Atina

Başlığın diğer anlamları için Atina (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Koordinatlar: 37°58′N, 23°43′E

<tr class_"mergedrow">

Atina
—  Belediye  —
Αθήνα
Atina kolajı
Atina belediyesinin sınırları
Atina Atina'nın Yunanistan'daki konumu
Koordinatlar: 37°58′K 23°43′D / 37.967°K 23.717°D
Ülke	Yunanistan
Bölge	Attika
İl	Atina
Belediye	Atina
İdari birimler	7 semt Şehir Merkezi Güneydoğu Güneybatı Güney Kuzeybatı Kuzey merkez Kuzeydoğu
Yönetim
- Belediye başkanı	Yorgos Kaminis (Bağımsız)
Yüzölçümü
- Kent	411,717 km^2 (159 mi^2)
- Urban	38,964 km^2 (15 sq mi)
En yüksek Rakım	338 m (1.109 ft)
En düşük rakım	70 m (230 ft)
Nüfus (2010)
- Şehir	745,514
- Metropol	3,758,000
Zaman dilimi	DAZD (UTC+2)
- Yaz (YSU)	DAYZD (UTC+3)
Plaka kodu	BK, BM, BN, BP, HY, IA, IB, IE, IK, IM, IO, IP, IT, IX, IY, IZ, OA, TT, XE, XH, XP, XT, XX, XY, XZ, YA, YB, YE, YH, YZ, ZH, ZK, ZM, ZZ
İnternet sitesi: www.cityofathens.gr

Atina, (Yunanca: Αθήνα, Athina) Yunanistan'ın başkenti ve yaklaşık 4 milyon kişilik nüfusuyla en büyük şehridir. Eski Yunan medeniyetinin de merkeziydi. Etrafı tepelerle çevrilidir ve yalnız batı kısmı açıktır. Limanı olan Pire'ye 7 kilometre uzaklıktadır.

Kozmopolit ve modern bir şehir olan Atina, antik çağlarda da önemli bir ticaret ve kültür merkeziydi. İsmi, koruyucusu olan savaş tanrıçası Athena'dan gelmektedir. 1896 ve 2004 Yaz Olimpiyatlarına ev sahipliği yapmıştır. Atina, ibadete açık cami bulunmayan tek Avrupa ülkesi başkentidir. Kentin yüzölçümü 39 km², metropoliten alanın yüzölçümü ise 427 km²'dir.

Kentin yapısı ve görünümü

Ortadoğu'dan bakıldığında Atina ilk Avrupa kentidir. Avrupa'dan bakıldığında ise Batı'dan Doğu'ya geçişin ilk belirtisidir. Ama Atina'yı Doğu ile Batı'nın bir karışımı olarak değerlendirmek de yanlıştır. Atina kendine özgü tarihiyle bir Yunan kentidir. Atina'nın nüfusu 1830'lardan sonra gözle görülür biçimde arttı. 1920'lerde Anadolu'dan gelen göçmenler, daha sonra da II. Dünya Savaşı ile 1946-49 arasındaki iç savaş sırasında kırsal bölgelerden kente akın, bu artışı hızlandırdı. 1960'lara gelindiğinde Atina büyük ve kozmopolit bir kent görünümüne bürünmüştü. Halkın çoğunluğu Ortodoks mezhebine bağlıdır. Atina'daki ruhani meclisçe yönetilen Yunan Ortodoks Kilisesi, Yunan dilinin, geleneklerinin ve edebiyatının canlı tutulmasında başlıca rolü oynayan kurumlardan biridir.

Atina, Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında tümüyle boşaltılmıştı. 1833'te yalnızca Akropolis'in kuzeyindeki küçük, dağınık evlerde 4 bin dolayında Atinalı vardı. Bavyera'dan Yunanistan'a kral olarak getirilen 18 yaşındaki Otho, kentin iki katlı tek taş yapısında oturmak zorunda kalmıştı. Otho Alman mimarlara bir saray yaptırdı. Sarayın aşağısında geniş bir bahçe alan (Sintagma Meydanı) düzenlendi. Victoria dönemi Londra'sında egemen olan mimarlık üslubunda binalar yapıldı. Buna Atina'da Otho üslubu denmektedir. Bu dönemde yeni başkentin yıllık büyüme hızı yüzde 7'ye ulaştı. Nüfusu 1907'de 167,479 oldu. Omonia Meydanı'nın açılmasını, Atina-Pire demiryolunun yapımı izledi. Sarayın Alman mimarlarının yaptıkları Atina Akademisi, Atina Üniversitesi ve Ulusal Kitaplık binaları Yunan Canlandırmacılığı üslubundadır.

