Said Nursî

Bu maddenin veya sayfanın tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır.
Ayrıntılar için lütfen ilgili tartışma sayfasına bakınız.
Şablonu çıkarmadan önce lütfen şablonun yardım sayfasını inceleyiniz. (Nisan 2016)
Said Nursî
Doğumu 1878
Osmanlı İmparatorluğu Nurs, Hizan, Bitlis Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu
Ölümü 23 Mart 1960 (82 yaşında)
Türkiye Şanlıurfa, Türkiye
Çağı 19. ve 20. yüzyıl
Bölgesi İslam Felsefesi
Okulu Medresetü'z-Zehra
İlgi alanları İslam, Metafizik, Ontoloji, Ümmetçilik
Önemli fikirleri Risale-i Nur Külliyatı

Said Nursî veya Bediüzzaman Said Nursî[1][2][3] (Osmanlı Türkçesi: بديع الزمان سعيد نورسى) ya da nüfus kaydında geçen hâliyle Said Okur[4] (1878; Nurs, Hizan[1] - 23 Mart 1960; Şanlıurfa, Türkiye), İslam alimi, düşünürü ve tefsir yazarı. Risale-i Nur kitaplarının yazarı ve Nur Cemaati'nin kurucu lideridir.[2] I. Dünya Savaşı, Kafkas Cephesi Gönüllü alay komutanı ve Gazi'dir.[5][6][7]

15 yaşında bir medrese öğrencisi iken hocası tarafından verilen Bedîüzzamân (zamanın güzelliği) lakabı ismiyle birlikte kullanılır.[8][9] Kendisinin "Bediüzzaman" isminin yanı sıra "Said-i Nursî"[10] ve "Said-i Kürdî"[11][12] gibi isimler kullandığı da bilinmektedir.

Hayatı

Said Nursî, 1878 yılında Bitlis'in Hizan ilçesine bağlı spayîrt nahiyesinin Nurs köyünde doğdu.[1] Babasının adı Mirza, annesinin adı Nuriye'dir.[1]

Nursi, Van'da Medresetü'z-Zehra isimli bir medrese kurma fikrini gerçekleştirebilmek için 1907 yılında İstanbul'a geldi.[13] Daha sonra İttihat ve Terakki Cemiyetiyle irtibata geçmek için Selanik'e gitti.[14] Said Nursî, 31 Mart İsyanı sonrasında tutuklandı, yargılandı ve suçsuz bulunarak serbest bırakıldı.[13] 1916'da Osmanlı-Rus savaşı sırasında esir düştü, bir yıl Rusya'da esir kamplarında kaldıktan sonra kaçarak ülkeye döndü.[15] Daha sonra Van'a yerleşti. Şeyh Said'e isyan etmemesini telkin etmesine rağmen [16] Şeyh Said İsyanı sonrasında takibe alındı ve Barla'ya sürgün edildi.[17] 1925 ile 1952 yılları arasında çeşitli sürgün ve hapis cezaları dolayısıyla Burdur, Isparta, Kastamonu ve Emirdağ'da kaldı. Kitaplarından dolayı yargılandığı dönemlerde aylarca Eskişehir, Denizli, Afyon hapishanelerinde tutuklu kaldı ancak beraat etti.

Said Nursî, hayatının "Eski Said", "Yeni Said" ve "Üçüncü Said" olmak üzere üç dönemden oluştuğunu ifade eder.[18] Eserlerinde, 45 yaşına kadar olan hayatını "Eski Said" dönemi olarak ifade etmiştir. Eski Said, imani yöntemlerle birlikte İslamiyete siyaset yoluyla da hizmet edilebileceği fikriyle hareket etmiştir. Daha sonra, zamanın gelişen olayları onun bu fikrini değiştirmiş ve siyasetten tamamıyla çekilmiştir.[19]

Eski Said'in Yeni Said'e geçişinde, Said Nursî'nin, Abdulkadir Geylani'nin Fütuh'ul Gayb isimli kitabından aldığı ders önemli rol oynamıştır.[20] Risale-i Nur Külliyatı'nın büyük kısmı Yeni Said döneminde yazılmıştır.

1948'deki Afyon hapsinden sonraki hayatını ise "Üçüncü Said" dönemi olarak ifade etmiştir.[21] 23 Mart 1960'da Şanlıurfa’da vefat etti. Urfa'daki Halil-ur Rahman Dergahı'na defnedildi.[22] Ancak 12 Temmuz 1960'da 27 Mayıs Darbesi hükümetinin emriyle mezarı yıktırıldı ve bilinmeyen bir yere nakledildi.[23]

Gençlik çağı ve eğitimi (Eski Said)

İlk eğitimini annesinden almıştır. Dokuz yaşında (1887) Tağ Köyü’ndeki Molla Mehmed Emin Efendi'nin medresesinde öğrenim hayatına başladı. 1888'de medrese eğitimi bırakarak köyüne döndü. Tarihçe-i Hayat'ta izzetine çok önem verdiği, âmirane söylenen en küçük bir söze bile tahammül edemediği, bu sebeble köyüne geri döndüğü yazılmıştır.[24] Köyüne döndükten sonra, medrese öğrencisi olan ağabeyi Molla Abdullah'ın derslerini takip ederek kendini ilerletmiştir. Beş yıl süren tahsil hayatı boyunca Molla Mehmed Emin Efendi Medresesi, Mir Said Veli Medresesi, Molla Fethullah Efendi Medreselerinde eğitim aldı. Risalelerinde, bu süre zarfında Kur’an’ı hatmettiğini, sarf ve nahiv kitaplarını İzhar’a kadar okuduğunu, Doğu Beyazıt’ta bulunan Şeyh Mehmet Celali’nin medresesinde üç ay süren bir eğitim gördüğünü, bu eğitimi sırasında her gün günde üç saat meşgul olarak yüze yakın kitabı okuyup ezberine aldığını, medreselerde eğitimi yapılan kitaplar dışında pek çok başka kitabı da okuduğunu yazmıştır.[25][26][27][28][29][30] Nakşibendî tarikine intisabı, Halidî şeyhlerin sosyal aktivitelerine katılımıyla olmuştur.[31] Daha sonra icazetini aldığı ve sonra Doğubeyazıt’tan ayrıldığı bildirilmektedir.[32] Bu sırada arkadaşları ve bazı hocalarıyla olan tartışmaları ve kavgaları sebebiyle medrese eğitiminde aksamalar olmuştur.[33] Köyüne döner ve kışı köyünde geçirir.

