Amerika yerlileri

Amerika yerlileri

Toplam nüfus
yaklaşık 48 milyon
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Peru	13.8 milyon[1]
Meksika	10.1 milyon[2]
Bolivya	6 milyon[3]
Guatemala	5.4 milyon[4]
Ekvador	3.4 milyon
ABD	2.5 milyon[5]
Kolombiya	1.4 milyon[6]
Kanada	1.2 milyon[7]
Brezilya	700,000[8]
Şili	692,000[9]
Arjantin	600,000[10]
Venezuela	524,000[11]
Honduras	520,000[12]
Nikaragua	443,847[13]
Panama	204,000[14]
Paraguay	95,235[15]
El Salvador	~70,000[16]
Kosta Rika	~60,000[17]
Guyana	~60,000[18]
Grönland	51.349 (2012)[19]
Belize	~24,501 (Maya)[20]
Fransız Guyanası	~19,000[21]
Surinam	~12,000 - 24,000
Diller
Eskimo-Aleut dilleri, Kızılderili dilleri, İngilizce, İspanyolca, Fransızca
Din
Hıristiyanlık, Animizm / Şamanizm
İlgili etnik gruplar
Eskimo-Aleut halkları, Kızılderililer

Amerika yerlileri, Avrupalılar'ın gelişinden önce Amerika kıtasında yaşayan Eskimo-Aleut halkları ile Kızılderilileri kapsayan ortak ad. Bazıları^[22] bu adı İngilizce Amerindian terimin karşılığı olarak yalnızca Kızılderililer için kullanır ve Eskimo-Aleut halklarını dahil etmez. Alaska ve Kanada gibi hem Eskimo hem de Kızılderili nüfus barındıran yörelerde Amerika yerlisi adı her ikisi için kullanılırken, Kıta ABD'sinden Arjantin'e kadar Eskimo barındırmayan diğer yörelerde yalnızca Kızılderili anlamındadır.

ABD Nüfus Sayım Dairesi (United States Census Bureau) ülkedeki yerlileri American Indian and Alaska Native adı altında topluca ele alır ve American Indian («Amerikalı Hint») terimiyle Kıta ABDsi'ndeki yerliler (ki hepsi de Kızılderilidir) kastedilirken, Alaska Native («Alaska Yerlisi») terimi Alaska'daki yerlilerin tamamı (Aleutlar, Alaska Eskimoları, Alaska Kızılderilileri) için kullanılır^[23].

Kanada'da aboriginal peoples («yerli halklar») olarak adlandırılır ve hem Kanada Eskimolarını (Inuit), hem Kanada Kızılderililerini (First Nations), hem de melez Métisleri nitelendirir^[24]. Kanada'da Indian («Kızılderili») adı "aşağılayıcı" (pejorative)^[25][26] bulunduğu için resmî olarak fazla kullanılmaz. Kanada'da Indian adı resmî olarak yalnızca Hintler için kullanılır.

Amerika yerlilerinin sınıflandırılması kültür bölgelerine, coğrafyası ve dillerine göre ayrı ayrı sınıflandırılır. Antropologlar genellikle akışkan sınırlı kültür bölgeleri olarak sınıflandırma eğilimindedirler. Bu kültür bölgeleri şu anki sınırlara göre değil, yerlilerin Amerika'nın keşif sürecinde Avrupalılarca karşılaştığı 15. yüzyıl başlarındaki konumları baz alınarak düzenlenir.

Amerika yerli dilleri, üç ana filum olarak, Eskimo ile Aleutların konuştuğu Eskimo-Aleut dilleri, Kızılderili Na-Dene halklarının konuştuğu Na-Dene dilleri ile bunların haricindeki bütün Kızılderili halklarının konuştuğu Amerind dilleri biçiminde sınıflandırılır. Na-Dene dillerinin Asya'daki Yenisey dilleri ile Dene-Yenisey dilleri adı altında birlikte sınıflandırılması fikri 2008 yılında Edward Vajda tarafından ortaya konmuştur ve Eskimolar dışında Asya kökenli olduğu dil bilimi kriterlerine göre ortaya konan ilk ve tek Kızılderili grubu budur. Geriye kalan diğer Kızılderililerin dilleri 1960 yılında Joseph Greenberg tarafından Amerind dilleri adı altında birleştirilmesi fikri ortaya atılmıştır, fakat bu teoriyi tarihi dil bilimcilerin çoğu reddeder.

Na-Dene dillerini konuşan halklar, İnuitler ve Alaska yerlileri haplogrup Q (Y-DNA) mutasyonları sergiler; bununla birlikte, diğer Kızılderililerde (Amerind dillerini konuşanlar) bulunan mtDNA mutasyonlarından farklıdır. Amerika yerlileri DNA'sına göre 12 genetik gruba ayrılır ve Eskimolar ile Na-Dene Kızılderilileri haricindeki Kızılderililerde 10 ayrı genetik gruplaşma görülür.

Diller

Amerika yerli dilleri, üç ana filum olarak sınıflandırılır: Eskimo ile Aleutların konuştuğu Eskimo-Aleut dilleri, Kızılderili Na-Dene halklarının konuştuğu Na-Dene dilleri ile bunların haricindeki bütün Kızılderili halklarının konuştuğu Amerind dilleri. Bu ana dil filumları yanında hiçbir dil ailesine girmeyen izole diller de bulunmaktadır. UNESCO'ya göre birçoğu ya tükenmiş ya da konuşulabilirliği tehlikededir^[27]

Genetik sınıflandırma

DNA'sına göre genetik gruplar

1. Arktik   2. Saliş   3. Atabask   4. North Amerindian   5. Ojibwa   6. Meksika

7. Maya   8. Orta Amerika   9. Andlar   10. Amazon   11. Gran Chaco   12. Patagonya

Amerika yerlileriyle ilişkili en yaygın haplogrup olarak Haplogrup Q1a3a (Y-DNA) verilmektedir^[28]. Tıpkı mtDNA gibi Y-DNA da diğer çekirdek kromozomlardan farklıdır ve Y kromozomu çoğunluğunda benzersiz olup mayoz bölünme sırasında rekombinasyona uğramaz. Bu etkiye sahip mutasyonların tarihsel dokusu kolayca incelenebilir^[29]. Bu dokular biribirinden oldukça farklı iki genetik bölüm oluşturur: birincisi, Amerika'nın başlangıç yerlileri; ikincisi, Amerika'nın Avrupalılar tarafından sömürgeleştirilmesinden sonraki sürecin yerlileri^[30][31]. Eski olan, kurucu haplotip ve gen çizgisi sayısı için belirleyici faktördür ve günümüzdeki amerika yerlilerinde bulunmaktadır.^[30]

Kurucu nüfus için Beringia'da ilk 20.000 yıl konaklamayla birlikte Bering Denizi kıyılarında insan yerleşimi aşamalı oluşmuştur.^[32][33]. Mikrosatelit çeşitliliği ve Y çizgisinin dağılımı ilk sömürgeleştirme döneminden beri izole edilmiş Güney Amerika bölgelerinde yaşayan Kızılderili gruplarına özgüdür.^[34]. Na-Dene, İnuit ve Alaska Yerlileri haplogrup Q (Y-DNA) mutasyonları sergiler; bununla birlikte, diğer Kızılderililerde (Amerind dillerini konuşanlar) bulunan mtDNA mutasyonlarından farklıdır^[35][36][37]. Bu da gösteriyor ki, Grönland ve Kuzey Amerika'nın kuzey uç içlerine en erken göç daha sonraki nüfustan kaynaklanır.^[38]

Human Y-chromosome DNA haplogroups baz alınarak yapılan çalışmalara göre:

Halk	Dil	Yer	n	C-M217	Q-M242	R1	Diğerleri	Kaynak
Algonkinler[nb 1]	Algonkin-Yurok	kuzeydoğu Kuzey Amerika	155	7.7	33.5	38.1	20.6	Bolnick 2006[39]
Apaçiler	Na-Dené	güneybatı ABD	96	14.6	78.1	5.2	2.1	Zegura 2004[40]
Atabasklar[nb 2]	Na-Dené	batı Kuzey Amerika	243	11.5	70.4	18.1	--	Malhi 2008[41]
Çerokiler	Makro-Siyu	güneydoğu ABD	62	1.6	50.0	37.1	11.3	Bolnick 2006[39]
Şayenler	Algonkin-Yurok	ABD	44	16	61	16	7	Zegura 2004[40]
Çipçalar[nb 3]	Makro-Çipça	Panama	26	0	100	0	0	Zegura 2004[40]
Denesulineler	Na-Dené	Kanada	48	6	31	62.5	0	Bortoloni 2003[42]
Ojibvalar	Algonkin-Yurok	doğu Kuzey Amerika	97	4.1	15.5	50.5	29.9	Bolnick 2006[39]
Tlınçonlar	Na-Dené	Kanada	15	33	27	40	0	Malhi 2008[41]
Gêler[nb 4]	Makro-Jê	Brezilya	51	0	90	8	2	Bortoloni 2003[42]
Guaraniler	Tupi	Paraguay	59	0	86	9	5	Bortoloni 2003[42]
İngalar	Keçuva	Kolombiya	11	0	78	11	11	Bortoloni 2003[42]
İnuitler	Eskimo-Aleut	Arktik Kuzey Amerika	60	0	80.0	11.7	8.3	Zegura 2004[40]
Maya	Maya	Mezoamerika	71	0	87.3	12.7	0	Zegura 2004[40]
Mişeler	Mixe–Zoque	Meksika	12	0	100	0	0	Zegura 2004[40]
Miştekler	Oto-Mange	Meksika	28	0	93	7	0	Zegura 2004[40]
Maskokeler[nb 5]	Maskoke	güneydoğu ABD	36	2.8	75.0	11.1	11.1	Bolnick 2006[39]
Nahua	Uto-Aztek	Meksika	17	0	94	0	6	Malhi 2008[41]
ABD Kızılderilileri	--	ABD	398	9.0	58.1	22.2	10.7	Hammer 2005[43]
Navaholar	Na-Dené	güneybatı ABD	78	1.3	92.3	2.6	3.8	Zegura 2004[40]
Kuzey Amerika	--	Kuzey Amerika	530	6.0	77.2	12.5	4.3	Zegura 2004[40]
Siyular	Makro-Siyu	orta Kuzey Amerika	44	11	25	50	14	Zegura 2004[40]
Güney Amerika	Amerind	Güney Amerika	390	0	92	4	4	Bortoloni 2003[42]
Tanana	Na-Dené	kuzeybatı Kuzey Amerika	12	42	42	8	8	Zegura 2004[40]
Tikunalar	Tikuna–Yuri	batı Amazonya	33	0	100	0	0	Bortoloni 2003[42]
Tupi–Guarani[nb 6]	Tupi	Brezilya	54	0	100	0	0	Bortoloni 2003[42]
Uto-Aztekler[nb 7]	Uto-Aztek	Meksika, Arizona	167	0	93.4	6.0	--	Malhi 2008[41]
Warao	Warao (izole)	Karayip Güney Amerikası	12	0	100	0	0	Bortoloni 2003[42]
Wayúu	Aravak	Guajira Yarımadası	19	0	69	21	10	Bortoloni 2003[42]
Wayúu	Aravak	Guajira Yarımadası	25	8	36	44	12	Zegura 2004[40]
Yagualar	Peba–Yagua	Peru	7	0	100	0	0	Bortoloni 2003[42]
Yukpalar	Karib	Kolombiya	12	0	100	0	0	Bortoloni 2003[42]
Zapotekler	Oto-Mange	Meksika	16	0	75	6	19	Zegura 2004[40]
Zenú	tükendi	Kolombiya	30	0	81	0	19	Bortoloni 2003[42]

1. Algonkin halkları: Ojibwe, Şayenler/Arapaholar, Şavniler, Mikmaklar, Kikapular ve Meskvakiler.
2. Atabask halkları: Denesulineler, Tlınçonlar, Tanana, Apaçiler ve Navaholar.
3. Çipça halkları: Ngöbe–Buglé ve Kunalar.
4. Gê halkları: Gorotire, Kaigang, Kraho, Mekranoti ve Xikrin.
5. Maskoke halkları: Çikasovlar, Çoktavlar, Krikler ve Seminoleler.
6. Tupi–Guarani halkları: Asuriní, Parakanã, Ka'apor ve Wayampi.
7. Uto-Aztek halkları: Pimalar, Tohono O'odham, Tarahumaralar, Nahualar, Cora ve Huyçollar.

Kültür bölgeleri

Kuzey Amerika

Kuzey Amerika kültür dağılım haritası

Kuzey Amerika'da Kanada, Grönland, ABD ve Meksika'nın kuzeyindeki yerli halklar etnoğraflar tarafından 10 kültür bölgesine ayrılır^[44]. Bazı kültür gruplarının kapsamı araştırıcıya göre değişkenlik gösterebilmektedir.