Omonia Meydanı

Atina'nın düzenli gelişimi 1920'lerde Türkiye'yle Yunanistan arasındaki Ahali Mübadelesi'yle altüst oldu. 1 milyonu aşkın Rum Anadolu'dan Yunanistan'a göç etti. Yeni gelenler Atina ve Pire'nin çevresinde gecekondu bölgeleri oluşturdular. Nüfusu 473 binden 718 bine çıkan kent güneyde Pire'ye, kuzeyde Kifisia köyüne doğru büyümeye başladı. 1940'larda Alman işgali sırasında kent bakımsız ve harap kaldı. Atina'da 1941-1942 ve 1942-1943 yılının kış ayında 100.000'den fazla insan açlıktan öldü. İşgalin sona ermesiyle başlayan iç savaş boyunca da kentin bu durumu sürdü. Yunanistan'da 1944-1949 yılında İç Savaş başkenti sarstı. 3 Aralık 1944'te polis tarafından Syntagma Meydanı'na kitlesel bir gösteri oldu. ELAS birimleri polis karakolları saldırıya uğradı ve İngiliz kuvvetleri sokak savaşlarında savaştı.

1950'lerde Atina'da bir inşaat patlaması baş gösterdi. Rastgele yapılan apartmanlar kentin görünümünü önemli ölçüde değiştirdi. Bir anayol şebekesi düzenlendi, açık alanlar neredeyse tümüyle ortadan kalktı. Eskiden kentin dışında kalan Likavittos Tepesi, kentin bir parçası oldu. Kent deniz yönüne doğru büyüyerek Pire'yle birleşti. Nazım plan, büyüme hızına uygun olarak birkaç kez genişletildi ve kent merkezindeki arsa fiyatlarında büyük artışlar oldu. Trafik sıkışıklığı önemli ölçüde arttı. Marathon'daki yapay göl kentin su gereksinimini karşılamaya yetmeyince, Mornos Nehrine bir baraj yapıldı. Atina'nın hızlı değişimine karşın, 1931-60 arasında bütünüyle onarılan antik Agora ile çevresindeki caddelerde ve Akropolis'in kuzeyinde yer alan Plaka'da hala eski kentten izler bulmak olasıdır.

Tarih

İlk dönem

Atina Neolitik Çağdan bu yana bir yerleşim alanıdır. En eski yapıların tarihi Son Tunç Çağına değin uzanır. O dönemde, kale işlevi gören Akropolis'in doruğuna kiklop (büyük boyutlu) taşlardan örülmüş dev bir duvar çevreliyordu. Duvarlarının sağlamlığından ya da coğrafi konumundan dolayı Atina, Son Tunç ve İlk Demir çağlarının karışık dönemlerini büyük yıkıma uğramadan atlattı. Ele geçen çanak çömlek üsluplarından Atina'daki uygarlığın kesintiye uğramadan geliştiği anlaşılmaktadır. Milattan Önce (MÖ) 1000'lerde kent kuzeybatı yönünde yayılmaya başladı. MÖ 6. yüzyılda, özellikle Peisistratos ve oğullarının egemenliği döneminde (MÖ y. 560-510) olağanüstü bir gelişme gösterdi. MÖ 580'de bugün Parthenon'un bulunduğu yere Hekatompedon olarak bilinen bir Athena Tapınağı yapıldı. MÖ 566'da Peisistratos, Athena'nın onuruna dört yılda bir yapılmak üzere Panathenaia Oyunları'nı yeniden düzenledi. MÖ 530'da Akropolis'te Athena Polias için büyük bir tapınak daha inşa edildi. Akropolis böylece kaleden çok, bir kutsal yer işlevi görmeye başladı. Kentin hızlı gelişmesi karşısında eski agora yetersiz kalınca Akropolis'in kuzeybatısındaki evler yıkılarak burada yeni bir agora düzenlendi. Burası siyasal, hukuksal, dinsel ve ticari amaçlı bir toplanma alanıydı. Ayrı bir tiyatronun inşa edilmesinden önce de oyun yarışmaları düzenlenirdi. Alanın çevresinde çeşitli kamu yapıları ve kutsal yapılar yer alırdı. MÖ 480'de Atina'yı ele geçiren Persler kenti yakıp yıktılar. Akropolis'teki yapılar ve yamaçlardaki pek çok ev yerle bir oldu.