Said Nursi gördüğü bir rüyadan etkilenerek eğitime dönerek Müküs ocağındaki Mir Hasan Veli Medresesine gider.[34] Zor konularda gösterdiği anlayış, okuduğu kitapları kolaylıkla ezberine alması ve ilmi tartışmalardan galip ayrılması gibi özellikleri Molla Fethullah Efendi tarafından "Bediüzzaman" şeklinde isimlendirilmesine yol açar.[30][35][36][37]

Risalelerinde, bu dönemden sonra Bitlis’e gelen Said Nursî'nin ilmi alt yapısı ve farklı kişiliğinin, Bitlis Valisi Ömer Paşanın dikkatini çektiği ve Vilayet konağında kalarak çalışmalarına devam etmesi için ona bir oda tahsis edildiği yazılmıştır.[38] Burada iki yıl kalan Nursî daha sonra Van Valisi Hasan Paşa tarafından Van'a davet edilmiş, valilik konağında, Hasan Paşa ve sonrasında İşkodralı Tahir Paşa zamanlarında konağın kendisine ayrılan bölümünde yaklaşık olarak 10 yıl çalışmalarına devam etmiştir.[39] Bu dönemde Horhor Medresesi'nde de talebelerine ders vermekte olduğu da eserlerinde anlatılmaktadır.[40][41][42]

Said Nursî, idealinde Van'da kurulmasını arzu ettiği, fen bilimleriyle İslami ilimlerin birlikte okutulacağı, Medresetü'z-Zehra (çiçek okulu) ismini verdiği üniversite düşüncesini hükümete iletmek için 1907 yılında İstanbul'a gelir. El-Ezher Üniversitesi'ne kardeş olarak tarif ettiği bu üniversitede Arapça, Türkçe ve Kürtçe olmak üzere üç dilde eğitim yapacağını belirtmektedir.[43] İstanbul’da Ferik Ahmed Paşa’nın evine yerleşmiş,[44] idealindeki üniversite ile ilgili bir dilekçeyi padişahın özel kalem dairesi olan Mabeyn-i Hümayun’a sunmuş, ancak Said Nursî'nin bu talebi için hükümet bir teşebbüste bulunmamıştır. Gelişinden iki ay sonra Fatih'te bulunan Şekerci Hanı'na yerleşen [45] Said Nursî, odasının kapısına “Burada her suale cevap verilir, her müşkül hallolunur; fakat sual sorulmaz” şeklinde bir yazı asmıştır.[46]

Medresetü’z-Zehra ile ilgili dilekçesini II. Abdülhamid'e vermek amacıyla, selamlıkta düzenlenen törene üzerinde yöresel kıyafetleri, başında sarığı ve hançeri ile katıldı. Bu hareketi neticesinde önce tutuklandı daha sonra akıl hastahanesine (Üsküdar Toptaşı Tımarhanesi) kapatıldı.[13] Doktor raporu akıl hastası olmadığına hükmedince hastaneden çıkartıldı.[47] Serbest kaldıktan sonra keskin bir Abdülhamit muhalifi olarak İttihat ve Terakki Cemiyetiyle irtibata geçmek için Selanik'e gitti. Selanik'te cemiyetin önde gelen isimlerinden daha sonra Selanik Mebusu olacak olan Emanuel Karasso ile ve cemiyetin diğer önderleri ile görüştü. Selanik'te Meşrutiyetin İlanı'ndaki kutlamalarda II. Abdülhamit idaresine karşı hürriyet nutukları söyledi. Nutuklarında Hürriyetten önce İstibdadı(baskıcı rejim) muhafaza etmek için şeriat meselelerinden geri adım atıldığını dünya için dinin feda edildiğini ve meşrutiyetin gerekli olduğunu söylemiştir.[48] Bu dönemde Osmanlı Devletinin güvenlik ve istihbarat kurumu olan Teşkilat-ı Mahsusa'da görev aldığı, İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye olduğu yazılmıştır.[13] Teşkilat-ı Mahsusa tarafından 1915 yılında Bitlis'te Rus Cephesinde görevlendirildiği, Libya'ya gönderildiği tarihçi Cemal Kutay tarafından yazılmış ancak bu görevlendirilme bilgisinin doğru olmadığı yönünde itirazlar olmuştur.[49]

Abdülhamid sonrasında, eğitimle ilgili düşüncelerini Sultan V. Mehmet'e sunmak üzere İstanbul’a geldi. Van'da kurmayı planladığı Medresetü'z Zehra padişah tarafından kabul gördü ve 19 bin altın ödenek ayrıldı.[50]

