ise %96'lık oranıyla İslam'dır. Azınlık dinleri olarak da toplam %4'lük oranlarıyla Hıristiyan, Hindu ve diğer dinler takip ederler.

Ekonomik yapı

Birleşik Arap Emirlikleri'nin en önemli gelir kaynağı petroldür. 1992'de toplam 837 milyon varil petrol üretmiştir. OPEC ülkeleri arasında 1993'te gerçekleştirilen anlaşmadan sonraki günlük petrol üretimi 2 milyon 160 bin varildir. 1993'teki petrol rezervi 64 milyar 750 milyon varil olarak tahmin ediliyordu. Doğal gazın da ülke ekonomisine önemli katkısı olmaktadır. 1992'de 25.5 milyar m³ doğal gaz üretmiştir. 1993'teki doğal gaz rezervi de 5.5 trilyon m³ olarak tahmin ediliyordu. Petrol ve doğal gazdan elde edilen gelirin gayri safi yurtiçi hasıladaki payı % 47'dir. Birleşik Arap Emirlikleri'nin hem Basra Körfezi hem de Umman Denizi boyunca uzun birer kıyısının olması balıkçılık ve inci avcılığı imkânı vermektedir. İnci ticareti eski önemini kısmen kaybetmiş olsa da balıkçılık yine bir gelir kaynağı olarak sürdürülmektedir. 1991'de 92,5 ton balık ve deniz ürünü avlanmıştır. Topraklarının genelde çöl olmasına rağmen ülkede modern usullerle kısmen tarım da yapılmaktadır. (Bkz. Coğrafi durum) 1992'de başta hurma olmak üzere 240 bin ton meyve, 365 bin ton sebze üretilmiştir. Çok yaygın olmamakla birlikte hayvancılık da yapılmaktadır. 1992'de ülkede 55 bin baş sığır, 275 bin baş koyun bulunuyordu. Tarım ve hayvancılıktan elde edilen gelirin milli gelir içindeki payı % 2'dir. Tarım, hayvancılık ve balıkçılık sektöründe çalışanlar tüm çalışan nüfusun % 6.4'ünü oluşturmaktadır. Dış ticaretten de önemli miktarda gelir sağlanmaktadır. Dubai emirliğinin merkezi olan Dubai şehri aynı zamanda bir ticaret merkezidir. Bu şehirde Râşid ve Cebeli Ali limanı adlı iki büyük limanın bulunması şehre ticari yönden canlılık kazandırmaktadır. Adı geçen limanlar vasıtasıyla ülkenin dünyayla deniz bağlantısı sağlanmaktadır. Dubai'nin bir ticaret merkezi olmasında buranın yönetiminin ekonomik politikasının da etkisi olmuştur. Dubai yönetimi yabancı sermaye sahiplerine ve ticaretçilere her türlü kolaylığı sağlamaktadır. Dubai'nin yanı sıra Ebu Zaby'da da geniş kapasiteli, modern donanımlı iki uluslararası liman bulunmaktadır. Dış ticarete önem verilmesi ve yabancı sermaye sahiplerine kolaylık sağlanması ülkede bankacılık sektörünün gelişmesine de imkan sağlamıştır. Çalışanların üçte ikisinin Asyalılardan oluştuğu belirlenmiştir. Yabancıların ülkede ucuz bir işgücü olarak değerlendirilmesi toplumdaki sosyal dengelerin bozulmasına yol açmıştır.

Dış ticaret

BAE; petrol, petrol ürünleri ve doğal gazın yanı sıra alüminyum, inci, hurma ve kurutulmuş balık ihraç etmektedir. İthal ettiği malların başında ise makineler, ulaşım araçları, elektrikli ve elektronik araçlar, dayanıklı tüketim malları, kimyasal maddeler, ilaç, gıda maddeleri, canlı hayvan gelir. Dış ticareti daha çok Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, Hollanda ve Japonya iledir. Dış ticaretinde açık olmamaktadır. 1990'da ihracatı ithalatından yaklaşık 8,5 milyar dolar daha fazla olmuştur.

Sanayisi

Ülkenin en önemli sanayi kuruluşları petrol arıtma tesisleridir. Ruveys'teki arıtma tesisleri günde 300.000 varil petrol işleyebilmektedir. Ruveys'te ayrıca petrol yan ürünleri çıkaran petro - kimya tesisleri bulunmaktadır. Aynı bölgede doğal gaz işleme tesisleri de kurulmuştur ve bu tesislerde protan ve bütan gaz üretilmektedir. Ummunnar'daki arıtma tesisleri de günde 60.000 varil petrol işleyebilmektedir. Birleşik Arap Emirlikleri petrol gelirlerini diğer sanayi alanlarında değerlendirmek suretiyle milli sanayisini geliştirmeye çalışmaktadır. Bu amaçla birçok fabrika ve sanayi tesisi kurulmuştur. Başta gelen sanayi tesisleri çimento, alüminyum, kablo ve kiremit üretimi üzerinedir. Bunların yanı sıra bazı küçük sanayi tesisleri de kurulmuştur. İmalat sanayisinin gayri safi yurtiçi hasıladaki payı % 7'dir. Çalışan nüfusun yaklaşık % 14'ü sanayi sektöründe iş görmektedir. Buna petrol tesislerinde çalışanlar da dahildir.