Milattan Önce 479'da kenti geri alan Atinalılar daha büyük surlar yaptılar. Bu tarihten 20 yıl kadar sonra kenti, limanı Pire'ye bağlayan yolun iki yanında ünlü Uzun Duvarlar örüldü. Pers istilasından sonraki 30 yılda Atinalılar yalnızca surlsr, agorada Stoa Poikile ve kent meclisi yürütme kurulunun toplantı salonu gibi kamusal yapılar inşa ettiler. MÖ 449'da Perslerle varılan anlaşmadan sonra Atina yeni bir kalkınma dönemine girdi. Güney Attika'daki zengin Laurium (Lavrion) gümüş madenleri de yeniden işletilmeye başladı. Perikles, Perslere karşı Atina önderliğinde kurulan Delos Birliği'ni oluşturan kent devletlerinden para almayı savaştan sonra da sürdürdü. Bu kaynaklarla kent tarihinin en büyük yeniden inşa hareketi başlatıldı. Kırk yıl içinde Akropolis baştan aşağı yeniden yapıldı.

Yapımına MÖ 447'de başlanan Parthenon, MÖ 438'de bitirildi. Tapınağın yapımında Kallikrates, İktinos, Phidias gibi mimarlar görev aldılar. MÖ 431'de Peloponnesos Savaşı patlak verdiğinde Akropolis'in anıtsal kapısı Propylaion'un yapımı bitmek üzereydi. Nikias Barışı (MÖ 421) döneminde Erekhtheion Tapınağı'nın yapımına başlandı. Sicilya'ya düzenlenen sefer yüzünden (MÖ 415-413) Erekhtheion ancak MÖ 406'da tamamlanabildi. Atina'nın Peloponnesos Savaşı'ndan yenik çıkması üzerine tüm yapım etkinlikleri bir süre için durdu. MÖ 394'te Knidos açıklarında Spartalılara karşı bir deniz zaferi kazanan Konon, 10 yıl önce Spartalıların yıkmış olduğu Uzun Duvarlar'ı yeniden yaptırdı. MÖ 338-322 arasında devletin mali kaynaklarının denetlenmesinde görev yapan hatip Lykurgos yeni bir bayındırlık hareketi başlattı. Pnyks Tepesinde büyük bir toplantı salonu yapılırken, Dionysos Tiyatrosu yeniden inşa edildi. Panathenaia Stadionu da bu dönemde gerçekleştirilen yapılar arasındaydı. Bu dönemde Atina'daki mimarlık atılımlarının yanı sıra, felsefe okulları ortaya çıktı. Platon (MÖ 428/427-348/347) Akademia'da, Aristoteles ve yandaşları Lykeieon'da, Antisthenes ve Kynikler, Kynosarges gymnasion'unda felsefe okulları oluşturdular. Zenon agoradaki Stoa Poikile'de ders verirken, Epikuros ve izleyicileri kent içindeki bahçeli bir evde toplanıyorlardı. Ama görkemli tapınaklar, kamu yapıları ve caddeler dışında kentin pek etkileyici bir görünümü yoktu. Su sıkıntısı çekiliyordu. Sokaklar dar ve dolambaçlı, sokağa bakan evler de penceresiz, çirkin yapılardı.