1. Eskimo (Arktik) kültür bölgesi Arctic (→ Eskimo–Aleut dilleri)
2. Subarktik Kızılderilileri kültür bölgesi Subarctic (→ Na-Dene dilleri, Algonkin–Yurok dilleri)
3. Kuzeydoğu Kızılderilileri kültür bölgesi Northeast (→ Algonkin–Yurok dilleri, İrokua dilleri)
4. Pasifik Kuzeybatısı Kızılderilileri kültür bölgesi Northwest Coast (→ Haydaca, Çimşiyan dilleri, Vakaş dilleri)
5. Plato Kızılderilileri kültür bölgesi Plateau (→ Saliş dilleri)
6. Büyük Havza Kızılderilileri kültür bölgesi Great Basin
7. Ova Kızılderilileri kültür bölgesi Plains (→ Siyu dilleri)
8. Kaliforniya Kızılderilileri kültür bölgesi California
9. Güneydoğu Kızılderilileri kültür bölgesi Southeast
10. Güneybatı Kızılderilileri kültür bölgesi Southwest

Arktik

• Paleo-Eskimo, tarihöncesi kültürler, Rusya, Alaska, Kanada, Grönland, 2500 MÖ–1500 MS
  • Arctic small tool tradition, tarihöncesi kültürü, 2500 MÖ, Bering Boğazı
  • Pre-Dorset, doğu Arktik, 2500–500 MÖ
  • Saqqaq kültürü, Grönland, 2500–800 MÖ)
  • Independence I kültürü, kuzeydoğu Kanada ve Grönland, 2400–1800 MÖ
  • Independence II kültürü, kuzeydoğu Kanada ve Grönland, 800–1 MÖ)
  • Groswater, Labrador and Nunavik, Kanada
  • Dorset kültürü, 500 MÖ–1500 MS, Alaska, Kanada (muhtemelen arkaik kalıntısı 1903 yılında tükenen Sallirmiut halkı)
• Aleutlar, Aleut Adaları, Alaska ile Kamçatka Krayı, Rusya
• İnuit halkları, Rusya, Alaska, Kanada, Grönland
  • Thule kültürü, Proto-İnuit, Alaska, Kanada, Grönland, 900–1500 MS
    • Birnirk kültürü, tarihöncesi İnuit kültürü, Alaska, 500 MS–900 MS
  • Grönland İnuitleri, Grönland
    • Kalaallit, batı Grönland
    • Avanersuarmiut, kuzey Grönland
    • Tunumiit, doğu Grönland
  • Batı Kanada İnuitleri, batı Arktik Kanada
  • İnyupikler, kuzey ve kuzeybatı Alaska
• Yupik halkları, Alaska ve Rusya
  • Supikler, Alaska Yarımadası, güney orta Alaska'nın kıyıları ve adalar bölgesi
  • Alaska Yupikleri, batı orta Alaska
    • Chevak Çupikleri, Hooper Bay ve Chevak, Alaska
    • Nunivak Çupikleri, Nunivak Adası, Alaska
  • Sibirya Yupikleri, Rus Uzak Doğusu ve St. Lawrence Adası, Alaska
    • Chaplino Yupikleri, Sibirya
  • Naukan Yupikleri, Sibirya
  • Sirenik Yupikleri, Sibirya

Subarktik

Kriler

Ahtnalar (Ahtena, Nabesna) Anişinabeler Anişininiler (Anishinini, Severn Ojibwa) Ontario, Manitoba Ojibwa (Chippewa, Ojibwe) Ontario, Manitoba, Minnesota Atikamekler Bearlake Denesulineler Kriler Dakeller Babine Wet'suwet'en Değinaklar (Deg Hit’an, Deg Xinag, Degexit’an, Kaiyuhkhotana) Denağinalar Danezalar (Beaver) Guçinler (Gwich'in, Kutchin, Loucheaux) Hanlar (Hän) Hare Holikaçuklar İnnular

Kaskalar (Nahane) Yukarı Kuskokvimler (Kolchan) Koyukonlar Mountain Naskapiler Sekaniler Denetalar Tagişler Tahltanlar Aşağı Tananalar Orta Tananalar Yukarı Tananalar Tanakaroslar Danezalar (Tsattine, Beaver) Tlınçonlar Tlingitler Tsetsautlar (soyları tükendi) Çilkotinler (Tsilhqot'in) Kuzey Tuçonları Güney Tuçonları Sarıbıçaklar

Kaliforniya

Kaliforniya Kızılderili kültür grubu Kaliforniya eyaletinin sınırlarıyla uyumlu değildir ve buradaki bütün Kızılderilileri kapsamaz. Nevada ile birlikte doğu sınırındaki kabileler Büyük Havza Kızılderilileri kültür grubuna, Oregon sınırına yaın bazı kabileler ise Plato Kızılderilileri kültür grubuna dahildir^[45]

Achomawi, Achumawi, Pit River tribe, kuzeydoğu Kaliforniya[46] Atsugewi, kuzeydoğu Kaliforniya[46] Cahuilla, güney Kaliforniya[46] Çumaşlar, kıyı güney Kaliforniya[46] Barbarenyo Kruzenyo Ynezenyo Obispenyo Purismenyo Venturenyo Chilula, kuzeybatı Kaliforniya[46] Chimariko, tükendi, kuzeybatı Kaliforniya[47] Cupeño, güney Kaliforniya[46] Eel River Athapaskan peoples Lassik, kuzeybatı Kaliforniya[46] Mattole (Bear River), kuzeybatı Kaliforniya[46] Nongatl, kuzeybatı Kaliforniya[48] Sinkyone, kuzeybatı Kaliforniya[46] Wailaki, Wai-lakki, kuzeybatı Kaliforniya[46] Esselen, batı-merkezî Kaliforniya[46] Hupa, kuzeybatı Kaliforniya[46] Tsnungwe Juaneño, Acjachemem, güneybatı Kaliforniya Karok, kuzeybatı Kaliforniya[46] Kato, Cahto, kuzeybatı Kaliforniya[46] Kitanemuk, güney-merkezî Kaliforniya[46] Konkow, kuzey-merkezî Kaliforniya[46] Kumeyaay, Diegueño, Kumiai Ipai, güneybatı Kaliforniya[46] Jamul, güneybatı Kaliforniya[49] Tipai, güneybatı Kaliforniya ve kuzeybatı Meksika[46] La Jolla Complex, güney Kaliforniya, ca. 6050—1000 MÖ Luiseño, güneybatı Kaliforniya[46] Maidu, kuzeybatı Kaliforniya[46] Konkow, kuzey Kaliforniya Mechoopda, kuzey Kaliforniya Nisenan, Southern Maidu, kuzey Kaliforniya Miwok, Me-wuk, merkezî Kaliforniya[46] Coast Miwok, batı-merkezî Kaliforniya[46] Lake Miwok, batı-merkezî Kaliforniya[46] Valley and Sierra Miwok

Monache, Western Mono, merkezî Kaliforniya[46] Nisenan, doğu-merkezî Kaliforniya[46] Nomlaki, kuzeybatı Kaliforniya[46] Ohlone, Costanoan, bat-merkezî Kaliforniya[46] Awaswas Chalon Chochenyo Karkin Mutsun Ramaytush Rumsen Tamyen Yelamu Patwin, merkezî Kaliforniya[46] Suisun, Southern Patwin, merkezî Kaliforniya Pauma Complex, güney Kaliforniya, ca. 6050—1000 MÖ Pomo, kuzeybatı ve merkezî-batı Kalifotniya[46] Salinan, kıyı merkezî Kaliforniya[46] Antoniaño[50] Migueleño Serrano, güney Kaliforniya[46] Shasta kuzeybatı Kaliforniya[46] Konomihu, kuzeybatı Kaliforniya Okwanuchu, kuzeybatı Kaliforniya Tataviam, Allilik (Fernandeño), güney Kaliforniya[46] Tolowa, kuzeybatı Kaliforniya[46] Tongva, Gabrieleño, Fernandeño, San Clemente tribe, kıyı güney Kaliforniya[46] Tubatulabal, güney-merkezî Kaliforniya[46] Wappo, kuzey-merkezî Kaliforniya[46] Whilkut, kuzeybatı Kaliforniya[46] Wintu, kuzeybatı Kaliforniya[46] Wiyot, kuzeybatı Kaliforniya[46] Yana, kuzey-merkezî Kaliforniya[46] Yahi Yokuts, merkezî ve güney Kaliforniya[46] Chukchansi, Foothill Yokuts, merkezî Kaliforniya[46] Northern Valley Yokuts, merkezî Kaliforniya[46] Tachi tribe, Southern Valley Yokuts, güney-merkezî Kaliforniya[46] Yukiler, Ukomno'm, kuzeybatı Kaliforniya[46] Huchnom, kuzeybatı Kaliforniya[51] Yuroklar, kuzeybatı Kaliforniya[46]

Kuzeydoğu

Abenakiler (Tarrantine), Maine, New Brunswick, New Hampshire, Quebec, Vermont Doğu Abenakileri, Quebec, Maine, and New Hampshire[52] Kennebec (Caniba) Batı Abenakileri: Quebec, Massachusetts, New Hampshire, Vermont[52] Anişinabeler (Anishinape, Anicinape, Neshnabé, Nishnaabe) (hatta → Subarktik, Ova) Algonkinler, Quebec, Ontario Nipissing, Ontario[52] Ojibwa (Chippewa, Ojibwe), Ontario, Michigan, Minnesota, Wisconsin[52] Mississaugas, Ontario Saulteaux (Nakawē), Ontario Odavalar (Odawa, Ottawa), Ontario,[52] Michigan, sonra Oklahoma Potawatomi, Michigan,[52] Ontario, Indiana, Wisconsin, later Oklahoma Assateague, Maryland[53] Attawandaron (Neutral), Ontario[52] Beothuk, önceden Newfoundland[52] Choptank people, Maryland[53] Conoy, Virginia[53] Erie, Pennsylvania, New York[52] Etchemin, Maine Meskwaki (Fox), Michigan,[52] later Iowa, Oklahoma Hoçanklar (Ho-Chunk, Winnebago), Wisconsin yakınları Green Bay, Illinois,[52] later Iowa ve Nebraska Honniasont, Pennsylvania, Ohio, West Virginia Hopewell tradition, formerly Ohio ve Black River region, 200 MÖ—500 MS Illinois Confederacy (Illiniwek), Illinois, Iowa, Missouri[52] Cahokia, Illinois, Iowa, Missouri, Arkansas, later Oklahoma Kaskaskia, önceden Wisconsin Miami, Illinois, Indiana, Michigan,[52] later Oklahoma Mitchigamea, önceden Illinois Moingona, önceden Illinois Peoria, Illinois, sonra Oklahoma Tamaroa, önceden Illinois Wea, formerly Indiana İrokualar (Haudenosaunee), Ontario, Quebec, New York[52] Kayugalar, New York,[52] sonra Oklahoma Mohavklar New York[52] ve Kahnawake, Quebec Oneydalar, New York[52] Onondagalar, New York[52] Senekalar, New York,[52] sonra Oklahoma Mingo, Pennsylvania, Ohio, West Virginia Tuscarora, önceden North Carolina Kikapular, Michigan,[52] Illinois, Missouri, sonra Kansas, Oklahoma, Texas, Mexico Laurentian (St. Lawrence Iroquoians, önceden New York, Ontario, Quebec, 14th c.—1580 MS Lenni-Lenape Pennsylvania, Delaware, New Jersey, şimdi Ontario ve Oklahoma Munsiler Esopus, önceden New York, sonra Ontario ve Wisconsin Waoranecks Warranawankongs Minisink above the Delaware Water Gap Ramapough Mountain Indians, New Jersey Unami linguistic group Acquackanonk, Passaic River in northern New Jersey Hackensack, New Jersey Navasink, to the east along the north shore of New Jersey Raritan, New Jersey, New York Rumachenanck (Haverstraw), New Jersey, New York Tappan, New Jersey, New York Unalachtigo, Delaware, New Jersey Wiechquaeskecks, Connecticut Mascouten, formerly Michigan[52] Massachusett, Massachusetts Ponkapoag, Massachusetts Menominee, Wisconsin[52] Mahican Confederacy, Connecticut, Massachusetts, New York, and Vermont[52] Housatonic, Massachusetts, New York[54] Mahican, Massachusetts, New York, and Vermont[52][54]