1908’de İkinci Meşrutiyet’in ilanından hemen önce İstanbul’a geldi. İstanbul'da Derviş Vahdeti'nin Volkan Gazetesi'nde yazdı. İslamcı bir siyasal parti olan İttihad-ı Muhammedi Fırkası'nın (Fırka-i Muhammediye) kurucuları arasında yer aldı. Volkan Gazetesi bu fırkanın yayın organıydı. 13 Nisan 1909 (Rumi 31 Mart 1323) tarihinde 31 Mart Vakası patlak verdi. Selanik'ten gelen Hareket Ordusu aradan 11 gün geçtikten sonra isyanı bastırabildi. Bazıları İttihad-ı Muhammedi Fırkası'nın ileri gelenleri olmak üzere isyanı çıkaranlar ve Derviş Vahdeti ile birlikte Divan-ı Harp Mahkemesinde yargılandı, Derviş Vahdeti ve 16 kişi idam edildi, Said Nursî davadan beraat etti. Serbest kaldıktan sonra Serbesti Gazetesi'nde "ordunun ruhu ve ülküsünün okullu subaylar olduğunu, bunlara isyan etmenin cinayet olduğunu" yazmıştır.[51] İsyanın ardından Batum üzerinden Van'a gitti. 1911 yılında tekrar İstanbul’a döndü. 1911'de Şam, Emevîye Camii'nde okuduğu hutbe daha sonra Hutbe-i Şamiye adıyla kitaplaştırıldı. Münâzarat ve Muhakemât gibi eserlerini telif etti.

1915-1917 arasında Osmanlı-Rus Savaşında Kafkas Cephesinde albay rütbesiyle gönüllü alay komutanı olarak Birinci Dünya Savaşı'na katıldı.[7] Kendi kurduğu 3-4000 kişilik gönüllü milis alayı ile Bitlis ve Muş'un savunmasını yaparken birçok talebesini kaybetti. Kendisi de Bitlis'te yaralandı ve Ruslar tarafından esir alındı. Volga nehri kıyısındaki Kostroma'ya gönderildi.[52]

Kostroma'da esir olarak bulunurken Rus başkumandan Nikolay Nikolayeviç esirleri teftiş için kampa gelir. "Dikkat" komutunun verilmesiyle herkes ayağa kalkmasına rağmen Said Nursi ayağa kalkmaz. Rus başkumandan önünden görmediği düşüncesiyle tekrar geçmesine rağmen Bediüzzaman itaatsiz bir tavırla selam vermez ve ayağa kalkmaz bu tavrı idam cezasına çarptırılmasına neden olur. Neden ayağa kalkmadın sorusuna ise "Ben bir Müslüman âlimiyim. İmanlı bir kimse, Cenab-ı Hakkı tanımayan bir adamdan üstündür. Binaenaleyh, ben sana kıyam etmem" diye cevap verir. Bediüzzaman son arzusu olarak namaz kılmak ister. Rus başkumandan ve askerlerin bakışları arasında namaz kılar. Rus başkumandan bu durum karşısında: "O hareketinizin, mukaddesatınıza olan bağlılıktan ileri geldiğine kanaat getirdim" diyerek idam cezasını kaldırır.[53] Sibiryada esir kamplarında iki buçuk yıl geçiren Nursî 1917'de Kostroma Esir Kampından kaçarak İstanbul'a döndü ve Osmanlıda en üst fetva kurulu olan Dar-ül Hikmet-ül İslamiye'ye atandı.

Nursî I. Dünya Savaşı sonlarında imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması mütareke günlerinde, Çamlıca’daki evinde yeğeni Abdurrahman ile birlikte kalmıştır. Bazı araştırmalar bu dönemde Kürdistan Teali Cemiyeti’ni ve Kürt Neşriyat Cemiyeti gibi cemiyetlere katıldığı yönünde olmasına rağmen [54] Kürt Teali Cemiyeti'nin üyeleri [55][56][57] nin Said Nursî'yi cemiyetlerine davet ettikleri, ancak Nursînin bu teklifi cemiyete gönderdiği bir mektupla reddetttiği diğer yazarlar tarafından ifade edilmektedir.[58][59][60] İngiliz Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından Bağdat’tan yazılan gizli raporda, Kürtleri Türklere karşı kışkırtarak ayaklandırmak amacıyla kurulmuş olan Kürdistan Teali Cemiyeti’nin kurucuları arasında Said-i Kürdî (Nursî)’nin de adı geçer.[54] 15 Şubat 1919 tarihinde sonradan Teâli-i İslâm Cemiyeti adını alan Cemiyet-i Müderrisîn'in Mustafa Sabri, İskilipli Mehmet Atıf Hoca, Ermenekli Saffet Efendi gibi din ve eğitimcilerle birlikte kurucu azaları arasında yer aldı.[61][62] 1919'da Mesnevî-i Nuriye adlı eserini yazmaya başladı. Bu günlerde Said-i Nursî “Sünûhât” (1920), “Hakikat Çekirdekleri” (1920), “Nokta” (1921), “Rumûz” (1922) gibi bazı kitapçıkları kaleme almıştır.[54]

Said-i Nursî, İstanbul’da “Darül-Hikmet’ül İslamiye’de çalışmakta iken, Mustafa Kemal Paşa, Doğu Anadolu’da, Kuzey Irak’ta ve Suriye’de İslamı anlatabilecek, bölgedeki insanları Kurtuluş Savaşı’na katılmaya çağıracak din adamlarına ihtiyaç duymaktaydı. Emirdağ Lahikası’nın bir bölümünde Said-i Nursî'nin Kürt bölgelerinde tanınmış ve hatırı sayılan bir din adamı olması dolayısıyla Mustafa Kemal Paşa'nın onu Güney Doğu Anadolu’ya vaiz olarak göndermek istediği kaydedilir. Mustafa Kemal Paşa böylece bir ittifak oluşturacak ve doğulu halkın da bu ittifakta toplanmasını sağlayacaktı. Ancak Said-i Nursî bu dönemde Anadolu’ya geçmeye yanaşmamış, Kurtuluş Savaşı'nın bitimine rastlayan 1922 senesinde Anadolu'ya geçmiştir.