Helenistik dönem ve Roma dönemi

Helenistik ve Roma dönemlerinde yabancı hükümdarlar da Atina'nın gelişmesine katkıda bulundular. Bunlar arasında en önemlileri Pergamonlu Attalos hanedanından II. Eumenes (hükümdarlığı MÖ 197-159) ile II. Attalos'tu (hükümdarlığı MÖ 159-138). İkisi de Akropolis yakınlarında ikişer katlı birer stoa yaptırdılar. MÖ 86'da kenti kanlı bir biçimde ele geçiren Romalı general Sulla, pek çok evi yıktırdı. Perikles Odeionu da savunma sırasında yandı, ama birkaç yıl içinde yeniden yapıldı. Roma döneminde eski agoranın doğusunda bir pazar yeri, gene agorada bir konser salonu, bir kütüphane, Akropolis'te İmparator Augustus ile Tanrıça Roma için bir tapınak yapıldı.

İmparator Hadrianus (hükümdarlığı Milattan Sonra 117-138) yapımına 600 yıl önce başlanan büyük Zeus Olympia Tapınağı'nı tamamladı. Ayrıca bugün Zappion Parkı'ndaki ünlü Hadrianus Kapısı'nı, bir kütüphane, bir gymnasion ve bir pantheion ile bugün hala kullanılan sukemerlerini yaptırdı. Yıkılmış olan Atina kent surları, Valerianus döneminde (Milattan Sonra 253-260) yeniden yapıldı. Ama MS 267'de bir Cermen kavmi olan Heruli istilası sırasında surlar bir kez daha yıkıldı. Kentin aşağı bölümü yağmalandı, agoranın tüm yapıları yakılıp yıkıldı. Probus döneminde (267-282) yıkılan evlerin taşlarından yeni bir duvar örüldü. 4 ve 5. yüzyıllarda Atina, Yunan dünyasının kültür merkezi olmayı sürdürdü. Ama 529'da İmparator Justinianos'un felsefe okullarını kapatması, kentin kültür yaşamını söndürdü. Bu dönemden sonra Atina Bizans İmparatorluğu'nun merkezi Konstantinopolis'in yanında bir taşra kasabası görünümüne büründü.

Bizans dönemi

Milattan Sonra 51'de Aziz Paulus'un Atina'ya gelmesi küçük bir Hıristiyan topluluğun doğmasına yol açmıştı. 4-6. yüzyıllarda Hıristiyanlığın resmen tanınması ve putperestliğin yasaklanmasından sonra kiliseler yapılmaya başladı. 11 ve 12. yüzyıllarda Atina bir ölçüde eski zengin yaşamına döndü. Kapnikaria, Aziz Theodoros gibi Bizans üslubunda, taş ve tuğla almaşık duvarlı küçük kiliseler bu dönemin beğenisini yansıtır.

Latin istilası dönemi

IV. Haçlı Seferi sırasında istilaya uğrayan kent, 1204'ten sonraki 250 yıl boyunca Latin boyunduruğu altında kaldı; bu dönemde fazla değişikliğe uğramadı.

Osmanlı dönemi

Osmanlı dönemi

1458'de Osmanlılar Atina'yı ele geçirdiler. Latinler tarafından Katolik kilisesine çevrilen Parthenon, cami haline getirildi. Kentin alt bölümlerinde de camiler inşa edildi. Evliya Çelebi 1667-1670 arasında yöreyi ziyaret etmiş ve kentte dört cami, yedi mescit, bir medrese, üç mektep, iki han ve üç hamam olduğunu yazmıştı. Kentte ilk inşa edilen camilerden Fethiye Camisi, bugün müze deposu olarak kullanılmaktadır. Çeşitli dönemlerde yapılan sekiz camiden pek azı bugün ayaktadır. Hamamlar ise halen kullanılmaktadır. Barutun kuşatmalarda kullanılması ile birlikte kentin klasik mimarisi değişti. 17. yüzyılın ortalarına değin ayakta kalabilen Akropolis, kuşatmalar sırasında top atışıyla tahrip oldu.

Modern Yunanistan

1821'de Yunan başkaldırısının başlamasıyla ayaklanmacılar Atina'yı ele geçirdi. 1826'da Osmanlılar kenti geri aldı. Akropolis top ateşine tutulduktan sonra ele geçti. Bu sırada Erekhtheion hasar gördü. Yunan Ordusu 25 Mart 1833'te Atina önlerine gelerek şehrin derhal kendilerine teslimini istedi ve dış mahalleleri işgal etmeye başladı. Bunun üzerine tahliye edilen şehirdeki son Osmanlı askerinin de 31 Mart 1833'te ayrılmasıyla birlikte Atina'da 350 yıldan fazla süren Türk egemenliği de sona ermiş oluyordu. 1834'te Atina, yeni devletin başkenti oldu. I. Dünya Savaşı'nda Atina, Kral Konstantinos'un tahttan indirilmesine yol açan 1916-17 olaylarına sahne oldu. II. Dünya Savaşı'nda Alman birlikleri kenti işgal etti.