Enerji: BAE'nde 1991'de 13 milyar 790 milyon kw/saat elektrik üretilmiştir. Aynı yıldaki elektrik tüketimi de bu rakama eşittir. Elektrik enerjisinin tamamı termik santrallerden elde edilmektedir. Kişi başına yıllık elektrik tüketimi ortalama 8460 kw/saattir.

Ulaşım: Birleşik Arap Emirlikleri'nin dört havaalanı mevcuttur ve hepsi de uluslararası trafiğe açıktır. Daha önce Körfez Hava Yolları (Gulf Air)'na ortak olan bu ülke, 1985'te söz konusu şirketten ayrılarak kendi havayolu şirketini (Emirates) kurdu. Ülkenin ithalat ve ihracatta kullanılan birçok limanı bulunmaktadır. BAE'nin 100 grostonun üstünde yük taşıyabilen 276 gemisi vardır. (Limanları ve deniz nakliyatı hakkında ayrıca "Ekonomi" kısmına bkz.) Birleşik Arap Emirlikleri'nin 4500 km. karayolu mevcuttur. Bu ülkede ortalama 4 kişiye bir motorlu ulaşım aracı düşmektedir.

Eğitim: İlk öğretim altı yaşından başlayarak altı yıl sürer ve zorunludur. Eğitim ücretsizdir. İlk ve genel ortaöğretim kurumları bir arada bulunmaktadır. Bu nitelikte 360 öğretim kurumu, ayrıca 10 adet mesleki ortaöğretim kurumu bulunmaktadır. İlkokul çağındaki çocukların tamamı, ortaokul çağındaki çocukların % 60'ı bu öğretimden yararlanabilmektedir. Ülkedeki tek üniversite Birleşik Arap Emirlikleri Üniversitesi'dir. Üniversite çağındaki gençlerden üniversiteye kayıt yaptıranların oranı % 9'dur. Ülkenin en önemli eğitim merkezi el-Ayn şehridir. Üniversite, önemli araştırma kurumları, enstitüleri ve kültür merkezleri bu şehirdedir. Okuma yazma bilenlerin oranı % 100'dür.

Sağlık: BAE'de 35 hastane, 3220 doktor, 190 diş doktoru, 7250 hemşire mevcuttur. 615 kişiye bir doktor düşmektedir. Sağlık hizmetleri iyi bir seviyededir. Sağlık kurumları modern cihazlarla donatılmıştır.

Dış politika

Turizm bakımından gelişmiş olan Birleşik Arap Emirlikleri'nde emirlikler iç işlerinde bağımsız, dış işlerinde Birleşik Arap Emirlikleri'ne bağlıdır

Silahlı kuvvetler

Askeri Organlar: Silahlı Kuvvetler, Deniz Kuvvetleri (Denizcilik ve Kıyı Güvenlik Kuvvetleri), Hava ve Hava Savunma Kuvvetleri, Federal Polis Kuvvetleri. Askerlik Hizmeti yaşı ve Zorunluluğu: 18 yaşındaki herkes; zorunlu askerlik hizmeti bulunmamaktadır.

Kaynakça

1. "BAE Anayasası". constituteproject.org. 25 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150525142506/https://www.constituteproject.org/constitution/United_Arab_Emirates_2004.pdf. Erişim tarihi: 2011-04-13.  (madde 7).
2. Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009) (PDF). Expat numbers rise rapidly as UAE population touches 6m. 2009 revision. uaeinteract.com. http://uaeinteract.com/docs/Expat_numbers_rise_rapidly_as_UAE_population_touches_6m/37883.htm. Erişim tarihi: 2009-03-12. 
3. "United Arab Emirates". International Monetary Fund. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150503062728/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=466&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=99&pr.y=6. Erişim tarihi: 2010-04-21. 
4. "Human Development Report 2009: United Arab Emirates". The United Nations. 23 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130523150256/http://hdrstats.undp.org/en/countries/country_fact_sheets/cty_fs_ARE.html. Erişim tarihi: 2009-10-18. 
5. "Abu Dhabi". Mpiweb.org. 4 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130204013805/http://www.mpiweb.org:80/Archive/217/56.aspx. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2009. 
6. (İngilizce) The Economist Pocket World in Figures 2011 Edition. 2010. s. s. 17. ISBN 978-1-84668-372-5. 

Ayrıca bakınız

• Al-Dhafra Hava Üssü

Dış bağlantılar

• http://www.uae.gov.ae
• Birleşik Arap Emirlikleri'nde yaşayan Türklerin bilgi portalı
• http://www.cbuae.gov.ae