Viyana

Koordinatlar: 48°12′32″K 16°22′21″D / 48.20889°K 16.3725°D / 48.20889; 16.3725

Viyana
Wien
—  Eyalet  —

Bayrak
damga

Arma
Eyaletin Avusturya haritasındaki yeri.
Viyana

Viyana'nın Avusturya'daki konumu
Koordinatlar: 48°12′32″K 16°22′21″D / 48.20889°K 16.3725°D / 48.20889; 16.3725
Ülke Avusturya Avusturya
Eyalet Viyana
İdari birimler
Yüzölçümü
 - Kent 414,87 km2 (160,2 mi2)
 - Su 19,39 km2 (7,5 sq mi)
Rakım 190 m (623 ft)
Nüfus
 - Kent 1,775,843
 - Yoğunluk 4,132/km² (10,7/sq mi)
 - Şehir 1,983,836
Zaman dilimi OAZD (+1)
 - Yaz (YSU) OAYZD (+2)
Posta kodu
Alan kodu +1
İnternet sitesi: www.wien.gv.at

Viyana (Almanca: Wien), Avusturya'nın başkenti ve en büyük şehri, aynı zamanda ülkenin dokuz eyaletinden yüzölçümü bakımından en küçüğü. Yaklaşık 1.705.000 kişilik nüfusuyla ülkenin en kalabalık kentidir, çevre ilçeleriyle birlikte Viyana'da yaklaşık iki milyon insan yaşar, ki bu da Avusturya nüfusunun yaklaşık dörtte biridir. Nüfus bakımından Viyana Avrupa Birliği'nin en büyük onuncu kentidir. Birleşmiş Milletler bürosuyla Viyana Birleşmiş Milletlerin dört resmi merkez temsilciliğinden birine sahiptir. Kentte bulunan diğer önemli uluslararası kuruluşlar OPEC, AGİT ve Uluslararası Atom Enerjisi Örgütü'dür (IAEA).

Yüzyıllar boyu Habsburg hanedanının yerleşim yeri olan kent, bu süre boyunca Avrupa'nın kültürel ve politik merkezlerinden biri haline gelmiştir. Kent Londra, New York ve Paris'ten sonra iki milyon nüfusuyla dünyanın en büyük dördüncü kentiyken, I. Dünya Savaşı sonrasında nüfusunun dörtte birini kaybetmiştir.Viyana coğrafi konumu ve çoğu imparatorluğuna yıllarca başkentlik yapmış olmasından dolayı gerek mimari gerekse kültürel açıdan Avrupa’nın en güzel şehirlerinden biridir. Hala daha Habsburg hanedanının izlerini taşıyan eski kent merkezi ve Schönbrunn Sarayı Avusturya devletinin başvurusu üzerine Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü tarafından dünya kültür mirası olarak kabul edilmiştir. Viyana'nın sembolü olan Stefan Kilisesi şehrin merkezinde bulunur.

Coğrafya

Viyana 414,89 km² yüzölçümüyle Avusturya'nın en küçük eyaletidir. Ayrıca bir komşu ülkeyle sınırı olmayan tek eyalettir. Küçüklüğüne karşın eyalet-kent olmasının getirdiği avantajlarla Viyana ülkenin en yoğun trafik ve yapılaşma oranlarına sahiptir. Kapladığı alanın % 11,3'ü yapılaşmış alan, % 11,1'i trafik ve % 2,2'si de raylı sistem alanıdır. Bununla birlikte Viyana 117,76 km² yani toplam alanının % 28,4'ü oranında yeşil alana sahiptir ve ülkenin en yoğun kent içi yeşil alana sahip olan eyaletidir. 19,1 km², yani % 4,6 oranında alan sularla kaplıdır ve bu oran sadece Burgenland'da daha yüksektir. Ayrıca Viyana şarap üretilen dört eyaletten biridir. Toplam yüzölçümünün % 1,7 oranındaki bölümünde üzüm bağları bulunur. % 16,6 oranındaki bölge ormanlıktır ve % 15,8 oranındaki bölge de tarım alanıdır.

Coğrafi konum

Yunus-Emre-Çeşmesi Viyana´ninTürkenschanzpark parkında bulunmaktadır. 1991 T.C.´nin Avusturya´ya hediyesidir.

Orta Avrupa'nın en büyük kentlerinden biri olan Viyana gelişimini büyük oranda coğrafi konumuna borçludur. Şehir Kuzeydoğu Alplerinin alçaldığı bölgede, Viyana Havzası'nın kuzeybatı bölgesinde bulunur. Tarihi kent Tuna Nehri'nin güneyinde bulunmaktadır. Günümüzde kent nehrin diğer kıyısına geniş biçimde taşmıştır. Viyana doğu-batı ve kuzey-güney doğrultularındaki eski ticaret yollarının kavşağında kurulmuştur. Tuna nehri Viyana Havzası'nda adalar nedeniyle birçok kola ayrıldığından Viyana'da geçilebilir durumdadır.