Tarihsel yapılar

Akropolis

Akropolis

Atina'nın tam merkezinde ve deniz düzeyinden 150 m yükseklikte yer alan Akropolis, eski dönemlerden beri kale ve tapınak olarak kullanılıyordu. Buradaki yapıların en ünlüsü Parthenon'dur. Eski Yunan'da kentin koruyucusu sayılan Tanrıça Athena'nın baş tapınağı olarak inşa edilen, dev sütunlarla çevrili, dikdörtgen biçimindeki Parthenon, tarihin çeşitli dönemlerinde kilise ve cami olarak da kullanıldı. 26 Eylül 1687'de Osmanlılara saldıran Venedik topçusunun ateşi sonucunda içerideki barut deposu isabet aldı ve buradaki cami ile binanın iç bölümleri yıkıldı. 1801'de Britanya büyükelçisi Lord Elgin, Akropolis'teki Türk evlerinin yıkılıp heykel kalıntılarının aranması için Padişah III. Selim'den izin alarak Atina'ya gitti. Parthenon'dan geriye kalan heykellerin çoğunu ve başka bazı kalıntıları Londra'ya götürüp British Museum'a sattı. Elgin Mermerleri olarak bilinen ve sökülüp götürülmesi büyük eleştirilere konu olan bu paha biçilmez koleksiyon, halen bu müzede sergilenmektedir.

Akropolis'teki öbür tapınaklardan Erekktheion MÖ 5. yüzyılda Tanrıça Athena ve Tanrı Poseidon için yapıldı, Bizans döneminde kilise, Osmanlı döneminde de konut olarak kullanıldı. Akropolis'in özenli giriş kapısı Propylaion, surların tek açık yeriydi. Frank dükleri ortaçağda Propylaion'un kuzey kanadında da iki katlı bir yapı inşa ettiler. 12. yüzyılda da Rum Ortodoks piskoposları burada oturdular. Propylaion'un sağındaki Athena-Nike Tapınağı'nın taşları Venedik saldırısı sırasında sökülerek kale tahkiminde kullanıldı. Tapınak 1836'da kötü bir onarım gördü. 1936'da ise yeniden onarıldı.

Atinalı heykelci ve mimar Phidias'ın Milattan Önce 5. yüzyılda yaptığı ve Propylaion'un arkasındaki açıklıkta durduğu sanılan 9 m boyundaki Tanrıça Athena Promakhos heykeli ile Parthenon'daki gene Phidias'ın yapıtı olan fildişi ve altından Athena heykelini Bizans imparatoru Justinianos, Konstantinopolis'e (İstanbul) götürdü. Bu yapıtlar 1204'te Konstantinopolis'in Haçlılar tarafından yağmalanması sırasında kayboldu.