Said Nursî, İstanbul'da İngiliz politikalarına karşı bir risale ve Mustafa Kemal Paşa ile silah arkadaşlarını “dinsiz” ve “zındık” ilan eden hıyanet fetvasına karşı, “bu fetvanın ilmen geçersiz olduğunu” beyan eden “Hutuvat-ı Sitte” adlı bir bildiri hazırlamıştır. Bu eser yüzünden işgal kuvvetleri tarafından gıyabında ölüm cezasına mahkûm edildi.[63] Said Nurs-i bu bildiriyi yayınlamadan önce 3 müftü tarafından imzalanan ve 64 müftünün de onayladığı “düşmana karşı mücadele etmenin din gereği olduğu”nu anlatan bir karşı fetva yayınlanmış bulunmaktaydı.[54][54]

Eski Van Valisi Tahsin Bey gibi dostlarının ve Mustafa Kemal Paşa'nın davetleri sonucu, 9 Kasım 1922'de Ankara’ya gitmiş [64] ve Milli Meclis'in 2. oturumuna dinleyici olarak katılmıştır.[65] Ancak, milletvekillerine yaptığı, on maddelik, "Türkiye'nin şekillenmesinde mânevî dinamiklerin ihmal edilmemesini" de içeren çağrısı sert tepkiler aldı.[66][67] Said Nursî, Medreset-üz Zehra ideali için, II. Meşrutiyet döneminde Van’da temelini attığı fakat savaş yüzünden inşaatı başlatılamayan üniversitenin kurulması için Mebuslara bir kanun teklifi hazırlattırdı. Bu teklif mecliste iki yüz milletvekilinden 163’ünün imzasıyla kanunlaştı. 7 Nisan 1923'de talebe yetiştirmek ve münzevi bir yaşam sürmek üzere Van’a gitti, Erek Dağı’nda iki senesini geçirdi.[68][69]

Yeni Said

1925 yılında ortaya çıkan Şeyh Said Ayaklanması'na destek verdiği iddiasıyla Burdur'a sürgün edilen Said Nursî,[70][71] yargılandığı mahkemede, Şeyh Said'e yazdığı mektupta

Yaptığınız mücadele kardeşi kardeşe öldürtmektir ve neticesizdir. Türk milleti İslâmiyet'e bayraktarlık etmiş, dini uğrunda yüz binlerle, milyonlarla şehid vermiş ve milyonlar veli yetiştirmiştir. Binaenaleyh “kahraman ve fedakar İslam müdafiilerinin torunlarına, Türk milletine kılınç çekilmez” ve ben de çekmem."[72]

şeklinde görüşünü bildirdiğini söyleyerek kendisini savunmuştur. Said Nursî Burdur’da Nur'un İlk Kapısı'nı, 1926'da sürüldüğü Barla'da ise Sözler, Mektûbat ve Lem'alar'ın da büyük bölümünü yazmıştır.

Buradaki faaliyetleri şüpheli bulunarak 1934'te Isparta’ya sürüldü. 1935 yılında “gizli cemiyet kurmak, rejimin temel düzenini yıkmak” iddiasıyla Eskişehir Ağır Ceza Mahkemesinde aleyhinde dâvâ açıldı ve Tesettür Risalesi’nden dolayı kendisi on bir ay, on altı öğrencisi de altı ay hapse mahkûm edildi.[73] 1936'da Hapis cezasının bitiminden sonra 7 yıllığına Kastamonu’ya sürüldü.

1943 yılında 126 talebesiyle birlikte "rejimin temel düzenini yıkmak" iddiasıyla tutuklanarak Denizli hapishanesine sevk edildi. 9 ay tutuklu kaldı. Beraat etti. Daha sonra Emirdağ’a götürülerek burada zorunlu ikâmete mahkûm edildi. 1947 yılında aynı suçlamalarla tekrar tutuklanarak 54 talebesiyle birlikte Afyon hapishanesine sevk edildi. Yaklaşık 20 ay hapiste kaldı. Buradan tekrar Emirdağ’a götürüldü.

Üçüncü Said

1952'de Gençlik Rehberi isimli eseri hakkında açılan dava münasebetiyle İstanbul’a geldi ve bu davadan beraat etti. 1953'te Emirdağ’a döndü. İkinci defa İstanbul’a geldi ve üç buçuk ay burada kaldı. Bundan sonraki hayatı genellikle Emirdağ ve Isparta’da geçti.

Bu dönemde, yazımı tamamlanmış olan Risale-i Nur'un farklı kesimlerden insanlara ulaştırılmasıyla ilgilenmiştir. Bu amaçla birçok şehir ve köylerde el ile yazılan risalelerin okunması, okutulması, bazı merkezlerde risalelerin daktilo ile çoğaltılması; Ankara, İstanbul ve doğu illerini de kapsayacak şekilde risalelerin bütün toplumsal tabakalara ulaştırılması işleri ile ilgilenmiştir. Yine bu dönemde mahkemelerden iade edilen Nur Risaleleri ve bazı illerde bir kısım Nur Talebelerine dava açılması sebepleriyle resmi makamlarla görüşmeleri olmuştur. 1950 yılında iktidara gelen Demokrat Parti hükümetinin Risale-i Nur hareketine olumsuz bakmaması ve yayımlanmasına engel olmaması sebebiyle, risaleler bu dönemde matbaalarda basılmış Anadolu'nun yanında Mısır, Pakistan, ABD, İtalya gibi çeşitli ülkelere de gönderilmiştir.[74]