Doğu Bloku'nun 1989 yılında yıkılışından bu yana Avusturya'nın kuzey ve doğu komşularıyla ticari ve ekonomik ilişkileri yoğunlaşmıştır. Viyana'nın eski Doğu Bloku ülkelerine coğrafi yakınlığı bu anlamda dikkat çekicidir. Örneğin Viyana Slovakya'nın başkenti Bratislava'ya 60 km yakınlıktadır. İki başkentin bu kadar birbirine yakın olması (Vatikan-Roma ilişkisi sayılmazsa) Avrupa'da benzeri olmayan bir durumdur.

Viyana

İlçeleri

Viyana günümüzde 23 bölgeden oluşur. Bunların adlarının yanında numaraları da vardır. Mesala 'Innere Stadt'a ayrıca '1. bölge' denir. Adres ve posta kodlarında da bu bölge numaraları bulunur.

Viyana 1850 yılına kadar bugün 1. Bölge'nin büyük bir bölümünü oluşturan tarihi kentten oluşuyordu. İmparator Franz Joseph döneminde ilk büyük kent genişletilmesi yapıldı: Kentin yakın çevresindeki varoşlar, kentin bugünkü 9. bölgesine kadar olan ilçeleri oluşturacak şekilde kente dahil edildi. 1 Ocak 1892'de kent ikinci defa genişletildi ve toplam 19 bölgeye kavuştu. 1900 yılında 2. bölgenin kuzey kesimi 20. bölge haline geldi.

1904 yılında yapılan genişletmeyle Tuna'nın sol kıyısındaki Floridsdorf ve Kagran 21. bölge olarak birleştirildi. Bu kent sınırları 1938 yılına kadar sürdü. Nazi işgali altında Büyük Viyana'nın kurulmasıyla Viyana'nın kapladığı alan dört katına çıkartıldıysa da, bu karar 1946 yılında geri alındı. Ama 1954 yılında yürürlüğe giren bu karara göre bugün 22. ve 23. bölgeleri oluşturan kesimler kente bağlı kaldı. Kent sınırları 1954'ten bu yana değişmedi.

Birçok ilçede eski köylerin isimleri halen bugün "Grätzl" adı verilen kimi semtleri adlandırmak için kullanılmaktadır. Ancak birçok eski yerleşim bugün kaybolmuştur. Kentin sınırları belirlenirken büyük caddelerin ya da akarsuların sınır olarak kabul edilmesi sonucu kimi yerleşimler bölünmüştür.

Bölgeleri

İklim

Viyana'nın iklimi batıdan okyanus etkisi ve doğudan karasal etkiler arasında bir geçiş iklimidir. Yazlar ılıktır ve ortalama sıcaklık 22 °C-26 °C'dir. Kışlar soğuk ve genellikle sıfırın altındadır. 60 günlük yaza karşı 70 gün kış ortalaması vardır. Aralık'tan Mart'a kadar kar yağışı görülür. Bütün yıl boyunca bol yağış alır ve ortalama yağış miktarı 620 mm (24.4 inches)'dir.

Avusturya Macaristan İmparatorluğu

19. yüzyılın sonlarından 1938'kadar şehir, yüksek kültür ve modernizmin bir merkez olarak kaldı. Bir Dünya Müzik başkenti olarak şehir, Brahms, Bruckner, Mahler ve Richard Strauss gibi bestecilere ev sahipliği yapmıştır. Şehir, sonradan Şansölye olan Engelbert Dollfuss sosyalist milisleri tarafından işgal edilerek 1934 Avusturya İç Savaşına sahne oldu.

Anschluss ve İkinci Dünya Savaşı

1938 yılında, Avusturya doğumlu Adolf Hitler Avusturya'ya yaptığı (savaşsız) muzaffer girişten sonra (Anschluss) Heldenplatz'da ki Neue Burg balkonundan Avusturyalılara Nasyonal Sosyalizmi dikte etmiştir. Bu gelişme sonrasında Viyana İkinci Dünya Savaşı'nın sonuna kadar başkent statüsünü kaybetmiştir. 2 Nisan 1945'te Sovyetler Almanlara karşı Viyana Tarruzu'nu başlatarak şehri kuşattı. Birleşik Krallık ve ABD hava saldırılarında tramvay hizmetleri ile su ve elektrik dağıtımı sekteye uğramış kamu ve bir kısım özel binalar yıkılmış ya da hasar görmüştür. Çarpışmalar sonrasında Viyana onbir gün sonra düştü ve Avusturya Nazi Almanyasından ayrılarak Viyana'yı yeniden cumhuriyetin başkenti ilan etti. Şehirde 1955 yılına kadar ABD, Birleşik Krallık, FransA ve SSCB orduları tarafından bölünmüştür[1], 1955 yılında imzalanan Staatsvertrag[2] sonrasında Sovyet askerleri kentten çekilmiştir.