Başka önemli yapılar

Zengin bir Romalı olan Herodes Atticus MS 161'de Akropolis'in güney yamacında bin kişilik bir tiyatro yaptırdı. Sonraları onarılan bu yapı günümüzde de müze olarak ve tiyatro festivallerinde kullanılmaktadır. Milattan Önce 5. yüzyılda yapılmış olan Dionysos Tiyatrosu'nda da Şarap ve Eğlence Tanrısı Dionysos için bahar şenlikleri düzenlenirdi. Roma dönemindeki onarımlardan sonra bugünkü görünümünü alan 13 bin kişilik bu tiyatroya Yunanistan'ın birçok yöresinden, ayrıca İtalya ve Anadolu'dan izleyiciler gelirdi. Düzenlenen yarışmalarda birinci gelen koronun onuruna bir anıt dikilirdi. Bunlardan günümüze kadar kalabilen Lysikrates Anıtı MÖ 334 tarihlidir. Tiyatronun doğu yönünde Perikles Odeionu ile Asklepieion kutsal yeri kalıntıları (MÖ 420) ve Akropolis'in güneybatısındaki Nymphalar Tepesinde MS 2. yüzyılda Roma konsülü olan Suriyeli Philopappus'a adanmış mermer anıtın kalıntıları yer alır. Pnyks Tepesindeki ekklesia'da (meclis) Atinalı hatipler dinlenmek için 18 bin Atinalı bir araya gelirdi. Ares Tepesinin kuzeyinde kalan Agora'nın yakınında en iyi korunmuş Yunan tapınağı olan Theseion vardır (MÖ 5. yy). Bir başka önemli anıt sekizgen biçiminde ve 13 m yüksekliğindeki antik saat kulesi Horologion'dur. Bu anıt Sokrates ve Platon'un mezarı olduğu inancıyla Osmanlılar zamanında korunmuştur. Bizans dönemi yaptlarından üç kilise de günümüze değin kalabilmiştir.

Atina'nın tarihsel ve anıtsal yapıları uzun süre bakımsız ve yıkık halde kaldıktan sonra Kral Otho'nun gelmesiyle yeniden ele alındı. Otho bu kalıntıları incelemeleri ve eski yapıtları ortaya çıkarmaları için bilim adamlarını görevlendirdi. Klasik dönem sonrası yapılarını ortadan kaldırtarak, anıtların eski durumlarına getirilmesi için çalıştı.

Galeri

• 
  Propylaea Atina Akropolisi'ne giriş kapıları.
• 
  Plaka'daki Atina katedrali.
• 
  Atina Ulusal arkeoloji müzesi.
• 
  Meçhul Asker Anıtı'nın önünde gözcü değişimi.
• 
  Antik Atina Çarşısı'nın kalıntıları.
• 
  Akropolis Tapınağında Karyatides heykelleri.
• 
  Yunanistan'ın ilk kraliçesi Amalia tarafından düzenlenmiş, Atina'nın merkezinde bir vaha.
• 
  Panepistimiou Sokağındaki Yunan bankası.
• 
  Akropolis'teki amfitiyatro.
• 
  Olympian Zeus Tapınağı'nın kalıntıları.
• 
  Herodes Atticus'un eşinin anısına 161 yılında Atina Akropolisi'nde yaptırdığı Odeon. (Félix Bonfils, 1868-1875).

Atina'daki Camiler

• 
  Fethiye Camii (Atina)
• 
  Paşa Camii (Atina)
• 
• 
  Atina pazarı ve Pazaryeri camii

Doğal yapı ve iklim

İmittos Dağı

Yunanistan'ın tarihsel başkenti olan Atina, Ege Denizine açılan ve artık kentle birleşmiş olan Pire limanının bulunduğu Faliron Körfezinden 8 km içeride, kuzey-güney doğrultusunda bir dizi tepeyle kesilen kurak bir havzada yer alır. Yazları kuruyan Kifisos Nehri kentin batı yarısından, genellikle kuru olan Ilisos Nehri de doğu yarısından geçerek denize dökülür. Kenti Parnis (1,413 m), Pendeli (1,096 m), İmittos (1,026 m), Aigaleon (468 m) dağları kuşatır.

Atina, Köppen iklim sınıflandırmasına göre yarı kurak bir iklime sahiptir.^[1] Atina'nın iklimi yumuşaktır. Kışları kar çok az yağar, don ender görülür (sıcaklık 0 °C'nin altına pek inmez). Yazları sıcak (ortalama en yüksek 34 °C) ve kurudur. Yazın çoğu zaman gün boyunca poyraz eser, geceler serindir. Atina ikliminin bütün bu özellikleri kentte açık hava etkinliklerinin yaygınlaşmasını sağlamış, mimarlık üslubu, toplumsal yaşam ve siyasal kurumlar üstünde önemli belirleyici etkiler yapmıştır.

Nüfus

2001 itibariyle kent nüfusu 745,514'tü. Atina, çevresiyle birlikte 3,761,810'a ulaşan nüfusuyla tüm ülke nüfusunun yaklaşık üçte birini barındırır. 1896 ve 2001 yılları arasında şehir nüfusu tablodaki gibidir.