Wappinger, New York[54] Wappinger proper, New York Hammonasset, Connecticut Kitchawank (Kichtawanks, Kichtawank), northern Westchester County, New York Mattabesset, New Haven County, Connecticut Massaco, Farmington River, Connecticut Menunkatuck, Connecticut kıyıları Nochpeem, Dutchess County, New York Paugusset, along Housatonic River, Connecticut Podunk, doğu Hartford County, Connecticut Poquonock, Hartford County, Connecticut Quinnipiac (Eansketambawg), Connecticut, New Jersey, New York Rechgawawanc (Recgawawanc) Sicaog, Hartford County, Connecticut Sintsink, Westchester County, New York Siwanoy, Connecticut, New York Tankiteke, Connecticut, New York Tunxis, Hartford County, Connecticut Wecquaesgeek, Westchester County, New York Wyachtonok, Connecticut, New York[54] Massachusett, Massachusetts[55] Mi'kmaq (Micmac), New Brunswick, Newfoundland ve Labrador, Nova Scotia, Prince Edward Island, Quebec,[52] ve Maine Mohegan, Connecticut Montaukett (Montauk), New York Nanticoke, Delaware ve Maryland[52] Accohannock Narragansett, Rhode Island Niantic, Connecticut kıyıları[55] Nipmuc (Nipmuck), Connecticut, Massachusetts, Rhode Island[55] Occaneechee, Virginia[56] Passamaquoddy, New Brunswick, Nova Scotia, Quebec, Maine[52] Patuxent, Maryland[53] Penobscot, Maine Pequot, Connecticut Petun (Tionontate), Ontario[52] Piscataway, Maryland[53] Pocumtuc, batı Massachusetts[55] Poospatuck, New York Quinnipiac, Connecticut, doğu New York, kuzey New Jersey Hammonasset Mattabesec Mattatuck Menunkatuck Meriden Mioonkhtuck Naugatuck, New York[55] Nehantic Paugusset, New York[55] Podunk, New York[55] Potatuck, New York[55] Totoket Tunxis, New York[55] Wangunk, New York[55] Wepawaug, New York[55] Sauk, Michigan,[52] sonra Iowa, Oklahoma Schaghticoke, western Connecticut Şavniler, Ohio,[52] West Virginia, Pennsylvania, sonra Oklahoma Shinnecock, Long Island, New York[55] Susquehannock, Maryland vePennsylvania[52] Tauxenent (Doeg), Virginia[57] Unquachog, Long Island, New York[55] Wampanoag, Massachusetts Nauset, Massachusetts Patuxet, Massachusetts Pokanoket, Massachusetts, Rhode Island[55] Wawenoc, Maine Wenro, New York[52] Wenrohronon, Pennsylvania, New York Wicocomico, Maryland, Virginia Wolastoqiyik, Maliseet, Maine, New Brunswick, Nova Scotia, Quebec[52] Wyandot (Huron), Ontario south of Georgian Bay, now Oklahoma, Kansas, Michigan, Wendake, Quebec

Büyük Havza

Ahwahnechee, Yosemite Valley, California Bannock, Idaho[58] Colorado River tribes Chemehuevi, güneydoğu Kaliforniya Southern Paiute, Arizona, Nevada, Utah Kaibab, kuzeybatı Arizona[59] Kaiparowtis, güneybatı Utah[59] Moapa, güney Nevada[59] Panaca[59] Panguitch, Utah[59] Paranigets, güney Nevada[59] Shivwits, güneybatı Utah[59] Fremont culture (400 MS–1300 MS), formerly Utah[60] Kawaiisu, güney iç Kaliforniya[58] Mono, güneydoğu Kaliforniya Eastern Mono, güneydoğu Kaliforniya Western Mono ya da Owens Valley Paiute, doğu Kaliforniya ve Nevada[58] Northern Paiute, doğu Kaliforniya, Nevada, Oregon, güneybatı Idaho[58] Kucadikadi, Mono Lake Paiute, Mono Lake, California Shoshone (Shoshoni), Kaliforniya, Idaho, Nevada, Utah, Wyoming Western Shoshone, doğu Kaliforniya, Nevada, kuzey Utah, güneydoğu Idaho[58] Duckwater Shoshone Tribe ya da Tsaidüka, Railroad Valley, Nevada[61] Goshute, Nevada ve Utah Tonomudza band ya da Te-Moak Tribe, Nevada Yomba, Nevada

Northern Shoshone, Idaho[58] Agaideka (Salmon Eaters) or Lemhi Shoshone, Snake River ve Lemhi River Valley, Idaho[62] Kammedeka (Jackrabbit Eaters), Snake River, Idaho to the Great Salt Lake, Utah[62] Pohogwe (People of the Sagebrush Butte) or Fort Hall Shoshone, Idaho[62] Tukudeka (Mountain Sheep Eaters), merkezî Idaho, güney Montana ve Yellowstone, Wyoming Yahandeka (Groundhog Eaters), Boise, Payette ve Weiser Rivers, Idaho[62] Eastern Shoshone, Wyoming[58] Kuccuntikka (Buffalo Eaters)[63] Tukkutikka or Tukudeka (Mountain Sheep Eaters), joined the Northern Shoshone[63] Timbisha or Panamint or Koso, southeastern California Ute, Colorado, Utah, northern New Mexico[58] Capote, güneydoğu Colorado and New Mexico[64] Moanunts, Salina, Utah[65] Muache, güney ve merkezî Colorado[64] Pahvant, batı Utah[65] Sanpits, merkezî Utah[65] Timpanogots, kuzey central Utah[65] Uintah, Utah[64] Uncompahgre or Taviwach, merkezî ve kuzey Colorado[64] Weeminuche, batı Colorado, doğu Utah, kuzeybatı New Mexico[64] White River Utes (Parusanuch ve Yampa), Colorado and eastern Utah[64] Washoe, Washo, Nevada and California

Plato

• Cayuse, Oregon
• Celilo (Wayampam)
• Chinook
• Columbian (Dialects: Wenatchee, Sinkayuse, Chelan)
• Coeur d'Alene, Idaho
• Colville, Washington
• Upper Cowlitz
• Flathead (Selisch or Salish), Idaho and Montana
• Klamath, Oregon
• Klickitat Tribe, Washington
• Kootenai/Ktunaxa, British Columbia, Montana, and Idaho
• Lower Snake (Chamnapam, Wauyukma, Naxiyampam)
• Modoc, California and Oregon
• Molala (Molale), Oregon
• Nimipular, Idaho
• Nikola Atabaskları (extinct)
• Nikola Salişleri (confederacy)
• Nlakapamuklar, British Columbia, formerly known as the Thompson people
• Okanaganlar (Syilx), British Columbia and Washington
• Palus (Palouse)
• Pend'Oreilles (Kalispel), Washington
• Rock Creek
• Sanpoil (tribe)
• Secwepemc (Shuswap), British Columbia
• Sinixt (Lakes), British Columbia, Washington, Idaho
• Spokane, Washington
• St'at'imc (Lillooet)
  • Lil'wat
  • In-SHUCK-ch
• Tenino (Warm Springs), Oregon
  • Dalles Tenino
  • Dock-Spus
  • Tygh
  • Wyam
• Umatilla, Oregon
• Upper Nisqually (Mishalpan)
• Walla Walla, Oregon
• Wanapum
• Wasco-Wishram, Oregon
• Yakama, Washington

Pasifik Kuzeybatısı

Ahantchuyuk → Kalapuya Alsea Applegate Atfalati → Kalapuya Bella Bella → Heiltsuk Bella Coola → Nuxalk Burrard → Tsleil-waututh Calapooia → Kalapuya Calapuya → Kalapuya Central Kalapuya → Kalapuya Chasta Costa → Rogue River Chehalis (Upper and Lower) Washington Chehalis (BC), Fraser Valley Chemakum Washington (extinct) Chetco → Tolowa Chinook Dialects: (Lower Chinook, Upper Chinook, Clackamas, Wasco) Clallam → Klallam Clatsop Komokslar Vancouver Island/BC Georgia Strait Coos Hanis} Oregon Lower Coquille (Miluk) Oregon Upper Coquille Cowichan Southern Vancouver Island/Georgia Strait Quwutsun Somena Quamichan Lower Cowlitz Washington Duwamish Washington Eyaklar Alaska Galice Gitxsan, British Columbia Haydalar (lehçeleri: Kaigani, Skidegate, Masset) BC & Alaska Haisla BC North/Central Coast Haihai Kimsquit Kitimaat Heiltsuk BC Central Coast Hoh Washington Kalapuya (Calapooia, Calapuya) North Kalapuya Yamhill (Yamel) Tualatin Tfalati (Atfalati) Central Kalapuya Santiam Mary's River Lakmiut Ahantchuyuk Lower McKenzie (Mohawk people (Oregon)) South Kalapuya (Yonkalla, Yoncalla) Klallam (Clallam, Dialects: Klallam (Lower Elwha), S'Klallam (Jamestown), S'Klallam (Port Gamble)) Klickitat Kwalhioqua Kwakwaka'wakw (Kwakiutl) Koskimo 'Namgis Laich-kwil-tach (Euclataws or Yuculta) Kwalhioqua Kwatami Lakmiut → Kalapuya Lower McKenzie → Kalapuya Lummi Washington Makah Washington Mary's River → Kalapuya Muckleshoot Washington

Musqueam BC Lower Mainland (Vancouver) Nisga'a, British Columbia Nisqually - Washington Nooksack Washington North Kalapuya → Kalapuya Nisqually Washington Nuu-chah-nulth West Coast of Vancouver Island Nuxalk (Bella Coola) – BC Central Coast Oowekeno → Wuikinuxv Pentlatch Vancouver Island/Georgia Strait (extinct) Puyallup Washington Quileute Washington Quinault Washington Rivers Inlet → Wuikinuxv Rogue River or Upper Illinois Oregon, California Saanich Southern Vancouver Island/Georgia Strait Samish Washington Santiam → Kalapuya Sauk-Suiattle Washington Sechelt BC Sunshine Coast/Georgia Strait (Shishalh) Shoalwater Bay Tribe Washington Siletz Oregon Siuslaw Oregon Skagit Skokomish Washington Skwxwu7mesh (Squamish), British Columbia Sliammon BC Sunshine Coast/Georgia Strait (Mainland Comox) Snohomish Snoqualmie Snuneymuxw (Nanaimo), Vancouver Island Songhees (Songish) Southern Vancouver Island/Strait of Juan de Fuca Sooke Southern Vancouver Island/Strait of Juan de Fuca South Kalapuya → Kalapuya Squaxin Island Tribe Washington Spokane Washington Stillaguamish Washington Sto:lo, BC Lower Mainland/Fraser Valley Kwantlen Katzie Squamish → Skwxwu7mesh Suquamish Washington Swinomish Washington Tait Takelma Oregon Talio Tfalati → Kalapuya Tillamook (Nehalem) Oregon Tlatlasikoala Tlingit Alaska Tolowa-Tututni Tsimshian Tsleil-waututh (Burrard) - British Columbia Tualatin → Kalapuya Tulalip Washington Twana Washington Tzouk-e (Sooke) Vancouver Island Lower Umpqua Oregon Upper Umpqua Oregon Upper Skagit Washington Wuikinuxv (Owekeeno), BC Central Coast Yamel → Kalapuya Yamhill → Kalapuya Yaquina Yoncalla → Kalapuya

Büyük Ovalar

Büyük Ovalar'daki yerliler Kuzey ve Güney Ova Kızılderilileri olmak üzere iki ana grupta toplanırlar.