Ölümü ve mezar yeri

23 Mart 1960'ta Şanlıurfa’da vefat etti. Urfa Halil-ur Rahman Dergahı'na defnedildi. 27 Mayıs Darbesi sonrasında 12 Temmuz 1960'ta cuntanın emriyle mezarı yıktırıldı.[75] Naaşı konusunda yapılan iddialara göre Isparta’ya götürülerek şehir mezarlığına gizlice defnedilmiştir. Vasiyeti üzerine 1969'da bir-iki talebesi tarafından açılarak, cesedi kendileri dışında kimsenin bilmediği bir yere gömülmüştür.[75] Soner Yalçın ise Beyaz Müslümanların Büyük Sırrı Efendi 2 adlı kitabında naaşın Urfa'dan alındıktan sonra cesedin Kıbrıs açıklarında denize atıldığını iddia etti.[76] Son iddia ise naaşın taşındığı uçakta yer alan Erol Türegün tarafından ortaya atıldı. Buna göre Said Nursî'nin naaşı Isparta-Afyon arasında bir yere gömülmüştür.[77] Şu an mezarının yeri bilinmemektedir.

Vasiyeti ve varisleri

Vasiyetname de geçen varis talebelerin tam isimleri

Abdulmecid Nursi, Zübeyir Gündüzalp, Mustafa Sungur, Ceylan Çalışkan, Hüsnü Bayramoğlu, Bayram Yüksel, Abdullah Yeğin, Salih Özcan, Ahmed Aytimur, Mehmet Kaya, Mustafa Gül, Said Özdemir, Atıf Ural.

Bazı yayınevlerinin Risale-i Nur külliyatını sadeleştirmesi ve farklı tarzlarda neşretmesi nedeniyle Bediüzzaman'ın varis tayin ettiği talebeleri Risale-i nur'un bu tarzda basımının yanlış olduğunu bildirmişler, bu kapsamda Risale-i Nurların orijinalliğinin korunması için Kültür Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü tarafından çalışma başlatılmış devlet koruması altına alınmıştır.[79] Fakat daha sonra bazı Risale-i Nur talebeleri [80] ve CHP'nin iptal istemiyle AYM'ye başvurmasıyla devlet koruması Danıştay tarafından kaldırılmıştır.[81]

İnanç ve düşünce yapısı

"Şeriatın bir hakikatına, bin ruhum olsa feda etmeğe hazırım! Zira şeriat, sebeb-i saadet ve adâlet-i mahz ve fazilettir. Fakat ihtilâlcilerin isteyişi gibi değil."[90]

Aynı zamanda şeriatın cumhuriyete muhalif olmadığını dört halifenin hem ''reis-i cumhur'' hem ''halife'' olduğunu ifade etmiştir.

''Hulefa-i Raşidîn hem halife hem reis-i cumhur idiler. Sıddık-ı Ekber (R.A.) Aşere-i Mübeşşere'ye ve Sahabe-i Kiram'a elbette reis-i cumhur hükmünde idi. Fakat manasız isim ve resim değil, belki hakikat-ı adaleti ve hürriyet-i şer'iyeyi taşıyan mana-yı dindar cumhuriyetin reisleri idiler."[91]

Said Nursî değişik yerlerde Komünizm ve Bolşevizm'in insanlık üzerindeki yıkımları üzerinde durur ve onları ahir zamanın büyük deccalı olarak niteler.[92][93]

“...sizler daha dünyaya gelmeden evvel benim dindar bir Cumhuriyetçi olduğumu elinizdeki Tarihçe-i Hayatım ispat eder...O zaman şimdiki gibi, hâli bir türbe kubbesinde inzivada idim. Bana çorba geliyordu. Ben de tanelerini karıncalara verirdim, ekmeğimi onun suyuyla yerdim. İşitenler benden soruyordular. Ben de derdim: Bu karınca ve arı milletleri cumhuriyetçidirler. O cumhuriyetperverliklerine hürmeten, tanelerini karıncalara verirdim.”[94][95]

Fakat Said Nursî Cumhuriyet öncesi ve sonrası siyasi otoritelerle problemlidir. Cumhuriyete karşı olmamakla birlikte devrimler, özellikle de tekke ve zaviyelerin kapatılması, kılık kıyafet devrimi ve şeriat kanunlarının ilgası anlamına gelen laikliğe karşı çıkmıştır.[96] Ahir zaman fitnesi olarak gördüğü bu durum karşısında imanı kuvvetlendirmeye dönük eserler yazmaya ve bu konuda çalışmaya yönelir.

Kitapları

Uluslararası arenada düzenlenen Risale-i Nur ve Said Nursî konulu sempozyumlarda yayınlanan bildirilerde[100][101], Said Nursî'nin risalelerindeki fikirlerin, felsefik ve alegorik anlamlar taşıyan Kuran Tefsirleri olduğu ifadelerine yer verilmiştir.[102]

Nur Cemaati

Nur Cemaati, Said Nursî'nin [103][104] risalelerinde açıkladığı fikirlerine dayanan, 20. yüzyıl başlarında doğan İslâmî harekettir. Said Nursi takipçilerini ifade etmek için "Nur talebeleri" ve Nurcu tabirlerini kullanmıştır.[105] Nur Cemaati Nur risalelerinde yazılan görüşler çerçevesinde, itikâdi ve fıkhi bakımdan Sünnî İslâm'a bağlıdırlar. Nurculuk, belirli dua ve zikirleri olmakla birlikte tasavvufi bir tarikat değildir. Said Nursî'den sonra Nur Talebeleri farklı eğilim ve liderlikler etrafında toplanan değişik gruplar oluşturmuşlardır.