Yıl	Şehir Merkezi Nüfusu
1833	4,000
1896	123.000[2]
1971	867.023[3]
1981	885.737
1991	772.072 [4]
2001	745.514

Ekonomi

I. Dünya Savaşı'ndan sonra Atina bir iç ve dış ticaret merkezi oldu. Bugün Pire'yle birlikte ülkenin en önemli sanayi kentidir. Başlıca sanayi dalları pamuklu dokuma, içki, çömlekçilik, sabun, kimyasal maddeler, halıcılık ve tabakçılıktır. Atina'dan zeytinyağı, domates ürünleri, şarap, çimento, dokuma ürünleri ihraç edilir. Yayımcılık da önemli bir etkinlik alanıdır. 1980'lerden itibaren hava kirliliğinin büyük ölçüde artması yüzünden kentteki sanayi tesislerinin çoğalmaması ve başka yörelere kaydırılması için çeşitli önlemler alınmıştır.

Ulaşım ve denizcilik

Yunanistan'daki otomobil, traktör ve otobüslerin yarısından çoğu Atina'da bulunur. 1960'ların sonunda hükümet, Yunan gemi sahiplerine yabancı bandıralı gemilerini Yunanistan'a getirmeleri için bir çağrıda bulundu. Bunun ardından Yunan bandıralı gemileri sayısında önemli bir artış oldu. Ticaret gemilerinin büyük çoğunluğu ülkenin en büyük limanı ve deniz taşımacılığının önemli merkezlerinden Pire'ye kayıtlıdır.

Kentin transit sistemi elektrikli tren, otobüs ve tramvaydan oluşur. Elektrikli tren hattı güneydeki Pire'yi kuzeydeki Kifisia banliyösüne, başlıca demiryolu istasyonu olan Larissa da Atina'yı ülkenin öbür bölgelerine ve Avrupa'ya bağlar. 2000 yılında hizmete giren Atina metrosu toplam 47 km uzunluğunda 2 hattan oluşur. 2001'de hizmete giren Elefterios Venizelos Uluslararası Havalimanı şehirn doğusundadır.

Mitolojide Atina

Efsaneye göre Atina'nın anlamı Athena'nın Şehri'dir. Mitolojide Atina şehrine ismin verilmesi tanrılar arasındaki müsabaka sonucu olmuştur. Denizler tanrısı Poseidon şehre sahip olabilmek için üç dişli yabasını kayaya vurmuş ve vurduğu yerden at ortaya çıkmış, bazı söylencelere göre de su kaynağı fışkırmıştır. Bunun üzerine Zekâ tanrıçası Athena, yaldızlı mızrağını yavaşça yere dokundurmuş, oradan dalları pıtrak gibi olgun meyvelerle dolu gümüş yapraklı güzel bir zeytin ağacı bitmiştir. İnsanlar zeytin ağacını daha yararlı bulup beğendiklerinden şehir Atina adını alıp Athena'nın olmuştur.

Kardeş Şehirler

Georgia, ABD (1973) Barcelona, İspanya (1999)[5] Pekin, Çin (2005)[6] Beyrut, Lübnan[7] Bethlehem, Filistin (1986)[8] Bükreş, Romanya Kahire, Mısır Santiago de Cali, Kolombiya Chicago, ABD (1997)[9] Cluj-Napoca, Romanya Cusco, Peru (1991)[10] Floransa, İtalya Cenova, İtalya Havana, Küba İstanbul, Türkiye[11] Kiev, Ukrayna Lizbon, Portekiz Ljubljana, Slovenya

Los Angeles, ABD (1984)[12] Madrid, İspanya Montreal, Kanada Moskova, Rusya Lefkoşa, Kıbrıs (1988)[13] Rabat, Fas Roma, İtalya Santiago Şili Santo Domingo, Dominik Cumhuriyeti Seul, Güney Kore (2006)[14] Sofya, Bulgaristan Tiflis, Gürcistan Tiran, Arnavutluk[15] Varşova, Polonya Washington, DC, ABD (2000)[16] Xi'an, Çin Erivan, Ermenistan (1993)[17]

Atina'nın şehir merkezinin kuzeydoğusunda yer alan Melissia'dan Atina'nın panoramik görünümü. Sol tarafında İmittos Dağı görülmektedir.