Apaçiler - ayrıca bkz. Güneybatı Kızılderilileri Lipan Apaçileri, New Mexico, Texas Ova Apaçileri (Kiowa-Apache), Oklahoma Querecho Apaçileri, Texas Arapaholar (Arapahoe, Arrapahoe), Colorado, Oklahoma, Wyoming Besawunena Nawathinehena Arikaralar (Arikaree, Arikari, Ree), North Dakota Atsinalar (Gros Ventre), Montana Karaayaklar (Blackfoot) Kainai Nation (Káínaa, Blood), Alberta Northern Peigan (Aapátohsipikáni), Alberta Blackfeet, Southern Piegan (Aamsskáápipikani), Montana Siksika (Siksikáwa), Alberta Şayenler (Cheyenne), Montana, Oklahoma Suhtai, Montana, Oklahoma Comanche, Oklahoma, Texas Ova Krileri, Montana Apsalokeler (Crow, Absaroka, Apsáalooke), Montana Escanjaques, Oklahoma Hidatsalar, North Dakota Iowa (Ioway), Kansas, Nebraska, Oklahoma Kaw (Kansa, Kanza), Oklahoma Kiowa, Oklahoma Mandanlar, North Dakota Missouri (Missouria), Oklahoma

Omahalar, Nebraska Osageler, Oklahoma Otoe (Oto), Oklahoma Pavniler (lehçeleri: South Band, Skiri, Oklahoma Ponkalar, Nebraska, Oklahoma Quapaw, formerly Arkansas, Oklahoma Siyular Dakotalar, Minnesota, Montana, Nebraska, North Dakota, South Dakota, Manitoba, Saskatchewan Santi Dakotaları, Nebraska Yankton Dakotaları, South Dakota Yanktonai Dakotaları, formerly Minnesota, currently Montana, North Dakota, and South Dakota Lakotalar (Teton), Montana, North Dakota, South Dakota, Saskatchewan Brulé Lakotaları (Sičháŋǧu, Brulé, Burned Thighs) Oglala Lakotaları (Oglála, Scatters Their Own) İtazipço Lakotaları (Itázipčho, Sans Arc, No Bows) Hunkpapa Lakotaları (Húŋkpapȟa) Minikonju Lakotaları (Mnikȟówožu, Miniconjou) Sihasapa Lakotaları (Sihásapa, Blackfoot Sioux) Oohenunpa Lakotaları (Oóhenuŋpa, Two Kettles) Nakodalar (Stoney), Alberta Nakotalar (Assiniboine, Assiniboin), Montana, Saskatchewan Teyas Texas Tonkawa, Oklahoma Tsutinalar, (Tsuu T’ina, Sarcee, Sarsi, Tsuut’ina), Alberta Wichita and Affiliated Tribes, Oklahoma, formerly Texas and Kansas Kichai, formerly Texas, currently Oklahoma Rayados, Kansas Taovayas Tawakoni, formerly Texas, currently Oklahoma Waco, formerly Texas, currently Oklahoma

Güneydoğu

Acolapissa (Colapissa), Louisiana and Mississippi[66] Ais, eastern coastal Florida[67] Alabamalar, Creek Confederacy, Alabama,[68] southwestern Tennessee, northwestern Mississippi[66][69] Alafay (Alafia, Pojoy, Pohoy, Costas Alafeyes, Alafaya Costas), Florida[70] Amacano, Florida west coast[71] Apalachee, northwestern Florida[69] Apalachicola, Creek Confederacy, Alabama, Florida, Georgia and South Carolina[68] Atakapa (Attacapa), Louisiana west coast and Texas southwestern coast[69] Akokisa, Texas southeast coast[68] Bidai, Texas southeast coast[68] Deadose, eastern Texas Eastern Atakapa, western coastal Louisiana Orcoquiza, southeast Texas Patiri, eastern Texas Tlacopsel, southeast Texas Avoyel ("little Natchez"), Louisiana[66][72] Backhooks Nation (possibly Chuaque, Holpaos, Huaq, Nuaq, Pahoc, Pahor, Paor, Uca),[73] South Carolina Bayogoula, southeastern Louisiana[66][72] Biloxi, Mississippi[66][69] Boca Ratones, Florida Caddo Confederacy, Arkansas, Louisiana, Oklahoma, Texas[69][74] Adai (Adaizan, Adaizi, Adaise, Adahi, Adaes, Adees, Atayos), Louisiana and Texas[66] Cahinnio, southern Arkansas[74] Doustioni, north central Louisiana[74] Eyeish (Hais), eastern Texas[74] Hainai, eastern Texas[74] Hasinai, eastern Texas[74] Kadohadacho, northeastern Texas, southwestern Arkansas, northwestern Louisiana[74] Nabedache, eastern Texas[74] Nabiti, eastern Texas[74] Nacogdoche, eastern Texas[74] Nacono, eastern Texas[74] Nadaco, eastern Texas[74] Nanatsoho, northeastern Texas[74] Nasoni, eastern Texas[74] Natchitoches, Lower: central Louisiana, Upper: northeastern Texas[74] Neche, eastern Texas[74] Nechaui, eastern Texas[74] Ouachita, northern Louisiana[74] Tula, western Arkansas[74] Yatasi, northwestern Louisiana[74] Calusa, southwestern Florida[69][70] Cape Fear Indians, North Carolina southern coast[66] Catawba (Esaw, Usheree, Ushery, Yssa),[73] North Carolina, South Carolina[69] Chacato, Florida panhandle and southern Alabama[66] Chakchiuma, Alabama and Mississippi[69] Chatot people (Chacato, Chactoo), west Florida Chawasha (Washa), Louisiana[66] Cheraw (Chara, Charàh), North Carolina Çerokiler, Georgia, North Carolina, western tip of South Carolina, Tennessee, Alabama, later Arkansas, Texas, Mexico, and Oklahoma[75] Chiaha, Creek Confederacy, Alabama[68] Chickanee (Chiquini), North Carolina Chickasaw, Alabama and Mississippi,[69] later Oklahoma[75] Chicora, coastal South Carolina[72] Chine, Florida Chisca (Cisca), southwestern Virginia, northern Florida[72] Chitimacha, Louisiana[69] Choctaw, Mississippi, Alabama,[69] and parts of Louisiana; later Oklahoma[75] Chowanoc (Chowanoke), North Carolina Coharie, North Carolina Congaree (Canggaree), South Carolina[66][76] Coree, North Carolina[72] Coushatta, Louisiana and Texas Coharie, North Carolina Croatan, North Carolina Cusabo coastal South Carolina[69] Eno, North Carolina[66] Garza, Texas, northern Mexico Grigra (Gris), Mississippi[77] Guacata (Santalûces), eastern coastal Florida[70] Guacozo, Florida Guale (Cusabo, Iguaja, Ybaja), coastal Georgia[66][69] Guazoco, southwestern Florida coast[70] Hitchiti, Creek Confederacy, Georgia, Alabama, and Florida[66] Hooks Nation (possibly Chuaque, Huaq, Nuaq),[73] see Backhooks Nation Houma, Louisiana and Mississippi[69] Jaega (Jobe), eastern coastal Florida[67] Jaupin (Weapemoc), North Carolina Jororo, Florida interior[70] Keyauwee, North Carolina[66] Koasati, Tennessee[69] Koroa, Mississippi[66] Luca, southwestern Florida coast[70] Lumbee, North Carolina Machapunga, North Carolina Manahoac, Virginia[78] Matecumbe (Matacumbêses, Matacumbe, Matacombe), Florida Keys[70] Mayaca, Florida[70] Mayaimi (Mayami), interior Florida[67] Mayajuaca, Florida Meherrin, Virginia,[79] North Carolina Mikasuki (Miccosukee), Florida Mobila (Mobile, Movila), northwestern Florida and southern Alabama[69] Mocoso, western Florida[67][70] Monacan, Virginia[72] Monyton (Monetons, Monekot, Moheton) (Siouan), West Virginia and Virginia Mougoulacha, Mississippi[72] Krikler, Tennessee, Georgia, Alabama, Mississippi, Florida, later Oklahoma Abihka, Alabama,[68] later Oklahoma Eufaula tribe, Georgia, later Oklahoma Kialegee Tribal Town, Alabama, later Oklahoma Thlopthlocco Tribal Town, Alabama, Georgia, later Oklahoma Naniaba, northwestern Florida and southern Alabama[69] Natchez, Louisiana and Mississippi[69] later Oklahoma Neusiok (Newasiwac, Neuse River Indians), North Carolina[66] Norwood culture, Apalachee region, Florida, ca. 12,000 MÖ—4500 MÖ Nottaway, Virginia,[79] North Carolina

Occaneechi (Siouan), Virginia[79][80] Oconee, Georgia, Florida Ofo, Arkansas and Mississippi,[69] eastern Tennessee[66] Okchai (Ogchay), central Alabama[66] Okelousa, Louisiana[66] Opelousas, Louisiana[66] Osochee (Oswichee, Usachi, Oosécha), Creek Confederacy, Alabama[66][68] Pacara, Florida Pakana (Pacâni, Pagna, Pasquenan, Pak-ká-na, Pacanas), central Alabama,[66] later Texas[72] Pamlico, formerly North Carolina Pascagoula, Mississippi coast[72] Patiri, southeastern Texas Pee Dee (Pedee), South Carolina[66][81] and North Carolina Pensacola, Florida panhandle and southern Alabama[69] Potoskeet, North Carolina Powhatan Confederacy, Virginia[53] Appomattoc, Virginia Arrohateck, Virginia Chesapeake, Virginia Chesepian, Virginia Chickahominy, Virginia[79] Kiskiack, Virginia Mattaponi, Virginia Nansemond, Virginia[79] Paspahegh, Virginia Powhatan, Virginia Pamunkey, Virginia[79] Quinipissa, southeastern Louisiana and Mississippi[68] Rappahannock Tribe, Virginia Roanoke, North Carolina Saluda (Saludee, Saruti), South Carolina[66] Santee (Seretee, Sarati, Sati, Sattees), South Carolina (no relation to Santee Sioux), South Carolina[66] Santa Luces, Florida Saponi, North Carolina,[82] Virginia[79] Saura, North Carolina Sawokli (Sawakola, Sabacola, Sabacôla, Savacola), southern Alabama and Florida panhandle[66] Saxapahaw (Sissipahua, Shacioes), North Carolina[66] Secotan, North Carolina Seminole, Florida and Oklahoma[75] Sewee (Suye, Joye, Xoye, Soya), South Carolina coast[66] Shakori, North Carolina Shoccoree (Haw), North Carolina,[66] possibly Virginia Sissipahaw, North Carolina Stegarake, Virginia[78] Stuckanox (Stukanox), Virginia[79] Sugeree (Sagarees, Sugaws, Sugar, Succa), North Carolina and South Carolina[66] Surruque, east central Florida[83] Suteree (Sitteree, Sutarees, Sataree), North Carolina Taensa, Mississippi[77] Talapoosa, Creek Confederacy, Alabama[68] Tawasa, Alabama[84] Tequesta, southeastern coastal Florida[66][70] Terocodame, Texas and Mexico Codam Hieroquodame Oodame Perocodame Teroodame Timucua, Florida and Georgia[66][69][70] Acuera, central Florida[85] Agua Fresca (or Agua Dulce or Freshwater), interior northeast Florida[85] Arapaha, north central Florida and south central Georgia?[85] Cascangue, coastal southeast Georgia[85] Icafui (or Icafi), coastal southeast Georgia[85] Mocama (or Tacatacuru), coastal northeast Florida and coastal southeast Georgia[85] Northern Utina north central Florida[85] Ocale, central Florida[85] Oconi, interior southeast Georgia[85] Potano, north central Florida[85] Saturiwa, northeast Florida[85] Tacatacuru, coastal southeast Georgia[86] Tucururu (or Tucuru), central? Florida[85] Utina (or Eastern Utina), northeast central Florida[87] Yufera, coastal southeast Georgia[85] Yui (Ibi), coastal southeast Georgia[85] Yustaga, north central Florida[85] Tiou (Tioux), Mississippi[76] Tocaste, Florida[70] Tocobaga, Florida[66][70] Tohomé, northwestern Florida and southern Alabama[69] Tomahitan, eastern Tennessee Topachula, Florida Tukabatchee (Tuk-ke-bat-che), Muscogee Creek Confederacy, Alabama[68] Tuscarora, North Carolina, Virginia, later New York Tutelo (Nahyssan), Virginia[79][80] Tunica, Arkansas and Mississippi[69] Utiza, Florida[67] Uzita, Tampa Bay, Florida[88] Vicela, Florida[67] Viscaynos, Florida Waccamaw, South Carolina Waccamaw Siouan, North Carolina Wateree (Guatari, Watterees), North Carolina[66] Waxhaw (Waxsaws, Wisack, Wisacky, Weesock, Flathead), North Carolina and South Carolina[66][81] Westo, Virginia and South Carolina[72] Winyaw, South Carolina coast[66] Woccon, North Carolina[66][81] Yamasee, Florida, Georgia[72] Yazoo, southeastern tip of Arkansas, eastern Louisiana, Mississippi[66][89] Yuchi (Euchee), central Tennessee,[66][69] later Oklahoma

Güneybatı

Bazen Oasisamerica olarak adlandırılır ve Arizona, Colorado, New Mexico, Utah, Chihuahua ile Sonora bölgelerini kapsar.