Demografi

1800–2005 yılları arasındaki nüfus dağılımı
Yıllar Nüfus
1724 150.250
1754 175.460
1790 200.000
1796 235.098
1800 231.900
1810 224.548
1830 401.200
1840 469.400
1850 551.300
Yıllar Nüfus
1857 683.000
1869 900.998
1880 1.162.591
1890 1.430.213
1900 1.769.137
1910 2.083.630
1916 2.239.000
1923 1.918.720
1934 1.935.881
Yıllar Nüfus
1939 1.770.938
1951 1.616.125
1961 1.627.566
1971 1.619.885
1981 1.531.346
1988 1.506.201
1991 1.539.848
2001 1.550.123
2008 1.680.555
Yıllar Nüfus
2011 1.702.855
2013 1.741.246
2014 1.766.746

Diller

Viyana Eyaleti'nin resmi dili Almanca'dır. Bununla birlikte yoğun olarak bulunan azınlıkların dilleri de kullanılmaktadır. Kimi park tabelaları Almanca, Boşnakça/Hırvatça/Sırpça ve Türkçe olmak üzere üç dilde düzenlenmektedir. Yine Viyana Eyaleti'nin hazırladığı bilgilendirme ve tanıtım broşürleri de bu üç dilde yayınlanmaktadır. Halk arasında kullanılan başlıca dil Güney Almancası'nın Viyana şivesidir.

Dinler

Turistik mekânları

Tarihsel ve kültürel yapılar

Schönbrunn Sarayı
Belvedere Sarayı

Kafeler ve ziyaret edilebilecek mekânlar

Viyana, müzelerinin ve operalarının yanı sıra kahve kültürü ve lezzetli kekleri ile ünlüdür. Kekleri ve kahveleri denemek için birkaç cafe;

Pazarlar

Viyana Alışveriş16, Brunnungasse U6 Josefstädter Strasse Pazartesi-Cuma:06:00-17:00 Cumartesi:07:00-14:00 Özellikle Balkan/Türk ürünlerini kolaylıkla bulabileceğiniz çok renkli bir alışveriş merkezi. Buranın en büyük avantajı yorulduğunuzda aynı cadde üzerinde bulunan Club International'ın terasında bir kahve içebilir ya da acıktığınızda çok beğeneceğiniz kebap salonlarının birinde yemek molası verebilirsiniz.

4, Linke und Rechte Wienzeile U1, U2, U4 Karlplatz. Pazartesi-Cumartesi: 06:00-17:00. Viyana'nın taze meyve ve sebze bulabileceğiniz çok ünlü marketlerinden biri. Bu pazar özellikle Cumartesi günleri çok kalabalık oluyor. Burada ayrıca birçok lokanta ve café ve Çinli ve Hint mağazalar bulabilirsiniz.

Giyim mağazaları

1, Kaerntner Strasse 19 Tel: 523 1756 U1, u3 Stephansplatz. Pazartesi-Cuma: 09:30-19:00 Cumartesi:09:30-17:00 Birkaç kattan oluşan mağazada DKNY'den Ralph Lauren'e kadar birçok farklı markaya rastlayabilirsiniz. Ayrıca içerde bir İtalyan restoranı, internet kafe ve kitapçı dükkânı bulunuyor.

7,Mariahilfer Strare 38-40 Tel:52 180-0 U3 Neubaugasse Pazartesi-Cuma: 9.30-19:00 Cumartesi:9:00-17:00 Beş katlı mağazada sushi bar ve bir teras cafe de hizmet veriyor. U3 Neubaugasse istasyonuna çok yakın muhteşem bir süper market. Burada alışveriş keyfini doyasıya yaşayabilirsiniz.

Ulaşım

Viyana'nın uluslararası Schwechat Havaalanı şehir merkezinden 20 km uzaklıktadır. Şehir merkezine her 30 dakikada bir (05:00-23:45)[3] kalkan Post Bus otobüsleri veya S-Bahn treniyle ulaşılabilir. Ayrıca her 30 dakikada bir (06:06-23:36)[4] sefer yapan ekspres CAT(City Airport Train) treni ile Landstrasse - Wien Mitte tren istasyonuna ulaşabilirsiniz. Bu istasyondan ana güzergah (Stammstrecke) üzerinde işleyen tüm banliyö trenlerine ile bölgesel bazı trenlere, U3 ve U4 metro hatlarına ve O tramvay hattına aktarma imkanı bulunmaktadır.