Akropolis'ten Atina'nın panoramik görünümü. Sağ tarafında meclis, Sintagma Meydanı, Lykavittos Dağı görülmektedir.

Ayrıca bakınız

• 2006 Eurovision Şarkı Yarışması
• Antik Yunanistan
• Atina demokrasisi
• Atina Antlaşması (1913)
• Atina Olimpiyat Stadı

Kaynaklar

1. Köppen iklim sınıflandırması haritası
2. Anthony Tung (2001). Preserving the World's Great Cities:The Destruction and Renewal of the Historic Metropolis. New York: Three Rivers Press. ISBN 0-609-80815-X pg. 257
3. World Gazetter City Pop
4. World Gazetter Metro Pop
5. "Ciutats agermanades: Atenes". City of Barcelona. www.bcn.es. 17 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121117140509/http://w3.bcn.es:80/XMLServeis/XMLHomeLinkPl/0,4022,229724149_257218438_1,00.html. Erişim tarihi: 2008-01-25. 
6. "Beijing Sister Cities". City of Beijing. www.ebeijing.gov.cn. 16 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20080516222136/http://www.ebeijing.gov.cn:80/ying/default.htm. Erişim tarihi: 2007-01-03. 
7. "Twinnings of the city". City of Beirut. www.beirut.gov.lb. 20 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20081220220936/http://www.beirut.gov.lb:80/MCMSTest/Menu-Pages/SisterCitiesEN.aspx?NRMODE=Published&NRORIGINALURL=%2Fwww%2Ebeirut%2Egov%2Elb%2FMCMSEN%2FTwinning%2Bthe%2BCities%2F&NRNODEGUID=%7B18839037-0140-436E-A1AF-7F8F3693C3E6%7D&NRCACHEHINT=NoModifyGuest. Erişim tarihi: 2008-01-25. 
8. "Twinning with Palestine". Twinning With Palestine. 28 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120628210624/http://www.twinningwithpalestine.net:80/groupsinternational.html. Erişim tarihi: 2008-01-26. 
9. "Chicago Sister Cities". City of Chicago. www.chicagosistercities.com. 11 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130311160401/http://www.chicagosistercities.com/index.php. Erişim tarihi: 2007-01-03. 
10. "Ciudades Hermanas" (Spanish). Municipalidad del Cusco. www.municusco.gob.pe. 12 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20111012234407/http://www.municusco.gob.pe/ver.php?id=6. Erişim tarihi: 2008-01-25. 
11. Erdem, Selim Efe (2003-11-03). "İstanbul'a 49 kardeş" (Turkish). Radikal (Radikal). http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=94185. Erişim tarihi: 2008-01-25. 
12. "Los Angeles Sister Cities". City of Los Angeles. www.lacity.org. 13 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141113072018/http://www.lacity.org:80/sistercities. Erişim tarihi: 2007-01-03. 
13. "Nicosia:Twin Cities". Nicosia Municipality. www.nicosia.org.cy. 23 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130723000335/http://www.nicosia.org.cy/english/lefkosia_twins_athens.shtm. Erişim tarihi: 2008-01-25. 
14. "International Cooperation: Sister Cities". Seoul Metropolitan Government. www.seoul.go.kr. 4 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090504045307/http://english.seoul.go.kr:80/gover/cooper/coo_02sis.html. Erişim tarihi: 2008-01-26. 
15. "Twinning Cities: International Relations". Municipality of Tirana. www.tirana.gov.al. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151016010133/http://www.tirana.gov.al/common/images/International%20Relations.pdf. Erişim tarihi: 2008-01-25. 
16. "Protocol and International Affairs: Sister-City Agreements". District of Columbia. os.dc.gov. 26 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120226015903/http://os.dc.gov:80/os/cwp/view,a,1206,q,522336.asp. Erişim tarihi: 2008-01-25. 
17. "International Cooperation: Sister Cities: Athens". Yerevan Municipality. www.yerevan.am. 13 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090113231957/http://www.yerevan.am:80/index.php?page=athina&lang=eng. Erişim tarihi: 2008-01-26. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Atina ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

• Resmî site