Ak Chin, Arizona Güney Atabaskları (Apaçiler) Çirikava Apaçileri, New Mexico ve Oklahoma Hikarila Apaçileri, New Mexico Lipan Apaçileri, Texas Mescalero Apaçileri, New Mexico Navaholar (Navajo, Diné), Arizona ve New Mexico San Carlos Apaçileri, Arizona Tonto Apaçileri, Arizona Batı Apaçileri (Coyotero Apache), Arizona White Mountain Apaçileri, Arizona Aranama (Hanáma, Hanáme, Chaimamé, Chariname, Xaraname, Taraname) Coahuiltecan, Texas, kuzey Mexico Cocopa, Arizona, kuzey Mexico Comecrudo Texas, kuzey Mexico Cotoname (Carrizo de Camargo) Genízaro Arizona, New Mexico Halchidhoma, Arizona ve California Hualapai, Arizona Havasupai, Arizona Hohokam, önceden Arizona Karankawa, Texas Kavelchadhom La Junta, Texas, Chihuahua Mamulique, Texas, kuzey Mexico Manso, Texas, Chihuahua Marikopalar, Arizona Mojave, Arizona, California, Nevada Pimalar, Arizona Pima Bajo Pueblo people, Arizona ve New Mexico Ancestral Pueblo, önceden Arizona, Colorado, New Mexico, Utah Hano, Arizona Hopiler, Arizona

Keres, New Mexico Acoma Pueblo, New Mexico Cochiti Pueblo, New Mexico Laguna Pueblo, New Mexico San Felipe Pueblo, New Mexico Santa Ana Pueblo, New Mexico Santo Domingo Pueblo, New Mexico Zia Pueblo, New Mexico Tewa, New Mexico Nambé Pueblo, New Mexico Ohkay Owingeh, New Mexico Piro Pueblo Pojoaque Pueblo, New Mexico San Ildefonso Pueblo, New Mexico Tesuque Pueblo, New Mexico Santa Clara Pueblo, New Mexico Tiwa halkı, New Mexico Isleta Pueblo, New Mexico Picuris Pueblo, New Mexico Sandia Pueblo, New Mexico Taos Pueblo, New Mexico Ysleta del Sur Pueblo (Tigua Pueblo), Texas Towa Jemez Pueblo, New Mexico Zuniler, New Mexico Quechan (Yuma), Arizona ve Kaliforniya Quems Solano, Coahuila, Texas Tamique Toboso Tohono O'odham, Arizona ve Mexico Qahatika, Arizona Tompirolar Ubateler Walapai, Arizona Yakiler (Yoreme), Arizona, Sonora Yavapai, Arizona Tolkapaya (Western Yavapai), Arizona Yavapé (Northwestern Yavapai), Arizona Kwevkapaya (Southeastern Yavapai), Arizona Wipukpa (Northeastern Yavapai), Arizona

Meksika ve Mezoamerika

Meksika, Mezoamerika ve Karayipler'deki yerli halklar genellikle, dil, çevre ve kültürüne göre sınıflandırılırlar.

Aridoamerika

Aripe Acaxee Callejee Catujane Chichimeca Caxcan Guachichil Guamare Pame Tecuexe Zacatec Cochimí Cocapá, Arizona, kuzey Mexico Guaycune Guaycura Huichol Irritila

Kiliwa, Baja California Janambre Jumano, kuzey Mexico, New Mexico, batı Texas Monqui Ópata Paipai, Akwa'ala, Kw'al, Baja California[90] Pericúe (Pericu) Seri Sumalar, Chihuahua, batı Texas Tamaholipa Tarahumara Tepehuán Uchitíe Ximpece Xixime

Mezoamerika

Nahua, Guatemala ve Meksika Alaguilac, Guatemala Cora halkı Huastekler Huaveler (Wabi), Juchitán District, Oaxaca Lenkalar Mazatekler Miştekler Olmekler Otomiler Pipiller Taraskalar (P'urhépecha) Tlapanekler Şinkalar Zapotekler

Mayalar, Belize, El Salvador, Guatemala, Honduras, Meksika İtzalar, Petén Department, Guatemala Lakandonlar Mopanlar, Belize, Guatamala Asıl Mayalar (Maya proper) Açiler, Guatemala Akatekler, Guatemala Ch'ol Çortiler, güneydoğu Guatemala, kuzeybatı Honduras, kuzey El Salvador İşiller, El Quiché, Guatemala Hakaltekler, northwestern Guatemala Kiçeler, El Salvador ve Guatemala Kakçikeller Kekçiler Mamlar Pokomamlar Tojolabales Tzotziller Tzeltallar Tzutuhiller Yukatekler

Circum-Caribbean

Partially organized per Handbook of South American Indians.^[91]

Karayip

Anthropologist Julian Steward defined the Antilles cultural area, which includes all of the Antilles and Bahamas, except for Trinidad and Tobago.^[91]

• Arawak
  • Taino, Greater Antilles, northern Lesser Antilles
    • Lucayan, Bahamas
  • Igneri, Lesser Antilles, 400—1000 MS
  • Nepoya, Trinidad
  • Suppoya, Trinidad
• Caquetio, Aruba, Bonaire, Curaçao, and Venezuela
• Carib, Lesser Antilles
  • Garifuna ("Black Carib"), Originally Dominica and Saint Vincent, currently Belize, Guatemala, Honduras and Nicaragua
• Ciboney, Greater Antilles, ca. 1000—300 MÖ^[92]
  • Guanahatabey (Guanajatabey), Cuba, 1000 MÖ
• Ciguayo, Hispaniola
• Garifuna ("Black Carib"), Originally Dominica and Saint Vincent, currently Belize, Guatemala, Honduras and Nicaragua
• Ortoiroid, ca. 5500—200 MÖ^[93]
  • Coroso culture, Puerto Rico, 1000 MÖ–200 MS^[93]
  • Krum Bay culture, Virgin Islands, St. Thomas, 1500—200 MÖ^[93]
• Saladoid culture, 500 MÖ—545 MS^[93]

Orta Amerika

Orta Amerika kültürü El Salvador, Honduras, Nikaragua, Kosta Rika ve Panama ile Kolombiya ve Ekvador'un Pasifik Kıyılarında görülür.^[91]

Bagaces, Kosta Rika Bokotalar, Panama Borukalar, Kosta Rika Bribriler, Costa Rica Cabécar, Kosta Rika Cacaopera (Matagalpa, Ulua), önceden El Salvador[94] Cayada, Ekvador Changuena, Panama Embera-Wounaan (Chocó, Wounaan), Kolombiya, Panama Choluteca, Honduras Coiba, Kosta Rika Coito, Kosta Rika Corobici, Kosta Rika Desaguadero, Kosta Rika Dorasque, Panama Guatuso, Kosta Rika Guaymí, Panama Movere, Panama Murire, Panama Guetar, Kosta Rika Kunalar (Gunalar), Panama ve Kolombiya Lenkalar, Honduras ve El Salvador Mangue, Nikaragua Maribichocoa, Honduras ve Nikaragua

Miskitolar, Hondrus, Nikaragua Miskito Sambu Tawira Miskito Nagrandah, Nicaragua Ngöbe Buglé, Bocas del Toro, Panama Nicarao, Nicaragua Nicoya, Kosta Rika Orotiña, Kosta Rika Paparo, Panama Paya, Honduras Pech, kuzeydoğu Honduras Piria, Nikaragua Poton, Honduras ve El Salvador Quepo, Kosta Rika Ramalar, Nikaragua Sigualar, Panama Subtiabalar, Nikaragua Suerre, Kosta Rika Sumo (Mayagna), Honduras ve Nikaragua Terraba (Naso, Teribe, Tjër Di), Panama Tojar, Panama Tolupan (Jicaque), Honduras Ulva, El Salvador, Honduras ve Nikaragua Voto, Kosta Rika Yasika, Nikaragua

Kolombiya ve Venezuela

Kolombiya ve Venezuela kültürü bugünkü Kolombiya ile Venezuela topraklarını içerir. Güney Kolombiya And kültür sahasına girer. Doğu Venezuela Guyanalar kültür sahasındadır ve güneydoğu Kolombiya ile güneybatı Venezuela Amazonya kültür sahasına dahildir^[91].

Abibe, kuzeybatı Kolombiya Aburrá, orta Kolombiya Achagua (Axagua), doğu Kolombiya, batı Venezuela Agual, batı Kolombiya Amaní, orta Kolombiya Ancerma, batı Kolombiya Andaqui (Andaki), Huila Department, Kolombiya Andoque, Andoke, güneydoğu Kolombiya Antiochia, Kolombiya Arbi, batı Kolombiya Arma, batı Kolombiya Atunceta, batı Kolombiya Auracana, kuzeydoğu Kolombiya Buriticá, batı Kolombiya Calamari, kuzeybatı Kolombiya Calima culture, batı Kolombiya, 200 MÖ–400 MS Caramanta, batı Kolombiya Carate, kuzeydoğu Kolombiya Carare, kuzeydoğu Kolombiya Carex, kuzeybatı Kolombiya Cari, batı Kolombiya Carrapa, batı Kolombiya Cartama, batı Kolombiya Cauca culture, batı Kolombiya, 800–1200 MS Corbago, kuzeydoğu Kolombiya Cosina, kuzeydoğu Kolombiya Catio, kuzeybatı Kolombiya Cenú, kuzeybatı Kolombiya Cenufaná, kuzeybatı Kolombiya

Chanco, batı Kolombiya Coanoa, kuzeydoğu Kolombiya Evéjito, batı Kolombiya Fincenú, kuzeybatı Kolombiya Gorrón, batı Kolombiya Guahibo (Guajibo), doğu Kolombiya, southern Venezuela Guambía, batı Kolombiya Guane culture, Kolombiya, pre-Columbian culture Guanebucan, kuzeydoğu Kolombiya Guazuzú, kuzeybatı Kolombiya Hiwi, batı Kolombiya, doğu Venezuela Jamundí, batı Kolombiya Kogi, northern Kolombiya Lile, batı Kolombiya Lache, orta Kolombiya Maco (Mako, Itoto, Wotuja, or Jojod), kuzeydoğu Kolombiya and batı Venezuela Mompox, kuzeybatı Kolombiya Motilone, kuzeydoğu Kolombiya and batı Venezuela Naura, orta Kolombiya Nauracota, orta Kolombiya Noanamá (Waunana, Huaunana, Woun Meu), kuzeybatı Kolombiya and Panama Nutabé, kuzeybatı Kolombiya Opón, kuzeydoğu Kolombiya Pacabueye, kuzeybatı Kolombiya Pancenú, kuzeybatı Kolombiya Patángoro, orta Kolombiya Paucura, batı Kolombiya Pemed, kuzeybatı Kolombiya

Pequi halkı, batı Kolombiya Piaroa, Kolombiya and Venezuela Picara, batı Kolombiya Pozo, batı Kolombiya Quimbaya, orta Kolombiya, 4th–7th c. MS Quinchia, batı Kolombiya Sutagao, orta Kolombiyan Tahamí, kuzeybatı Kolombiya Tairona, northern Kolombiya, pre-Columbian culture, 1st–11th c. MS Tamalameque, kuzeybatı Kolombiya Timba, batı Kolombiya Tinigua, Caquetá Department, Kolombiya Tolú, kuzeybatı Kolombiya Toro, batı Kolombiya Tupe, kuzeydoğu Kolombiya Turbaco halkı, kuzeybatı Kolombiya Urabá, kuzeybatı Kolombiya Urezo, kuzeybatı Kolombiya U'wa, doğu Kolombiya, batı Venezuela Wayuu (Wayu, Wayúu, Guajiro, Wahiro), kuzeydoğu Kolombiya ve kuzeybatı Venezuela Xiriguana, kuzeydoğu Kolombiya Yamicí, kuzeybatı Kolombiya Yapel, kuzeybatı Kolombiya Yarigui, kuzeydoğu Kolombiya Yukpa, Yuko, kuzeydoğu Kolombiya Zamyrua, kuzeydoğu Kolombiya Zendagua, kuzeybatı Kolombiya Zenú, kuzeybatı Kolombiya, pre-Columbian culture, 200 MÖ–1600 MS Zopia, batı Kolombiya

Guyanalar

Kolombiya'nın kuzey kısımları, Fransız Guyanası, Guyana, Surinam, Venezuela ve Brezilya'daki Amazonas, Amapá, Pará, Roraima eyaletleri.