Şehiriçi ulaşımda raylı sistemler yoğun olarak kullanılmaktadır. Kentte U simgesi ile gösterilen 5 metro hattı, belediye ve özel olmak üzere 100 e yakın otobüs hattı[5], 29 tramvay hattı[6] ve Banliyö trenleri (S-Bahn) ile işletilmektedir.[7][8] Cuma ve Cumartesi geceleri metro hatları 24 saat hizmet vermektedir, bunun dışında haftanın tüm günleri gece seferleri yapan Night Line otobüsleri[9] ve belli noktalar arasında hizmet veren gece dolmuşları (ASTAX)[10] bulunmaktadır.

Kent içi toplutaşımada farklı özellikleri bulunan biletler kullanılmaktadır.[11] Biletleri Tabak-Trafik dükkanlarından, metro ve banliyölerde istasyon girişlerinde bulunan otomatlardan, tek binişlik kartları tramvaylarda araç içerisinde bulunan otomatlardan, otobüslerde ise şoförlerden satın alabilirsiniz. Tek binişlik ya da saatle sınırlanmış biletleri metro ve banliyö istasyon girişlerinde bulunan, tramvay ve otobüslerde ise araç içinde bulunan validatörler aracılığı ile damgalatmak zorunludur, damgalanmayan biletlere biletsiz yolcu muamelesi yapılır. Viyana'da toplu taşıma araçlarında turnike sistemi yoktur, bilet kontrolü sivil kontrolörler aracılığı ile yapılmaktadır.[12]

Türk Hava Yolları her gün karşılıklı 3 sefer ile Viyana'ya ulaşım imkanı sunmaktadır. Daha fazla bilgi için: www.thy.com

Politika

1918'den beri her zaman SPÖ en çok oy alan partidir. SPÖ, Yeşiller ve Liberal Forum'un seçim sonuçları her zaman ortalamanın üstünde, ve ÖVP'nin sonuçları ortalamanın altında.

Viyana Eyalet Parlamentosundaki partiler

Parti 2005 2001 1996 1991 1987 1983
SPÖ 49 55 52 43 52 62 61
ÖVP 13 18 16 15 18 30 37
Yeşiller 11 14 11 7 7 0 0
FPÖ 27 13 21(14)1 29 23 8 2
BZÖ 0 0 -(7) 1 - - - -
LİF 0 - 0 6 - - -

1: Nisan 2005'ten seçimine kadar BZÖ 7, FPÖ 14 koltuğa sahip

Kardeş şehirler

İstanbul (Türkiye), 2007

İran Tebriz (İran) , 2009 [13]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ http://de.wikipedia.org/wiki/Zweite_Republik_(%C3%96sterreich)#.C3.96sterreich_unter_alliierter_Besatzung_.281945.E2.80.931955.29
  2. ↑ http://de.wikipedia.org/wiki/Zweite_Republik_(%C3%96sterreich)#.C3.96sterreich_vom_Staatsvertrag_bis_zum_EU-Beitritt_.281955.E2.80.931995.29
  3. ↑ http://www.oebb.at/busplan2012/118700.pdf
  4. ↑ http://www.cityairporttrain.com/Infos/Fahrplan.aspx
  5. ↑ http://www.wienerlinien.at/eportal/ep/programView.do/pageTypeId/9082/programId/26527/contentTypeId/1002/channelId/-32770
  6. ↑ http://www.wienerlinien.at/eportal/ep/programView.do/pageTypeId/9082/programId/26526/contentTypeId/1002/channelId/-32770
  7. ↑ http://www.wienerlinien.at/eportal/
  8. ↑ http://www.ulasimturkiye.com/viewtopic.php?t=604
  9. ↑ http://www.wienerlinien.at/eportal/ep/programView.do/pageTypeId/9082/programId/26529/contentTypeId/1002/channelId/-32770
  10. ↑ http://www.wienerlinien.at/eportal/ep/programView.do/pageTypeId/9082/programId/26531/contentTypeId/1002/channelId/-32770
  11. ↑ http://www.wienerlinien.at/eportal/ep/tab.do/pageTypeId/9083
  12. ↑ http://www.ulasimturkiye.com/viewforum.php?t=604
  13. ↑

Dış bağlantılar

Viyana'nın ilçeleri
Avusturya'daki eyalet başkentleri
Avrupa Birliği üyesi ülkelerin başkentleri
Eurovision Şarkı Yarışması
Birinciler · Diller · Diskografi · Kurallar  · Marcel Bezençon Ödülleri · OGAE · Sunucular · Tarihçe · Ev sahipleri · Congratulations: Eurovision Şarkı Yarışması'nın 50 Yılı · Best of Eurovision · Eurovision Song Contest's Greatest Hits
Kategori · VikiProje
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/9/2017. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.