Cemaatin ana faaliyeti "Hizmet-i imaniye ve Kur'aniye" adını verdikleri Risale-i Nur'ların okunması, yorumlanması ve çoğaltılıp yayılmasıdır. Cemaatte abi, kardeş gibi kavramlar kullanılır. Çoğunlukla emir-komuta gibi, kesin bağlılık gerektiren kurallar olmamakla birlikte meşveret kararlarına hürmet etmeyi gerektiren bir anlayışın hakim olduğu söylenebilir. Nur Risaleleri'ndeki konuların başkalarına anlatılması ve bunun için oluşturulan ev, yurt, yayın faaliyeti gibi kurumsal yapı ve faaliyetlere ise Hizmet denilmektedir.

Nur cemaati, yaşanılan zaman diliminin ahirzaman olduğu, bu zamanda komünist-materyalist felsefenin (maddiyyunluk) ilmi de arkasına alarak imana karşı büyük bir yıkım (deccaliyet) faaliyeti içerisinde olduğu, bu zamanda en önemli görevin "Hizmet-i imaniye ve Kur'aniye" adı verilen Risalei-nur yoluyla iman kurtarma olduğuna ve bu hizmetin Mehdi'nin birinci ve en büyük görevi olduğuna inanır. Mehdinin diğer görevleri ise imanın hayata geçirilmesi, hilafet'in ihyası ve şeriat'tır.[106][107]