Acawai (6N 60W) Acokwa (3N 53W) Acuria (Akurio, Akuriyo), 5N 55W, Surinam Akawaio, Roraima, Brezilya, Guyana, Venezuela Amariba (2N 60W) Amicuana (2N 53W) Apalaí (Apalai), Amapá, Brezilya Apirua (3N 53W) Apurui (3N 53W) Aracaret (4N 53W) Aramagoto (2N 54W) Aramisho (2N 54W) Arebato (7N 65W) Arekena (2N 67W) Arhuaco, kuzeydoğu Kolombiya Arigua Arinagoto (4N 63W) Arua (1N 50W) Aruacay, Venezuela Atorai (2N 59W) Atroahy (1S 62W) Auaké, Brezilya and Guyana Baniwa (Baniva) (3N 68W), Brezilya, Kolombiya ve Venezuela Baraüana (1N 65W) Bonari (3S 58W) Baré (3N 67W) Caberre (4N 71 W) Cadupinago Cariaya (1S 63 W) Carib (Kalinago), Venezuela Carinepagoto, Trinidad Chaguan, Venezuela Chaima, Venezuela Cuaga, Venezuela Cuacua, Venezuela Cumanagoto, Venezuela Guayano, Venezuela Guinau (4N 65W) Hixkaryána, Amazonas, Brezilya Inao (4N 65W) Ingarikó, Brezilya, Guyana ve Venezuela Jaoi (Yao), Guyana, Trinidad and Venezuela Kali'na, Brezilya, Guyana, Fransız Guyanası , Surinam, Venezuela

Lokono (Arawak, Locono), Guyana, Trinidad, Venezuela Macapa (2N 59W) Macushi, Brezilya ve Guyana Maipure (4N 67W) Maopityan (2N 59W) Mapoyo (Mapoye), Venezuela Marawan (3N 52W) Mariche, Venezuela Mariusa, Venezuela Marourioux (3N 53W) Nepuyo (Nepoye), Guyana, Trinidad ve Venezuela Orealla, Guyana Palengue, Venezuela Palikur, Brezilya, Fransız Guyanası Parauana (2N 63W) Parauien (3S 60W) Pareco, Venezuela Paria, Venezuela Patamona, Roraima, Brezilya Pauishana (2N 62W) Pemon (Arecuna), Brezilya, Guyana, Venezuela Piapoco (3N 70W) Piaroa, Venezuela Pino (3N 54W) Piritú, Venezuela Purui (2N 52W) Saliba (Sáliva), Venezuela Sanumá, Venezuela, Brezilya Shebayo, Trinidad Sikiana (Chikena, Xikiyana), Brezilya, Surinam Tagare, Venezuela Tamanaco, Venezuela Tarumá (3S 60W) Tibitibi, Venezuela Tiriyó (Tarëno), Brezilya, Surinam Tocoyen (3N 53W) Tumuza, Venezuela Wai-Wai, Amazonas, Brezilya ve Guyana Wapishana, Brezilya ve Guyana Warao (Warrau), Guyana ve Venezuela Wayana (Oyana), Pará, Brezilya Ya̧nomamö (Yanomami), Venezuela ve Amazonas, Brezilya Ye'kuana, Venezuela, Brezilya

Doğu Brezilya

Brezilya'nın doğusundaki Ceará, Goiás, Espírito Santo, Mato Grosso, Mato Grosso do Sul, Pará ve Santa Catarina eyaletleri.

Apinajé (Apinaye Caroyo),[95] Rio Araguiaia Apurinã (Popũkare), Amazonas and Acre Araralar, Pará Bororolar (Borôro),[95] Mato Grosso Botocudo (Lakiãnõ) Carijo Guarani[95] East Brezilyaian Tradition, Precolumbian culture[95] Guató (Guato), Mato Grosso Kadiwéu (Guaicuru),[95] Mato Grosso do Sul Karajá (Iny, Javaé),[95] Goiás, Mato Grosso, Pará, and Tocantins Kaxixó, Minas Gerais Kayapo (Cayapo, Mebêngôkre),[95] Mato Grosso and Pará Laklãnõ,[95] Santa Catarina

Mehim (Krahô, Crahao),[95] Rio Tocantins Ofayé, Mato Grosso do Sul Parakatêjê (Gavião),[95] Pará Pataxó, Bahia Potiguara (Pitigoares),[95] Ceará Tabajara, Ceará Tupiniquim, Espírito Santo Umutina (Barbados)[95] Xakriabá (Chakriaba, Chikriaba, Shacriaba), Minas Gerais Xavánte (Shavante),[95] Mato Grosso Xerénte (Sherente),[95] Goiás Xucuru, Pernambuco

Andlar

• Andean Hunting-Collecting Tradition, Arjantin, 11,000–4,000 MS
• Awa-Kwaiker, northern Ecuador, southern Colombia
• Aymaralar, Bolivya,^[96] Chile, Peru
• Callawalla (Callahuaya), Bolivya^[96]
• Cañari, Ecuador
• Capulí culture, Ecuador, 800—1500 MS
• Cerro Narrio (Chaullabamba) (Precolumbian culture)
• Chachapoyas, Amazonas, Peru
• Chachilla (Cayapas)
• Chanka (Chanca), Peru
• Chavín, northern Peru, 900–200 MÖ
• Chincha people, Peru (Precolumbian culture)
• Chipaya, Oruro Department, Bolvia^[96]
• Chuquibamba culture (Precolumbian culture)
• Conchucos
• Diaguita
  • Amaicha, Arjantin
  • Calchaquí, Arjantin
  • Chicoana, Salta, Arjantin
  • Quilmes (Precolumbian culture), Arjantin
• Guangaia (Precolumbian culture)
• Ichuña microlithic tradition (Precolumbian culture)
• Inca Empire (Inka), based in Peru
• Jama-Coaque (Precolumbian culture)
• Killke culture, Peru, 900–1200 MS
• Kogi
• Kolla (Colla), Arjantin, Bolivya, Chile
• La Tolita (Precolumbian culture)
• Las Vegas culture, coastal Ecuador, 8000 MÖ–4600 MÖ
• Lauricocha culture, Peru, 8000–2500 MÖ
• Lima culture, Peru, 100–650 MS
• Maina, Ecuador, Peru
• Manteño-Huancavilca (Precolumbian culture)
• Milagro (Precolumbian culture)
• Mollo culture, Bolivya, 1000–1500 MS
• Muisca, Colombian highlands (Precolumbian culture)
• Pachacama (Precolumbian culture)
• Paez (Nasa culture), Colombian highlands (Precolumbian culture)
• Panzaleo (Precolumbian culture)
• Pasto
• Pijao, Colombia
• Keçuvalar (Kichua, Kichwa), Bolivya^[96]
  • Chankas
  • Wankas (Huancas)
• Quitu culture, 2000 MÖ—1550 MS
• Salinar (Precolumbian culture)
• Saraguro
• Tiwanaku culture (Tiahuanaco), 400-1000 MS, Bolivya
• Tsáchila (Colorado), Ecuador
• Tuza-Piartal (Precolumbian culture)
• Uru, Bolivya,^[96] Peru
  • Uru-Murato, Bolivya
• Wari culture, central coast and highlands of Peru, 500–1000 MS
  • Pocra culture, Ayacucho Province, Peru, 500–1000 MS

Pasifik Ovaları

• Amotape complex, northern coastal Peru, 9,000–7,1000 MÖ
• Atacameño (Atacama, Likan Antaí), Chile
• Awá, Colombia and Ecuador
• Bara, Colombia
• Cara culture, coastal Ecuador, 500 MÖ-1550 MS
• Bahía, Ecuador, 500 MÖ–500 MS
• Casma culture, coastal Peru, 1000–1400 MS
• Chancay, central coastal Peru, 1000–1450 MS
• Chango, coastal Peru, northern Chile
• Chimú, north coastal Peru, 1000–1450 MS
• Cupisnique (Precolumbian culture), 1000-200 MÖ, coastal Peru
• Lambayeque (Sican culture), north coastal Peru, 750–1375 MS
• Machalilla culture, coastal Ecuador, 1500–1100 MÖ
• Manteño civilization, western Ecuador, 850–1600 MS
• Moche (Mochica), north coastal Peru, 1-750 MS
• Nazca, south coastal Peru, 1-700 MS
• Norte Chico civilization (Precolumbian culture), coastal Peru
• Paiján culture, northern coastal Peru, 8,700–5,900 MÖ
• Paracas, south coastal Peru, 600-175 MÖ
• Recuay culture, Peru (Precolumbian culture)
• Tallán (Precolumbian culture), north coastal Peru
• Valdivia culture, Ecuador, 3500–1800 MÖ
• Virú culture, Piura Region, Peru, 200 MÖ–300 MS
• Wari culture (Huari culture), Peru, 500–1000 MS
• Yukpa (Yuko), Colombia
• Yurutí, Colombia

Amazon

Kuzeybatı Amazon

This region includes Amazonas in Brezilya; the Amazonas and Putumayo Departments in Colombia; Cotopaxi, Los Rios, Morona-Santiago, Napo, and Pastaza Provinces and the Oriente Region in Ecuador; and the Loreto Region in Peru.

• Arabelalar, Loreto Region, Peru
• Arapasolar (Arapaco), Amazonas, Brezilya
• Baniwa
• Barbudolar, Loreto Region, Peru
• Bora, Loreto Region, Peru
• Candoshi-Shapra (Chapras), Loreto Region, Peru
• Carútana (Arara), Amazonas, Brezilya
• Chayahuita (Chaywita) Loreto Region, Peru
• Cocama, Loreto Region, Peru
• Cofán (Cofan), Putumayo Department, Kolombiya and Ecuador
• Cubeo (Kobeua), Amazonas, Brezilya and Kolombiya
• Dâw, Rio Negro, Brezilya
• Flecheiro
• Huaorani (Waorani, Waodani, Waos), Ekvador
• Hupda (Hup), Brezilya, Kolombiya
• Jibito, Loreto Region, Peru
• Jivaroan peoples, Ekvador ve Peru
  • Achuar, Morona-Santiago Province ve Oriente Region, Ekvador ve Loreto Region, Peru
  • Aguaruna (Aguarana), Ecuador, Peru
  • Huambisa, Peru
  • Shuar, Morona-Santiago Province ve Oriente Region, Ekvador ve Loreto Region, Peru
• Kachá (Shimaco, Urarina), Loreto Region, Peru
• Kamsá (Sebondoy), Putumayo Department, Kolombiya
• Kanamarí, Amazonas, Brezilya
• Kichua (Quichua)
  • Cañari Kichua (Canari)
  • Canelo Kichua (Canelos-Quichua), Pataza Province, Ekvador
  • Chimborazo Kichua
  • Cholos cuencanos
  • Napo Runa (Napo Kichua, Quijos-Quichua, Napo-Quichua), Ekvador ve Peru
  • Saraguro
  • Sarayacu Kichua, Pastaza Province, Ekvador
• Korubu, Amazonas, Brezilya
• Kugapakori-Nahua
• Macaguaje (Majaguaje), Río Caquetá, Kolombiya
• Machiguenga, Peru
• Marubo
• Matsés (Mayoruna, Maxuruna), Brezilya ve Peru
• Mayoruna (Maxuruna)
• Miriti, Amazonas Department, Kolombiya
• Murato, Loreto Region, Peru
• Mura, Amazonas, Brezilya
  • Pirahã (Mura-pirarrã), Amazonas, Brezilya
• Nukaklar (Nukak-Makú), doğu Kolombiya
• Ocaina, Loreto Region, Peru
• Omagua (Cambeba, Kambeba, Umana), Amazonas, Brezilya
• Orejón (Orejon), Napo Province, Ekvador
• Panoan, western Brezilya, Bolivya, Peru
• Sharpas
• Sionalar (Sioni), Amazonas Department, Kolombiya
• Siriano, Brezilya, Kolombiya
• Siusi, Amazonas, Brezilya
• Tarianolar (Tariana), Amazonas, Brezilya
• Tsohom Djapá
• Tukano (Tucano), Brezilya, Kolombiya
  • Barasana (Pareroa, Taiwano), Amazonas, Brezilya ve Vaupés, Kolombiya
  • Eastern Tukanoan (Tucanoan)
  • Makuna (Buhagana, Macuna), Amazonas, Brezilya ve Vaupés, Kolombiya
• Waikino (Vaikino), Amazonas, Brezilya
• Waimiri-Atroari (Kinja, Uaimiri-Atroari), Amazonas ve Roraima, Brezilya
• Wanano (Unana, Vanana), Amazonas, Brezilya
• Witoto
  • Murui Witoto, Loreto Region, Peru
• Yagua (Yahua), Loreta Region, Peru
• Yaminahua (Jaminawa, Yamanawa, Yaminawá), Pando Department, Bolivya^[96]
• Yora
• Záparo (Zaparo), Pastaza Province, Ekvador
• Zuruahã (Suruahá, Suruwaha), Amazonas, Brezilya

Doğu Amazon

This region includes Amazonas, Maranhão, and parts of Pará States in Brezilya.

• Amanayé (Ararandeura), Brezilya
• Araweté (Araueté, Bïde), Pará, Brezilya
• Awá (Guajá), Brezilya
• Chuncho, Peru
• Ge
• Guajajára (Guajajara), Maranhão, Brezilya
• Guarani, Paraguay
• Ka'apor, Maranhão, Brezilya
• Kuruaya, Pará, Brezilya
• Marajoara, Precolumbian culture, Pará, Brezilya
• Panará, Mato Grosso and Pará, Brezilya
• Parakanã (Paracana)
• Suruí do Pará, Pará, Brezilya
• Tembé (Tembe)
• Turiwára (Turiwara)
• Wayampi
• Zo'é people, Pará, Brezilya

Güney Amazon

This region includes southern Brezilya (Mato Grosso, Mato Grosso do Sul, parts of Pará, and Rondônia) and Eastern Bolivya (Beni Department).