İlgili film ve biyografiler

Kaynakça

  1. 1 2 3 4 Said Nursî. "İlk Hayatı". Tarihçe-i Hayat. Envar Neşriyat. s. 30. "BEDÎÜZZAMAN SAİD NURSÎ (Rumi 1293) tarihinde Bitlis Vilayeti'ne bağlı Hizan Kazası'nın İsparit Nahiyesi'nin Nurs Köyü'nde doğmuştur. Babasının adı Mirza, anasının adı Nuriye'dir."
  2. 1 2 Said Nursî. "Konferans". Sözler. Envar Neşriyat. s. 750. "Nihayet, hem Türk gençliğine, hem umum Müslümanlara ve beşeriyete Kur'anî bir rehber ve bir mürşid-i ekmel olacak bir eserin Bedîüzzaman Said Nursî'nin Risale-i Nur eserleri olduğu kanaatına vardık."
  3. ↑ Said Nursî. "3. Remz". Şuâlar. Envar Neşriyat. s. 736. "Öyle de; diğer bir ismi olan Bedîüzzaman lakabına dahi "ez-zaman" kelimesiyle..."
  4. ↑ "Risale-i nur, Bediuzzaman ve talebeleri hakkinda Turk hâkiminin verdigi kararlar; Ehl-i vukuf raporlari ve iki mudafa". Erişim tarihi: 2 Ocak 2017.
  5. ↑ Yavuz Bahadıroğlu/Bediüzzaman Said Nursi https://books.google.com.tr/books?id=8KzEAwAAQBAJ&pg=PP5&lpg=PP5&dq=gazi+said+nursi&source=bl&ots=bXFJ3bpLQO&sig=PrPZAvnEOmLhKV6ntoASkhTz7mc&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwjCw_T15s_PAhUHDcAKHcJMAnQQ6AEIMDAE#v=snippet&q=alaykumandan%C4%B1&f=false
  6. ↑ Abdulkadir Badıllı/Mufassal Târihçe-i Bediüzzaman I. cild/Takrizler
  7. 1 2 Said Nursi Tarıhçe-i Hayatı, Envar Neşriyat, s. 107
  8. ↑ Said Nursî. "İlk Hayatı". Tarihçe-i Hayat. Envar Neşriyat. s. 47. "İşte pek genç yaşındaki mezkûr hârikulâdeliklere ve bahr-i umman halinde bir ilme mâlikiyetine şahid olan ehl-i ilim, Molla Said'e "Bedîüzzaman" lakabını vermiştir."
  9. ↑ Bediüzzaman Said Nursi, İçtimai Reçeteler, İstanbul 1990, C.1, s. 23; Abdülkadir Badıllı, Bediüzzaman Said Nursi: Mufassal Tarihçe-i Hayatı, İstanbul 1990, C. 1, s. 76.
  10. ↑ Said Nursî. "Lemaat". Sözler. Envar Neşriyat. s. 715. "Orada asrın vekili, burada Said-i Nursî..."
  11. ↑ Said Nursî. "Onaltıncı Mektub". Mektubat. Envar Neşriyat. s. 36. "Eğer derseniz: Sana Said-i Kürdî derler. Belki sende unsuriyet-perverlik fikri var; o işimize gelmiyor."
  12. ↑ Said Nursî. Kastamonu Lahikası. Envar Neşriyat. s. 40. "Ve bu kalbî muhabbet hürmeti için olacak ki; bin üçyüz yirmialtı (1326) senesinde Hazret-i Üstad'ın "Bedîüzzaman Said-i Kürdî" lakabı altında Karadeniz seyahatında iki hizmetkârı ile İnebolu'yu ziyaret ederek..."
  13. 1 2 3 4 Necmeddin Şahiner. Bilinmeyen Taraflarıyla Bediüzzaman Said Nursi, Yeni Asya Yayınları.
  14. ↑ "Said Nursi, 'Osmanlı Casusluk Teşkilatı'nda - SABAH YAZILAR". Sabah. http://arsiv.sabah.com.tr/1997/01/22/f17.html. Erişim tarihi: 2 Ocak 2016.
  15. ↑ Necip Fazıl Kısakürek. Bediüzzaman Said Nursi. Büyük Doğu Yayınları.
  16. ↑ Tarihçe-i Hayat sf. 150
  17. ↑ Yavuz Bahadıroğlu. "Sürgün ve Barla Hayatı". Badiüzzaman Said Nursi. Nesil Yayınları.
  18. ↑ Said Nursi. Tarihçe-i Hayat. Envar Neşriyat.
  19. ↑ Said Nursî. "On Dördüncü Şua". Şualar. s. 426.
  20. ↑ Said Nursî. "Sekizinci Lem'a". Lem'alar. Envar Neşriyat. s. 49.
  21. ↑ Said Nursî. "Isparta Hayatı". Tarihçe-i Hayat. Envar Neşriyat. s. 525.
  22. ↑ Colin Turner; Hasan Horkuç. Said Nursi: İslam Medeniyetinin Kurucuları. Nesil Yayınları.
  23. ↑ Yavuz Bahadıroğlu. Badiüzzaman Said Nursi. Nesil Yayınları.
  24. ↑ Said Nursi. Tarıhçe-i Hayatı, Envar Neşriyat, s. 32
  25. ↑ Risale-i Nur Külliyatı, Tarihçe-i Hayat | Birinci Kısım : İlk Hayatı
  26. ↑ Bediüzzaman Said Nursi, Sikke-i Tasdik-i Gaybi, Germany 1994, s. 68.
  27. ↑ Bediüzzaman Said Nursi, İçtimai Reçeteler, İstanbul 1990, C.1, s. 10.
  28. ↑ Bediüzzaman Tarihçesi, Abdurrahman, İstanbul 1919, s.10-12
  29. ↑ Sikke-i Tasdik-i Gaybi Osmanlıca, s.62
  30. 1 2 Emre Aköz, Bir rüya gördü hayatı değişti, Sabah
  31. ↑ Bediüzzaman Said Nursi ve Şeyh Ahmed Sirhindi
  32. ↑ 4. Sadık Albayrak, Son Devrin İslam Akademisi, İstanbul 1972, s. 198.
  33. ↑ Boğaziçi Üniversitesi, Atatürk Enstitüsü, Said Nursi biyografisi
  34. ↑ Tarihçe-i Hayat | Birinci Kısım : İlk Hayatı | 30
  35. ↑ Tarihçe-i Hayat | Birinci Kısım : İlk Hayatı | 41
  36. ↑ Bediüzzaman Said Nursi, İçtimai Reçeteler, İstanbul 1990, C.1, s. 23
  37. ↑ Abdülkadir Badıllı, Bediüzzaman Said Nursi: Mufassal Tarihçe-i Hayatı, İstanbul 1990, C.1, s.76
  38. ↑ Said Nursi, Emirdağ Lahikası, s.229
  39. ↑ Said Nursi, Tarihçe-i Hayat, s.41
  40. ↑ Horhor Medresesi'nin varlığı hakkında
  41. ↑ Horhor Medresesi hakkında
  42. ↑ Horhor Medresesi
  43. ↑ Abdurrahman Nursi, Bediüzzaman’ın Hayatı, 1993, s. 45
  44. ↑ Abdülkadir Badıllı, Bediüzzaman Said Nursi: Mufassal Tarihçe-i Hayatı, 1990, C.1, s. 142
  45. ↑ Said Nursi, Asar-ı Bediyyât, s.331.
  46. ↑ Tarihçe-i Hayat | Birinci Kısım : İlk Hayatı | 45
  47. ↑ İslam Ansiklopedisi, cilt: 35,  sayfa: 565
  48. ↑ http://m.sorularlarisale.com/index.php?kulliyat&risale=1580
  49. ↑ Latif Salihoğlu, Yeni Asya, Teşkilât-ı Mahsusa yalancıları
  50. ↑ http://www.radikal.com.tr/yazarlar/oral_calislar/said_i_nursi_ataturk_ve_vana_universite-1113904.
  51. ↑ Mevzuat Dergisi, 1998-08-02