• Apiacá (Apiaká), Mato Grosso and Pará, Brezilya^[97]
• Assuriní do Toncantins (Tocantin)
• Aweti (Aueto), Mato Grosso, Brezilya
• Bakairí (Bakairi)
• Chácobo (Chacobo), northwest Beni Department, Bolivya^[96]
• Chiquitano (Chiquito, Tarapecosi), Brezilya and Santa Cruz, Bolivya^[96]
• Cinta Larga, Mato Grosso, Brezilya
• Enawene Nawe, Mato Grosso, Brezilya
• Gavião of Rondônia
• Guarayu (Guarayo), Bolivya^[96]
• Ikpeng (Xicao), Mato Grosso, Brezilya
• Itene, Beni Department, Bolivya^[96]
• Irántxe (Iranche)
• Juma (Kagwahiva), Rondônia, Brezilya
• Jurúna (Yaruna, Juruna, Yudjá), Mato Grosso, Brezilya
• Kaiabi (Caiabi, Cajabi, Kajabi, Kayabi), Mato Grosso, Brezilya
• Kalapálo (Kalapalo), Mato Grosso, Brezilya
• Kamayurá (Camayura), Mato Grosso, Brezilya
• Kanoê (Kapixaná), Rondônia, Brezilya
• Karipuná (Caripuna)
• Karitiâna (Caritiana), Brezilya
• Kayapo, Mato Grosso, Brezilya
• Kuikuro, Mato Grosso, Brezilya
• Matipu, Mato Grosso, Brezilya
• Mehináku (Mehinacu, Mehinako), Mato Grosso, Brezilya
• Moxo (Mojo), Bolivya
• Nahukuá (Nahuqua), Mato Grosso, Brezilya
• Nambikuára (Nambicuara, Nambikwara), Mato Grosso, Brezilya
• Pacahuara (Pacaguara, Pacawara), northwest Beni Deparmtent, Bolivya^[96]
• Pacajá (Pacaja)
• Panará, Mato Grosso and Pará, Brezilya
• Parecís (Paressi)
• Rikbaktsa (Erikbaksa), Mato Grosso, Brezilya
• Rio Pardo people, Mato Grosso, Brezilya
• Sateré-Mawé (Maue), Brezilya
• Suyá (Kisedje), Mato Grosso, Brezilya
• Tacana (Takana), Beni and Madre de Dios Rivers, Bolivya^[96]
• Tapajó (Tapajo)
• Tapirapé (Tapirape)
• Tenharim
• Terena, Mato Gross and Mato Grosso do Sul, Brezilya
• Trumai, Mato Grosso, Brezilya
• Tsimané (Chimané, Mosetén, Pano), Beni Department, Bolivya^[96]
• Uru-Eu-Wau-Wau, Rondônia, Brezilya
• Wari' (Pacanawa, Waricaca'), Rondônia, Brezilya
• Wauja (Waurá, Waura), Mato Grosso, Brezilya
• Wuy jugu (Mundurucu, Munduruku)
• Yawalapiti (Iaualapiti), Mato Grosso, Brezilya

Güneybatı Amazon

This region includes the Cuzco, Huánuco Junín, Loreto, Madre de Dios, and Ucayali Regions of eastern Peru, parts of Acre, Amazonas, and Rondônia, Brezilya, and parts of the La Paz and Beni Departments of Bolivya.

• Aguano (Santacrucino, Uguano), Peru
• Aikanã, Rondônia, Brezilya
• Akuntsu, Rondônia, Brezilya
• Amahuaca, Brezilya, Peru
• Asháninka (Campa, Chuncha), Acre, Brezilya and Junín, Pasco, Huánuco, and Ucayali, Peru
• Banawá (Jafí, Kitiya), Amazonas, Brezilya
• Cashibo (Carapache), Huánuco Region, Peru
• Conibo (Shipibo-Conibo), Peru and Amazonas, Brezilya
• Ese Ejja (Chama), Beni Department, Bolivya^[96]
• Harakmbut, Madre de Dios, Peru
  • Amarakaeri, Madre de Dios Region, Peru
    • Kareneri, Madre de Dios Region, Peru
  • Huachipaeri, Madre de Dios Region, Peru
    • Arasairi, Madre de Dios Region, Peru
    • Manuquiari, Madre de Dios Region, Peru
    • Puikiri (Puncuri), Madre de Dios Region, Peru
    • Sapiteri, Madre de Dios Region, Peru
    • Toyeri, Madre de Dios Region, Peru^[98]
• Hi-Merimã, Himarimã, Amazonas, Brezilya
• Jamamadi, Acre and Amazonas, Brezilya
• Kaxinawá (Cashinahua, Huni Kuin), Peru and Acre, Brezilya
• Kulina (Culina), Peru
• Kwaza (Coaiá, Koaiá), Rondônia, Brezilya
• Latundê, Rondônia, Brezilya
• Machinere, Bolivya^[96] and Peru
• Mashco-Piro, Peru
• Matís (Matis), Brezilya
• Matsés (Mayoruna, Maxuruna), Brezilya, Peru
• Parintintin (Kagwahiva’nga), Brezilya
• Shipibo, Loreto Region, Peru
• Ticuna (Tucuna), Brezilya, Colombia, Peru
• Toromono (Toromona), La Paz Department, Bolivya^[96]
• Yanesha' (Amuesha), Cusco Region, Peru
• Yawanawa (Jaminawá, Marinawá, Xixinawá), Acre, Brezilya; Madre de Dios, Peru; and Bolivya
• Yine (Contaquiro, Simiranch, Simirinche), Cuzco Region, Peru
• Yuqui (Bia, Yuki), Cochabamba DepartmentBolivya^[96]
• Yuracaré (Yura), Beni and Cochabamba Departments, Bolivya^[96]

Gran Chaco

• Abipón, Arjantin, historic group
• Angaite (Angate), northwestern Paraguay
• Ayoreo^[99] (Ayoré, Moro, Morotoco, Pyeta, Yovia,^[96] Zamuco), Bolivya and Paraguay
• Chamacoco (Zamuko),^[99] Paraguay
• Chané, Arjantin and Bolivya
• Chiquitano (Chiquito, Tarapecosi), eastern Bolivya
• Chorote (Choroti,^[99] Iyo'wujwa,^[96] Iyojwa'ja Chorote, Manjuy), Arjantin, Bolivya, and Paraguay
• Guana^[99] (Kaskihá), Paraguay
• Guaraní,^[99] Arjantin, Bolivya, Brezilya, and Paraguay
  • Bolivyan Guarani^[96]
    • Chiriguano, Bolivya
    • Guarayo (East Bolivyan Guarani)
  • Chiripá (Tsiripá, Ava), Bolivya
  • Pai Tavytera (Pai, Montese, Ava), Bolivya
  • Tapieté (Guaraní Ñandéva, Yanaigua),^[99] eastern Bolivya^[96]
  • Yuqui (Bia), Bolivya
• Guaycuru peoples, Arjantin, Bolivya, Brezilya, and Paraguay
  • Mbayá (Caduveo), historic
    • Kadiweu, Brezilya
  • Mocoví (Mocobí), Arjantin
  • Pilagá (Pilage Toba)
  • Toba^[99] (Qom, Frentones), Arjantin, Bolivya,^[96] and Paraguay
• Kaiwá,^[99] Arjantin and Brezilya
• Lengua people (Enxet),^[99] Paraguay
  • North Lengua (Eenthlit, Enlhet, Maskoy), Paraguay
  • South Lengua, Paraguay
• Lulé (Pelé, Tonocoté), Arjantin
• Maká^[99] (Towolhi), Paraguay
• Nivaclé (Ashlushlay,^[99] Chulupí, Chulupe, Guentusé), Arjantin and Paraguay
• Sanapaná^[99] (Quiativis), Paraguay
• Vilela, Arjantin
• Wichí (Mataco),^[99] Arjantin and Tarija Department, Bolivya^[96]

Güney Cone

Patagonian languages at the time of European/African contact

• Aché, southeastern Paraguay
• Alacaluf (Kaweshkar, Halakwulup), Chile
• Chaná (extinct), formerly Uruguay
• Chandule (Chandri)
• Charrúa, southern Brezilya and Uruguay
• Chono (Precolumbian culture), formerly Chiloé Archipelago, Chile
• Comechingon (Henia-Camiare), Arjantin
• Haush (Manek'enk, Mánekenk, Aush), Tierra del Fuego
• Het (Querandí) (extinct), formerly Argentinian Pampas
  • Chechehet
  • Didiuhet
  • Taluhet
• Huarpe (Warpes) (extinct), Strait of Magellan, Chile
  • Allentiac (Alyentiyak)
  • Millcayac (Milykayak)
  • Oico
• Mapuche (Araucanian), southwestern Arjantin and Chile
  • Huilliche (Huillice, Hulliche), Chile
  • Lafquenche
  • Mapuche, southwestern Arjantin and Chile
  • Pehuenche, south central Chile and Arjantin
  • Picunche, formerly Chile
  • Promaucae, formerly Chile
• Mbeguá (extinct), formerly Paraná River, Arjantin
• Minuane (extinct), formerly Uruguay
• Puelche (Guenaken, Pampa) (extinct), Argentinian and Chilean Andes
• Tehuelche, Patagonia
  • Künün-a-Güna (Gennakenk, Gennaken)
  • Küwach-a-Güna
  • Mecharnúekenk
  • Aónikenk (Zuidelijke Tehuelche)
• Teushen (Tehues, extinct), Tierra del Fuego
• Selk'nam (Ona), Tierra del Fuego
• Yaghan (Yamana), Tierra del Fuego
• Yaro (Jaro)