  52. ↑ İslam Ansiklopedisi, cilt: 35,  sayfa: 566
  53. ↑ Said Nursi Tarihçe-i Hayatı, Envar Neşriyat, İstanbul 1995, pages 114-115
  54. 1 2 3 4 5 Sinan Meydan (31.12.2010). "İŞTE HÜR ADAMIN GERÇEK ÖYKÜSÜ" (Türkçe). odatv.com. 13 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141113023632/http://www.odatv.com/n.php?n=iste-hur-adamin-gercek-oykusu-3112101200. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2011.
  55. ↑ Tarık Zafer Tunaya, Türkiye'de Siyasal Partiler
  56. ↑ F.Gülen Davası, Savcılık iddianamesi, Nurculuğu Tarihsel Gelişimi
  57. ↑ Kürtçülük, 1787-1923, Bilal Şimşir
  58. ↑ Mustafa Nezihi Polat, Mülâkat, Erzurum 1964, s. 30-34
  59. ↑ Necmeddin Şahiner, Bilinmeyen Taraflarıyla Bediüzzaman Said Nursî, İstanbul 1979, s. 214-216.
  60. ↑ Yanlış tanıtılmaya çalışılan bir dahi: Said Nursi, Ahmet Akgündüz
  61. ↑ Tunaya, Tarık Zafer, Türkiye'de Siyasal Partiler, Hürriyet Vakfı Yay., İstanbul, 1988, cilt 2, s.182.
  62. ↑ Köprü Dergisi, 72. Sayı, İslâm'ın Siyasallaşma Sürecinde Cemiyet-i Müderrisin'den Teâli-i İslâm'a
  63. ↑ Said Nursi Tarihçe-i Hayatı, Envar Neşriyat, s. 138
  64. ↑ 45. Necmeddin Şahiner, Bilinmeyen Taraflarıyla Bediüzzaman Said Nursi, İstanbul 1994
  65. ↑ Özakman, Turgut; Vahdettin, M. Kemal ve Milli Mücadele
  66. ↑ TBMM Zabıt Ceridesi'nin 9 Kasım 1338/1922 Perşembe tarihli nüshası
  67. ↑ İlk hayatı
  68. ↑ Bediüzzaman Said Nursi, Emirdağ Lahikası, 1994, s. 439.
  69. ↑ Abdülkadir Badıllı, Bediüzzaman Said Nursi: Mufassal Tarihçe-i Hayatı, İstanbul 1990, C. 1, s. 457
  70. ↑ Din Işığı Altında Nurculuğun İçyüzü, Faruk Güventürk, Okat Yayınevi, İstanbul 1964.
  71. ↑ - Beyanat ve Tenvirler s. 19
  72. ↑ - Osmanlıca teksir Asa-yı Mûsa, s. 250
  73. ↑ Mevzuat Dergisi, Sayı:8, Ağustos 1998
  74. ↑ Said Nursi Tarihçe-i Hayatı - Isparta Hayatı - Envar Neşriyat s.527
  75. 1 2 3 Konuşan yalnız hakikattir
  76. ↑ Nursi'nin ilk mezarını böyle parçaladılar, http://www.haber7.com, Erişim: 21.02.2013
  77. ↑ 52 Yıl Sonra Said Nursi’nin Mezarında Flaş Gelişme, http://www.bitlisnews.com, Erişim: 21.02.2013
  78. ↑ Said Nursi (2013). "Vasiyetnamemdir". Emirdağ Lahikası. RNK Neşriyat. s. 141.
  79. ↑ http://www.yeniakit.com.tr/haber/risale-i-nur-tesekkuru-42280.html
  80. ↑ Kazım Güleçyüz: Yaşadıklarımız, 2004 MGK kararlarının yansımasıdır
  81. ↑ http://www.yeniakit.com.tr/haber/aym-risale-i-nur-kanununu-iptal-etti-73822.html
  82. ↑ Emirdağ Lahikası - II sayfa 126
  83. ↑ http://www.erisale.com/?locale=tr&bookId=10&pageNo=591#content.tr.10.591
  84. ↑ Said Nursi'nin Mezarının Sırrı, Necmeddin Şahiner
  85. ↑ Diyanet'in bastığı İşaratül İcaz'da onlarca tahrifat var
  86. ↑ İşte Diyanet'in bastığı Sözler
  87. ↑ http://www.sorularlarisale.com/makale/12668/ey_bu_vatan_gencleri_frenkleri_taklide_calismayiniz_aya_avrupanin_size_ettikleri_hadsiz_zulum_ve_adavetten_sonra_hangi_akilla_onlarin_sefahet_ve_batil_efkarlarina_ittiba_edip_emniyet_ediyorsunuz_nasil_anlamaliyiz.html
  88. ↑ Mektubat,16. Mektub sy:66
  89. ↑ Emirdağ Lahikası
  90. ↑ Divanı harbi örfi
  91. ↑ Şualar, On İkinci Şua. 
  92. ↑ Mektubat, Yirmi Sekizinci Mektup, s.353
  93. ↑ http://www.koprudergisi.com/index.asp?Bolum=EskiSayilar&Goster=Yazi&YaziNo=882
  94. ↑ Tarihçe-i Hayat syf:58
  95. ↑ http://www.erisale.com/?locale=tr&bookId=14&pageNo=58#content.tr.14.58
  96. ↑ http://www.fikirbahcesi.org/muceddidler/deccal-sufyan-ve-rejimi.html
  97. ↑ http://www.risaleinurenstitusu.org/index.asp?Section=Enstitu&SubSection=EnstituSayfasi&Date=11/8/2002&TextID=502
  98. ↑ http://www.sorularlarisale.com/makale/13507/dabbetul-arz_ne_demektir_risalelerde_nasil_gecmektedir.html
  99. ↑ Hem kadınların on adetten altı yedisi, ya ihtiyardır, ya çirkindir ki, ihtiyarlığını ve çirkinliğini herkese göstermek istemezler. Ya kıskançtır, kendinden daha güzellere nispeten çirkin düşmemek veya tecavüzden ve ittihamdan korkar; taarruza mâruz kalmamak ve kocası nazarında hıyanetle müttehem olmamak için, fıtraten tesettür isterler. Hattâ dikkat edilse, en ziyade kendini saklayan, ihtiyarlardır. Ve on adetten ancak iki üç tanesi bulunabilir ki, hem genç olsun, hem güzel olsun, hem kendini göstermekten sıkılmasın
  100. ↑ Köprü Dergisi, Said Nursî’nin Felsefeye Bakışı
  101. ↑ Risale-inur internet sitesi
  102. ↑ İnsanlık onuru için "Adalet" arayışında Risale-i Nur modeli konuşuldu
  103. ↑
  104. ↑ Said Nursî'nin kendi eserlerindeki isminin doğru yazılışı
  105. ↑ Bu şuhur-u mübarekede, Nurcuların şirket-i mâneviyesine inşaallah pek çok kudsî servet girecek. Her bir Nurcu, binler lisanla ve yüzer kalemle çalışacak gibi kâr kazanacak. Emirdağ Lahikası 1, Mektup No: 108, s.1747
  106. ↑ http://www.sorularlarisale.com/makale/12365/bediuzzaman_mehdi_midir.html
  107. ↑ http://www.bediuzzamansaidnursi.org/merakedilenler/mehdi-ve-mehdiyet-ger%C3%A7e%C4%9Finin-risalelerdeki-a%C3%A7%C4%B1klamas%C4%B1

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/5/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.