Ayrıca bakınız

• Alaska yerlileri kabile birlikleri
• Amerika yerlisi yazarlar listesi

Dipnotlar

1. "CIA, The World Factbook Peru" (PDF). 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150918224942/https://www.cia.gov/library/publications//the-world-factbook/geos/pe.html. Erişim tarihi: 2011-07-12. 
2. "Síntesis de Resultados". Comisión Nacional para el Desarrollo de los Pueblos Indígenas. 2006. 6 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140606193220/http://www.cdi.gob.mx/cedulas/sintesis_resultados_2005.pdf. Erişim tarihi: 2010-12-22. 
3. "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151018095905/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bl.html. Erişim tarihi: 2011-02-23. 
4. "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151002082023/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gt.html. Erişim tarihi: 2011-02-23. 
5. United States Central Bureau of Statistics (2001-2005 surveys)
6. DANE 2005 National Census
7. Canada 2006 Census
8. "Brazil urged to protect Indians". BBC News. 2005-03-30. http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/4392805.stm. 
9. 2002 Chilean Census
10. INDEC: Encuesta Complementaria de Pueblos Indígenas (ECPI) 2004 - 2005
11. http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Venezuela.pdf
12. CIA - The World Factbook - Honduras
13. 2005 Census
14. "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151019084557/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/pm.html. Erişim tarihi: 2011-02-23. 
15. http://convergencia.uaemex.mx/rev38/38pdf/LIZCANO.pdf
16. "Una comunidad indígena salvadoreña pide su reconocimiento constitucional en el país". soitu.es. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150923004436/http://www.soitu.es/soitu/2008/08/09/info/1218307640_720352.html. Erişim tarihi: 2011-02-23. 
17. "Costa Rica: Ethnic groups". Cia.gov. 18 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150918210409/https://www.cia.gov/library/publications//the-world-factbook/geos/cs.html. Erişim tarihi: 2010-12-21. 
19. "Greenland." CIA World Factbook. Retrieved 6 Aug 2012.
20. http://celade.cepal.org/cgibin/RpWebEngine.exe/PortalAction?&MODE=MAIN&BASE=CPVBLZ2000&MAIN=WebServerMain.inl
21. http://www.indigene.de/30.html?&L=2
22. AnaBritannica (yıl: 1986, cilt: 1, sayfa: 605) Amerika Yerlileri adını yalnızca Kızılderililer anlamında kullanır ve "Batı Yarıküresinin Eskimolar ve Aleut dışındaki yerli halkların tümü" olarak tanımlar
23. The American Indian and Alaska Native Population: 2010, U.S. Census Bureau
24. "Terminology". Indian and Northern Affairs Canada. 24 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110824235622/http://www.ainc-inac.gc.ca/ap/tln-eng.asp. Erişim tarihi: 2009-11-11. "The Canadian Constitution recognizes three groups of Aboriginal people — Indians (First Nations), Métis and Inuit. These separate peoples have unique heritages, languages, cultural practices, and spiritual beliefs" 
25. "Words First An Evolving Terminology Relating to Aboriginal Peoples in Canada". Communications Branch of Indian and Northern Affairs Canada. 2004. http://www.collectionscanada.gc.ca/webarchives/20071114225541/http://www.ainc-inac.gc.ca/pr/pub/wf/trmrslt_e.asp?term=12. Erişim tarihi: June 26, 2010. 
26. "Terminology of First Nations, Native, Aboriginal and Metis" (PDF). Aboriginal Infant Development Programs of BC. 2009. 14 July 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20100714021655/http://www.aidp.bc.ca/terminology_of_native_aboriginal_metis.pdf. Erişim tarihi: June 26, 2010. 
27. Gordon, Raymond G., Jr. (Ed.). (2005). Ethnologue: Languages of the world (15th ed.). Dallas, TX: SIL International. ISBN 1-55671-159-X. (Online version: http://www.ethnologue.com).
28. "Y-Chromosome Evidence for Differing Ancient Demographic Histories in the Americas" (PDF). Department of Biology, University College, London; Departamento de Gene´tica, Universidade Federal do Rio Grande do Sul, Porto Alegre, Brezilya; Instituto Venezolano de Investigaciones Cientı´ficas, Caracas, Venezuela; Departamento de Gene´tica, Universidade Federal do Parana´, Curitiba, Brezilya; 5Department of Anthropology, University of New Mexico, Albuquerque; 6Laboratorio de Gene´tica Humana, Universidad de los Andes, Bogota´; Victoria Hospital, Prince Albert, Canada; Subassembly of Medical Sciences, Mongolian Academy of Sciences, Ulaanbaatar, Mongolia; Laboratorio de Gene´tica Molecular, Facultad de Medicina, Universidad de Antioquia, Medellı´n, Colombia; Universite´ de Montreal. University College London 73:524–539. 2003. 8 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130808050408/http://www.ucl.ac.uk/tcga/tcgapdf/Bortolini-AJHG-03-YAmer.pdf. Erişim tarihi: 2010-01-22. 
29. Orgel L (2004). "Prebiotic chemistry and the origin of the RNA world" (PDF). Crit Rev Biochem Mol Biol 39 (2): 99–123. DOI:10.1080/10409230490460765. PMID 15217990. http://www.d.umn.edu/~pschoff/documents/OrgelRNAWorld.pdf. Erişim tarihi: 2010-01-19. 
30. "Learn about Y-DNA Haplogroup Q" (Verbal tutorial possible). Genebase Systems. 2008. 21 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110121211829/http://www.genebase.com:80/tutorial/item.php?tuId=16. Erişim tarihi: 2009-11-21. "Haplogroups are defined by unique mutation events such as single nucleotide polymorphisms, or SNPs. These SNPs mark the branch of a haplogroup, and indicate that all descendents of that haplogroup at one time shared a common ancestor. The Y-DNA SNP mutations were passed from father to son over thousands of years. Over time, additional SNPs occur within a haplogroup, leading to new lineages. These new lineages are considered subclades of the haplogroup. Each time a new mutation occurs, there is a new branch in the haplogroup, and therefore a new subclade. Haplogroup Q, possibly the youngest of the 20 Y-chromosome haplogroups, originated with the SNP mutation M242 in a man from Haplogroup P that likely lived in Siberia approximately 15,000 to 20,000 years before present" 
31. Wells, Spencer; Read, Mark (2002) (Digitised online by Google books). The Journey of Man – A Genetic Odyssey. Random House. ISBN 0-8129-7146-9. http://books.google.ca/books?id=WAsKm-_zu5sC&lpg=PP1&dq=The%20Journey%20of%20Man&pg=PP1#v=onepage&q=&f=false. Erişim tarihi: 2009-11-21. 
32. "First Americans Endured 20,000-Year Layover – Jennifer Viegas, Discovery News". 10 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121010092348/http://dsc.discovery.com/news/2008/02/13/beringia-native-american.html. Erişim tarihi: 2009-11-18. "Archaeological evidence, in fact, recognizes that people started to leave Beringia for the New World around 40,000 years ago, but rapid expansion into North America didn't occur until about 15,000 years ago, when the ice had literally broken"  page 2
33. Than, Ker (2008). "New World Settlers Took 20,000-Year Pit Stop". National Geographic Society. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140826215631/http://news.nationalgeographic.com/news/2008/02/080214-america-layover.html. Erişim tarihi: 2010-01-23. "Over time descendants developed a unique culture—one that was different from the original migrants' way of life in Asia but which contained seeds of the new cultures that would eventually appear throughout the Americas" 
34. "Summary of knowledge on the subclades of Haplogroup Q". Genebase Systems. 2009. 1 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131101142751/http://64.40.115.138/file/lu/6/52235/NTIyMzV9K3szNTc2Nzc=.jpg?download=1. Erişim tarihi: 2009-11-22. 
35. Ruhlen M (November 1998). "The origin of the Na-Dene". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 95 (23): 13994–6. DOI:10.1073/pnas.95.23.13994. PMC 25007. PMID 9811914. http://www.pnas.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=9811914. 
36. Zegura SL, Karafet TM, Zhivotovsky LA, Hammer MF (January 2004). "High-resolution SNPs and microsatellite haplotypes point to a single, recent entry of Native American Y chromosomes into the Americas". Molecular Biology and Evolution 21 (1): 164–75. DOI:10.1093/molbev/msh009. PMID 14595095. 
37. "mtDNA Variation among Greenland Eskimos. The Edge of the Beringian Expansion". Laboratory of Biological Anthropology, Institute of Forensic Medicine, University of Copenhagen, Copenhagen, McDonald Institute for Archaeological Research,University of Cambridge, Cambridge, University of Hamburg, Hamburg. 2000. http://www.cell.com/AJHG/abstract/S0002-9297%2807%2963257-1. Erişim tarihi: 2009-11-22. "The relatively lower coalescence time of the entire haplogroup A2 including the shared sub-arctic branches A2b (Siberians and Inuit) and A2a (Eskimos and Na-Dené) is probably due to secondary expansions of haplogroup A2 from the Beringia area, which would have averaged the overall internal variation of haplogroup A2 in North America." 
38. "Native American Mitochondrial DNA Analysis Indicates That the Amerind and the Nadene Populations Were Founded by Two Independent Migrations". Center for Genetics and Molecular Medicine and Departments of Biochemistry and Anthropology, Emory University School of Medicine, Atlanta, Georgia. Genetics Society of America. Vol 130, 153-162. 31 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20101231140408/http://www.genetics.org/cgi/content/abstract/130/1/153. Erişim tarihi: 2009-11-28. "The divergence time for the Nadene portion of the HaeIII np 663 lineage was about 6,000-10,000 years. Hence, the ancestral Nadene migrated from Asia independently and considerably more recently than the progenitors of the Amerinds" 
39. Bolnick, Deborah A. et al 2006, Asymmetric Male and Female Genetic Histories among Native Americans from Eastern North America
40. Zegura, Stephen L. et al 2004, High-Resolution SNPs and Microsatellite Haplotypes Point to a Single, Recent Entry of Native American Y Chromosomes into the Americas
41. Malhi, Ripan Singh et al 2008, Distribution of Y Chromosomes Among Native North Americans: A Study of Athapaskan Population History
42. Bortolini, Maria-Catira et al 2003, Y-Chromosome Evidence for Differing Ancient Demographic Histories in the Americas
43. Hammer, Michael F. et al 2005, Population structure of Y chromosome SNP haplogroups in the United States and forensic implications for constructing Y chromosome STR databases
44. "Culture Areas Index". the Canadian Museum of Civilization. 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131104204827/http://www.civilization.ca/cmc/exhibitions/tresors/ethno/etb0170e.shtml. 
45. Pritzker 112
46. Heizer ix
47. Heizer 205-7
48. Heizer 190
49. Heizer 593
50. Heizer 769
51. Heizer 249
52. Sturtevant and Trigger, ix
53. Sturtevant and Trigger, 241
54. Sturtevant and Trigger, 198
55. Sturtevant and Trigger, 161
56. Sturtevant and Trigger, 96
57. Sturtevant and Trigger, 255
58. D'Azevedo, ix
59. Pritzker, 230
60. D'Azevedo, 161-2
61. D'Azevedo, 282
62. D'Azevedo, 306
63. D'Azevedo, 335
64. D'Azevedo, 339
65. D'Azevedo, 340
66. Sturtevant and Fogelson, 69
67. Sturtevant and Fogelson, 205
68. Sturtevant and Fogelson, 374
69. Sturtevant and Fogelson, ix
70. Sturtevant and Fogelson, 214
71. Sturtevant and Fogelson, 673
72. Sturtevant and Fogelson, 81-82
73. Sturtevant and Fogelson, 315
74. Sturtevant, 617
75. Frank, Andrew K. Indian Removal. Oklahoma Historical Society's Encyclopedia of Oklahoma History and Culture. . Retrieved 10 July 2009.
76. Sturtevant and Fogelson, 188
77. Sturtevant and Fogelson, 598-9
78. Sturtevant and Fogelson, 290
79. Sturtevant and Fogelson, 293
80. Sturtevant and Fogelson, 291
81. Sturtevant and Fogelson, 302
82. Haliwa-Saponi Tribe. . Retrieved 10 July 2009.
83. Hann 1993
84. Sturtevant and Fogelson, 78, 668
85. Hann 1996, 5-13
86. Milanich 1999, p. 49.
87. Milanich 1996, p. 46.
88. Hann 2003:11
89. Sturtevant and Fogelson, 190
90. "Paipai Language (Akwa'ala)." Native Languages of the Americas. . Retrieved 10 Sept 2010.
91. Steward, Julian H. (1948) Editor. Handbook of South American Indians. Volume 4 The Circum-Caribbean Tribes. Smithsonian Institution Bureau of American Ethnology Bulletin 143.
92. "Aboriginal Roots of Cuban Culture." (retrieved 9 July 2011)
93. "Prehistory of the Caribbean Culture Area." Southeast Archaeological Center. (retrieved 9 July 2011)
94. "Cacaopera." UNESCO World Heritage Centre. (retrieved 1 Dec 2011)
95. "Cultural Thesaurus." National Museum of the American Indian. Retrieved 5 Aug 2012.
96. "Languages of Bolivya." Ethnologue. Retrieved 23 Oct 2012.
97. "Apiaká: Introduction." Instituto Socioambiental: Povos Indígenas no Brasil. Retrieved 28 March 2012
98. "Huachipaeri." Ethnologue. Retrieved 18 Feb 2012.
99. "Cultural Thesaurus." National Museum of the American Indian. (retrieved 18 Feb 2011)

Kaynakça

• D'Azevedo, Warren L., volume editor. Handbook of North American Indians, Volume 11: Great Basin. Washington, DC: Smithsonian Institution, 1986. ISBN 978-0-16-004581-3.
• Hann, John H. "The Mayaca and Jororo and Missions to Them", in McEwan, Bonnie G. ed. The Spanish Missions of "La Florida". Gainesville, Florida: University Press of Florida. 1993. ISBN 0-8130-1232-5.
• Hann, John H. A History of the Timucua Indians and Missions. Gainesville, Florida: University Press of Florida, 1996. ISBN 0-8130-1424-7.
• Hann, John H. (2003). Indians of Central and South Florida: 1513-1763. University Press of Florida. ISBN 0-8130-2645-8.
• Heizer, Robert F., volume editor. Handbook of North American Indians, Volume 8: California. Washington, DC: Smithsonian Institution, 1978. ISBN 978-0-16-004574-5.
• Milanich, Jerald (1999). The Timucua. Wiley-Blackwell. ISBN 0-631-21864-5. http://books.google.com/books?id=cndrPgVY4VgC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false. Erişim tarihi: June 11, 2010. 
• Pritzker, Barry M. A Native American Encyclopedia: History, Culture, and Peoples. Oxford: Oxford University Press, 2000. ISBN 978-0-19-513877-1.
• Steward, Julian H., editor. Handbook of South American Indians, Volume 4: The Circum-Caribbean Tribes. Smithsonian Institution, 1948.
• Sturtevant, William C., general editor and Bruce G. Trigger, volume editor. Handbook of North American Indians: Northeast. Volume 15. Washington DC: Smithsonian Institution, 1978. ASIN B000NOYRRA.
• Sturtevant, William C., general editor and Raymond D. Fogelson, volume editor. Handbook of North American Indians: Southeast. Volume 14. Washington DC: Smithsonian Institution, 2004. ISBN 0-16-072300-0.